وزارتخانهها ظرفیتهای تعامل با سازمان همکاریهای شانگهای را شناسایی کنند
برای جذب ۱۴۵ میلیارد دلار سرمایهگذاری در صنعت نفت برنامهریزی کردیم
4 میلیارد دلار سرمایه گذاری جدید در ایلام
مسیرهای مهم سرمایه گذاری گشایش می یابد
بورس انرژی بازاری که هر روز داغ تر میشود
تحقق ماموریت دوگانه درآمد و رشد فناورانه
شعلهور شدن قیمت گــــاز در بازارهای جهان
تداوم اجرای طرحها با وجود تحریمها
توربین ایستگاه تزریق گاز کرنج راهاندازی شد
برای تقویت ارادههایمان از دفاع مقدس الگو بگیریم
رزمندگان حتی برای رفتن روی مین از هم سبقت میگرفتند
اگر پدرم زنده بود مدافع حرم میشد
مربی گری از وزنه زدن سخت تر است
رئیس جمهوری:
رئیس جمهوری با بیان اینکه هیچ مانعی برای تقویت روابط اقتصادی با کشورهای همسایه و منطقه وجود ندارد، گفت: وزارتخانه ها ظرفیت های همکاری با سازمان همکاری های شانگهای را شناسایی و در مسیر رشد اقتصادی فعال کنند.
سیدابراهیم رئیسی (یکشنبه، ۲۸ شهریورماه) در نشست هیئت دولت با اشاره به عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای گفت: امروز نه تنها وزارت امور خارجه بلکه همه وزارتخانه ها مسئولیت و ماموریت دارند که از ظرفیت ایجادشده، نهایت استفاده را در رونق و شکوفایی اقتصادی کشور به عمل آورند.
وی افزود: امروز کشورهای عضو شانگهای نیز زمینه همکاری با جمهوری اسلامی ایران را از هر زمان دیگری مهیاتر می دانند و احساس می کنند می توانند همکاری های بهتر و بیشتری را با ایران رقم بزنند و در سخنان خود نیز بر تقویت و تعمیق سطح همکاری با تهران تأکید داشتند.
رئیس جمهوری بر لزوم شتاب بخشی به فعال کردن بندر چابهار تأکید و تصریح کرد: بندر چابهار دروازه ارتباط با کشورهای آسیایی و جهان است، بنابراین شتاب در توسعه و بهره برداری آن از اهمیت زیادی برخوردار است.
رئیسی به رایزنی های انجام شده برای تقویت همکاری های دوجانبه با تاجیکستان اشاره کرد و گفت: دو کشور ارتباط فرهنگی با ریشه و اعتقادی با یکدیگر دارند و در این سفر، دو طرف مصمم شدیم فصل نوینی از روابط دو جانبه بین دو کشور رقم بخورد.
وی بیان کرد: سیاست خارجی دولت، تقویت روابط با کشورهای همسایه با اولویت دیپلماسی اقتصادی است و این سیاست را با قدرت پیگیری خواهیم کرد و هیچ مانعی برای تقویت روابط اقتصادی با کشورهای همسایه و منطقه وجود ندارد.
رئیس جمهوری تداوم حرکت به سمت رشد اقتصادی و کاهش تورم در کشور را مورد تأکید قرار داد و گفت: گام های مثبتی در این زمینه برداشته شده و امیدواریم این روند با سرعت بیشتر همراه و برای مردم ملموس باشد.
رئیسی تصریح کرد: در تصمیم های اقتصادی به دنبال آن هستیم که اقدام ها، همراه با مطالعه و کار کارشناسی باشد تا گام های اجرایی که در حوزه اقتصادی برداشته می شود تأثیرگذار و همراه با نتیجه روشن باشد.
در این نشست همچنین آیین نامه اجرایی مربوط به تحویل مواد اولیه قیر به دستگاه های اجرایی در نشست هیئت دولت تصویب شد.
بر اساس این مصوبه، وزارت نفت به موجب آیین نامه اجرایی بند (ز) تبصره (۱) قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور مکلف شد (از طریق شرکت های تابعه) مطابق اعلام سازمان برنامه و بودجه کشور، معادل ۱۵۰ هزار میلیارد ریال نفت خام به صورت ماهانه (یک دوازدهم) در اختیار پالایشگاه ها قرار دهد تا متناسب با سهم مندرج در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور، مواد اولیه قیر به دستگاه های اجرایی موضوع این آیین نامه تحویل داده شود.
سازمان برنامه و بودجه کشور نیز مکلف است هم زمان با اعلام به وزارت نفت، نسبت به ابلاغ و تخصیص اعتبار به صورت تملک دارایی های سرمایه ای از محل ردیف مندرج در قانون برنامه و بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور، به وزارتخانه های راه و شهرسازی، کشور (سازمان ذی ربط)، بسیج وزارت آموزش و پرورش (سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشور) و وزارت جهاد کشاورزی (سازمان جنگل ها و مراتع و آبخیزداری کشور) و سازندگی سپاه و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اقدام کند.
فروش و دیگر راه های انتقال مواد اولیه قیر از جمله معاوضه و تهاتر توسط دستگاه های اجرایی به هر شکل ممنوع است و مواد دریافتی تنها باید به مصرف موارد یادشده در بند (ز) تبصره (۱) قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور برسد.
دستگاه های اجرایی موضوع این آیین نامه مکلف به ارائه گزارش هر سه ماه یکبار به کمیسیون های انرژی، برنامه و بودجه و محاسبات و عمران مجلس شورای اسلامی و سازمان برنامه و بودجه کشور هستند.
از سوی معاون اول رئیس جمهوری ابلاغ شد:
محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهوری مصوبه رفع موانع واگذاری سهام دولت در پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند را ابلاغ کرد.
هیئت وزیران در نشست روز چهارشنبه (۲۴ شهریورماه) به منظور رفع موانع واگذاری سهام دولت در شرکت پالایش نفت امام خمینی (ره) شازند، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران را موظف کرد بدهی ناشی از دریافت تسهیلات صندوق انرژی بانک ملت برای توسعه شرکت پالایش نفت امام خمینی (ره) شازند به مبلغ (۷۷۸.۰۶۲.۲۳۳) یورو بابت اصل و فرع تسهیلات یادشده منتهی به پایان سال ۱۳۹۹ و سایر هزینه های مترتب را به میزان اعلامی بانک مورد نظر و از محل وجوه حاصل از صادرات فرآورده های نفتی شرکت پالایش نفت موصوف مستقیم برداشت و تسویه کند.
نماینده بروجرد در مجلس شورای اسلامی:
نماینده بروجرد در مجلس گفت: بی شک با انتصاب های قوی و جوانگرایی که در بدنه مدیریتی وزارت نفت انجام شده است، بن بست در دیپلماسی انرژی شکسته می شود.
عباس گودرزی در گفت وگو با خبرنگار شانا با بیان اینکه صنعت نفت کشور با جوانگرایی و تحولگرایی مسیر پیشرفت و تعالی را طی می کند، گفت: با روحیه تحولگرایی که در وزیر نفت سراغ دارم و انتصاب های شایسته ای که در این وزارتخانه انجام شده است، بی شک آن بن بست هایی که سال ها در دیپلماسی نفتی کشور رخنه کرده بود، از بین می رود و ما شاهد دوران شکوفایی در وزارت نفت خواهیم بود.
وی استفاده از عناصر مؤمن و انقلابی در بدنه وزارت نفت را راه حل برون رفت از وضع موجود دانست و افزود: هرکجا به جوانان مؤمن و انقلابی اعتماد کردیم، پیشرفت کرده ایم و از وضع موجود به وضع مطلوب رسیده ایم.
نماینده بروجرد در مجلس تصریح کرد: همان طور که در بیانیه گام دوم انقلاب نیز آمده، اگر قرار است تولیدات با کیفیت در همه عرصه ها داشته باشیم، اگر قرار است توزیع ما عادلانه باشد و به معنای واقعی اقتصاد مقاومتی را در دستور کار داشته باشیم، باید از عناصر انقلابی، دانا، شجاع و مسلط به امور استفاده کنیم.
گودرزی گفت: از وزیر نفت بابت اعتماد به جوانان و نیروهای انقلابی تشکر می کنم. امروز نفت را نفتی ها و حرفه ای ها اداره می کنند و این برای ادامه مسیر و ایجاد تحولات گسترده بسیار مفید است.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی:
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: در شرایط کنونی، تقویت و توسعه پتروشیمی ها و ایجاد پتروپالایشگاه ها ضرورتی انکارناپذیر است.
سیدموسی موسوی در گفت وگو با خبرنگار شانا، با اشاره به ضرورت عبور از خام فروشی و افزایش تولید محصولات پتروشیمی گفت: با توجه به شرایط موجود باید به سمت تولید محصولات پتروشیمی و ساخت پتروپالایشگاه حرکت کنیم که خوشبختانه این موضوع مورد توجه وزیر نفت دولت سیزدهم قرار دارد. وی افزود: باید افزون بر دادن تنفس خوراک به پتروپالایشگاه ها، تسهیلات لازم را نیز در اختیار آنها قرار داد تا بتوان در عمل، جلوی خام فروشی را گرفت و به ارزش افزوده بیشتر دست یافت.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با اینکه باید صنایع پایین دستی پالایشگاه ها گسترش یابند، تصریح کرد: ایجاد صنایع پایین دستی به معنای ساخت تولید محصولات مختلف، ارزآوری، ایجاد اشتغال و... است.
موسوی بیان کرد: از آنجا که همه هّم و غم ما در حوزه نفتی جلوگیری از خام فروشی است، تقویت و توسعه پتروشیمی ها و ایجاد پتروپالایشگاه ها ضرورتی انکارناپذیر است.
وزیر نفت عراق اعلام کرد که اوپک در نشست ماه اکتبر به پایبندی به روند کاهش تولید توافق شده خود ادامه خواهد داد.
به گزارش خبرگزاری رویترز از بغداد، احسان عبدالجبار روز یکشنبه (۲۸ شهریورماه) اعلام کرد که سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش (ائتلاف اوپک پلاس) تلاش خواهند کرد قیمت نفت را در سه ماه نخست سال ۲۰۲۲ در حدود ۷۰ دلار برای هر بشکه حفظ کنند. وی افزود: انتظار می رود این ائتلاف در صورت ملاقات در ماه اکتبر - در صورت ثابت ماندن قیمت ها - به توافق کنونی تولید خود پایبند باشد.
وزیر نفت عراق در کنفرانسی خبری در بغداد گفت: مجموع صادرات نفت عراق، از جمله صادرات منطقه اقلیم کردستان در شمال این کشور، ماه سپتامبر باید به طور میانگین ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز باشد.
منابع مطلع از احتمال به تعویق افتادن جشن ۶۰ سالگی اوپک که قرار بود در بغداد برگزار شود، خبردادند.
به گزارش خبرگزاری رویترز از لندن، یک منبع سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) براساس نامه ای اعلام کرد این سازمان تصمیم گرفته است نشست حضوری را که قرار بود به مناسبت شصتمین سالروز تأسیس خود در بغداد برگزار کند، از ۳۰ سپتامبر به اوایل سال ۲۰۲۲ میلادی موکول کند. اوپک در ماه ژوئن دعوت نامه های این رویداد را با امید برگزاری نشستی حضوری ارسال کرده بود. قرار بود این نخستین نشست حضوری اوپک از ماه مارس ۲۰۲۰ باشد، اما منابع مطلع اعلام کردند که محدودیت های ویروس کرونا مانع آن شده است.
مرکز ذخیره سازی نفت کویت با ظرفیت ذخیره سازی روزانه ۱۰۰ هزار بشکه را راه اندازی کرد.
به گزارش خبرگزاری پلتس، شرکت دولتی نفت کویت فعالیت خود در تأسیسات جدید ذخیره سازی نفت خام را آغاز کرده که ظرفیت آن ۱۰۰ هزار بشکه در روز است، این تولیدکننده عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در حال برنامه ریزی برای افزایش ظرفیت تولید خود است. شرکت دولتی نفت کویت در بیانیه ای اعلام کرد: تأسیسات GC-31 در شمال کویت همچنین ۶۲ میلیون و ۵۰۰ هزار فوت مکعب در روز گاز همراه و ۲۴۰ هزار بشکه در روز آب تصفیه شده را فرآوری می کند.
وزیر نفت:
وزیر نفت از برنامه ریزی برای جذب ۱۴۵ میلیارد دلار سرمایه گذاری داخلی و خارجی در صنعت نفت ظرف چهار تا هشت سال آینده خبر داد و گفت: دولت سیزدهم عزمش را برای گسترش همکاری با شرکت های چینی جزم کرده است.
جواد اوجی سه شنبه (۳۰ شهریورماه) در دیدار با ژونگ گویدونگ، رئیس دفتر سینوپک در تهران به سابقه آشنایی با این شرکت اشاره کرد و با بیان اینکه با توانمندی سینوپک در اجرای پروژه های بالادست و پایین دست آشنا هستم، اظهار کرد: هفته گذشته در بازدیدی که از مناطق عملیاتی استان خوزستان داشتم، از میدان یادآوران که فاز نخست آن را این شرکت توسعه داده دیدن کردم و در جریان جزئیات توسعه فاز نخست این میدان قرار گرفتم. وی بر اهمیت تکمیل توسعه میدان یادآوران به عنوان میدان مشترک میان ایران و عراق تأکید کرد و گفت: خوشبختانه شرکت سینوپک آشنایی کاملی با ایران و میدان های نفت و گاز آن دارد و در فاز نخست توسعه میدان یادآوران نیز حضور داشته است.
وزیر نفت با بیان اینکه دولت سیزدهم آماده همکاری همه جانبه با شرکت های چینی برای توسعه پروژه های صنعت نفت در بخش بالادست و پایین دست است، تصریح کرد: انتظار داریم در دولت سیزدهم مشارکت ها و توافق های زیاد میان ایران و چین شکل بگیرد.
اوجی افزود: این دولت عزمش را برای گسترش همکاری همه جانبه با شرکت های چینی جزم کرده است و امیدواریم شاهد مشارکت شرکت های چینی در حوزه های مختلف صنعت نفت باشیم.
وی با تأکید بر نگاه دولت سیزدهم به چین به عنوان کشور دوست و همسو تصریح کرد: برنامه ریزی کردیم ظرف چهار تا هشت سال آینده ۱۴۵ میلیارد دلار در توسعه بخش بالادست و پایین دست صنعت نفت سرمایه گذاری کنیم، از این رو از حضور سرمایه گذاران داخلی و خارجی در صنعت نفت استقبال می کنم.
رئیس پژوهشگاه صنعت نفت، میزبانی از دانشجویان تحصیلات تکمیلی در پژوهشگاه را ابزاری برای توسعه جریان نوآوری و ورود ایده های خلاقانه و فناورانه به این مجموعه برشمرد و از مکاتبه با ۶۰ دانشگاه در این زمینه خبر داد.
جعفر توفیقی با اشاره به طرح میزبانی از دانشجویان دکترا و کارشناسی ارشد، همچنین میزبانی پژوهشگاه از ۱۰۰ دانشجوی دکترا و کارشناسی ارشد به طور سالانه گفت: در این طرح هیچ گونه محدودیتی برای دانشجویان قرار نداده ایم و این افراد می توانند حتی مسائل مورد نظر خود را برای انجام رساله یا پایان نامه ارائه کنند و از همه امکانات و تجهیزات این مجموعه بهره مند شوند.
وی به تعطیلی دانشگاه ها در ایام کرونا اشاره کرد و افزود: با وجود مشکلات موجود در کشور، پژوهشگاه صنعت نفت توانسته در همه حوزه ها فعالیت های خود را به خوبی انجام دهد و تاکنون بیش از ۷۰ درخواست از سوی دانشگاه های مختلف مبنی بر انجام رساله و پایان نامه های دانشجویی به پژوهشگاه ارسال شده است.
رئیس پژوهشگاه صنعت نفت با بیان اینکه این طرح در سال ۹۹ رونمایی شده است، تصریح کرد: در این طرح دانشجویان می توانند موضوع های رساله و پایان نامه های خود را با توجه به سیاست های وزارت نفت، همچنین نیازهای فناورانه صنعت به پژوهشگاه ارائه و با همکاری استادان راهنما کار خود را آغاز کنند.
توفیقی اظهار کرد: پژوهشگاه صنعت نفت سبدی از موضوعات مرتبط با اهداف وزارت نفت را تهیه کرده است که مسائل پیشنهادی پژوهشگاه همگی از رویدادها و نشست هایی است که با مدیران صنعت برگزار می شود و همه این موضوع ها برای رفع نیازهای صنعت است.
وی با بیان اینکه طرح میزبانی از دانشجویان یک مسئولیت اجتماعی برای پژوهشگاه به حساب می آید، تصریح کرد: در شرایط بیماری کرونا که بسیاری از دانشگاه ها تعطیل است یا دسترسی افراد به آزمایشگاه ها بسیار دشوار است، پژوهشگاه توانسته زمینه مناسبی را برای دانشجویان فراهم کند تا از امکانات، تجهیزات و نیروی انسانی باتجریه این مجموعه بهره مند شوند. رئیس پژوهشگاه صنعت نفت با تأکید بر اینکه تاکنون با ۶۰ دانشگاه درباره طرح میزبانی مکاتبه انجام شده است، اظهار کرد: پژوهشگاه صنعت نفت، سایت مناسبی را برای این هدف طراحی کرده است که دانشجویان می توانند از این طریق با مسئولان مرتبط با طرح نوآوری در ارتباط باشند و فعالیت های خود را آغاز کنند و خوشبختانه تاکنون تعدادی از دانشجویان در پژوهشگاه مستقر شده اند و مراحل اولیه تحقیقات خود را آغاز کرده اند.
توفیقی افزود: دانشجویان می توانند از همه امکانات آزمایشگاهی و پایلوتی و تجهیزات پژوهشگاه بهره مند شوند، از این رو می توان این موضوع را یک فرصت ایده آل برای دانشجویان و دانشگاه های کشور دانست.
واکسیناسیون خانواده کارکنان صنعت نفت (افراد بالای ۱۸ سال) برای مقابله با کرونا در مرکز تهرانسر آغاز شد.
همسو با تأکید وزیر نفت و هماهنگی های انجام شده، واکسیناسیون برای خانواده های همکاران صنعت نفت (بالای ۱۸ سال) در مرکز تهرانسر آغاز شد. با افزایش ظرفیت تزریق واکسن در مجتمع تهرانسر، ضمن انجام تزریق دوز نخست برای همه کارکنان صنعت نفت شاغل در تهران، تزریق دوز دوم برای کارکنان و دوز نخست واکسن برای خانواده های محترم همکاران صنعت نفت با هماهنگی و نظارت وزارت بهداشت و سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت در این مرکز در حال انجام است. بر اساس این گزارش، پیش از این ۲۰ شهریورماه امسال، جواد اوجی، وزیر نفت در ابلاغیه ای خطاب به سیدمهدی هاشمی، مدیرعامل سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت بر لزوم تسریع در واکسیناسیون کارکنان صنعت نفت تأکید و اعلام کرده بود: «با عنایت به ضرورت حفظ سلامت کارکنان صنعت نفت به عنوان سرمایه اصلی کشور و نظر به اولویت و اهمیت پیشگیری از ابتلای این عزیزان به بیماری کرونا، مقتضی است حداکثر طی دو ماه آینده واکسیناسیون سراسری همه کارکنان عزیز این صنعت اعم از رسمی، پیمانی، قرارداد مدت معین و موقت و پیمانکاری (هر دو دوز واکسن) انجام شود. در پایان شایان ذکر است همه بخش ها و شرکت های تابع این وزارتخانه ملزم به همکاری در این زمینه هستند.»
معاون وزیر نفت در امور گاز:
معاون وزیر نفت در امور گاز با تأکید بر اینکه شرکت ملی گاز ایران ویترین وزارت نفت است و هرگونه کم و کاستی مستقیم عملکرد این وزارتخانه را هدف قرار می دهد، اظهار کرد: من با چالش ها و مسائل گاز کامل آشنا هستم.
مجید چگنی دوشنبه (۲۹ شهریورماه) در سخنانی در نخستین روز کاری اش در برج گاز، ضمن گرامیداشت هفته دفاع مقدس و یاد و خاطره شهدا و امام راحل گفت: ان شاءالله بتوانیم آرمان ها و اهداف این عزیزان را ادامه دهیم و در این سنگر به شایستگی خدمت کنیم.
وی با قدردانی از خدمات حسن منتظرتربتی، مدیرعامل پیشین شرکت ملی گاز ایران، ادامه داد: من در ایامی که در بخش تولید شرکت ملی نفت ایران خدمت می کردم، ارتباط نزدیکی با آقای تربتی داشتیم و با چالش ها و مسائل گاز کامل آشنا هستم.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه شرکت ملی گاز ایران ویترین وزارت نفت است و هرگونه کم و کاستی مستقیم عملکرد این وزارتخانه را هدف قرار می دهد، افزود: پایداری عرضه گاز طبیعی مدیون زحمت همه عزیزان این مجموعه است و بی شک کسی نمی تواند آن طور که باید قدردان باشد.
چگنی تأکید کرد: امیدوارم همچون گذشته با قدرت در این عرصه حضور داشته باشیم؛ همان طور که شهدای عزیز ما وظیفه خود را در ۸ سال حمله ناجوانمردانه به خوبی ایفا کردند و در عرصه دفاع از نظام حضور داشتند، اکنون نیز حضور بااقتدار کارکنان صنعت گاز همین طور است، به ویژه در شرایط عملیاتی و سخت، لذا ان شاءالله با تأسی به شهدا کارکنان شریف صنعت گاز هم در صحنه هستند که بسیار تعیین کننده است.
وی یادآور شد: صحنه مدیریت، صحنه رقابت نیست و امانت از نفر پیشین به نفر بعدی می رسد. اکنون این مسئولیت سنگین که بر دوش آقای تربتی بود به بنده محول شد. خدا کمک کند بتوانیم این وظیفه را به خوبی انجام دهیم.
هفته گذشته وزیر نفت در احکامی جداگانه برخی معاونت ها و مدیران این وزارتخانه را منصوب کرد.
یکی از این انتصاب ها مربوط به مجید چگنی، معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران است.
انتصاب دیگر به احمد اسدزاده، سرپرست معاونت امور بین الملل و بازرگانی وزارت نفت اختصاص دارد.
سجاد خلیلی نیز به عنوان سرپرست معاونت نظارت بر منابع هیدروکربوری وزارت نفت منصوب شد. همچنین سید عباس بهشتی، نماینده وزیر نفت در امور عراق و عظیم شیراوند نیز به سمت رئیس سازمان حراست صنعت نفت منصوب شدند.
وزیر نفت در احکام یاد شده، با اشاره به ماموریت ها و وظایف، بر اجرای مطلوب آنها از سوی نفرات مزبور تاکید کرده و برای آنها آرزوی توفیق داشته است.
مدیرعامل پتروشیمی دنا خبر داد
مدیرعامل پتروشیمی دنا از امضای قراردادی بالغ بر هزار میلیارد ریال با سازندگان داخلی در حمایت از تولید داخل و خودکفایی صنعتی خبر داد و گفت: با امضای این قرارداد، افزون بر مصونیت آینده پروژه از هرگونه تحریم یا اعمال فشارهای سیاسی، پتروشیمی دنا پیش از موعد مقرر به فاز تولید می رسد. محمدعلی کریمیان افزود: این قرارداد که همسو با منویات مقام معظم رهبری و سیاست های کلان ملی انجام شده شامل ساخت بیش از ۲ هزار تن سازه فلزی از جمله استراکچر و گریتینگ است که قسمت قابل توجهی از پیشرفت پروژه را به دنبال خواهد داشت.
وی ادامه داد: حمایت از تولید ملی، جلوگیری از خروج ارز از کشور و ایجاد اشتغال پایدار به دنبال این قرارداد محقق می شود، اما مهم ترین مسئله در این باره باور ملی است که در متخصصان و مهندسان داخلی شکل گرفته و از سوی دیگر خردورزی که مدیران در اتکا و باور به این توانمندی به خرج می دهند. مدیرعامل پتروشیمی دنا افزود: خوشبختانه تکمیل و بهره برداری از پتروشیمی متانول سبلان به عنوان دیگر شرکت زیرمجموعه هلدینگ انرژی سپهر، تجربه های مثبت و فراوانی را برای این مجموعه به همراه آورده که نه تنها بسیاری از نقاط تاریک مسیر پیشرفت دنا را روشن می سازد، بلکه سبب استفاده بهینه از زمان و هزینه نیز خواهد شد. پتروشیمی دنا با ظرفیت تولید یک میلیون و ۶۵۰ هزار تن متانول در سال به عنوان زیرمجموعه هلدینگ انرژی سپهر در سال ۱۴۰۲ به بهره برداری می رسد تا حجم تولید متانول در این هلدینگ به ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تن برسد.
در چهارمین سفر کاری و استانی وزیر نفت چه گذشت ؟
مشعل: سفر به استان ایلام و بازدید از پروژه های عمرانی و سرمایه گذاری های استراتژیک مهم نفت، برنامه روز جمعه (3 مهر 1400)وزیر نفت بود. جواد اوجی در این سفر یکروزه، به همراه سید ابراهیم رئیسی و اعضای هیات دولت به استان ایلام سفر کردند و پس از جلساتی مشترک، به سراغ برنامه ها و بازدیدهای خود از طرح توسعه میدان نفتی آذر در نقطه صفر مرزی و پالایشگاه گاز و پتروشیمی ایلام بازدید و با کارکنان آن سخن گفت و در ادامه، با حضور در نشستی مردمی در فرمانداری مهران، تعهدات و برنامه های پیش روی نفت در این استان را تشریح کرد.
به گزارش مشعل، جواد اوجی در حاشیه بازدید از طرح توسعه میدان نفتی آذر از برنامه ریزی برای حدود ۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری در بخش بالادست صنعت نفت در استان ایلام خبر داد و گفت: با توجه به اینکه ۲ میلیارد دلار پروژه نیز در بخش های پایین دست تعریف شده است، به این ترتیب در مجموع ۴ میلیارد دلار طی چهار تا پنج سال آینده در طرح ها و پروژه های صنعت نفت این استان سرمایه گذاری می شود.
اوجی با بیان اینکه برای توسعه میدان نفتی آذر زحمات زیادی کشیده شده و امیدواریم با راه اندازی پروژه ان جی ال ۳۱۰۰، فعالیت های توسعه ای در این بخش تکمیل شود، افزود: استان ایلام نزدیک به 3درصد ذخایر نفت و گاز کشور، تعدادی میدان مستقل و دو میدان مشترک نفتی در اختیار دارد و وزارت نفت برنامه ریزی کرده تا از طریق شرکت های تابعه و بخش خصوصی، ۲ میلیارد دلار در بخش بالادست صنعت نفت این استان سرمایه گذاری کند.
وزیر نفت ادامه داد: در بخش پایین دست مشتمل بر صنعت پتروشیمی و صنایع تکمیلی زنجیره ارزش نیز حدود ۲ میلیارد دلار پروژه تعریف شده که به این منظور بخشی از سرمایه ها از طریق وزارت نفت و شرکت های تابعه و بخشی نیز از سوی صندوق بازنشستگی نفت و هلدینگ خلیج فارس تأمین می شود و به این ترتیب، در مجموع ۴ میلیارد دلار طی چهار تا پنج سال آینده در طرح های صنعت نفت این استان سرمایه گذاری خواهد شد که اشتغالزایی، درآمدزایی و خروج از محرومیت استان را به دنبال خواهد داشت.
وی در بخش دیگری از صحبت های خود، از برنامه ریزی وزارت نفت برای احداث نخستین پارک زنجیره صنایع تکمیلی پلی پروپیلن در استان ایلام در مجاورت پالایشگاه و پتروشیمی ایلام خبر داد و گفت: وزارت نفت متعهد می شود از طریق هلدینگ پترول ۳۰۰ میلیارد تومان به این طرح کمک کند و انشاءالله با فعال شدن سرمایه گذاران بخش خصوصی، احداث نخستین پارک زنجیره صنایع تکمیلی در این استان آغاز شود و ظرف دو تا سه سال آینده به بهره برداری برسد.
وزیر نفت با بیان اینکه احداث این پارک به ۱۷۰۰ میلیارد تومان سرمایه نیاز دارد که بخشی از سوی وزارت نفت و بخشی از سوی بخش خصوصی و صندوق بازنشستگی نفت تأمین می شود، افزود: راه اندازی پارک های زنجیره صنایع تکمیلی با ایجاد ارزش افزوده، جلوگیری از خام فروشی و اشتغالزایی، به تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی در صنعت نفت کمک می کند.
اوجی در ادامه با بیان اینکه لازم است به موازات طرح های توسعه ای، بحث مسؤولیت اجتماعی نیز مورد توجه ویژه باشد، تصریح کرد: ۱۱۷ پروژه مسؤولیت اجتماعی با ارزش حدود ۲۰۰ میلیارد تومان در استان ایلام تعریف شده که در این میان، حدود ۱۰۰ میلیارد تومان برای بهسازی جاده های حادثه خیز در نظر گرفته شده است.
وی گفت: سهم 4 درصدی استان از اجرای طرح های توسعه ای نیز محقق می شود و ایفای مسؤولیت های اجتماعی از اولویت های اصلی وزارت نفت است.
وزیر نفت در ادامه در میان مردم منطقه و کارکنان طرح میدان نفتی آذر نیز حاضر شد و پس از استماع دیدگاه های مردمی که محور آن بحث اشتغال جوانان بود، اعلام کرد: وزارت نفت از راه اندازی آموزشگاه فنی حرفه ای و ارتقای سطح علمی و تخصصی جوانان منطقه حمایت می کند.
اوجی بیان کرد: به این منظور، وزارت نفت هزینه های لازم برای ارتقای فنی و علمی جوانان منطقه را تقبل خواهد کرد.
* تصویب خواهی توسعه میدان چنگوله را دنبال می کنیم
وزیر نفت در ادامه این سفر، در نشست مردمی که در فرمانداری مهران برقرار بود، حاضر شد و پس از شنیدن مشکلات و مسائل مطرح شده، گفت: بخشی از این مسائل، در حوزه مسؤولیت بنده و وزارت نفت است و بخشی هم در حوزه های دیگر دستگاه های اجرایی که انشاءالله همه موارد در دولت به نمایندگی از شما مردم خوب و عزیز پیگیری می شود.
وی با اشاره به ذخایر قابل توجه نفت و گاز در استان ایلام افزود: ۳ درصد از ذخایر نفتی کشور در استان ایلام قرار دارد و در حال حاضر روزانه بالغ بر ۲۱۰ هزار بشکه نفت و نزدیک به ۳.۵ تا ۴ میلیون مترمکعب گاز در این استان تولید می شود که امیدواریم با توسعه میدان های نفتی، تولید روزانه نفت خام در استان حدود ۱۱۰ هزار بشکه افزایش یابد و به بیش از ۳۰۰ هزار بشکه در روز برسد.
وزیر نفت همچنین ابراز امیدواری کرد که با توسعه میدان گازی تنگ بیجار، تولید روزانه گاز استان نیز ۴ میلیون مترمکعب افزایش یابد.
اوجی درباره سرمایه مورد نیاز برای توسعه میدان های نفتی گفت: به غیر از میدان چنگوله، بالغ بر ۲ میلیارد دلار در بخش توسعه میدان های نفتی، چه مشترک و چه غیرمشترک سرمایه گذاری خواهد شد که بخشی از این فرایند آغاز شده و بخش های دیگر هم بزودی کلید خواهند خورد.
وی با اشاره به برنامه ریزی برای ۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری در بخش پایین دست ادامه داد: در همین مسیر، نخستین پارک پلی پروپیلن در مجاورت پالایشگاه گاز ایلام احداث خواهد شد، بنابراین در مجموع باید ۴ میلیارد دلار ظرف حداکثر پنج سال آینده در صنعت نفت استان ایلام سرمایه گذاری شود. چنین رقمی به طور حتم می تواند تحولی اساسی در این استان و در بیشتر شهرستان های آن ایجاد کند.
وزیر نفت گفت: دولت سیزدهم و وزارت نفت و شخص بنده این قول را می دهیم و قول داده ایم که میدان های مشترک در این دولت تعیین تکلیف شوند. در پایان این دولت نباید میدان نفتی یا گازی داشته باشیم که اکتشاف نشده یا اگر اکتشاف شده، توسعه داده نشده باشد و یا اگر توسعه داده شده، توسعه آن کامل نشده باشد و اگر توسعه کامل داده شده است، باید بهره برداری و تولید حداکثری میدان های مشترک در دست اقدام باشد.
اوجی برای نمونه به درآمدزایی حاصل از طرح توسعه میدان مشترک آذر اشاره کرد و افزود: با احتساب تولید روزانه ۶۰ تا ۷۰ هزار بشکه نفت در این میدان، سرمایه گذاری انجام شده در آن ظرف حداکثر دو سال جبران می شود.
وی درباره توسعه میدان چنگوله با بیان اینکه این میدان نیز ظرفیت خوبی دارد و بهره برداری از آن باید در دستور کار باشد، افزود: این میدان نیز مشترک بوده و اولویت ما توسعه میدان های مشترک است. در میان کارشناسان سازمان برنامه و وزارت نفت، دیدگاه های متفاوتی وجود دارد و با توجه به سنگ مخزن این میدان که بسیار سنگ سختی هم است و همین طور برآورد هزینه های حفاری و هزینه های توسعه که حدود ۱.۶ تا ۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری را تخمین زده، برخی معتقدند که توسعه این میدان، اقتصادی نیست؛ اما قول می دهم که این موضوع از دید کارشناسی بررسی شود و با این نگاه که میدان باید توسعه یابد، از تصویب توسعه میدان در سازمان برنامه دفاع شود، بویژه که تجربه خوبی در توسعه میدان آذر اندوخته شده و این تجربه می تواند در توسعه چنگوله نیز راهگشا باشد.
وزیر نفت با اشاره به اینکه وزارت نفت بالغ بر ۲۰۰ میلیارد تومان را برای اجرای ۱۱۷ پروژه مسؤولیت اجتماعی استان ایلام اختصاص خواهد داد که بخشی از آن نیز در شهرستان مهران صرف خواهد شد، تصریح کرد: افزون بر این موارد، هزینه لوله کشی منازل ۴۵۰ خانوار که بنیه مالی ضعیفی دارند نیز از سوی وزارت نفت تأمین خواهد شد.
اوجی در بحث اشتغال نیز یادآور شد: ما با مجموعه سازمان فنی حرفه ای استان و شهرستان قراردادی را منعقد می کنیم تا توانمندی جوانان خوشفکر و توانمند استان با هزینه وزارت نفت ارتقا یابد و تخصص نداشتن، بهانه ای برای استفاده از نیروهای غیربومی نباشد، ضمن اینکه با آغاز توسعه میدان چنگوله نیز بخشی از مشکل اشتغال استان برطرف خواهد شد.
وی اعلام کرد: بزودی نماینده ای منصف و کاردان از جانب خود به منطقه می فرستم و در صورت استفاده نابجا از نیروهای غیربومی، حتماً با این روند برخورد خواهد شد.
به گزارش "مشعل"، وزیر نفت به بحث ورود به زنجیره ارزش هم اشاره کرد و گفت: اگر سرمایه گذاران فعال شوند، وزارت نفت از احداث پارک های زنجیره صنایع تکمیلی، چه با محوریت متانول یا پلی پروپیلن حمایت خواهد کرد و مشوق های خوبی در نظر خواهد گرفت. در شهر ایلام دو مجتمع پتروشیمی وجود دارد که یکی از این مجتمع ها، سالانه نزدیک به ۱۵۰ هزار تن پلی پروپیلن تولید خواهد کرد.
اوجی به آغاز به کار احداث پارک پلی پروپیلن در استان ایلام اشاره کرد و افزود: ۳۰۰ میلیارد تومان از سوی وزارت نفت تأمین می شود و مردم را هم در بعضی از این پروژه ها در قالب صندوق مشارکت می دهیم. مردم وقتی ببینند که خود وزارت نفت و صندوق بازنشستگی نفت ورود کرده اند، متوجه می شوند که این پروژه می تواند سود تضمین شده ای داشته باشد.
وی در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: خوشبختانه رضایت خوبی در بحث گازرسانی وجود دارد. در باره جایگاه های سی ان جی باید گفت که متأسفانه احداث این جایگاه ها طی هشت سال گذشته پیگیری نشده و برای سرمایه گذار هم صرفه اقتصادی ندارد. این مسأله را در بودجه سال آینده مدنظر قرار خواهیم داد، بویژه که این منطقه میزبان زوار آقا امام حسین (ع) است.
وزیر نفت با تأکید بر توجه به چالش های حوزه منابع انسانی گفت: بخشنامه هایی در این زمینه داشته ایم و برای رفع مشکلات کارکنان از هیچ تلاشی فروگذار نخواهیم کرد.
* ظرفیت پالایشگاه گاز ایلام طی ۳۰ ماه آینده افزایش می یابد
جواد اوجی در ادامه برنامه های فشرده یکروزه خود به استان ایلام، از پالایشگاه گاز ایلام بازدید کرد. او در حاشیه این بازدید گفت: با توسعه فاز دوم این پالایشگاه طی ۳۰ ماه آینده، ظرفیت آن از ۶.۳ میلیون مترمکعب کنونی به ۱۰.۳ میلیون مترمکعب در روز می رسد تا گامی در مسیر تأمین خوراک پایین دست و بخش میعانات گازی مربوط به حوزه صنایع پتروشیمی و همچنین گاز مورد نیاز بخش های خانگی، صنایع و نیروگاهی برداشته شود.
وی ادامه داد: به این ترتیب، زنجیره ای از بخش بالادست تا پایین دست تشکیل و با احداث پارک پلی پروپیلن، این زنجیره بیش از پیش تکمیل می شود.
وزیر نفت از کارکنان تلاشگر در طرح های صنعت نفت در استان ایلام قدردانی و ابراز امیدواری کرد که طرح های برنامه ریزی شده در موعد مقرر به بهره برداری برسند.
*ظرفیت تولید نفت در ایلام افزایش می یابد
اوجی شامگاه جمعه(3 مهر) و در پایان برنامه یکروزه خود در استان ایلام در نشست شورای اداری استان اظهار کرد: 3درصد ذخایر نفتی و ۱۱ درصد ذخایر گازی کشور در این استان قرار دارد و هم اکنون روزانه ۲۱۵ هزار بشکه نفت از میدان های این استان برداشت می شود.
وی از برنامه ریزی وزارت نفت برای توسعه 7 میدان در این استان خبر داد و افزود: میدان تنگ بیجار ۶ میلیون مترمکعب ظرفیت دارد که در طرح توسعه قرار است به ۱۰ میلیون مترمکعب برسد و در کنار آن، طرح توسعه پالایشگاه گاز ایلام با پیشرفت فیزیکی ۱۵ درصدی در حال اجراست.
وزیر نفت یادآور شد: وزارت نفت در بخش پایین دستی، 3 پروژه پتروشیمی ایلام، واحد پلی پروپیلن و زنجیره ارزش را در دستور کار دارد که همسو با آن، ایجاد پارک پلی پروپیلن با سرمایه گذاری ۳۰۰ میلیارد تومانی این وزارتخانه و دیگر سرمایه گذاری ها اجرا خواهد شد.
اوجی از اجرای گازرسانی به 8 روستای استان ایلام تا پایان امسال خبر داد و گفت: ۱۱۷ پروژه در قالب مسؤولیت اجتماعی با هزینه ۱۰۰ میلیارد تومان از سوی وزارت نفت اجرا می شود و ۱۰۰ میلیارد تومان نیز برای بهسازی جاده های حادثه خیز از سوی این وزارتخانه پرداخت خواهد شد.
وی با اشاره به ویژگی های میدان چنگوله اضافه کرد: از منظر اقتصادی، بین کارشناسان وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه اختلاف نظر وجود دارد که در صورت رفع آن، آمادگی داریم زمینه توسعه چنگوله را فراهم کنیم.
وزیر نفت درباره انتقال دفتر نفت و گاز غرب کشور به این استان گفت: مراحل انتقال قانونی این موضوع زمانبر است؛ اما آمادگی داریم دفتر موجود را توسعه دهیم و از نیروهای بومی در این مرکز بهره بگیریم.
بررسی گزینه های جذب منابع مالی در صنعت نفت
مشعل ورود سرمایه گذاران اعم از داخلی و خارجی به صنعت نفت ایران، موضوعی است که این صنعت چشم به راه آن است؛ مسیر مهمی که راه های مختلفی را در آن می توان یافت؛ از این رو، اعلام آمادگی وزارت نفت ایران در استقبال از سرمایه گذاران داخلی و خارجی فرصت بی بدیلی است که بدون شک با چراغ سبز متقاضیان و مشمولان این حوزه همراه خواهد بود.
صنعت نفت به عنوان پیشران توسعه اقتصادی کشور، نقش مهم و موثری در توسعه، اشتغال و همچنین رشد اقتصادی داشته و دارد؛ از این رو حرکت در راه توسعه آن، می تواند شاخص های مهم اقتصادی را بهبود ببخشد، به این دلیل که صنعت نفت این ظرفیت را دارد که سرمایه گذاری آن ظرف ٥ تا ٦ سال قابل بازگشت باشد و به افزایش درآمد کشور بینجامد و البته این افزون بر فواید مختلفی است که در بالندگی این صنعت ایجاد می کند.
مطابق برنامه ششم توسعه، صنعت نفت به ٢٠٠ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد که سهم بخش بالادستی حدود ١٣٠ میلیارد دلار است. با در نظر گرفتن این موارد، حرکت در این مسیر را باید به فال نیک گرفت. آنگونه که آمادگی برای استفاده از ظرفیت های داخلی و خارجی را می توان یکی از شاه بیت های اصلی سخنان جواد اوجی پس از در اختیار گرفتن کرسی وزارت نفت دانست. او هفته اخیر در سفر به خوزستان بار دیگر بر این موضوع تاکید کرد که آمادگی داریم از ظرفیت سرمایه گذاران داخلی و خارجی به منظور توسعه میدان ها، با اولویت میدان های مشترک نفت و گاز استفاده کنیم.
جذب سرمایه یکی از سرفصل های مهم وزارت نفت دولت سیزدهم است که از طریق ابزارهای مختلف و سیاست های تشویقی برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی می توان در این راه گام برداشت و در این مسیر از مردمی سازی اقتصاد نفت و گاز و جذب سرمایه های مردمی و مشارکت آنان در پروژه های صنعت نفت نیز بهره برد. مجموعه سیاست هایی که از استراتژی بلندمدت وزیر نفت برای جذب سرمایه های داخلی و خارجی با نگاهی فراتحریمی حکایت دارد.
جواد اوجی، وزیر نفت در برنامه پیشنهادی خود به نمایندگان مجلس شورای اسلامی که در پنج فصل شامل فصل نخست «مقدمه»، فصل دوم «برخی از اسناد بالادستی مرتبط با صنعت نفت حاکم بر برنامه پیشنهادی»، فصل سوم «چالش های اساسی پیش روی صنعت نفت»، فصل چهارم «اقدامات اساسی و فوریت دار در صنعت نفت» و فصل پنجم «اقدامات راهبردی و عملیاتی وزارت نفت با لحاظ نمودن اولویت ها» ارایه کرد، در بخشی مجزا به مساله سرمایه گذاری در صنعت نفت پرداخته و در سرفصلی تحت عنوان تامین منابع مالی و جذب سرمایه در صنعت نفت از مسیر طراحی مشوق های لازم به راه های زیر اشاره کرده است:
گسترش تنوع ابزارهای سرمایه گذاری و تکمیل ساختارهای آن و اعمال سیاست های تشویقی برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی از جمله بازار سرمایه
مردمی سازی اقتصاد نفت و گاز و جذب سرمایه های مردمی و مشارکت آنها در سود پروژه های صنعت نفت، گاز پالایش و پتروشیمی
به کارگیری منابع بانکی و توان نهادهای حاکمیتی در سرمایه گذاری در پروژه های بزرگ و زیربنایی
تشکیل صندوق های سرمایه گذاری با هدف حمایت از طرح های صنعت نفت
پیگیری جذب سرمایه گذاران خارجی در صنعت نفت از جمله توافق جامع راهبردی با کشور چین
امکان سنجی اقتصادی و انتشار اوراق مشارکت ارزی برای پروژه های نفت و گاز
با مدنظر قرار دادن گزینه های جذب سرمایه که به آن پرداخته شد، در شرایط کنونی پروژه های مهمی در صنعت نفت کشور در حال اجراست که قطعا تزریق منابع مالی داخلی و خارجی روند اجرای آنها را شتاب می بخشد. به یقین تمامی طرح ها و پروژه های صنعت استراتژیک تشنه منابع مالی و سرمایه هستند، اما با توجه به محدودیت این منابع اگر بنا به اولویت بندی پروژه ها باشد، نمی توان از بخش های میادین مشترک کشورمان با سایر کشورها چشم پوشی کرد. وزیر نفت نیز در زمینه تخصیص منابع مالی از جمله پروژه های مهمی که مورد تاکید قرار داده است، توسعه میدان ها، با اولویت میدان های مشترک نفت و گاز است. شکی نیست که وجود میدان های مشترک با کشورهای همسایه در خشکی و دریا جذب سرمایه داخلی و خارجی را به ضرورتی انکارناپذیر بدل کرده است که هر لحظه توقف ما در برداشت از این میدان ها این منابع را روانه کشورهای شریک با ما خواهد کرد و این مساوی با ضرر و خسران برایمان خواهد بود. هرچند در شرایطی که ایران با تحریم های بین المللی روبه رو است، رقابت با این کشورها در میدان های مشترک رقابتی نابرابر و ناجوانمردانه تلقی می شود؛ اما ایران همواره راهکارهایی یافته تا عقب نماند؛ هرچند کار آسانی به نظر نمی رسد.
ايران در تمام سال های پس از انقلاب غير از دوران جنگ، هر سال کشف جديدي داشته و در اين مدت در مجموع 73 ميدان مشتمل بر 36 ميدان نفتي و 37 ميدان گازي کشف شده که از اين ميان، بخش زیادی ميدان مرزي و مشترک بوده اند. همچنین ایران با در اختیار داشتن حداقل ۲۸ میدان مشترک، شامل ۱۸ میدان نفتی، چهار میدان گازی و ۶ میدان نفت و گاز با کشورهای همسایه، یکی از معدود کشورهای جهان با این تعداد ساختار مشترک است. از این ۲۸ میدان، ایران با عراق ۱۲ حوزه مشترک، با امارات 7 هفت
مخزن مشترک، با قطر و عمان هرکدام ۲ مخزن مشترک و با عربستان، کویت و ترکمنستان هرکدام یک مخزن مشترک دارد و به عبارتی حدود۵۰ درصد ذخایر گاز طبیعی ایران در مخازن مشترک است؛ از این رو مطالعه و شناخت همه ابعاد سیاسی، فنی، اقتصادی و حقوقی توسعه مخازن مشترک هیدروکربوری با تاکید بر مدیریت صیانتی مخزن از اهمیت و ضرورت برخوردار است.
در بین این میدان ها از مخازن بزرگی مانند پارس جنوبی و میدان های غرب کارون گرفته تا میدان های کوچک تر قرار دارند و آنچه نباید از آن غافل بود آنکه در صورت عدم برداشت از میدان های مشترک، همسایگان سهم بیشتری از این منابع خواهند داشت و حق ایران نادیده گرفته می شود و با دانش فنی و منابع مالی می توان به سرمایه گذاری های یک جانبه آنها پایان داد.
موضوع نگران کننده از منظر کارشناسان حقوقی آنکه منابع سیال نفت و گاز به راحتی جابه جا می شوند و به همین دلیل یک کشور می تواند سهم شریک خود را بدون اطلاع و رضایت طرف مقابل برداشت کند، از این رو کشور ما که منابع متعدد نفت و گاز مشترک با کشورهای همجوار به ویژه عراق، قطر، عربستان سعودی، امارات، عمان، کویت و ترکمنستان دارد، ناچار است برای حفظ حقوق و منافع ملی خود و قانون مند کردن برداشت کشورهای شریک از میدان های مشترک، چارچوب های حقوقی مناسب و اثربخشی را تدوین، تنظیم و اجرایی کند. برخلاف منابع جامد که به آسانی و بر اساس مرزهای بین المللی مشخص شده و به دلیل عدم جابه جایی، قابل کنترل و اعمال حاکمیت و مالکیت هستند، منابع سیال نفت و گاز را نمی توان تقسیم، سهم بندی و کنترل کرده و مالکیت دقیق بین کشورهای ذی نفع را تشخیص داد.
با این همه با وجود تحریم ها که همواره پس از انقلاب به شکل یک جانبه به ویژه اقتصاد کشورمان را نشانه رفته است، موانع زیادی در مسیر توسعه این بخش های حیاتی قرار داده است؛ به گونه ای که در سایه تحریم های اقتصادی و سیاسی، جذب سرمایه خارجی نیز همواره پس از انقلاب اسلامی ایران با موانع و فراز و نشیب های زیادی همراه بوده و این صنعت راهبردی در این زمینه از برنامه عقب بوده است.
با وجود همه این مشکلات، صنعت نفت ایران در بخش های مهمی از جمله پارس جنوبی موفق شده است در این مخزن مشترک شریک قطری را پشت سر بگذارد، اما غفلت از مواردی همچون نگهداشت و فشارافزایی و ... می تواند تمامی این راه پشت سر گذاشته را هدر دهد. مسیر جدیدی که نیازمند دانش و سرمایه کافی است.
طبق برخی برآوردها، فقط جلوگیری از افت تولید و حفظ و نگهداشت از این میدان پارس جنوبی به ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد.
در برنامه ارایه شده از سوی وزیر نفت منابع متعددی می توان یافت که نگاه به داخل به ویژه با محوریت مردمی و همچنین نگاه به خارج دارد. بی تردید از پیش شرط های اساسی جذب سرمایه خارجی تعامل با سایر کشورهاست که از جمله مواردی که جواد اوجی به آنها اشاره داشته، پیگیری جذب سرمایه گذاران خارجی در صنعت نفت از جمله توافق جامع راهبردی با کشور چین است. این سند با عنوان رسمی «برنامه همکاری های جامع ایران و چین» ثبت شده است و حوزه های سیاسی، امنیتی، دفاعی، فرهنگی، کشاورزی، اقتصادی، علمی، جهانگردی، نفت و انرژی، زیرساخت های مخابراتی و فناوری ارتباطات، تجارت، بهداشت و سلامت و... را شامل می شود.
از سویی وزیر نفت در این برنامه به مشوق هایی برای سرمایه گذاران داخلی اشاره داشته است که می تواند به کمک پتانسیل های موجود در صنعت نفت بیاید که در بخش زیادی از آن می توان سیاست های اقتصاد مقاومتی را جست. طی دوره های قبل و در غیاب شرکت های خارجی اگرچه یکی از تجارب در حال اجرا بهره گیری از شرکت های داخلی بوده است؛ مسیری که در دهه های اخیر از تولد شرکت های ای اند پی گذشته است. هدف شرکتهای اکتشاف و تولید (E&P) سودآوری در مراحل مختلف اکتشاف، ارزیابی، توسعه تسهیلات، تجهیزات و چاهها از طریق دستیابی به بهترین منابع مالی و دانش و فناوری مورد نیاز در حوزههای مدیریت مخزن و دادهها، مدیریت پروژه و پیمان سپاری و مدیریت داراییها و منابع مالی است.مجموعه هایی که از توان فنی شرکت، توانمندی نیروی انسانی، توان مدیریت پروژه های بالادست، مدیریت ریسک، توان مالی و ... برخوردار هستند و در شرایط کنونی و در غیاب سرمایه و دانش خارجی پروژه های مهمی را از جمله در میدان های مشترک در دست اجرا دارند. اما آنچه نباید از آن غافل بود اینکه در این راه نیز مهم ترین دغدغه، تامین منابع مالی است. بهترین تیم کاری نیز بدون توان تامین مالی نمی تواند در شرایط کنونی راهگشا باشد. پیش از این پیشنهاد تشکیل کنسرسیومی از شرکت های اکتشاف و تولید ایرانی که بتوانند هم در تامین مالی و هم اجرای پروژه ها عملکرد بهتری داشته باشند، مطرح شده بود که باید دید می توان در راه جدید وزارت نفت در این مسیر هم گام برداشت.آنچه واضح است، کمبود منابع مالی و غفلت از سرمایه گذاری داخلی و خارجی به فرسودگی روزافزون صنعت نفت منجر خواهد شد و رویکرد وزیر نفت دولت سیزدهم می تواند با اجرای موفقیت آمیز، راهگشای این مهم تلقی شود.
در جلسه دفاع مجلس شورای اسلامی-۳شهریور ۱۴۰۰
جذب سرمایه گذاری یکی از سرفصل های مهم وزارتخانه نفت است. با کمک دولت و مجلس شورای اسلامی و شرکت های توانمند بخش خصوصی در راستای تامین امنیت سرمایه گذاری در بلندمدت خواهیم کوشید و با گسترش ابزارهای سرمایه گذاری سیاست های تشویقی برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی اعمال خواهیم کرد. مردمی سازی اقتصاد نفت و گاز و جذب سرمایه های مردمی و مشارکت شان در پروژه های صنعت نفت سرلوحه کار ما خواهد بود.
در اولین روز کاری در جمع کارکنان و مدیران صنعت نفت-۴شهریور ۱۴۰۰
حفظ و نگهداشت تولید و اهمیت سرمایه گذاری به عنوان دیگر اولویت های صنعت نفت است و این صنعت برای ادامه راه و حفظ امنیت انرژی کشور، به سرمایه نیاز دارد، باید به این منظور راهکارهایی عالمانه و حساب شده یافت و بر مبنای آن عمل کرد.
در اولین سفر کاری به عسلویه-۱۱ شهریور ۱۴۰۰
از هرگونه سرمایه گذاری داخلی و خارجی در توسعه میدان های گازی با اولویت حفظ و نگهداشت تولید میدان گازی پارس جنوبی استقبال می کنیم.
در بازدید از پالایشگاه تهران-۱۹ شهریور ۱۴۰۰
حضور سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری با هدف ارتقای کمی و کیفی پالایشگاه های کشور ضروری است و دولت نیز از این روند حمایت می کند.
در سفر به اهواز-۲۶ شهریور ۱۴۰۰
آمادگی داریم از ظرفیت سرمایه گذاران داخلی و خارجی به منظور توسعه میدان ها، با اولویت میدان های مشترک نفت و گاز استفاده کنیم.
بررسی راهکارهای افزایش ظرفیت پالایشگاه های میعانات گازی و نفت خام
سمیه راهپیما یکی از طرح های برون رفت از شرایط تحریم «اجرای ارتقای کمی و کیفی پالایشگاه های موجود کشور با هدف افزایش تولید محصولات با ارزش بالاتر به ویژه تامین خوراک پتروشیمی» است که با اجرای آن می توان شاهد جلوگیری از خام فروش نفت در کشور بود. این طرح به قدری مهم است که وزیر نفت اعلام کرده، برای پالایش روزانه حدود یک میلیون و ۵۰۰ تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه نفت خام و میعانات گازی با هشت سرمایه گذار توانمند در این حوزه قراردادهایی امضا شده است، از این رو با توجه به ارتقای کمی و کیفی پالایشگاه های موجود ظرفیت هایی نیز در پالایشگاه ها ایجاد خواهد شد و پیش بینی می شود در سه یا چهار سال آینده ظرفیت پالایش کشور ۱.۵ برابر شود. اکنون حداکثر ظرفیت نفت خام و میعانات گازی پالایشگاه های کشور روزانه نزدیک به ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه است که با اجرای این طرح،کف این ظرفیت به سه میلیون و ۴۰۰ تا سه میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید. ضمن آنکه احداث پتروپالایشگاه ها یکی دیگر از راهکارهای موثر در برون رفت از خام فروشی نفت خواهد بود.
در ادامه به بررسی زوایای مختلف طرح «ارتقای کمی و کیفی پالایشگاه های موجود کشور با هدف افزایش تولید محصولات با ارزش بالاتر به ویژه تامین خوراک پتروشیمی» خواهیم پرداخت که در ادامه می خوانید.
از زمان بازگشت تحریم های نفتی تاکنون اقدام هایی همسو با فروش نفت در کشور انجام شد. به گفته برخی کارشناسان اقتصادی یک استراتژی هوشمندانه که غیر از بی اثر کردن تحریم های نفتی می تواند ثمرات قابل توجهی در اقتصاد و کارآفرینی داشته باشد؛ افزایش ظرفیت پالایشگاهی نفت و میعانات گازی کشور به اندازه تمام نفت و میعانات گازی تولید شده است. در این زمینه طرح «افزایش ظرفیت پالایشگاه های میعانات گازی و نفت خام با استفاده از سرمایه های مردمی» نیز از سوی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است.
از دلایل توجیهی این طرح در مجلس شورای اسلامی می توان به مواردی اشاره کرد؛ از جمله آنکه نفت خام کشورمان در دوران تحریم ها همواره به دلایل زیادی از جمله محدود بودن تعداد مشتری های نفت خام ایران در دنیا، تک محصولی بودن نفت صادراتی در مقایسه با انواع فرآورده های نفتی، حجم بالای معاملات و محموله های نفتی، مشخص بودن کیفیت و خواص شیمیایی و فیزیکی نفت خام ایران در میان سایر انواع نفت خام دنیا، به راحتی می تواند مورد تحریم خرید و فروش و همچنین تحریم های بیمه و بانک رینگ واقع شود.
همچنین فرآورش نفت خام و میعانات گازی و تبدیل آن به زنجیره متنوعی از فرآورده های پالایشی و پتروشیمی باعث می شود که صادرات بخش زیادی از فرآورده ها از طریق خودروهای سنگین، خط لوله و در نهایت محموله های کوچک کشتی به کشورهای همسایه صورت گیرد. این نحوه از صادرات را می توان «توزیع از طریق شبکه مویرگی» نامید که اعمال تحریم ها روی آن به مراتب سخت تر از تحریم نفت خام است. این فرآورده ها معمولا در محموله های کوچک، عمدتا به کشورهای همسایه و در مسافت های نزدیک تجارت می شوند.
از سوی دیگر هدایت نقدینگی کشور به سمت تولید در بخش های جذاب باعث می شود این نقدینگی از بازار سکه و ارز به سمت سرمایه گذاری در تولید کشور برود، همچنین سوق دادن سرمایه مردمی به سمت اشتغال را موجب می شود.
بر اساس طرح «اجرای ارتقای کمی و کیفی پالایشگاه های موجود کشور با هدف افزایش تولید محصولات با ارزش بالاتر به ویژه تامین خوراک پتروشیمی» می توان گفت؛ در مسیر توسعه ظرفیت پالایشگاه ها و پتروپالایشگاهی خوراک مایع کشور، دولت موظف است به روشی که در این طرح آمده به حمایت از سرمایه گذاران بخش غیردولتی بپردازد.
در ماده یک این طرح آمده تا سقف 2 میلیون بشکه به تمام طرح های پالایشی و پتروپالایشی با ظرفیت 60 هزار بشکه یا بالاتر از آن با شرایطی که در ماده 5 این قانون آمده است، مجوز خوراک و تعهد و تنفس خوراک اعطا کند. منظور از تنفس خوراک در تمام یا بخشی از سال های اول و دوم پس از بهره برداری واحد یا طرح توسعه ظرفیت پالایشی است به صورتی که هزینه خوراک در این مدت به مجموعه سهامداران پالایشگاه یا پترو پالایشگاه ها به حساب آید و طی 12 سال با نرخ سود 4 درصد ارزی مورد بازپرداخت قرار گیرد.
در این زمینه جواد اوجی، وزیر نفت گفته است: «با توجه به مشوق هایی همانند تنفس خوراک می توانیم افزایش ظرفیت پالایشی مطلوبی را در سال های آینده داشته باشیم. ضمن آنکه برای ساخت پتروپالایشگاه ها هشت سرمایه گذار آماده هستند و تاکنون مجوز تنفس خوراک برای یک میلیون و ۵۰۰ تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه داده شده است. پیش بینی شده است ظرفیت پالایشی کشور ظرف ۳ تا ۴ سال آینده ۱.۵ برابر شود و از روزانه ۲.۲ میلیون بشکه کنونی به ۳.۵ میلیون بشکه در روز برسد. اکنون ایران بیش از ۱۵۰ میلیارد بشکه نفت اثبات شده دارد و از این رو می توان گفت که ظرفیت خوبی در حوزه بالادست داریم و بی شک افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز همزمان با افزایش ظرفیت تولید فرآورده های نفتی رخ خواهد داد.»
همچنین در بخش دیگری از این طرح آمده است که وزارت نفت تنها می تواند به شرکت هایی تنفس خوراک اعطا کند که شرایط زیر را رعایت کنند:
حداقل 10 درصد و حداکثر 51 درصد هزینه سرمایه گذاری توسط مجری آورده می شود و مابقی آن بر اساس ضوابط سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان سهام از طریق پذیره نویسی به عموم مردم اعم از اشخاص خاص و حقوقی واگذار شود.
واحد پالایشگاهی یا پتروپالایشگاهی ساخته شده، هنگام بهره برداری از نظر فناوری به کار رفته در واحد و کیفیت فرآورده های پتروپالایشی دارای همان الگویی باشد که هنگام تعهد خوراک مورد توافق وزارت نفت و مجری قرار گرفته است؛ در غیر این صورت وزارت نفت مجاز است میزان تنفس خوراک در سال های بهره برداری را متناسب با طرح اجرا شده تعدیل کند.
وظیفه جذب سرمایه های مردمی، تضمین بازپرداخت فرع پول سهامداران در سال های مختلف سرمایه گذاری و بازگشت بخشی از اصل سرمایه آنها به کمک تنفس خوراک، به عهده شرکت مجری است و دولت هیچ ضمانتی در این زمینه نخواهد داشت. در این قانون تنها تعهد تنفس خوراک به میزان معین شده، به عهده دولت است.
با بیان مطالب فوق می توان گفت توسعه صنایع پالایشگاهی و پتروپالایشگاهی به سه عامل اصلی «فناوری»، «نیروی انسانی متخصص» و «تأمین مالی» احتیاج دارد. در ایران عامل «تأمین مالی» موجب شده است که تعداد زیادی از پروژه های پالایشی، پتروپالایشی متوقف شوند. با توجه به اهمیت موضوع وزارت نفت طی سال های گذشته در فراخوانی سراسری اقدام به جذب سرمایه گذار برای احداث واحدهای پتروپالایشگاهی کرده و در دولت سیزدهم اهمیت آن دوچندان شده است.
با نگاهی گذرا به اهمیت ایجاد پتروپالایشگاه ها در مقایسه با پالایشگاه ها می توان گفت که پتروپالایشگاه ها حاشیه سود بالاتری دارند. همسو با این هدف نیز در کشورمان با هدف تکمیل زنجیره نفت و گاز و ارزش آفرینی بیشتر، تعدادی از مجتمع های پتروشیمی در مجاورت مجتمع های پالایشی ایجاد شده اند. با ایجاد پتروپالایشگاه ها در کوتاه مدت می توان شاهد فرصت جذب نقدینگی در اقتصاد مولد و اشتغال زایی و رونق صنایع مرتبط پالایشی در کشور بود. از مزایای بلندمدت آن نیز می توان به بی اثر شدن تحریم های نفتی، فرصت احداث پارک های شیمیایی و تکمیل زنجیره ارزش فراورده های پایین دست نفتی، تامین ارز مورد نیاز کشور در بلندمدت، تقویت قدرت اقتصادی ایران با تصاحب بازارهای کشورهای همسایه و توسعه منطقه ای و محرومیت زدایی اشاره کرد. همچنین می توان گفت برخلاف سختی های فروش نفت (خریداران محدود، حجم بالا، حمل با کشتی) در بازارهای جهانی در شرایط تحریم، فروش و صادرات فرآورده های پتروپالایشگاهی آسان و غیرقابل تحریم است. امکان صادرات بخش زیادی از فرآورده های پتروپالایشی از طریق خودروهای سنگین، خط لوله و درنهایت کشتی به کشورهای همسایه و نیز کشورهای در مسافت های نزدیک تجاری وجود دارد. این نحوه از صادرات را می توان «توزیع از طریق شبکه مویرگی» نامید که اعمال تحریم ها بر آن به مراتب سخت تر از تحریم نفت خام است. به علت تنوع محصولات صادراتی فرآورده های نفتی و افزایش مشتریان، تعداد تراکنش های مالی کوچک مقیاس افزایش پیدا می کند و ریسک رصد و تحریم های بانکی هم نیز کاهش می یابد؛ بنابراین با ساخت پتروپالایشگاه و افزایش ظرفیت پالایشی کشور، با توجه به دلایل ذکر شده، کشور از وابستگی به درآمد حاصل از نفت خام نجات پیدا کرده و تحریم های نفتی تا حد زیادی غیرممکن می شود.
درباره ضرورت طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه های میعانات گازی و نفت خام با استفاده از سرمایه گذاری مردمی در کشور باید گفت: «احداث پالایشگاه ها و پتروپالایشگاه های با فناوری روز که درصد نفت کوره در سبد فرآورده های آنها کمتر از 10 درصد باشد، تکلیف دولت است. ماده (44) برنامه ششم توسعه، ایجاد ظرفیت پالایش 2.7 میلیون بشکه نفت و میعانات گازی را تا پایان برنامه مذکور تأکید کرده است و طبق این ماده دولت موظف است تسهیلات لازم برای ایجاد ظرفیت مذکور با ضریب پیچیدگی بالا توسط بخش غیردولتی را به نحوی برنامه ریزی و اجرا کند تا ترکیب تولید فرآورده آنها اساساً به محصولات سبک تر و میان تقطیر اختصاص یابد و سهم نفت کوره در الگوی پالایش از 10 درصد بیشتر نشود.»
با توجه به اینکه پس از اجرای قانون سیاست های کلی اصل چهل وچهارم قانون اساسی، وزارت نفت نمی تواند بیش از 20 درصد سهام هر شرکت پالایشگاهی یا پتروشیمی را داشته باشد، عملا سیاست توسعه صنایع پایین دستی نفت در تقسیم کار قانون مذکور به عهده بخش خصوصی گذاشته شده است.
به اعتقاد برخی کارشناسان در «تأمین مالی داخلی و مردمی» باید گفت؛ «وابستگی صنعت خصوصاً صنعت نفت کشور به فاینانس خارجی برای تأمین مالی پروژه های توسعه ای، به دلیل ضعف روش های تأمین مالی داخلی و مردمی است. با توجه به شرایط فعلی کشور و لزوم هدایت نقدینگی به سمت فعالیت های مولد، جذب سرمایه مورد نیاز برای توسعه این پتروپالایشگاه ها از منابع خرد و نیمه خرد مردمی، موجب می شود که بخشی از نقدینگی سرگردان موجود در کشور که صرف سوداگری در بازار مسکن، خودرو، ارز و طلا می شود در راستای اینگونه فعالیت های مفید تولیدی قرار گیرد.
در این طرح سهامداران شرکت مجری موظفند حداکثر یک سال پس از دریافت مجوز، نسبت به واگذاری حداقل 30 درصد سهم شرکت مجری از طریق «عرضه سهام» یا «صدور واحدهای صندوق سرمایه گذاری پروژه» و یا «انتشار اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام» اقدام کنند.
درخصوص ایجاد اشتغال با گذر از خام فروشی، ساخت پالایشگاه و پتروپالایشگاه و تکمیل زنجیره پایین دستی صنعت نفت، نخستین قدم برای ایجاد اشتغال از این طریق، افزایش سطح درگیری اجتماعی و علمی است؛ به این معنا که ابتدا باید دانشگاه های مختلف را درگیر مسئله نفت و گاز کرد، در واقع گره های صنعت نفت با دانشگاه های مختلف طرح و اعتبارات کارهای پژوهشی توزیع شود. در این صورت ابتدا دانشجویان و دانشگا ه های مختلف مشغول به کار شده و در ادامه با افزایش سطح علمی، زمینه لازم برای سرمایه گذاری و گسترش صنایع پایین دستی فراهم خواهد شد.
تحقق این مهم نیازمند اجماع ملی است، دولت و مجلس موظفند بستر را برای سرمایه گذاری مردم در این عرصه فراهم کنند چراکه مردم در صورتی به سرمایه گذاری روی می آورند که به اعتماد کامل رسیده باشند.
به گفته عزت الله یوسفیان ملا، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، با احداث پتروپالایشگاه اشتغال فراوانی ایجاد می شود و ما می توانیم تمام فرآورده هایی را که الان وارد می کنیم، خودمان تولید کنیم. با این کار علاوه بر اینکه ارزی صرف واردات فراورده نمی کنیم، می توانیم فرآورده صادر کنیم و ارزآوری داشته باشیم.»
به طور کلی برنامه وزیر نفت برای رهایی از خام فروشی نفت و احیای صنعت پالایشی کشور را می توان به دو محور اساسی تدوین و پیاده سازی طرح جامع ارتقای کمی و کیفی پالایشگاه های موجود کشور با هدف کاهش میزان تولید نفت کوره و افزایش تولید محصولات با ارزش بالاتر و ضرورت توجه به توسعه پتروپالایشگاه ها با هدف تأمین پایدار خوراک صنایع پتروشیمی و صادرات فرآورده های نفتی تقسیم کرد.
این دو محور در برنامه جواد اوجی، وزیر نفت با عنوان «برنامه وزارت نفت، خط مقدم جنگ اقتصادی» در ذیل محور «توسعه متوازن و پایدار زنجیره ارزش نفت و گاز در جهت جلوگیری از خام فروشی» مطرح شده است.
به گفته او، «وزارت نفت در دولت سیزدهم دو دستور کار در بحث پالایشگاه ها دارد، مورد نخست ارتقای کمی و کیفی پالایشگاه های کنونی و دوم ایجاد ظرفیت پالایشی به وسیله ساخت پالایشگاه های نو یا همان پتروپالایشگاه ها خواهد بود». در این زمینه سرمایه گذاران در بحث ایجاد و توسعه ظرفیت پالایشی مشخص شده اند و توافق هایی هم با وزارت نفت شده است و بر اساس برنامه زمانبندی شده، مسیر توسعه کمی و کیفی پالایشگاه ها طی خواهد شد، ضمن آنکه در پالایشگاه های جدید علاوه بر اینکه سرمایه گذاران متعهد شده اند، دولت نیز بحث مجوز تنفس خوراک را برای آنها در نظر گرفته است.
در حال حاضر 8 طرح پتروپالایشگاهی شامل 5 طرح احداث پتروپالایشگاه نفت خام و 3 طرح پتروپالایشگاه میعانات گازی و 12 طرح ارتقای بهینه سازی پالایشگاه های موجود ذیل قانون «حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت و میعانات گازی» مورد تایید وزارت نفت قرار گرفته اند.
اشاره ای به حوزه تامین و توزیع سوخت
مشعل عبارت «توقف مطلقا ممنوع»، یادآور یکی از مهم ترین تابلوهای راهنمایی و رانندگی است و به یادمان می آورد که ایستادن در مکانی که نباید ایستاد، تبعاتی دارد مثل جریمه و انتقال خودرو به پارکینگ. این عبارت در برخی مشاغل دیگر نیز که ارائه دهنده خدمات به مردم هستند، کاربرد دارد؛ با این تفاوت که درچنین مشاغلی، گاه این امکان به وجود می آید تا درگرماگرم خدمت رسانی، فرصتی هم برای تجدید قوا فراهم شود. اما دربرخی موارد خدماتی مانند تامین وتوزیع سوخت، ازآنجا که با سیالاتی چون بنزین و نفتگاز سر و کار دارد، «توقف مطلقا ممنوع» مصداق بارز وعینی همین عبارت است و لحظه ای درنگ وتوقف درآن جایی ندارد. در نوشته پیش روی، تلاش براین است که مطالبی اشاره گونه درحوزه تامین توزیع و سوخت فراورده های نفتی نگاشته شود؛ مطالبی که از فعالیتی بدون وقفه و مستمر حکایت دارد و مصداق عبارت «توقف مطلقا ممنوع» در بخش های مختلف صنعت نفت است. بخش هایی مانند شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران وشرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران که با زیرساخت های ایجاد شده به وسیله شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران، در فعالیتی هماهنگ، تامین و توزیع بخش های مصرف کننده را به شکل مطلوب انجام می دهند.
تامین وتوزیع انواع فراورده های نفتی ودریک کلمه «سوخت» مسؤولیتی است که شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران عهده دار انجام آن است واستمرار و انجام بدون وقفه آن «حرف اول» را می زند.
این بخش ازبدنه معظم صنعت نفت کشور، در صف و ستاد نیروهایی در اختیار دارد که با بهره گیری از تخصص و تجارب آنها، روزانه مقادیری قابل توجه از انواع فراورده نفتی (نفت سفید، نفتگاز، بنزین و نفت کوره) را درمیان بخش های مصرف کننده (بخش خانگی عمدتا روستایی، واحدهای صنعتی و...) توزیع می کند. این میزان فراورده نفتی با راهبری ستاد شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران، از طریق 37 منطقه تحت مدیریت این شرکت که هریک چند ناحیه را شامل می شوند، انجام می گیرد. شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران نیز از بخش های مهم و کلیدی شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران به شمار می آید که روزانه مقادیر قابل ملاحظه ای از انواع فراورده های نفتی را به وسیله خطوط لوله درجای جای کشور توزیع می کند. تامین و توزیع موارد پیش گفته، زنجیره ای است متشکل ازبالا دست وپایین دست. به این معنا که نفت خام پس ازطی مراحل پالایشی درپالایشگاه های کشور و تبدیل شدن به محصول (بنزین، نفتگاز، نفت سفید، ال پی جی، سوخت هوایی و...) از طریق خطوط لوله ای که شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران به عنوان حلقه دیگر زنجیره به ساخت آن مبادرت کرده است، وارد مخازن تعبیه شده ازسوی همین شرکت می شود. هم اکنون بیش از14هزارکیلومترخط لوله احداث شده است که انتقال و جا به جایی انواع فراورده نفتی را برای استفاده بخش های مصرف کننده انجام می دهد. همینطور شمار فراوانی مخزن که با هدف جای دهی فراورده های نفتی و ذخیره سازی های راهبردی آنها ساخته شده است. ناگفته نماند که بخش عمده فراورده ها از طریق شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران با تعریف 12 منطقه عملیاتی انجام می گیرد و بخشی نیزبه وسیله راه آهن؛ اما بخش دیگری هم مثل نقاط مرتفع روستایی فاقد گاز است که سوخت رسانی به آنها فقط به وسیله نفتکش های جاده پیما امکان پذیر است که با راهبری شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران انجام می شود. این شرکت با راهبری 37 منطقه درسراسر کشور، همچون دیگر بخش بالادست خود (شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران) بامدیریتی منسجم، تامین و توزیع انواع سوخت سیال مورد نیازبخش های مصرف کننده را طوری که هیچ توقفی دراین فرایند ایجاد نشود، به بهترین نحو ممکن انجام می دهد. بخش های مختلفی همچون خانگی، تجاری، صنعتی وحمل ونقل، دریافت کننده فراورده های نفتی هستند. در بخش خانگی با وجود توسعه گازرسانی در بیشتر روستاهای کشور؛ اما هنوز نقاط روستایی سردسیری هستند که امکان عبور انشعاب گاز از آنجا وجود ندارد و برای گرم کردن و پخت و پز به نفت سفید نیاز دارند. دربخش صنعتی نیز واحدهای متعددی وجود دارد که با وجود تلاش های بسیارخوب شرکت ملی گاز ایران برای اتصال آنها به شبکه گاز، هنوز شماری از آنها برای فعالیت واحد تولیدی خود از فراورده نفتی همچون نفتگاز (گازوییل) بهره می برند.
در بخش حمل و نقل، حکایتی مشابه دیده می شود؛ به این معنا که وجود میلیون ها دستگاه خودرو و موتورسیکلت و نیاز آنها به سیالی چون بنزین، بیانگر این است که باید تلاشی بی وقفه و مستمر برای تامین و توزیع سوخت مورد نیاز این بخش نیزصورت گیرد. افزون بر6 هزارجایگاه عرضه سوخت که البته برخی شان تک منظوره وعرضه کننده گاز طبیعی فشرده (سی ان جی)هستند، در کشور فعالیت می کنند.
تصور کنید یک روز نه یک ساعت، فعالیت پالایشگاهی در کشور متوقف شود و برای مثال بنزین تولیدی آن به جایگاه های عرضه سوخت نرسد یا با تاخیر وارد جایگاه شود. نتیجه چه خواهد شد؟ مشخص است؛ ایجاد صف طویل توام با نارضایتی مردم ازسیستم تولید و توزیع سوخت درکشور. همینطور نرسیدن یا دیر رسیدن نفت سفید به روستاهای دور دست که نفت سفید، تنها سوخت گرم کننده خانه و کاشانه آنها به شمار می رود. یا واحدهای صنعتی که مبنای گردش چرخ تولید آنها، نفتگاز است. تامین توزیع سوخت مورد نیاز این جایگاه ها، مدیریتی یکپارچه و منسجم می طلبد که خوشبختانه با ایجاد زیرساخت هایی همچون دیسپچینگ، این مهم محقق شده و سوخت ناوگان حمل ونقل، همچنین توزیع مناسب آن درجایگاه ها به بهترین نحو ممکن انجام می شود. جدا از تولید فراورده های نفتی در مبادی آن (پالایشگاه های کشور) و حتی قبل از این مرحله، شاید این سوال در اذهان شکل گیرد که تامین وتوزیع انتقال انواع فراورده نفتی به میزان 200 میلیون لیتر در روز چگونه انجام می شود؟ فرایندی که باید مستمر و بدون لحظه ای توقف انجام گیرد تا هیچ وسیله نقلیه ای ازحرکت باز ناسیتد، هیچ روستانشینی برای پخت و پز و گرم کردن خانه خود، بدون نفت سفید نماند و هیچ واحد صنعتی هم برای ادامه فعالیت خود در کنار گازطبیعی، نیازمند سوخت کمکی سیالی همچون گازوییل نباشد.
در چرخه توزیع فراورده های نفتی نیز همچون دیگربخش ها، ایستایی و توقف، جایی ندارد و فعالیت در این بخش به هردلیل تعطیل بردار نیست.حتی درمقاطعی مانند نوروز و تابستان که با افزایش سفر همراه است، فعالیت های این بخش و به تبع آن، بالادست آن، برای پاسخگویی مناسب و بموقع بیشتر از اوقات معمول می شود.
پدیده های طبیعی وغیرمنتظره ای همچون زلزله وسیل نیز نه تنها مانعی برای سوخت رسانی مستمر و بدون وقفه به شمار می آیند، حتی موجب می شوند فعالیت دراین حوزه به واسطه نوع حادثه، شدت یابد. در یک سال و نیم گذشته هم که بیماری همه گیر کرونا درهمه جای کشور جولان می دهد، فعالیت های سوخت رسانی همچون قبل ازشیوع این ویروس منحوس، بدون تعطیلی و توقف انجام می شود و نتوانسته است خللی را در آن وارد کند. این تحرک و پویایی، ویژگی مهمی است که نه تنها درشرکت های ملی پخش فراورده های نفتی و خطوط لوله و مخابرات نفت ایران؛ بلکه در تمام پیکره وگستره عظیم صنعت نفت وجود دارد؛ صنعتی که توقف درآن «مطلقا ممنوع» است و همه فعالیت ها به تیک تاک ساعت می ماند.
نگاهی کوتاه به دو دهه فعالیت بازار سرمایه و افزایش میزان عرضه انواع محصولات پتروشیمیایی
مشعل حدود 20 سال از سابقه تلاش برای تشکیل و راه اندازی بورس انرژی به عنوان یکی از راه های عرضه نفت، محصولات و فراورده های نفتی می گذرد و بورس انرژی هنوز به نقطه اصلی و مورد نظر و واقعی پتانسیل های خود نرسیده است. ایده تأسیس بورسی برای انجام معاملات نفتی و فراورده ها با هدف ایجاد فضایی شفاف و با قیمت گذاری واقعی از ابتدای دهه 80 مطرح شد و در نهایت در سال 86 با عرضه چند محصول به طور رسمی فعالیت خود را در بازار سرمایه آغاز کرد. از آن سال تاکنون، محصولات مختلفی متناسب با شرایط گوناگون موجود در این بازار عرضه شده اند و پس از عرضه گاز و محصولات پالایشی، حالا بازار عرضه محصولات پتروشیمیایی گرم شده است. بر این اساس، بورس انرژی هفته گذشته اعلام کرده که رینگ داخلی این بورس، از ۲۴ شهریورماه شاهد عرضه پنتان پلاس پتروشیمی پارس است و گاز مایع صنعتی و MTBE شرکت پتروشیمی بندر امام، ته مانده برج تقطیر پالایش نفت کرمانشاه و گاز مایع پتروشیمی پارس در رینگ بین الملل این بورس عرضه می شوند. همچنین یک روز قبل (۲۳ شهریورماه) کالاهای ریفورمیت پتروشیمی بوعلی سینا، اکسیژن مایع شرکت متانول کاوه، حلال ۴۰۲ پالایش نفت تبریز و گاز مایع صنعتی و گاز بوتان صنعتی پتروشیمی بندر امام در رینگ داخلی و گاز مایع شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران و هیدروکربن سنگین پتروشیمی بوعلی سینا در رینگ بین الملل بورس انرژی ایران دادوستد شد. این خبر در کنار افزایش قدرت بورس انرژی ایران می تواند دامنه عرضه محصولات پتروشیمی را از آنچه تا به حال بوده، بیشتر و بیشتر کند.
بورس انرژی، یک بورس کالایی است که در آن امکان انجام معاملات حاملهای انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور وجود دارد. حامل های انرژی هم می توانند شامل نفت، گاز، برق و محصولات پالایشی و پتروشیمیایی و میعانات گازی و ... شوند. این بورس با هدف ایجاد بازاری شفاف و کارآمد با نقد شوندگی و رقابت پذیری بالا، کشف قیمت منصفانه و انحصار زدایی در بازار معاملات بخش انرژی تشکیل شده است. بورس انرژی ویژگی ها و مزایایی دارد که می توان به برخی از مهم ترین مزایای آن اشاره کرد. بورس انرژی، بازار معاملات حامل های انرژی را سامان دهی می کند و با نظارت دقیق، انجام معاملات را تسهیل می بخشد و برای همه اعضا، شرکت ها، سازمان ها و نهادهای متقاضی، دسترسی غیر تبعیض آمیز و منصفانه را فراهم می آورد. از جمله مزایای پذیرش و معامله در بازار بورس انرژی، می توان به معافیت مالیاتی اشاره کرد. بر اساس قانون، کالاهایی که در بورس پذیرفته می شوند و به فروش می رسند، به میزان ۱۰ درصد از بخشودگی مالیات بر درآمد برخوردارند. از دیگر مزایای بورس انرژی، می توان به امکان پوشش ریسک و تامین کالاهای مورد نیاز مصرف کنندگان، کاهش ریسک های معاملاتی از جمله ریسک عدم ایفای تعهدات طرفین، امکان تامین کالاهای مورد نیاز از طریق سازوکاری شفاف و منصفانه، وجود قراردادهای استاندارد و مشخص و تضمین استاندارد بودن و کیفیت کالاهای مورد معامله اشاره کرد.
حالا که شرایط فعالیت و حضور شرکت های پتروشیمیایی در بورس انرژی فراهم شده و استقبال هم قابل توجه است، باید ببینیم که کدام شرکت ها پیشتاز این حضور هستند. در حال حاضر در محصولات پالایشی و پتروشیمیایی مثل آیزوفید و نفتای سنگین، متانول و پنتان پلاس، نیتروژن مایع، بلندینگ نفتا، نیتروژن مایع، سی اس او، اکسیژن مایع، سی او، برش سنگین و سوخت کوره سبک، برش هیدروکربن های ۵ کربنه و بالاتر (C ۷-C ۹) و نرمال بوتان در رینگ بین الملل بورس انرژی ایران عرضه می شود. بر این اساس، مجموعه هایی همچون برخی شرکت های هلدینگ خلیج فارس، پتروشیمی های فناوران، رازی، جم، زاگرس، تبریز، شیراز و شازند، غدیر، مبین، کرمانشاه و بندر امام خمینی (ره) و ... عرضه های منظم در بورس انرژی دارند و این سهم و توجه برای حضور در بورس انرژی به شکل فزاینده ای در حال افزایش است. بورس انرژی، محلی مناسب و مطمئن برای معامله محصولات پتروشیمی و فراورده های نفتی است و افزایش ٢٠ برابری معاملات بورس انرژی در 5 ماه نخست امسال (1400) نسبت به دوره مشابه سال قبل، خبر خوبی برای فعالان بازار سرمایه است و از سوی دیگر، قابلیت و اثرگذاری قابل توجه محصولات پتروشیمی را هم نشان می دهد. حالا با ورود گسترده و قابل توجه محصولات پتروشیمیایی، بورس انرژی همانند بورس کالا حال و هوای متفاوتی به خود گرفته و بسیاری از کارشناسان، ورود محصولات پتروشیمیایی را زمینه و فرصتی مساعد برای بورس انرژی می دانند که پس از سال ها در حاشیه بودن به میدان تحولات اقتصادی و انرژی وارد می شود. به عنوان نمونه می توان به شروع این روند و برخی عرضه های موفق اشاره کرد. خرداد 1400 نیتروژن مایع پتروشیمی غدیر، برش سنگین و گاز مایع صنعتی پتروشیمی بندر امام خمینی (ره)، برش سنگین، سوخت کوره و نیتروژن مایع پتروشیمی تبریز، برش سنگین پتروشیمی جم، برش سنگین شرکت پتروشیمی امیرکبیر، متانول پتروشیمی زاگرس، متانول پتروشیمی شیراز، متانول و نیتروژن مایع شرکت متانول کاوه، نیتروژن مایع پتروشیمی غدیر، نیتروژن مایع شرکت فجر انرژی خلیج فارس در رینگ داخلی عرضه شدند.
حدود ۸ سال از ابلاغ سیاست های اقتصاد مقاومتی در کشور می گذرد، بخشی از اجرای بند ۱۳ و ۱۴ این سیاست مربوط به بورس انرژی می شود. ایجاد تنوع در روش های فروش، مشارکت دادن بخش خصوصی در فروش و افزایش صادرات نفت، گاز و فراورده های پالایشی و پتروشیمیایی، نمود اجرای همین سیاست ها بوده است. در واقع بورس انرژی ایران، یکی از ابزارهای مهم برای تحقق موارد بیان شده در اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی است و انتظار می رود که بورس انرژی بتواند با کمک وزارت نفت و نیرو در اجرای هرچه بهتر فرامین مقام معظم رهبری حرکت کند. موضوع قابل توجه درباره محصولات پالایشی و پتروشیمیایی در بورس انرژی آن است که بخش قابل توجهی از محصولات عرضه شده در واقع خوراک مجتمع ها و واحدهای تولیدی و صنعتی در صنایع دیگر هستند و به این ترتیب، بخش زیادی از تصدی گری ها و دخالت های دولتی یا موازی کاری های میانه کار حذف می شوند و تولیدکننده و مصرف کننده این منابع هیدروکربوری به طور مستقیم با هم در ارتباط هستند و در روندی شفاف این مبادلات صورت می گیرد. به عنوان نمونه می توان گفت که بورس انرژی در حوزه معاملات برق، میعانات گازی، فراورده های اصلی نفتی شامل نفت کوره، نفت گاز (گازوییل)، گاز مایع، نفت سفید، بنزین اکتان ۹۰، سوخت هوایی، رافینت، نیتروژن مایع، قطران و بنزول، انواع حلال ها، نفتای سبک و سنگین، آیزوریسایکل، آیزوفید و محصولات پتروشیمی مانند متانول، برش سنگین و انواع گازها، پذیرش ۳۹ نیروگاه تولید نیروی برق و همچنین قراردادهای سلف موازی استاندارد برای تأمین مالی فعالان حوزه انرژی از جمله وزارت نفت، پالایشگاه ستاره نفت خلیج فارس، مپنا و سایر نیروگاه های خصوصی تولید کننده برق، جریان تأمین مالی حوزه انرژی کشور را تسهیل کرده است. حضور شرکت های پتروشیمیایی و محصولات متنوع آنها با سرگروهی متانول تقریبا از سال 95 شروع شده و حالا با گذشت بیش از 5 سال از این حضور، تعداد شرکت ها و میزان عرضه محصولات افزایش قابل توجهی داشته و به نقطه قابل قبولی رسیده است. فضای به وجود آمده در بورس انرژی همانند بورس کالا و اوراق بهادار این شرایط را فراهم می کند تا سرمایه گذاران بسیاری، فرصت سرمایه گذاری های خرد و کلان را داشته باشند و در این میان، شرکت های پتروشیمیایی در این بازار هم رونق دهنده خوبی هستند که می توانند نگاه و جریان سرمایه را به سمت خودشان جلب کنند. حالا و در بورس انرژی هم با افزایش در تعداد و میزان عرضه محصولات شرکت های پتروشیمیایی، فرصتی قابل توجه و متقابل بین بورس انرژی و صنعت پتروشیمی فراهم شده و بدون شک، حذف محدودیت ها و ایجاد زمینه برای سرمایه گذاری و حضور بیشتر شرکت ها، این منفعت مشترک را چند برابر می کند.
پژوهشگاه صنعت نفت سهم قابل توجهی در صرفه جویی های ارزی دارد
مشعل «صرفه جویی 50 هزار دلاری با 50 میلیون تومان»، این تیتر یکی از گفت و گوهای جالب و شنیدنی با مجری پروژه نرم افزار آنالیز داده های سنگ مخزن در پژوهشگاه صنعت نفت است. نمونه این داستان تلاش و در نتیجه صرفه جویی قابل توجه برای کشور در بخش های مختلف صنعت نفت بارها دیده و شنیده شده و در این سال ها مورد حمایت جدی بوده است؛ اما برای این تلاش ها که عمدتا از سوی گروه های نوآور و جوان اجرایی می شود، بخش هایی از صنعت نظیر پژوهشگاه صنعت نفت، بیش از سایر بخش ها پیشتاز و حمایت کننده هستند. نقش بی بدیل پژوهشگاه صنعت نفت در ایجاد زمینه برای نوآوری و روش های فناورانه در صنعت نفت، با هدف مستقل شدن از شرکت های خارجی، دانش بومی و کاهش هزینه های اجرایی و در نتیجه صرفه جویی ارزی قابل بررسی است و می توان آن را به عنوان یک دستاورد بیشتر مورد توجه قرار داد.
در سابقه و اهداف اولیه پژوهشگاه صنعت نفت از ابتدا تا امروز، پیش بینی شده بود که این مجموعه به شکلی پیشرو در زمینه فناوری، علوم و تکنولوژی های جدیدی که در صنایع نفت و مرتبط با نفت وجود دارد، حرکت کند. «اثربخشی در صنعت از طریق پژوهش و توسعه فناوری و ارائه راه حل های فناورانه» و «ثروت آفرینی از طریق تکمیل زنجیره توسعه و تجاری سازی فناوری با رویکرد شبکه سازی و بهره مندی از ظرفیت های داخلی و خارجی» از جمله مهم ترین اهداف این مجموعه است که در همه برنامه ها و زیرمجموعه ها در اولویت قرار دارد. همسو با منویات مقام معظم رهبری در حوزه سیاست های اقتصاد مقاومتی، اقدامات بسیاری انجام شده که وابستگی های قدیمی را کاهش داده یا حذف کرده است.
از سوی دیگر، تحریم های همه جانبه و شرایط اقتصادی که بعد از دوران کرونا ایجاد شد، بسیاری از شرکت های داخلی در صنایع، بخصوص صنعت نفت را به سمت صنایع داخلی و توانمندی جوانان و فناوری داخلی سوق داد که نتایج موفق و قابل توجهی را هم به همراه داشت. بارها شاهد اخبار موفقیت گروه های دانش بنیان و بومی سازی تجهیزات و الزاماتی در صنعت نفت بودیم و هستیم و این روند جدا از اهداف اولیه که خودباوری و استقلال است، صرفه اقتصادی و در ادامه درآمد ارزی قابل توجهی را به همراه دارد. انواع کاتالیست ها و حلال های مورد استفاده در صنعت نفت، یکی از نمونه های مهمی هستند که دامنه و گستردگی زیادی دارند و در این سال ها با کمک فناوری و توان داخلی، تحولات بزرگی را در تولید انواع کاتالیست های استراتژیک داشته ایم.
بخش قابل توجهی از این اقدامات، به طور مستقیم به سیاست ها و برنامه ریزی هایی برمی گردد که پژوهشگاه صنعت نفت، به عنوان پشتوانه علمی و فناوری صنعت نفت در ارتباط با بخش های مختلف پایین دستی و بالادستی صنعت نفت دارد. پژوهشگاه صنعت نفت، همکاری گسترده ای را با مراکز رشد و فناوری بخش های مختلف در بخش نفت ، گاز، پتروشیمی و پالایش و پخش و سایر بخش های صنعت نفت دارد و درنتیجه این همکاری ها در فاصله یک سال حداقل ۲۰۰ میلیون دلار صرفه جویی ارزی حاصل شده و این روند تا امروز ادامه دارد و نشانه های این حضور و اثر گذاری پژوهشگاه صنعت نفت را می توان در مجموعه هایی همچون طراحی و دانش فنی کاتالیست های مورد استفاده در ستاره خلیج فارس، پالایشگاه امام خمینی شازند اراک، پالایشگاه ایلام و ... دید که سالانه از خروج ده ها میلیون دلار ارز جلوگیری می شود. بر اساس این گزارش و آمار پژوهشگاه صنعت نفت، به طور سرجمع در طول 2 سال نیز تقریباً اثربخشی اقتصادی پژوهشگاه در صنعت نفت و گاز حدود ۵۰۰ میلیون دلار بوده است. یعنی فناوری ها در همه حوزه ها چه پایین دست، چه بالادست، چه انرژی و محیط زیست حدود ۵۰۰ میلیون دلار بوده است؛ البته باید گفت که دستاوردهای پژوهشگاه را باید به دو بخش دستاوردهای اقتصادی و راهبردی تقسیم بندی کرد. نکته قابل توجه در این عملکرد پژوهشگاه صنعت نفت، آن است که این بخش، وقتی یک دانش فنی را توسعه می دهد، خودش تجارتی نمی کند و وارد مرحله تولید صنعتی نمی شود، چون در مأموریت آنها این بخش پیش بینی نشده و در عوض این دانش فنی را به شرکت های خصوصی واگذار می کند و در قبال آن حق لیسانس (رویالیتی) دریافت می کند. از این طریق، هم منابع مالی پایدار پژوهشگاه تامین و هم فرصتی برای بخش خصوصی و شرکت های دانش بنیان فراهم می شود. بر اساس این گزارش، پژوهشگاه مجموعه ای پژوهشی و فناوری است که در همه زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز، مسائل مربوط به زمین شناسی، اکتشاف، بهره برداری، حفاری، پالایشگاه های گاز، شیرین سازی و ایجاد ارزش افزوده از منابع گازی و مواد نفتی فعالیت می کند. این همکاری ها در بیشتر موارد در ارتباط شرکت های دانش بنیان برای تامین نیازهای صنعت نفت ایران صورت می گیرد تا در غیاب شرکت های خارجی، لطمه ای به صنعت عظیم تولید انرژی کشور وارد نشود. پژوهشگاه صنعت نفت، یکی از قدیمی ترین پژوهشگاه های کشوربه شمار می رود که در ارتباط با دانشگاه ها و بخش های مختلف صنعت و جوانان است. باید توجه داشت که نسل نو فعالیت های علمی کشور، توسعه اکوسیستم های نوآوری است که حاصل توسعه اکوسیستم نوآوری، شکل گیری فناوری های تاثیرگذار در صنعت بویژه صنعت نفت کشور است. راه اندازی مراکز نوآوری در پژوهشگاه صنعت نفت هم می تواند حلقه ای از زنجیره تجاری سازی علم و زمینه ای مناسب برای جوان های خلاق و با استعداد پس از پشت سر گذاشتن مراحل آموزشی باشد.
بر اساس اعلام مسؤولان پژوهشگاه صنعت نفت در نتیجه همکاری های مشترک پژوهشگاه صنعت نفت حداقل 6هزار میلیارد ریال پروژه بالادستی در دستور کار خود دارد که در حوزه های مختلف بالادستی شامل اکتشاف، حفاری، تولید و ازدیاد برداشت فعال است. در نتیجه این مطالعات، الگوهای تفسیری به منظور ارزیابی نتایج مطالعات آزمایشگاهی سازوکارهای مؤثر بر ازدیاد برداشت، فناوری های ارزیابی آزمایشگاهی روش های ازدیاد برداشت در مخازن کربناته شکاف دار و فناوری های طراحی، اجرا و پایلوت طرح های ازدیاد برداشت این مخازن توسعه می یابد. همچنین فناوری های حل مشکلات آسفالتین در چاه ها و تأسیسات سطحی، فناوری های طراحی و ارزیابی عملکرد لایه شکافی در مخازن کربناته و فناوری های کاهش آسیب سازندی در مخازن کربناته شکاف دار هم ارتقا خواهد یافت. افزایش ضریب بازیافت هم که هدف اصلی اجرای این دست از پروژه هاست. افزون بر انجام طرح های پژوهشی، پژوهشگاه صنعت نفت درصدد شناسایی نیازهای فناورانه آینده صنعت نفت برای توسعه فناوری های نوین و پیگیر تأمین این نیازها در قالب طرح های آینده پژوهی است. این اقدام برای توسعه شبکه همکاری با دانشگاه ها، شرکت های دانش بنیان، شتاب دهنده ها، پارک های علم و فناوری و شرکت های اکتشاف و تولید فعال در حوزه بالادستی است و همه این موارد، در فاصله ای کوتاه به افزایش درآمد و صرفه جویی های قابل توجه ارزی می انجامد. باید توجه داشت که بخش قابل توجهی از این شرایط در همین دوران محدودیت ها و تحریم های همه جانبه بوده که باعث تکیه بر توان داخلی شده است. در واقع پژوهشگاه صنعت نفت جدا از تامین درآمدهای پایدار و صرفه جویی ارزی در بخش های فنی، توانسته در همین دوران، جای شرکت های خارجی را پر و از خسارت مالی و آسیب فنی به صنعت نفت جلوگیری کند. ضمن اینکه در این مسیر، رابطه پژوهشگاه صنعت نفت و دانشگاه های مختلف و تعامل متقابل با صنعت نفت استحکام و قوام بیشتری یافته و پروژه های مشترک فناورانه زیادی هر دو بخش را به هم گره زده است.
قیمت گاز در بازارهای مختلف جهان، با احتساب تورم به بالاترین سطح خود در هفت سال اخیر رسیده است، در حالی که معامله گران پیش بینی می کنند عرضه این سوخت پاک در زمستان پیش رو، با کمبود روبه رو می شود و سرعت فرایند احیای مصرف این حامل انرژی، سریع تر از روند بهبود تولید از شرایط رکود پیش آمده به دلیل شیوع ویروس کروناست.
با توجه به رکود بی سابقه ای که در سال 2020 میلادی در پی شیوع ویروس عالم گیر کرونا و به دنبال آن قرنطینه ها و محدودیت های سختگیرانه رخ داد، بازار گاز جهان اکنون در حال تجربه یک چرخه قیمتی کلاسیک اما پر نوسان است؛ شرایطی که می تواند به وقوع انقلاب قیمتی در سال 2021 تا 2022 بینجامد. براساس گزارش بانک جهانی، قیمت های جهانی وزنی حجمی پس از تعدیل تورم، به پایین ترین سطح سالانه خود از سال 1995 میلادی تاکنون رسیده است. کاهش شدید عملیات حفاری و سرمایه گذاری در صنعت گاز، کاهش بی سابقه تولید این سوخت پاک در سراسر جهان را رقم زده است، به طوری که این شرایط حتی با وجود احیای فعالیت های اقتصادی جهان، همچنان در شرایط رکود به سر می برد. در واکنشی اجتناب ناپذیر، قیمت های ماهانه از اواسط سال 2014 میلادی با احتساب تورم به بالاترین حد خود رسیده است؛ زیرا معامله گران پیش بینی می کنند برای پاسخگویی به مجموع تقاضای مصرف کنندگان تا پایان سال جاری میلادی عرضه کافی وجود ندارد. تا ماه اوت امسال، قیمت حقیقی در کل ماه های سال از سال 1980 میلادی به صدک شصت وهشتم رسیده که نسبت به صدک نخست در ژوئن 2020 افزایش نشان می دهد و این افزایش تا زمان بررسی در ماه اوت با بیشترین افزایش همراه بوده است. افزایش قیمت ها، سیگنالی قوی را با پیام لزوم افزایش عرضه به صنعت گاز ارسال می کند و شرایط جریان نقدی را برای تأمین هزینه های اصلی افزایش تولید فراهم می آورد، به گونه ای که این وضع باید حامی رشد قابل توجه در سال های 2022 و 2023 میلادی باشد.
براساس گزارش بررسی آماری انرژی جهان ازسوی شرکت بی پی، پیش از شیوع ویروس عالم گیر کرونا، تولید و مصرف سالانه گاز جهان در بازه زمانی سال های 2009 تا 2019 سالانه حدود سه درصد افزایش یافته بود. شیوع ویروس کرونا سبب شد مصرف گاز طبیعی در سال گذشته میلادی 2.1 درصد کاهش یابد (بالاترین سطح کاهش از زمان وقوع بحران مالی در سال 2009)، در حالی که تولید حتی با کاهش شدید 3.1 درصد (بیشترین کاهش از حداقل دهه 1970 تاکنون) روبه روشد. در نتیجه واکنش تهاجمی عرضه، عرضه مازاد گاز تا پایان سال 2020 میلادی تا حد زیادی مهار شد. زمستانی سردتر از حد معمول، از جمله سرمای قطبی شدید و وسیع در ایالت تگزاس آمریکا در فوریه سال جاری میلادی، ذخیره سازی های مازاد را خالی کرد و سطح ذخیره سازی ها تا مارس و آوریل 2021 میلادی به پایین تر از سطح میانگین پنج ساله رسید. نخستین نشانه ها مبنی بر جایگزینی عرضه اضافی با کمبود عرضه در آغاز سال 2021 میلادی، هنگام افزایش قیمت گاز طبیعی مایع شده (ال ان جی) در شمال شرق آسیا، پدیدار شد. افزایش قیمت ها پیرو این شرایط، روندی مداوم را طی می کند و ابتدا به قاره اروپا سرایت کرده و سپس به ایالات متحده آمریکا برمی گردد؛ زیرا شرایط کمبود احتمالی تولید تشدید شده است. در چند ماه آینده، با ثابت ماندن رقم تولید، به نظر می رسد با توجه به قیمت های بالای مصرف گاز، باید از مسیرهایی مانند صرفه جویی، تغییر نوع سوخت (بیشتر استفاده از زغال سنگ در تولید برق) و کاهش مصرف (بیشتر از طریق خاموشی های صنعتی) مهار شود. اما در سال آینده میلادی، قیمت های بالاتر بتدریج انگیزه بیشتری برای افزایش عملیات حفاری و تولید ایجاد می کند، به طوری که که شرایط بازار تا پایان سال 2022 متعادل و قیمت ها به سطوح میانگین بلندمدت نزدیک شود. به همان نحو که در سال 2020 میلادی، تولید گاز بسیار سریع تر از مصرف آن کاهش یافت و ذخیره سازی های مازاد خالی شد، اکنون برای پر کردن ذخیره سازی ها و رساندن آنها به نقطه آرامش، این روند باید رشدی سریع تر از مصرف در سال 2022 میلادی داشته باشد. بنابراین بازگشت تعادل به بازار، مستلزم تجربه دوره ای از قیمت های بالا و غیرمعمول در کوتاه مدت است تا اینکه در اواخر نیمه دوم سال 2022 و تا 2023 به سطح میانگین بلندمدت نزدیک شود.
با توجه به سطح پایین ذخیره سازی ها و رفتن به سمت زمستان، قیمت گاز طبیعی در قاره اروپا در حال افزایش است، از این رو نیروگاه ها اکنون به استفاده از سوخت زغال سنگ تشویق می شوند و بخش های صنعتی نیز ناچار فکر تعطیلی موقت کارخانه ها را در سر می پرورانند. قیمت شاخص گاز در معاملات بازار آتی اروپا برای تحویل در ماه ژانویه سال 2022 میلادی، زمانی که انتظار می رود تقاضا برای گرمایش به اوج برسد، به رکورد 66 یورو (78 دلار) به ازای هر مگاوات ساعت رسیده که نسبت به سال گذشته میلادی 16 یورو افزایش نشان می دهد. از ابتدای آوریل امسال، زمانی که ذخیره سازی های گاز طبیعی برای نخستین بار از میانگین پنج ساله پیش از آغاز شیوع ویروس عالم گیر کرونا در سال 2015-2019 روند کاهشی را آغاز کرد، قیمت این حامل انرژی افزایش یافت و این موضوع نشان دهنده کمبود قریب الوقوع است. از آن زمان، با وجود افزایش قیمت ها و مشکلات اروپا برای واردات کافی گاز طبیعی با هدف رفع نا ترازی، مخازن ذخیره سازی این سوخت پاک با سرعتی کندتر از حالت عادی پر می شوند. واردکنندگان اروپایی در رقابت با خریداران آسیایی برای جذب محموله های اضافه گاز طبیعی مایع شده (ال ان جی) با مشکل روبه رو شده اند، در حالی که تحویل گاز با خط لوله از روسیه پاسخگو نبوده است. سرعت غیرمعمول و کند وزش باد، تولید برق نیروگاه های بادی را در هفته های اخیر کاهش داده و تولیدکنندگان مجبورند با وجود افزایش هزینه سوخت واحدهای گازسوز، ساعات بیشتری کار کنند. بر اساس داده های زیرساخت گاز اروپا (Gas Infrastructure Europe)، تأسیسات ذخیره سازی در سراسر اروپا اکنون تنها 71 درصد پر است، در حالی که میانگین آن پیش از شیوع ویروس عالم گیر کرونا در این زمان از سال، 84 درصد بود. مقدار ذخیره سازی در این برهه از سال، طی یک دهه گذشته کمتر از 77 درصد نبوده است؛ شرایطی که اروپا را در زمستان از نظر کمبود گاز تهدید می کند. با توجه به اینکه گاز طبیعی 19 تا 20 درصد از مصرف انرژی اولیه اروپا و همین رقم تولید برق را شامل می شود، این کمبود خطر کاهش شدید انرژی را افزایش می دهد. افزایش قیمت گاز طبیعی که به کاهش مصرف کمک می کند، بیشتر از کمبود فیزیکی ناشی می شود؛ اگرچه احتمال دارد که این شرایط، از سوی معامله گران حوزه مالی پیش بینی، سرعت بخشیده یا بزرگنمایی شود. قیمت های بالای گاز طبیعی، تولیدکنندگان برق را به کاهش مصرف گاز و استفاده از سوخت های جایگزین (بیشتر زغال سنگ) به منظور بالابردن سطح ذخیره سازی ها تا حد ممکن، سوق می دهد. مصرف کنندگان صنعتی با حجم بالای استفاده از گاز طبیعی از جمله صنایع فولاد، سیمان، سرامیک، ظروف شیشه ای، کود و پتروشیمی، یا باید تولید را کاهش دهند یا برای کاهش هزینه های سوخت به فکر تعطیلی موقت فعالیت های خود باشند. در بعضی موارد، خریداران صنعتی با قراردادهای بلندمدت گاز طبیعی، ممکن است این سوخت پاک را با سود بیشتری نسبت به استفاده از آن، به بازار بفروشند. از اواسط ماه اوت، با افزایش قیمت در معاملات آتی بازار گاز در زمستان به سطوح بالای 35 و سپس 40 یورو، کسری ذخیره سازی ها اندکی بهبود یافته و این نشان می دهد که سهمیه بندی گاز بر اساس قیمت کلید خورده است. مانند دیگر بازارهای کالا از جمله چوب، احتمال دارد که قیمت گاز طبیعی بتازگی از سطح پایدار خود فراتر رفته باشد. با آشکار شدن نشانه های اولیه تعادل در بازار، بعضی سفته بازی ها که در هفته های اخیر افزایش یافته، احتمال دارد روندی کاهشی در پیش بگیرند. با این حال تا زمانی که شواهدی مبنی بر تخریب تقاضا در قالب کاهش تولید گاز پدیدار نشود، کارخانه های صنعتی با تعطیلی دوباره روبه رو نباشند، فروش دوباره سهمیه ازسوی بخش های صنعتی رخ ندهد، افزایش تحویل از روسیه و محموله های ال ان جی رقم نخورد یا زمستان معتدل تر از حد معمول باشد، قیمت ها تا مدتی در سطوح بالا باقی می ماند.
نویسنده : جان کمپ
منبع : رویترز
مترجم : امیر دشتی
پژوهشگاه صنعت نفت
رئیس پردیس انرژی و محیط زیست پژوهشگاه صنعت نفت گفت: دردوران تحریم با مشکلات زیادی روبه رو شدیم؛ اما هیچگاه متوقف نماندیم و حتی درمواقعی توانستیم چالش های این دوران را به فرصت تبدیل کنیم.
جابر نشاطی با بیان اینکه تحریم ها به طورحتم چالش هایی را برای کشور درزمینه های مختلف ایجاد کرده، به پروژه مدیریت خوردگی محقق شده ازسوی محققان پژوهشگاه صنعت نفت اشاره و تصریح کرد: دراین پروژه که چهارسال قبل بین شرکت ملی گاز و پژوهشگاه صنعت نفت ایران تعریف شد، قراربود برخی شرکت های خارجی به عنوان مشاور کمک کنند؛ اما به دلیل تحریم یا کنارکشیدند یا قیمت های بالایی پیشنهاد کردند.
وی با بیان اینکه پروژه خوردگی با اتکا به توان محققان پژوهشگاه صنعت نفت با موفقیت انجام شد، ادامه داد: افزون براین، درحوزه پاکسازی آب های زیرزمینی نیز از سوی یک کشور خارجی، قیمت بالایی پیشنهاد داده شد که با رد آن، این طرح نیزبا قیمتی بسیار کمتر از سوی پژوهشگران حوزه محیط زیست پژوهشگاه در منطقه عسلویه به اجرا درآمد.
رئیس پردیس انرژی و محیط زیست پژوهشگاه صنعت نفت به بهینه سازی مصرف انرژی به عنوان یکی از موضوع های مهم کنونی کشور اشاره وتصریح کرد: پژوهشکده انرژی پژوهشگاه در این حوزه نیز فعالیت های زیادی را در دستور کار قرار داده وهم اکنون 10 طرح مرتبط باحوزه مدیریت انرژی در واحدهای صنعتی و ساختمانی را در دست اجرا دارد.
به گفته وی در حوزه مدیریت بخار که ازمنابع انرژی به شمار می آید نیز چند پروژه تعریف شده و در دست اجراست.
نشاطی بابیان اینکه یکی ازاقدام های مؤثر که ازسوی محققان پژوهشگاه صنعت نفت مربوط به پروژه میکرو سی اچ پی است، اظهار کرد: طراحی وساخت این دستگاه از سوی پژوهشگاه با همکاری بخش خصوصی انجام شده وتجاری سازی آن از سوی یک شرکت دانش بنیان درحال انجام است.
وی در بخشی دیگر با اشاره به مستهلک شدن تجهیزات نفتی گفت: عمر تأسیسات صنعت نفت بسیار زیاد است، از این رو بهینه سازی این تجهیزات از مسائل مهم صنعت نفت به شمار می آید. برهمین اساس پژوهشگاه صنعت نفت با هدف بهبود تجهیزات موجود در صنعت نفت، در سال های اخیر درچند پروژه بزرگ مدیریت خوردگی شرکت کرده است.
رئیس پردیس انرژی و محیط زیست پژوهشگاه صنعت نفت، نظارت بر تعمیر راکتور ایزوماکس در پالایشگاه ها را از دیگر اقدام های این پردیس برشمرد و افزود: راکتورهای آیزوماکس، قلب پالایشگاه ها به شمار می آیند و به دلیل خوردگی، خسارت های مالی و جانی بسیاری ایجاد می کنند، از این رو نظارت بر راکتور آیزوماکس پالایشگاه ها ازسوی پژوهشگاه صنعت نفت در حال انجام است.
پالایشگاه بندرعباس
شرکت پالایش نفت بندرعباس، رتبه برتر حوزه مسؤولیت های اجتماعی بیست وچهارمین جشنواره شهید رجایی را کسب کرد. در بیست وچهارمین جشنواره شهید رجایی استان هرمزگان، عملکرد دستگاه های اجرایی در شاخص های اختصاصی و عمومی، ارزیابی و شرکت پالایش نفت بندرعباس با دستیابی به شاخص های مسؤولیت های اجتماعی بویژه در بخش های سلامت و ورزش، به عنوان دستگاه برتر معرفی شد.
همچنین در بخش مدیران نمونه این جشنواره نیز دکتر محمد صادقی، رئیس هیأت مدیره و هاشم نامور، مدیرعامل شرکت پالایش نفت بندرعباس، در بخش تعهد به مسؤولیت های اجتماعی و به دلیل مشارکت در پروژه های اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، درمانی و ارتقا و بهبود کیفیت زیستی در استان، همچنین افزایش آثار منطقه ای به عنوان مدیران نمونه معرفی شدند و از سوی آقای فریدون همتی، استاندار هرمزگان لوح تقدیر دریافت کردند. مسؤولیت های اجتماعی در راهبرد شرکت پالایش نفت بندرعباس، مطابق استاندارد ISO26000 در هفت حوزه از جمله مسائل مربوط به مشتریان و مصرف کنندگان، مشارکت در توسعه جامعه و حقوق شهروندی تعریف شده است. اقدام های مقابله با کرونا از جمله اهدای 100 میلیارد ریال به دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، تأمین و اهدای بسته های معیشتی به نیازمندان و آسیب دیدگان از کرونا، تأمین تبلت برای دانش آموزان به ارزش 12 میلیارد ریال، ساخت اتوبان تازیان به بندرعباس به طول 20 کیلومتر، ساخت دیوار سرعت صخره نوردی و اهدا به هیأت کوهنوردی استان هرمزگان، ساخت مجموعه ورزشی و ساختمان دهیاری روستای بارغین و مشارکت در برگزاری مراسم ملی _مذهبی در استان و همکاری در زمینه ساخت و تجهیز مساجد در بندرعباس و روستاهای اطراف، بخشی از اقدام های شرکت پالایش نفت بندرعباس همسو با اهداف مسؤولیت های اجتماعی در یک سال اخیر است.
صندوق های بازنشستگی، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت
بازنشستگان صنعت نفت، مطابق با برنامه نظام بهداشت و سلامت کشور و بر اساس آمار و ارقام موجود، تاکنون هر دو دوز واکسن کرونا را دریافت کرده اند.
بنابراعلام صندوق های بازنشستگی، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت، اگر به هر دلیلی حتی یک جامانده از واکسیناسیون وجود داشته باشد، بنا بر توصیه اکید پزشکان، باید در اسرع وقت نسبت به تزریق نخستین واکسن در دسترس اقدام کند.
یکی از رسانه های معتبر، به نقل از صاحب نظران حوزه درمان، نوشته بود که «تا آبان نشده، واکسن بزنید!» این توصیه، هشداری جدی و لازم الاجراست.
بارفع محدودیت ها و افزایش ورود واکسن ها، همچنین وجود نظم در زمینه تزریق، جاماندگان احتمالی می توانند به آسانی به واکسن دسترسی داشته باشند. نکته مهم این است که پس از دریافت دوز کامل واکسن نیز باید همچنان شیوه نامه های بهداشتی و مراقبتی رعایت شود.
این نکته، بسیار حیاتی بوده و تکرار یک پیام معمولی نیست؛ زیرا به گفته متخصصان، ویروس کرونا همچنان ابعاد ناشناخته ای دارد و هیچ واکسنی هم ایمنی 100درصدی ایجاد نمی کند.
امیدواریم با واکسیناسیون درصد بالایی از جمعیت کشور، فروکش کردن انتشار بیماری را شاهد باشیم و با تثبیت ایمنی عمومی، باز هم بتوانیم با برگزاری گردهمایی های ویژه بازنشستگان صنعت نفت، میزبان این عزیزان باشیم و از حضورشان بهره مند شویم.
سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس
مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، دربازدید از طرح های منطقه پارس 2 کنگان دستورهای لازم برای تسریع درروند اجرای طرح های این منطقه را صادر کرد.
سخاوت اسدی با اشاره به ساختار جدید سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس گفت: این منطقه و تأسیسات و صنایع موجود در آن، از مناطق مهم و تأثیرگذار کشور است و همه باید با کار و تلاش جهادی، زمینه پیشرفت این منطقه را فراهم کنیم.
وی افزود: سازمان منطقه ویژه پارس به نمایندگی از وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران وظیفه اداره و راهبری حوزه عملیاتی پارس جنوبی، پارس 2 و پارس شمالی را به عهده دارد، از این رو لازم است با برنامه ریزی صحیح و اصولی، زیرساخت های آن بیش از پیش توسعه یابند.
مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، ساختار جدید این سازمان را زمینه ساز تحول و چابکی در بخش های مدیریتی خواند و افزود: در ساختار جدید، اهداف و مأموریت های سازمانی بازتعریف شده و اعتقاد بر این است که ساختار جدید، نویدبخش شتاب در توسعه منطقه و بهره وری حداکثری از امکانات موجود خواهد شد.
اسدی تصریح کرد: فعالیت های زیربنایی و مهندسی به صورت یکپارچه و هماهنگ از سوی معاونت فنی و زیربنایی سازمان منطقه ویژه پارس هدایت و راهبری می شود.
شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری
شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب توانسته است به همت متخصصان خود، تجهیزات پیچیده صنعت نفت را در شرایط تحریم، تعمیر و بازسازی کند. پژمان قضایی پور، مدیرعامل شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری با اشاره به تولید و استخراج انواع مختلف نفتی افزود: این شرکت به عنوان گذرگاه حیاتی انرژی در جنوب کشور، نقشی کم نظیر و مؤثر را در انتقال تولیدات، نفت سبک، سنگین، فوق سنگین (از غرب کارون) و نفت سنتزی از طریق سه تلمبه خانه نفتی به عهده دارد. قضایی پور گفت: انتقال نفت تولیدی نیز در گستره فعالیت شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری است و ازطریق کریدورهای خطوط شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب به مبادی مصرف انجام می شود. وی با اشاره به توانمندی فنی شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در زمینه تعمیر و بازسازی تجهیزات و تأسیسات پیچیده صنعت نفت در شرایط تحریم اظهار کرد: با همکاری مشترک اداره نگهداری و تعمیرات شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری و اداره خدمات مهندسی تعمیرات ستاد شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، توربین سولار مارس 90 تعمیر و راه اندازی شده است.
مدیرعامل شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری تصریح کرد: این توربین بعد از تعمیر، در ایستگاه تزریق گاز CS600 نصب و راه اندازی و به افزایش تزریق 70 میلیون فوت مکعبی گاز درمحدوده عملیاتی شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری (میدان نفتی کرنج) منتهی شده است.
به گفته قضایی پور، به دلیل فعالیت این توربین، بزرگترین واحد تزریق گاز کشور در شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری قرار دارد.
شرکت نفت فلات قاره ایران
چند عملیات تعمیراتی به طور همزمان و با موفقیت در سکوی نفتی ایلام انجام شد. برای این منظور باهماهنگی مدیریت امورتولید شرکت فلات قاره ایران و شرکت ملی نفت ایران درخصوص دریافت مجوزهای توقف تولید و تمهیدات لازم برای دریافت گاز شیرین از عسلویه، چاه های نفتی سکوی ایلام طبق برنامه زمان بندی از مدار خارج شدند.
در یکی از این عملیات ، تفکیک کننده D610 به منظور تعمیر اساسی از سرویس خارج و به منظورادامه فرایند تولید نفت، سه عدد شیر برقی ورودی به تفکیک کننده متصل به هدر ورودی 12 اینچ، دو عدد شیر دستی خروجی 10 اینچ، دو عدد شیر خروجی گاز 10 اینچ باز و تفکیک کننده برای تعمیرات اساسی آماده شد.
همچنین سرویس وعملیاتی کردن تفکیک کننده D710 پس ازعملیات لجن زدایی، ماسه سایی، رنگ آمیزی، تعویض و تعمیر 3عدد شیر برقی ورودی متصل به هدر 12 اینچ نفت ورودی به سکو از سکوهای اقماری، تعمیرشیرهای 10 اینچ دستی خروجی، تعمیر شیرهای کنترل نفت و گاز، تعمیر شیرهای ایمنی تفکیک کننده و تعمیر و تعویض همه ادوات ابزار دقیق انجام شد.
نخستین نشست کمیته راهبری تولید بار اول شرکت نفت فلات قاره ایران، با هدف ارائه راهکارها، گزارش کار، اهداف و برنامه های آینده برگزار شد.
دراین نشست، علیرضا سلمان زاده، مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره ایران با بیان اینکه وظیفه اصلی این شرکت تولید است و شاید ترجیح ما استفاده از کالاها با برندهای اصلی باشد، افزود: رویکرد کشور با توجه به تحریم های ظالمانه و نبود امکان تأمین بموقع کالاها از منابع اصلی بر ساخت داخل و توانمندکردن شرکت های ایرانی است.
وی با بیان اینکه اگرهریک از کالاهای تحریمی بومی شود، بسیاری از مشکلات حوزه تأمین کالا برطرف خواهد شد، افزود: درحوزه تأمین کالا با دو موضوع تحریم و الزام استفاده از کالاهای داخلی روبه رو هستیم و توجه به شرکت های دانش بنیان داخلی و کمک به توانمندسازی آنان می تواند آثار مثبت بسیار زیادی داشته باشد. مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره ایران تاکید کرد: تولید بار اول، ظرفیت های بسیار خوبی در زمینه ترک تشریفات مناقصه ایجاد کرده است.
چند انتصاب جدید
جلیل سالاری، معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران، طی حکمی علی زیار را به عنوان سرپرست معاونت شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران منصوب کرد.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران، همچنین با صدور حکمی، وحید عبیری را به عنوان سرپرست مشاور و رئیس دفتر معاون وزیر و مدیرعامل و دبیر هیأت مدیره شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی منصوب کرد.
سالاری با صدور حکمی دیگر، ارسلان رحیمی را به عنوان سرپرست شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران منصوب کرده است.
معاون وزیر نفت در احکام یاد شده، با اشاره به ماموریت ها و وظایف، بر اجرای مطلوب آنها از سوی نفرات مزبور تاکید و برای آنها آرزوی توفیق داشته است.
ساخت شیر چهارراهه 10 اینچ
در پایانه های نفتی
مدیرعامل شرکت پایانه های نفتی ایران از طراحی و ساخت شیر چهارراهه 10 اینچ برای نخستین بار از سوی متخصصان داخلی کشور خبر داد.
عباس اسدروزگفت: شیر چهارراهه 10اینچ کلاس 300 از تجهیزات راهبردی است که در سیستم میترینگ و پرووینگ پایانه میعانات گازی پارس جنوبی کاربرد دارد.
وی افزود: با توجه به تشدید تحریم ها و نبود امکان تأمین این تجهیز از شرکت های آمریکایی و اروپایی، تصمیم بر این شد که ساخت و تأمین این تجهیز کاربردی از طریق شرکت های دانش بنیان انجام شود.
وی تصریح کرد: ساخت داخل این تجهیز، افزون بر جلوگیری از خروج ارز، صرفه جویی مالی حدود 100 میلیارد ریال ایجاد و صنعت نفت را از واردات این تجهیز بی نیاز کرده است.
مدیرعامل شرکت پایانه های نفتی ایران اظهار کرد: متخصصان مدیریت عملیات و کارشناسان مدیریت تدارکات و امور کالای شرکت پایانه های نفتی ایران، متولی همکاری با شرکت دانش بنیان در زمینه ساخت این تجهیز بودند و همه مراحل طراحی، شبیه سازی های کامپیوتری و ساخت و تست این تجهیز یک سال به طول انجامید.
مدیرعامل شرکت پایانه های نفتی ایران تأکید کرد: این تجهیز پس از انجام تست کارخانه ای، تحویل پایانه میعانات گازی پارس جنوبی شده است و بزودی نصب و عملیاتی خواهد شد.
خط لوله حدفاصل مخازن 16 تا 18پایانه خارک نوسازی شد
خط لوله 42 اینچ حدفاصل مخازن 16 تا 18 ذخیره سازی نفت خام پایانه نفتی خارک تعویض و نوسازی شد.
عباس اسدروز، مدیرعامل شرکت پایانه های نفتی ایران، با اشاره به ماموریت این شرکت در انجام عملیات دریافت، ذخیره سازی و صادرات نفت خام کشور گفت: هدف اصلی در شرکت پایانه های نفتی ایران، انجام مأموریت ها به صورت ایمن و پایدار با کمترین هزینه است.
مدیرعامل شرکت پایانه های نفتی ایران ادامه داد: این خط لوله 42 اینچ با استفاده از توان داخلی شرکت و ماشین آلات و کالای موجود در انبارهای شرکت تعویض و نوسازی شد.
اسدروز تصریح کرد: در این پروژه عملیات حفاری، خاکبرداری و تسطیح با حجم حدود 10 هزار مترمکعب و در ادامه عملیات برشکاری، جوشکاری، مونتاژ، تعویض خط لوله، هیدروتست و عملیات بلاست و رنگ آمیزی انجام شد.
شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب
کارشناسان شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، توربین گازی ایستگاه تزریق گاز 600کرنج ردیف (ب) را با طراحی و اجرای روشی نو، راه اندازی کردند. غلامرضا نورانی، مدیر تولید شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب گفت: هزینه بسیار بالای تعمیر، تحریم های ظالمانه و نیاز عملیاتی ایستگاه به توربین سبب شد تا کارشناسان در مدیریت تولید و شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری اقدام به بررسی اولیه و سپس راه اندازی، بازرسی ها و تست های عملکردی برای اطمینان از صحت کارکرد این توربین کنند. مدیر تولید شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب ادامه داد: این توربین پس از انجام بازرسی ها از سوی تعمیرات بهره برداری نفت و گاز آغاجاری و با نظارت خدمات مهندسی تعمیرات مکانیک، نصب شد. وی گفت: با هدف جلوگیری از اشکالات محتمل و راه اندازی مطمئن تر، راه اندازی مرحله ای این توربین، برای نخستین بار طراحی و انجام و توربین با پذیرش ریسک همکاران و انجام 10 مرحله استارت، عملیاتی شد. مدیر تولید شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب با بیان اینکه این اقدام، بدون صرف هیچ گونه هزینه ارزی و ریالی انجام شده است، گفت: هم اکنون این توربین با شرایطی بسیار خوب و بدون اشکال بیش از هزار و 700 ساعت است که در سرویس قرار دارد.
بیش از200کیلومتر ازطرح جامع فاضلاب اهواز با اعتبارات اهدایی نفت و همسو با ایفای مسؤولیت های اجتماعی این صنعت درحال اجراست که تاکنون اجرای 142کیلومتر آن نهایی شده است. محمد خانچی، مشاورمدیرعامل در امور اجرایی و پیگیری شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب با اشاره به اعتبار تخصیص یافته برای اجرای این طرح گفت: در تفاهم نامه همکاری میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت آب و فاضلاب اهواز، مبلغ 1050میلیارد ریال برای اجرای این طرح نهایی شده است.
وی اظهار کرد: تاکنون با اجرای این طرح، مشکل فاضلاب همه مناطق حاشیه ای اهواز از جمله کوی علوی، ملاشیه، کوی سیاحی، کوی رمضان، زرگان، مشعلی، عین دو و دیگر مناطق کمتر برخوردار تا حد زیادی برطرف شده است. خانچی ادامه داد: افزون بر این، تفاهم نامه 10 میلیارد تومانی نیز برای احداث و بازسازی شبکه فاضلاب منطقه شکاره شهرستان کارون از سوی صنعت نفت اختصاص یافته است.
شرکت گاز استان هرمزگان
فاز دوم نیروگاه گازی غدیر قشم برای تولید برق به همت شرکت گاز استان هرمزگان و منطقه ۶ عملیات انتقال گاز عملیاتی شد. فواد حمزوی، مدیرعامل شرکت گاز استان هرمزگان در نشست با مصطفی تندرو، مدیرعامل نیروگاه غدیر قشم گفت: با تلاش شبانه روزی شرکت گاز استان هرمزگان و همکاری منطقه 6 عملیات انتقال گاز، عملیات گازرسانی به فاز دوم نیروگاه غدیر قشم با موفقیت انجام و عملیاتی شد. وی افزود: در شرایطی که کمبود برق در کشور حکمفرما بود، با انتقال معکوس حدود یک میلیون و 900 هزار مترمکعب گاز در شبانه روز از سرزمین اصلی به جزیره قشم در نیمه اردیبهشت امسال، واحد دوم گازی نیروگاه نیز عملیاتی شد و اکنون هر دو واحد نیروگاه فعال و با حداکثر توان در حال تولید برق هستند.
مدیرعامل شرکت گاز استان هرمزگان اظهار کرد: این نیروگاه اکنون با توجه به شرایط محیطی و دمای هوا با ظرفیت 285 مگاوات برق فعالیت می کند و تاکنون بیش از یک میلیون مگاوات ساعت برق تولید و به شبکه سراسری منتقل کرده است. وی تصریح کرد: بدون تردید تحقق این مهم عینیت بخشی به نامگذاری امسال از سوی مقام معظم رهبری به سال تولید، پشتیبانی و مانع زدایی هاست. در این نشست مقرر شد نسبت به تأمین گاز پایدار نیروگاه با خطوط انتقال گاز مطمئن در آینده، اقدام های لازم انجام شود.
شرکت گازاستان تهران
مدیرعامل شرکت گاز استان تهران از اجرای ممیزی انرژی در 23 ساختمان و 15 ایستگاه تقلیل فشار گاز در استان تهران تا پایان امسال خبر داد.
سعید توکلی گفت: این طرح همسو با کاهش و بهینه سازی مصرف انرژی، همچنین نگهداشت نظام مدیریت انرژی، از سال 99 آغاز شده و هدف آن، شناسایی گلوگاه های مصرف انرژی و ارائه راهکار برای کاهش مصرف است.
وی با بیان اینکه در مرحله نخست، بازدید میدانی از ساختمان ها و ایستگاه های تقلیل فشار گاز استان تهران انجام شده است، افزود: در این مرحله، اطلاعات همه تجهیزات مصرف کننده انرژی در ساختمان شامل سیستم های روشنایی، تجهیزات اداری پرکاربرد، تجهیزات اداری متفرقه، تجهیزات آشپزخانه ای، تجهیزات گرمایش، سرمایش و تهویه مطبوع و تجهیزات موتورخانه ای به همراه نحوه بهره برداری از آنها و مشخصات پوسته ساختمان برداشت شده است.
مدیرعامل شرکت گاز استان تهران افزود: در کنار برداشت اطلاعات میدانی از ساختمان ها، شدت روشنایی روی سطوح کاری، به همراه دما و رطوبت نسبی فضاها به منظور بررسی شرایط آسایش کارکنان اندازه گیری شده است. به گفته وی در ایستگاه های تقلیل فشار گاز نیز مشخصات همه تأسیسات مورد استفاده از قبیل فیلترهای خشک، جداکننده ها، هیترها، فشارشکن ها، ادورایزرها و سیستم روشنایی محوطه به همراه اطلاعات تجهیزات مورد استفاده در اتاق نگهبانی برداشت شده است.
توکلی افزود: اندازه گیری مکانیکی و الکتریکی ساختمان ها به منظور تحلیل عملکرد دیگ ها، چیلرها، پمپ ها، برج های خنک کننده، هواسازها و... برای شناسایی جریان های انرژی در ساختمان و تفکیک مصارف گاز و برق در بخش های مختلف انجام خواهد شد.
به گفته وی، اطلاعات به دست آمده در این مرحله، به عنوان ورودی برای شبیه سازی از طریق نرم افزارهای تخصصی استفاده می شوند.
مدیرعامل شرکت گاز استان تهران با بیان اینکه پس از تحلیل شرایط موجود ساختمان ها و ایستگاه ها همچنین شناسایی گلوگاه های انرژی و فرصت های بهبود، راهکارهای کاهش مصرف انرژی پیشنهاد خواهد شد، گفت: امکانپذیری اجرای هریک از آنها از نظر فنی و اقتصادی بررسی و پیش بینی می شود طرح ممیزی جامع انرژی تا پایان امسال پایان یابد.
شرکت انتقال گاز ایران
سرپرست مدیریت مخابرات و تلمتری شرکت انتقال گاز ایران، تداوم فرایندهای عملیاتی را در گرو پایداری ارتباطات و اطلاعات و هم افزایی و همدلی واحدهای ICT عنوان کرد. محمدرضا نیک روش فرد، دربازدید ازمنطقه 2عملیات انتقال گاز وشبکه های ICT زیر ساخت های ارتباطی، همچنین فیبرنوری و تأسیسات تقویت فشار گاز این حوزه عملیاتی گفت: همچنان باید با تکیه بر دانش، توان و ظرفیت های علمی خود به ارتقای سیستم ها، تجهیزات و ارائه خدمات ادامه دهیم تا به وضع مطلوب برسیم.
وی در نشست هم اندیشی با سرپرست منطقه و کارکنان واحدICT که با حضور مدیرعامل شرکت گاز استان اصفهان و مدیرشرکت خطوط لوله ومخابرات نفت منطقه اصفهان برگزار شد، به اهمیت مخابرات و تلمتری اشاره وتصریح کرد: امروز همه اقدام ها وفعالیت ها وابسته به ارتباطات و فناوری است و باید با آمادگی و به روز کردن دانش خود به رسالت سازمانی عمل کنیم. سرپرست مدیریت مخابرات و تلمتری شرکت انتقال گاز ایران افزود: این آمادگی و به روز کردن، به آن اهمیت دارد که با هم افزایی همه امکانات ICT واحدهای مختلف مجموعه های مختلف وزارت نفت وهمکاری آنها می توان حداکثر بهره وری را بویژه در شرایط بحرانی به دست آورد.
نیک روش فرد تصریح کرد: تبادل نظرها، دیدگاه ها و همکاری با شرکت های زیرمجموعه وزارت نفت، هم افزایی برای مدیریت منابع در دسترس ICT را به همراه دارد، از این رو با تلاش، همفکری و هم اندیشی می توان همسو با اهداف وزارت نفت کوشا بود و به سرمنزل مقصود رسید.
مجید مصدقی، سرپرست منطقه 2 عملیات انتقال گاز نیز گفت: واحد ICT منطقه، همگام با فناوری های نوین ارتباطی و به روز، همواره در حفظ و نگهداری زیرساخت ها کوشا بوده و از هیچ کوششی دریغ نخواهد کرد.
شرکت گاز استان لرستان
پروژه های گازرسانی به 18 روستا و 7 واحد تولیدی و صنعتی شهرستان دلفان استان لرستان با حضور استاندار و نماینده شهرستان های سلسه و دلفان در مجلس شورای اسلامی به بهره برداری رسید. کرم گودرزی، مدیرعامل شرکت گاز استان لرستان در آیین افتتاح این پروژه ها با بیان اینکه طرح های مزبور در حوزه های یاد شده، در مدت زمان 6 ماه تکمیل شده اند، افزود: با گازرسانی به 18 روستای شهرستان دلفان، 700 خانوار زیرپوشش گاز طبیعی قرار گرفته اند. وی ادامه داد: همسو با عدالت محوری و توازن در ضریب نفوذ گازرسانی در استان، سال گذشته تحولی خاص درگازرسانی به شهرستان دلفان انجام شد و توانستیم با تعریف پروژه های گازرسانی درمحورهای مختلف، مقدار قابل توجهی کمبودهای گازرسانی در این شهرستان را جبران کنیم. مدیرعامل شرکت گاز استان لرستان با اشاره به رشد 13 درصدی گازرسانی به شهرستان دلفان به عنون یکی از نقاط سردسیر کشور در یک سال گذشته افزود: هم اکنون به 298 روستای این شهرستان گازرسانی شده و گازرسانی به 32 روستای دیگر آن نیز در دست انجام است که تا پایان امسال تکمیل خواهد شد. یحیی ابراهیمی، نماینده سلسه و دلفان در مجلس شورای اسلامی نیزبا قدردانی از عملکرد شرکت گاز استان لرستان با بیان اینکه اجرا و تکمیل این طرح ها جز با برنامه ریزی دقیق، کار جهادی و تلاش شبانه روزی امکانپذیر نبود، رشد قابل توجه گازرسانی در شهرستان دلفان را که در همسو با محرومیت زدایی انجام شده است، قابل تقدیر خواند. سیدموسی خادمی، استاندار لرستان نیز درآیین بهره برداری از طرح های گازرسانی در شهر ستان دلفان گفت: خدمت به مردم منطقه دلفان افزون بر وظیفه، کاری خداپسندانه است که به منظور ایجاد رفاه مردم، باید در همه نقاط استان تداوم یابد.
وی تصریح کرد: ضریب نفوذ گازرسانی روستایی، همچنین استفاده از مصوبه شورای اقتصاد برای گازرسانی به واحدهای صنعتی، بهترین آمار برای پایش عملکرد شرکت گاز استان لرستان است.
شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران با اشاره به ضرورت شکل گیری اتاق فکری متشکل از کارشناسان در ساختار شرکت گفت: باید در روند کارها و بررسی طرح های مجموعه پالایش و پخش سیاستگذاری کلانی انجام شود. جلیل سالاری در نشست صمیمانه با کارکنان و مدیریت های ستادی شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران، با تأکید بر مداومت نظارت بر عملیات پالایشگاه ها افزود: طرح ها باید غربالگری و روند به گونه ای پیش برود که مطالعات روی کاغذ باقی نماند، به طوری که پس از تجزیه، تحلیل و بررسی، براساس شاخص های تعریف شده، نتیجه آنها به صورت عینی مشاهده شود. وی با اشاره به دغدغه تأمین سوخت زمستانی گفت: برای تأمین سوخت زمستانی با همکاری مدیریت هماهنگی و نظارت بر عملیات، چالش پیش رو با واحد برنامه ریزی و تأمین و توزیع، به گونه ای راهبری شود که برای 6 ماه دوم سال، دغدغه ای در خصوص تأمین سوخت وجود نداشته باشد. مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران، درنشست با مدیران ومسؤولان شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران نیز با اشاره به ابلاغیه ممنوعیت ساخت مخازن ذخیره سازی دردوره آقای زنگنه تاکید کرد: افزایش مصرف سوخت در شرایطی که به تعداد مخازن نیز اضافه نشده، زنجیره مصرف و ظرفیت سوخت را با اختلال هایی همراه می کند. سالاری با بیان اینکه متأسفانه ناوگان حمل ونقل تقویت نشده است، افزود: باید در بخش خطوط لوله، به ارتقای امنیتی و کاهش هزینه ها در سطح دسترسی ها و شعاع های انتقالی متمرکز شویم. وی همچنین با بیان اینکه نزدیک به 58 درصد انتقال فراورده ها از طریق حمل ونقل زمینی انجام می شود، تصریح کرد: باتوجه به بخش ذخیره سازی و شرایطی که در حوزه انتقال وجود دارد، ضروی است که قرارگاه سوخت رسانی برای تأمین پایدار اصولی مدیریت شود. سالاری تأکید کرد: باید ازحداکثر ظرفیت ها و مخازن بین راهی استفاده شود تا بتوان انتقال پایداری انجام داد و از چالش ها عبور کرد. معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش فراورده های نفتی در بخش دیگری با اشاره به اینکه در ساختار منابع انسانی چالش های پرشماری وجود دارد، تصریح کرد: باید در کل صنایع پالایش و پخش، با نگاهی توسعه ای بازنگری در ساختار صورت گیرد. مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی، همچنین در نشست با مدیر و کارکنان مدیریت امور مالی شرکت ملی پالایش و پخش ایران بر ضرورت تدوین اساسنامه در این شرکت تأکید کرد. وی گفت: شرکت های فرعی، هویت های حقوقی مستقلی دارند و نباید بار شرکت های فرعی بر دوش شرکت اصلی سنگینی کند. سالاری در نشست با مدیرعامل و اعضای هیأت مدیره شرکت ملی پخش فراورده های نفتی نیز بر اهمیت احداث انبارهای جدید نفت و مخازن ذخیره سازی فرآورده های نفتی تأکید کرد.
پالایشگاه فجر جم
مدیرعامل شرکت پالایش گاز فجر جم از کاهش 77 درصدی مصرف آب در پروژه تعمیرات اساسی این مجموعه در مقایسه با یک دهه گذشته خبر داد.
عبدالصمد نجفی گفت: در پروژه تعمیرات اساسی امسال شرکت پالایش گاز فجر جم، یک هزار و 135 مترمکعب آب مصرف شده که کمترین مقدار مصرف آب از زمان راه اندازی شرکت تاکنون بوده است.
وی افزود: این رقم در یک دهه اخیر، روزانه نزدیک به پنج هزار مترمکعب بوده است.
مدیرعامل شرکت پالایش گاز فجر جم، تغییر روش های شست وشوی مخازن، ظروف و بازگردانی مجدد و استفاده از آب مصرف شده، همچنین نظارت محیط زیستی شدیدتر بر روند اجرای کار از سوی پیمانکار را مهم ترین دلایل کاهش مصرف آب در تعمیرات اساسی این شرکت برشمرد.
نجفی تصریح کرد: همزمان با این اقدام ها، دوره های مختلف آموزشی نیز برای کارکنان و کارگران تعمیرات اساسی در زمینه کاهش مصرف آب و شیوه مصرف آن در سطح شرکت برگزار شده است.
پرونده ویژه « مشعل» به مناسبت هفته دفاع مقدس و یادبود شهدا و ایثارگران صنعت نفت
علیرضا ضیغمی از مدیران ارشد صنعت نفت در گفت وگو با «مشعل»:
برای تقویت اراده هایمان از هشت سال دوران دفاع مقدس الگو بگیریم
بیش از چهل سال از نخستین روز جنگ بعثی های عراق علیه جمهوری اسلامی ایران می گذرد. آن روزها شاید کمتر تحلیلگر سیاسی و اندک رسانه ای بود که در تحقق وعده های گنده تر از دهان و خیال صدام، شک داشته باشد. عموما در منطقه و فضای بین الملل، نجواها و گاه فریادها، از توانایی ارتش بعث عراق در اشغال ایران و شکستن کمر انقلاب اسلامی، به عنوان شگفت ترین جنبش سیاسی- اجتماعی و فرهنگی قرن بیستم خبر می داد. همه دنیا آماده بود که ایران چند روزه و شاید یک هفته ای، سلاح را زمین بگذارد، پرچم سفید را بالا ببرد و تسلیم شود. همه محاسبات اندیشه کده ها، اتاق های فکر، محافل و گروه های سیاسی هم اینها را تایید می کرد. یک هفته گذشت، یک ماه گذشت، یک سال گذشت ... و خبری از تسلیم نبود که هیچ، ایرانِ انقلاب کرده، یکپارچه تر و با وحدت بیشتر، هر لحظه، دفاع خود را جانانه تر و سلحشورانه تر می کرد. خرمشهر را پس گرفتیم و حتی تنها راه اتصال بعثی ها به خلیج همیشه فارس را هم بستیم. همه رسانه ها، همه اندیشه کده ها و همه آن محافل، بهت زده از هم می پرسیدند که چه شده؟ حامیان بعثی ها در منطقه و دنیای شرق و غرب زده آن زمان نیز این پرسش را مطرح می کردند که چرا با وجود این همه کمک مادی و معنوی، حزب بعث عراق، کمر ایران را نشکسته است؟ و آنچه توسط آن همه دستگاه سیاسی، امنیتی، تحلیلی و رسانه ای نادیده انگاشته شده بود، در یک کلمه خلاصه می شد، «اراده». ایرانیان «اراده» کرده بودند تا نگذارند پس از دریا دریا ناکامی و شکست در دوران های پس از سقوط اصفهان و فروپاشی صفویه، خصوصا در عصر قاجارها و پهلوی ها، خاک ایران، عزت ملت و در یک کلام، شرافت ایرانی ها مورد اهانت قرار گیرد و لگدمال شود. هشت سال دفاعی که مقدس نامیدیم، اراده ها را صیقل زد. آنقدر صیقل زد که درخشش آن چشم ها را خیره کرد. خیره به اراده ایرانیانی که در جنگی نابرابر نگذاشتند ملت، طعم تلخ حقارت از دشمن را بچشد. صنعت بزرگ نفت و خادمان خدوم اقتصاد ملت ایران نیز در میدان جنگ، نقش و مهر پررنگی برجای گذاشتند. تاسیسات این صنعت راهبردی که در لحظات نخست جنگ، هدفی دلچسب برای دشمن محسوب می شد، با جانفشانی های مثال زدنی و تاریخی کارکنان ایثارگر حتی یک روز هم بدون صادرات نفت نماند. کارکنان نفت و فرآورده های آن را به تمام ملت رساندند و عاشقانه و پای در میدان های نبرد نظامی و اقتصادی، از هیچ کوششی دریغ نکردند. گواه این موضوع، تقدیم بیش از هزار شهید گلگون کفن و هزاران رزمنده و ایثارگری است که نامشان همواره بر تارک صنعت بزرگ نفت ایران خوش می درخشد. کارکنان نفت درخشش اراده هایشان را از کرانه های خلیج همیشه فارس تا گوشه گوشه کشور پهناورمان نه تنها به ملت خودشان بلکه به دنیا ثابت کردند. در آستانه هفته دفاع مقدس برآن شدیم تا سلسله وار در این شماره و شماره های بعدی هفته نامه «مشعل» یاد و خاطره شهدای جنگ تحمیلی و ایثارگری ها و جانبازی های کارکنان صنعت نفت را به شما خوانندگان بازتاب دهیم.
علیرضا ضیغمی از مدیران ارشد صنعت نفت در گفت وگو با «مشعل»:
کارکنان صنعت نفت در میدان ها پای کارند
علی بهرامی هیچگاه نمی توان گفت که جنگ به پایان رسیده چرا که دوران دفاع مقدسِ هشت ساله ما در حقیقت چهل و سه ساله شده. اگر چه هشت سال آن ملموس تر است و چشم ها، توپ ها و تانک ها و موشک ها را می بینند، اما نمی توان منکر جنگ های اقتصادی، فرهنگی و رسانه ای علیه کشور بود. شاید بهتر است بگوییم بخشی از جنگ ما با قطعنامه 598 به پایان راه خود رسید، اما جنگ هایی در ساحت های اقتصادی، فرهنگی و رسانه ای با قدرت و شدت هر چه تمام تر همچنان ادامه دارد. به مناسبت هفته دفاع مقدس با علیرضا ضیغمی، از مدیران ارشد و پیشکسوت نفتی که سابقه بسیار زیادی در مدیریت نفت در مناطق جنگی دارد، گفت وگویی داشته ایم. این گفت وگو تنها به آمار و اطلاعات جنگی و صنعتی محدود نشد و به وادی فرهنگ و جامعه و شرایط خاص نسل جدید نیز کشیده شد. ضیغمی در گفت وگو با «مشعل» نه تنها به تاثیر و نقش صنعت نفتی ها در جنگ اشاره دارد، بلکه به الگوگیری نفتی ها از شهدای دفاع مقدس تاکید می کند.
در مقدمه باید عرض کنم این مسئله به قدری دارای اهمیت است و ابعاد گسترده دارد که اگر بخواهیم نقش صنعت نفت را در دفاع مقدس بیان کنیم، باید ساعت ها، روزها و حتی ماه ها صحبت کنیم. از محل بمباران ها، پدافندهای غیرعامل ساخته شده از سوی کارکنان صنعت نفت، معرفی شهدا و جانبازان این صنعت و ... من مجبورم در این باره خیلی خلاصه سخن بگویم. چرا که هر چهار شرکت اصلی وزارت نفت، نقش و تاثیری بسزا و ارزنده در دوران دفاع مقدس داشتند؛ بنابراین در این مجال تنها درباره «نفت» سخن می گویم.
برای صادرات نفت خام و رساندن آن به پالایشگاه های کشور، لازم بود تولید مستمری در حدود یک میلیون و 700 تا یک میلیون و 800 هزار بشکه برای صادرات و در حدود یک میلیون و 200 تا یک میلیون و 300 هزار بشکه نیز برای ارسال به پالایشگاه ها داشته باشیم؛ بنابراین میانگین تولید ما در حدود سه میلیون بشکه در روز در تمامی هشت سال دوران دفاع مقدس بوده است. به وسیله خطوط لوله و تلمبه خانه ها، نفت را برای صادرات به جزیره خارک و همچنین به پالایشگاه ها می رساندیم. دشمن نیز برای ایجاد مشکل در اقتصاد و پشتیبانی جنگی ما بمباران های خود را به روی تاسیسات نفتی آغاز کرد.
ما نفت خام را از مراکز تولید و بهره برداری مانند اهواز، گچساران، آغاجاری، مسجد سلیمان و ... از طریق تلمبه خانه ها به گوره و گناوه و از آنجا از طریق شش خط لوله زیر دریایی برای صادرات ارسال می کردیم. همچنین فرآورده های نفتی تولید شده در پالایشگاه ها را از طریق خطوط لوله به نقاط مختلف کشور ارسال می کردیم. برای دشمن خیلی مهم بود که صادرات و انتقال نفت و فرآورده های نفتی مربوط به مصرف داخلی را بمباران کند و از بین ببرد. در حدود دوهزار بار در دو هزار و 800 روز، جزیره خارک و اطراف آن بمباران شد. این یک رکورد بسیار بالایی در دنیاست. با دفاع جانانه پدافند و نیروهای دریایی ما این تعداد بالای بمباران، تاثیری در صادرات نفت نداشت و با وجود همه حملات دشمن، خواست آنها به جایی نرسید. دشمن از انواع و اقسام هواپیماهای مدرن کشورهای غربی و شرقی بهره می برد. مانند انواع میگ ها و خصوصا میگ 25 که در سقف بالایی پرواز می کرد و در اوایل جنگ برد موشک های ما به آنها نمی رسید.
اگرچه پدافند ما با جنگنده ها اجازه نمی دادند به راحتی کار حمله میگ های 25 انجام شود، اما بالاخره هواپیماها می آمدند و بی هدف بمباران هایی را انجام می دادند. در مقاطع دیگری دشمن از هواپیماهای میراژ استفاده می کرد و با پرتاپ موشک های اگزوسه تلاش می کرد کشتی ها و یا سکوهای ما را مورد هدف قرار دهد و همچنین به اسکله های بارگیری نفت خام ما خسارت های زیادی وارد کند. خوشبختانه دشمن در این حملات هم با تلاش های پدافند غیر عامل کارکنان صنعت نفت و نیروهای مسلح ما موفق نبود.
نیروهای صنعت نفت به محض بمباران تاسیسات نفتی، چه در خارک، اهواز، مارون و ... با اعمال پدافند غیرعامل و عملیات های ویژه، آتش های نفتی را بلافاصله یکی دو ساعت پس از حملات، مهار و خاموش می کردند. کارکنان صنعت نفت بلافاصله بعد از خنک کردن تاسیسات، کار بازسازی را آغاز می کردند و بعد از چند روز تاسیسات را در سرویس قرار می دادند. خروج موقت از سرویس حتی برای ده روز در هیچکدام از تاسیسات نفت، مانع انتقال نفت خام و فرآورده های نفتی نشد. همچنین بمباران پالایشگاه های ما مانع تولید فرآورده های نفتی نشد و همه این رشادت ها جز با روحیه ایثار، شهادت طلبی و جهادی به انجام نمی رسید. برای مثال پالایشگاه آبادان از آغاز تا پایان جنگ مورد بمباران قرار گرفت و خسارت های زیادی به آن وارد شد و کارکنان صنعت نفت هربار بعد از بمباران، بلافاصله آن را بلافاصله بازسازی و تعمیر می کردند و در مدار قرار می دادند. وضعیت پالایشگاه های دیگر نیز اینچنین بود. پالایشگاه تهران دو بار، پالایشگاه تبریز نوزده بار، اصفهان هشت بار و کرمانشاه نیز مانند آبادان از ابتدا تا انتهای جنگ، پی در پی بمباران می شد و مورد اصابت موشک قرار می گرفت. دشمن تلمبه خانه ها را نیز مورد حمله قرار می داد. مانند تلمبه خانه پل بابا حسین نه بار و تلمبه خانه تنگ فنی که چهارده بار مورد حمله قرار گرفتند؛ بنابراین تلمبه خانه ها مراکز بسیار حساسی بودند و نقش آنها این بود که هم نفت خام و هم فراورده های نفتی را به مراکزی که باید، ارسال می کردند. دشمن برای حمله تلمبه خانه ها برنامه ریزی های زیادی می کرد.
دشمن با رهبری آمریکا با انواع و اقسام هواپیماها مثل میگ 25 تجهیزات نظامی و موشک های اسکات زمین به زمین، موشک های اگزوسه از طریق هلیکوپتر و هواپیما و موشک های کرم ابریشم از طریق هواپیمای توپولوف به اسکله ها و سواحل مراکز صادراتی حمله ور می شد. البته ما در طول هشت سال دفاع مقدس شش هزار کشتی را از خارک و بوشهر و بهرگان و حتی از بندر ماهشهر به تنگه هرمز جابه جا کردیم و چیزی در حدود دو درصد کشتی ها یعنی بین 140 تا 150 کشتی مورد هدف قرار گرفتند. با ترتیباتی که مدنظر قرارداده بودیم، آتش کشتی هایی که مورد اصابت موشک و بمب قرار می گرفتند، در همان ساعت های اول مهار و خاموش می شد و اجازه نمی دادیم که محموله های ارزشمند این کشتی ها از بین برود.
موشک های کرم ابریشم، قدرت تخریبی بسیار زیادی داشتند، ما با هماهنگی نیروهای مسلح بعد از بارگیری، کشتی ها را پارک نگه می داشتیم و پرتاب موشک های کرم ابریشم عملا کارایی خود را از دست می داد. همچنین برای مقابله با موشک های اگزوسه نیز با هماهنگی های لازم، هدف های کاذبی را حتی به عقب کشتی ها می بستیم و خوشبختانه این موشک ها به هدف های کاذب اصابت می کردند. این هدف های کاذب با هزینه های بسیار پایینی دوباره بازسازی می شدند و مورد استفاده قرار می گرفتند. برای جلوگیری از پرتاپ موشک های اسکات، جلوی اصابت موشک ها را با دیوارهای خاکی می گرفتیم. یکی از این دیوارها در خارک در طول 5 کیلومتر، 15 متر و پهنایی به اندازه دو ماشین بود. این چنین سد خاکی را رو به روی تاسیسات زده بودیم که اکثر موشک های اسکات عراق به این تپه ها و سدهای خاکی اصابت می کرد و خسارتی به تاسیسات وارد نمی شد. توجه دارید که بیشتر خسارت هایی که در حملات هوایی در حوزه شهدا و تاسیسات وارد می شد، ناشی از ترکش ها بود. خود بمباران های مستقیم عمدتا به هدف نمی خوردند، اما ترکش ها بود که خسارت می زد.
بر این مسئله تاکید می کنم که آمریکا، فرانسه و انگلیس با همه امکانات مالی و تجهیزاتی، بعثی ها را پشتیبانی می کردند و در حقیقت خود عراق بدون این حمایت ها، حتی یک روز هم توان مبارزه با ما را نداشت. برای نمونه ما، نیروی دریایی عراق و سکوهای نفتی آن را در همان روزهای نخست جنگ، از کار انداخته بودیم و کل صادرات نفت عراق متوقف شد. این مسئله نشان می دهد که توان رزمی ما در چه حدی بود. این در حالی بود که ما از ابتدا تا انتهای جنگ با وجود حملات هوایی پی در پی روزانه حدود یک میلیون و 700 تا یک میلیون و 800 هزار بشکه نفت صادرمی کردیم.
خوب است به این نکته نیز اشاره کنم که در یکی از حملات هوایی با بمب های تاخیری، به طور اتفاقی یکی از بمب ها به لوله 52 اینچ مان اصابت کرد و در حدود دومتر از این لوله را تخریب کرد و آلودگی بسیار زیادی به دریا وارد شد. ما که تا پیش از جنگ تجربه و توان بازسازی لوله ده و شش اینچ را هم نداشتیم، به راحتی توانستیم آن آسیب دیدگی لوله 52 اینچ را تعمیر و اصلاح کنیم و دوباره در مدار قرار دهیم. یا اینکه در بحث صادرات کشتی به کشتی موفق عمل کردیم. مشتری های ما در یک مقطعی از زمان به خارک نمی آمدند، بلکه ما باید ابتدا نفت را به جزیره سیری می بردیم. وقتی سیری هم ناامن شد، نفت را به تنگه هرمز می بردیم، در نزدیکی های جزیره قشم و به صورت کشتی به کشتی می فروختیم. این روش خارج از استانداردهای آن روز دنیا بود که در هیچ یک از کتاب ها نوشته نشده بود، اما با اراده و ایثار این کارها را می کردیم.
صنعت نفت ایران، هزار و بیست تا هزار و سی شهید به دفاع مقدس تقدیم کرد. البته هزاران مجروح و رزمنده نیز در صنعت بزرگ نفت داریم. در طول هشت سال دوران دفاع مقدس توانستیم صادرات نفت را بدون حتی یک روز توقف پیش ببریم و همه جای صنعت را فعال نگه داریم. در اوج بمباران ها حتی به ساخت داخل هم توجه می کردیم و آن را نیز پیش می بردیم. از افتخارات کارکنان صنعت نفت این بود که علاوه بر اینکه کار عملیاتی – صنعتی می کردند، پشتیبانی نیروهای مسلح را هم انجام می دادند. جالب است بدانید که دشمن تا چه حد به تخریب تاسیسات نفتی مشتاق بود. یکی از خلبان مزدور عراقی در گزارشی به ما گفت که در بیابان های عراق، ماکتی را به اندازه 8 کیلومتر در 4 کیلومتر دقیقا به اندازه خارک ساخته اند و همه خلبانان بر روی این ماکت تمرین می کنند تا بتوانند از سد پدافندی و موشکی ما رد شوند و بمباران موثری انجام دهند. نتیجه چنین حجم تمریناتی این بود که در 16 مرداد 1365 ضلع شمالی اسکله T را بمباران و کلیه امکاناتشان را بسیج کردند و چهل روز بعد ضلع جنوبی اسکله T را مورد حمله قرار دادند. اسکله های غربی خارک که روبه روی عراق بودند و توان و ظرفیت های بسیار بالایی داشتند، در اوایل جنگ، توسط عراقی ها با هلیکوپتر مورد حمله قرار می گرفتند. خدا شهید بابایی را رحمت کند نخستین هلیکوپتر را بر خلاف تمامی استاندارهای بین المللی و نظامی با هواپیمای جنگنده مورد هدف قرار داد. ایشان با اینکه معاون عملیات نیروی هوایی بود، توانست با اف 14 هلیکوپترها را ساقط کند و بنابراین حملات هلیکوپتری از سوی عراق به سمت اسکله های غربی متوقف شد و دشمن به کلکسیونی از هواپیماهای جنگنده بسنده کرد. جا دارد از همه نیروهای مسلح و جهادی و مردمی و همچنین کارکنان صنعت نفت که با وحدت کلمه توانستند در این هشت سال دفاع مقدس اقتصاد ممکلت را با صادرات نفت و نیازمندی های مردم را با فرآورده های نفتی تامین کنند، تشکر ویژه داشته باشم. حجم بسیار بالایی از کارهای جهادی انجام شده در دوران جنگ توسط کارکنان صنعت نفت که به موفقیت نظام مقدس جمهوری اسلامی در اداره مراکز و نیازهای اقتصادی منجر شده، با تقدیم شهدا قابل انجام بوده است. در جنگ افراد داوطلب حاضر بودند روی مین بروند و معابر را باز کنند. در صنعت نفت نیز برخی کارکنان داوطلبانه و ایثارگرایانه در مراکز تولیدی و عملیاتی به فیض شهادت رسیدند و برخی دیگر از کارکنان به این اندازه از جهاد قانع نبودند بلکه با تخصصی که داشتند از طرف جبهه ها دعوت می شدند و با ماموریت های ویژه به مناطق جنگی اعزام می شدند که عده ای از آنها نیز به فیض شهادت نائل شدند. کارکنان صنعت نفت سینه خودشان را در برابر دشمنان سپر کردند و توانستند حملات حداکثری دشمن را به تاثیرات حداقلی برسانند و تولید نفت خام و فرآورده های نفتی و جابه جایی آنها را تضمین کنند.
نسل جدید صنعت نفت، وصیت نامه و زندگینامه شهدای صنعت نفت را بخوانند چرا که خواندن این مطالب از شهدای صنعت نفت و سایر شهدای هشت سال دفاع مقدس می تواند الگویی باشد که به واسطه آن بدانند کار با امنیتی که در سنگرهای اقتصادی انجام می دهیم، نتیجه چه رشادت ها، اراده ها و ایثارهایی است. الان وقتی خودم در دانشگاه ها و دانشکده ها تدریس می کنم و با دانشجویان صحبت دارم، آنها متعجب هستند و می گویند که این امکان ندارد تاسیساتی را بمباران کنند و بعد از 15 روز تعمیرات انجام شود و دوباره در مدار قرار گیرد. وقتی عکس ها را نشان می دهم، حیرت می کنند. عکسی در اسکله T وجود دارد که هر سه وضعیت را نشان داده است، تاسیسات بمباران شده، تعمیرات همزمان و صادرات بی وقفه نفت خام. سه کار مهم در یک قاب در حال انجام است. چنین الگویی در هیچ جای دنیا وجود ندارد. ما نمی توانستیم صبر کنیم تا جنگ به پایان برسد و کشور را از نظر اقتصادی معطل کنیم. امام(ره) فرموده بودند که «جنگ، جنگ تا پیروزی» و «جنگ، جنگ تا رفع فتنه از عالم». جنگ هشت سال به طول کشید و در هیچ جای دنیا سراغ ندارید که در چنین زمانی همه کارهای تاسیسات نفتی به طور منظم انجام شود.
داعشی ها به سوریه و بعد عراق حمله و دو سوم خاک این کشورها را اشغال کردند، اگر موفق می شدند موقعیت خودشان را در این مناطق اشغال شده تثبیت کنند، جای سومشان حتما جمهوری اسلامی ایران بود؛ بنابراین به خاطر مرزهای کشورمان و عتبات عالیات و حرم های حضرت زینب(ع) و حضرت رقیه(ع) که مقدسات ماست و همه چیز ما مقدساتمان است، نمی توانستیم سکوت کنیم. نمی توانستیم شاهد باشیم که این اماکن مقدس نیز مانند قبرستان بقیع به دست اوباش تخریب شود. طبیعی بود که برای متدینین ما این مسئله قابل قبول نبود. اگر ما به عنوان مدافعان حرم به کمک سوریه و عراق نمی رفتیم، کار داعش بالا می گرفت و مشکلات بسیار زیادی برای ایران و منطقه به وجود می آمد. عظمت و قدرت جمهوری اسلامی ایران در رساندن مستضعفان منطقه به منافع شان متبلور شده است. مقام معظم رهبری فرموده اند که ایران اسلامی باید قدرتمند باشد و این راه و مسیر را باید در پیش بگیریم. کارکنان صنعت نفت علاوه بر حضور در جنگ اقتصادی و تحریم ها باز هم در میادین جنگی علیه داعش و تکفیری ها حضور پیدا کردند و این مهم نشان می دهد که کارکنان صنعت نفت تا چه حد آماده به کارند و پای در میدان دارند.
کمی به عقب تر برگردم، من شاهد ساده زیستی شهید بابایی بودم و چون از نزدیک با این شهید کار می کردم، با اینکه خلبان و متخصص بسیار بالایی بود، اما بسیار متواضع بود. شهید سلیمانی نیز چنین بودند. ایشان با تمامی نیروها مرتبط بودند و تلاش می کردند تا گروه های مختلف مردم در ایران و منطقه از رفتار شهید سلیمانی درس بگیرند. از یک سو با داعشی ها و دشمنان تشیع و اسلام و ایران بسیار خشن و جنگنده بود و از سوی دیگر با دیگران بسیار ملایم و مهربان رفتار می کرد. وقتی فرزند شهیدی را می دید به خودش می لرزید و یا هنگامی که به مناطق محروم سفر می کرد، حالتش دگرگون می شد. حضور شهید سلیمانی قبل از شهادت و بعد از شهادت نقش تربیتی بسیار آموزنده ای داشت. اگر ما صدها و هزاران مبلغ به مناطق مختلف ایران و دنیا می فرستادیم که ایثار، ساده زیستی و جهاد را آموزش دهند، همه را شهید سلیمانی یک تنه در ابعاد بسیار وسیع داخلی، منطقه ای و بین المللی آموزش داد. مقام معظم رهبری از هیچ فرمانده ای به اندازه شهید سلیمانی تقدیر نکردند و با توجه به اطلاع بسیار بالایی که از ابعاد و وجوه شخصیتی شهید سلیمانی داشتند، از شهادت ایشان به شدت متاثر شدند و دیدید که مردم چگونه از او استقبال کردند. بعد از رحلت امام(ره) چنین تشییع باشکوهی را سراغ نداریم.
این نکته را هم جا دارد که در هفته دفاع مقدس بیان کنم. زمانی به دلایل مسائل امنیتی و شرایط خاص جنگی آشنایی مردم ما با فرماندهان و سرداران دفاع مقدس ممکن نبود. شهید ستاری ها، شهید صیاد شیرازی ها و ... کمتر شناخته شدند. بعد از جنگ این کار انجام شده اما به نظرم اصلا کافی نیست. خود ما متاسفانه در دوران جنگ حاضر نشدیم جلوی دوربین ها حاضر شویم و چه بسا اگر حاضر می شدیم، می توانستیم اسناد بسیار زیادی را برای نسل های جدید و آیندگان به جا بگذاریم؛ از این رو از روابط عمومی نفت می خواهم که در این زمینه فعال تر باشد. باید بدانیم اتفاق های کنونی که از سوی جمهوری اسلامی ایران در منطقه و دنیا رقم خورده است، برای نسل های آینده بسیار جذاب خواهد بود و آنها کنجکاو و خواستار دانستن هستند. هنوز که هنوز است ما عکس شهدای صنعت نفت را در تابلوها و معابر سازمانی مان هم قرار نداده ایم. آنهاخالص ترین افراد بودند که شهید شدند. برخی از آنها آنقدر اخلاص داشتند که حتی پلاکشان را هم دور انداختند و گفتند ما با خدا معامله کردیم؛ هیچ نام و نشانی نمی خواهیم. پدر و مادرهای شهید بسیار زیادی داریم که بعد از سی تا سی و پنج سال حتی به جنازه های بچه هایشان هم نرسیدند و از دنیا رفتند. روابط عمومی نفت باید به کارکنان جدید، ایثارگری های کارکنان صنعت نفت را نشان دهد و معرفی کند.
دشمن تا اوایل سال 1364 عموما خارک، آبادان وکرمانشاه را بمباران می کرد و بعد از این زمان چون دید که نمی تواند صادرات و تولیدات نفت ایران را متوقف کند، تمام تاسیسات نفتی ایران را مورد هدف قرارداد. اگر عکس های چهل و هشت ساعت قبل از حمله دشمن به همه تاسیسات نفتی را ببینید، فاقد پدافند غیرعامل اند و اما چهل و هشت ساعت بعد از حمله های گسترده به تاسیسات نفتی، همه جا پوشیده از پدافند غیر عامل بود. کارکنان ما در سوخت رسانی ها به جبهه ها ایثارگری های بسیاری زیادی داشتند که کمتر معرفی شده است. بارها و بارها تانکرهای پر از سوخت مورد اصابت مستقیم موشک دشمن قرار گرفته که اثری از آثار کارکنان صنعت نفت پیدا نشده است. شهدا، اراده های بسیار بالایی داشتند باید از آنها آموخت. پیش از انقلاب اسلامی حتی دستمال های مان را هم در صنعت نفت از خارج کشور وارد می کردیم. در صنعت نفت، ما صرفا کارهای تعویض انجام می دادیم؛ در حالی که حالا بهترین و برترین کارها را می کنیم. ما می توانیم با اراده هایمان در صنعت نفت کارهای بزرگی انجام دهیم و برای تقویت اراده ها از هشت سال دفاع مقدس الگو بگیریم.
ما هم اکنون از فرمایشات و توصیه های اقتصادی مقام معظم رهبری بسیار عقب هستیم. امیدواریم در دولت آیت الله رئیسی که دو ماه از آن می گذرد، بتوانیم جلوی خام فروشی ها را بگیریم و با تکیه بر فرهنگ دفاع مقدس و شهدای صنعت نفت کارها را پیش ببریم. اقتصاد مقاومتی به عنوان یکی از فرمایشات مقام معظم رهبری با همین روحیه های ایثار و جهاد است که می تواند محقق شود. رفع موانع تولید، مسئله اقتصاد بدون نفت، مبحث خام فروشی ها و ... همه این مسائل اقتصادی است. اینها را با الگو گرفتن از شهدای هشت سال دفاع مقدس می توان محقق کرد. منطقه خاورمیانه به تخصص صنعتی ایرانیان احتیاج دارد. در همین چند روز دیدید که مردم لبنان به استقبال تانکرهای سوخت ایرانی رفتند. این مسئله برای جمهوری اسلامی اقتدار است. فرمایشات اقتصادی مقام معظم رهبری را می توان جامه عمل پوشاند؛ به شرطی که مسئولین با روحیه ایثار و فداکاری که برخاسته از فرهنگ والای دفاع مقدس است، حرکت کنند. ما نمونه آن را در هشت سال جنگ دیدیم و همه آستین همت بالا زدند. مسئولان نگویند که باید فقط کدخدا را ببینیم. مسئله نان و آب ما به برجام ارتباط دارد. با این سخنان کد به دشمنان ندهیم که تحریم ها ابزار خوبی علیه ما هستند. نباید به دشمن چراغ سبز بدهیم. مسئولان مملکتی باید روحیه ای مانند حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری داشته باشند و دشمن را خوب بشناسند و بدانند در چه سنگری باید با دشمن مبارزه و مقابله کنند. دفاع مقدس به ما می آموزد که نباید اجازه دهیم و ببینیم دشمن می خواهد چه کند، کجا ما را تحریم کند و ما بعد از آن برویم و التماس دشمن را کنیم. باید باور کنیم که کارهای بزرگ در صنعت نفت از توان ما بر می آید. مقام معظم رهبری این قدرت و توان را در ملت ایران می بینند، به طور مداوم تکرار می کنند و بر آن تاکید دارند. هر کاری با تاسی به روحیه جهادی و ایثار، می تواند به سرانجام مطلوب برسد. اگر جلوی همین IPC را بچه های حزب الهی نگرفته بودند، ما الان به جای یک کرسنت، ده ها کرسنت داشتیم. یعنی میدان های نفتی و گازی ما دست خارجی ها بود و چون قراردادهای بین المللی را نمی توان بر هم زد، باید تا پایان ادامه می دادیم. همین کاری که حاکم آمریکایی عراق با میادین نفت و گاز این کشور در قالب قرارداد بیست و پنج ساله کرد.
باید جوان هایمان را آموزش دهیم. با روحیه جهادی آشنا کنیم. برخی ها می گویند که این انقلاب برای ما چه آورد. من به شما می گویم که سطح بالاترین مقام این کشور، سفیر بود. سفیر انگلستان همین رضاخان را عزل کرد و کشتی آوردند و او را به جزیره ای دور افتاده فرستادند. پسرش هم سر سوزنی از پدرش حمایت نکرد. وقتی انقلاب پیروز شد، حتی پسر رضاشاه را هم در هیچ جایی از دنیا راه ندادند. نسل جدید باید بداند که این انقلاب مانند قطاری است که دارد در مسیر خودش پیش می رود، هر کس پیاده شود، جا می ماند. این قطار معطل و منتظر کسی نمی ماند که چه کسی سوار می شود و چه کسی پیاده می شود. برای رسیدن قطار انقلاب به مقصد خود باید حوصله کرد. ملت ما و نسل های جدید باید بداند که دشمن ول کن جمهوری اسلامی ایران نیست و تلاش می کند تا ضربه اش را به هر شکلی بزند، پس باید دشمن شناسی داشت. برکت و ثمره خون شهدا هرگز نخواهد گذاشت دشمنان به این انقلاب ضربه بزنند.
علی بهرامی نخستین سال های پس از جنگ بود که ستاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس وزارت نفت با هدف هایی متعالی و بلند شکل گرفت. چند سال بعد در وزارتخانه ها و سازمان های دولتی نیز این ستاد تشکیل شد تا هر مجموعه ای بتواند به تفکیک، تاثیر و نقش خود را در دفاع مقدس توصیف و تبیین کند. با توجه به نقش آفرینی بسیار پررنگ اهالی صنعت نفت در هشت سال جنگ تحمیلی، این ستاد در وزارت نفت نیز تشکیل شد و زیر نظر بسیج وزارت نفت فعالیت کرد تا اینکه سال 1392 به اداره کل روابط عمومی وزارت نفت منتقل شد. به مناسبت هفته دفاع مقدس و مروری بر تاریخچه این ستاد و فعالیت های آن و نقش و تاثیر خانواده بزرگ صنعت نفت در هشت سال جنگ تحمیلی، با وحید بهزادی از مسؤولان سابق ستاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس وزارت نفت که از رزمندگان و جانبازان دوران دفاع مقدس است، گپ و گفتی در «مشعل» داشته ایم که در ادامه می خوانید.
متولد 1347 در گچساران هستم؛ البته اصالتا مسجدسلیمانی ام و بزرگ شده شهر آبادانم. متاهل هستم و دو فرزند پسر دارم. پدر و پدربزرگم نیز نفتی بودند. پدرم رئیس شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران بود و 49 سال و نیم سابقه داشت. ایشان در واقع با نزدیک به نیم قرن سابقه کار بازنشسته شدند و سال 1381 به رحمت خدا رفتند. برخی از برادرانم، پدر همسر و برادر همسرم نیز نفتی هستند. درست پس از جنگ با ورود به پالایشگاه نفت آبادان وارد صنعت نفت شدم. اکنون نیز استخدام رسمی این پالایشگاه هستم. در این پالایشگاه هم کارمند روابط عمومی بودم و هم کارمند آزمایشگاه. در آبادان بودم تا اینکه سال 1374 در مقطع کارشناسی دانشگاه تهران در رشته هنر با رتبه شش پذیرفته شدم. به همراه خانواده ام به تهران انتقال یافتم و وارد اداره کل روابط عمومی وزارت نفت شدم وتا سال 1380 در آنجا مشغول به کار بودم. بعد از آن تا سال 1384 در دفتر معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فعالیت داشتم. از سال 1384 تا 1387 مشاور مدیرعامل گاز و رئیس روابط عمومی شرکت مهندسی و توسعه گاز بودم. از سال 1388نیز دوباره به روابط عمومی ستاد برگشتم و تا الان در همین جا خدمت می کنم. 34 سال است که در صنعت نفت مشغول به کارم. مدرک کارشناسی ام را در رشته هنر گرفتم. کارشناسی ارشد را نیز در رشته مدیریت امور فرهنگی و همچنین دوران دکترا را در رشته مدیریت بازرگانی به پایان رساندم.
نزدیک به 57 ماه سابقه حضور در جبهه ها دارم و جانبار و رزمنده دفاع مقدس هستم. من در منطقه زلیخا در جنوب کشور و در عملیات آزادسازی زبیدات جانباز شدم. افتخار می کنم که از بچه های دوران دفاع مقدس محسوب می شوم؛ دورانی که صداقت، شفافیت و کار برای رضا خدا، شاخصه های اصلی آن بود. بین بر و بچه های رزمنده همیشه یک صمیمیت بالایی وجود داشت. برای انجام کار از همدیگر سبقت می گرفتند حتی برای رفتن روی مین های جنگی.
پیش از اینکه از پیشینه ستاد حفظ آثار نشر و ارزش های دفاع مقدس وزارت نفت سخنی بگویم، باید از مسؤولان و کارکنانی که در سال های گذشته در راه تبیین نقش صنعت نفت در دفاع مقدس فعالیت کردند، صمیمانه تشکر و قدردانی کنم. متاسفانه بیشتر مردم از نقش کارکنان صنعت نفت در هشت سال دفاع مقدس بی خبرند. در حالی که در هشت سال دفاع مقدس، ما چه شهدا و جانبازانی تقدیم کرده ایم. اینها همه در شرایطی بود که نه در تولید، نه در صادرات و نه حتی در سوخت رسانی از سوی صنعت نفتی ها، کوچک ترین خللی وارد نشد. می دانیم که وقتی مسأله جنگ پیش می آید، یک مؤلفه مهم در مقاومت و پیروزی، بحث «سوخت» است. در صنعت نفت در این باره جانفشانی ها شده و کارهای هنری_ فرهنگی زیادی می توان انجام داد. ستاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس وزارت نفت، پس از جنگ تاسیس و تلاش شد تا نقش وزارتخانه ها و سازمان های دولتی در جنگ به طور تفکیکی تر مشخص شود. این ستادهای وزارتی و سازمانی، به نوعی زیر نظر ستاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس کل کشور بودند. ما نیز در صنعت نفت در این باره هدف داشتیم و می خواستیم نقش وزارت نفت را در دوران هشت ساله دفاع مقدس به افکار عمومی و کارکنان جدید صنعت نفت معرفی کنیم و فرهنگ کار و فعالیت های نفتی ها را در آن دوران خاص، تبیین کنیم. این کار تا پیش از سال 1392 به عهده بسیج وزارت نفت بود. پس ازآن این ستادو بنده نیز با حکم مدیرکل روابط عمومی وقت وزارت نفت، رئیس اجرایی این ستاد بودم. نظر این بود که در واقع به دلیل کارها و فعالیت های روابط عمومی، ستاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس در چارچوب روابط عمومی خیلی بهتر می تواند معرفی شود و فعالیت کند. تا آبان سال 1395 به فعالیت مشغول بودیم تا اینکه ستاد به همراه موزه های نفت از روابط عمومی جدا شد.
در کارهایمان تلاش کردیم آمار دقیق و موثق را ارائه کنیم. برای مثال یک تاسیسات چه زمان یا زمان هایی دچار حمله شده، چند بار بمباران شده، چند نفر در آن شهید شدند و... همچنین سایت ستاد را تاسیس و رونمایی کردیم. کتاب هایی چون «همسفران ققنوس» و «خارگ، جنگ، مقاومت» را منتشر کردیم و با بیش از 70 تا 80 مصاحبه تصویری بلند، با مدیران و کارکنانی که در میدان های جنگی صنعت نفت و مناطق عملیاتی درگیر دفاع، حضور داشتند، انجام دادیم که آرشیو شده اند. در کل باید بگویم که خیلی کارها در مدت سه سال و اندی انجام شد. همین الان اگر ستاد دوباره در روابط عمومی فعال شود، آرشیو بسیار مفصل و قوی وجود دارد، در حدی که می توانیم ماهی یک کتاب تولید کنیم یا خوراک تولیدی به «مشعل» بدهیم. در سایت ستاد، آرشیو و مستندات مربوط به جنگ را تاسیس کردیم. مستنداتی چون تحولات جنگی مناطق عملیاتی، صادرات نفت، بازسازی همزمان با حملات و بمباران ها، سوخت رسانی ها، استمرار تولید، اچ اس ای و پدافند غیر عامل، بهداری و شهید تندگویان. همچنین صنعت نفت هر منطقه را به طور جداگانه معرفی کردیم و رزمندگان و جانبازان هر منطقه از صنعت نفت را در سایت به طور جداگانه آورده ایم تا مخاطبان به طور منسجم، مرتب و ماندگار از نقش صنعت نفت در دفاع مقدس مطلع شوند. یکی از مهم ترین اهدافی که در این ستاد داشتیم، این بود که الگوها و افتخارات جنگی صنعت نفت را بشناسیم و بشناسانیم و آنها را محفوظ نگه داریم. همچنین اسناد مکتوب و حجمی مربوط به نفت و دفاع مقدس را هم جمع کردیم. همه اشیا را به تهران انتقال دادیم و در نخستین نمایشگاه نقش دولت در دفاع مقدس در سال 1395 به نمایش گذاشتیم. در نهایت کوشش کردیم که تجربه های مدیریتی در شرایط دفاع مقدس را معرفی کنیم و بازتاب دهیم. اگر صنعت نفت در دفاع مقدس، نقش خود را بخوبی ایفا نمی کرد، ما الان هیچ حرفی برای گفتن نداشتیم. بحث هزینه های جنگ، بحث بسیار مهمی بود. پشتیبانی از جنگ مسأله بسیار مهمی بود که به پشتوانه ایثارها و تلاش صادقانه کارکنان صنعت نفت به انجام رسید.
در پنج سال گذشته کسی نپرسیده که چه کارهایی انجام شده و چه آرشیو ارزشمندی از تاریخ شفاهی صنعت نفت و دفاع مقدس وجود دارد؟ این درحالی است که ما زمانی با هشت نفر نیرو در یک طبقه ساختمان یغما، مشغول به کار بودیم و توانستیم تولید محتوای مناسبی داشته باشیم. ما با مدیران و کارکنانی که در میدان جنگ در صنعت نفت حاضر بودند، مصاحبه کرده ایم. مسأله مهم این است که نباید نسبت به دفاع مقدس برخورد و نگاه سیاسی داشت. کار این ستاد، یک وظیفه ملی و سازمانی است؛ وضعیتی که اکنون ستاد را تهدید می کند، بلاتکلیفی آن است. به نظر می رسد باید هر چه سریع تر تصمیم گرفته شود که ستاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس وزارت نفت به چه شکل پیش برود، بهتر است. آیا بناست در روابط عمومی بماند یا به بسیج منتقل شود؟ به هر حال ستاد از چنین وضعیت بلاتکلیفی بیرون بیاید. از این طریق متولی مشخص شود و کار های رها شده، ادامه یابد. به نظر من بزرگترین اشتباه این بود که ستاد، ضمیمه موزه های نفت شد؛ چرا که هر کدام تعریف مشخصی دارند. در موزه ها بناست که چیزهایی از گذشته به اکنون نشان داده شود که بسیار ارزشمند است؛ اما کار ستاد، پویایی خاص خودش را دارد. فقط مربوط به گذشته نیست؛ بلکه بناست یک فرهنگ را منتقل کند. ما اکنون شهدای مدافع حرم را داریم که تعدادشان کم نیست. این فضای فرهنگی به حرکت و پویایی نیاز دارد.
گپ و گفتی با یکی از فرزندان شهدای هشت سال دفاع مقدس که از کارکنان صنعت بزرگ نفت است
مشعل انسان تنها در دایره غرایز با حیوانات مشترک است وگرنه کجا می توان مرگ خودخواسته برای امنیت دیگران را در قاموس منفعت طلبی گنجاند؟ شهادت معنایی آسمانی دارد که حتی در بند کلمات نمی گنجد و شهید سرنوشت مختوم همه انسان ها یعنی مرگ را به شکل دیگری رقم می زند. شهید بستر عافیت را رها می کند تا زمان را در نوردد و برای همیشه در تاریخ جاودانه باشد. در آستانه فرارسیدن هفته دفاع مقدس با سید حمزه صابری اناری فرزند سردارشهید سید علی اکبر صابری اناری که از کارکنان خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه جنوب شرق است به گفت وگو نشسته ایم و با او از حال و هوای پدر شهیدشان پرس وجو کرده ایم.
سیدحمزه صابری اناری هستم، متولد سال 1363 فرزند سردار شهید سیدعلی اکبر صابری اناری و فرزند ارشد خانواده و یک خواهر کوچکتر از خودم دارم. کارشناسی ارشد رشته برق گرایش قدرت خوانده ام و سال 93 وارد منطقه جنوب شرق شدم و ابتدا در مرکز انتقال نفت رفسنجان مشغول به کار شدم و اکنون نیز در واحد مخابرات این مرکز انجام وظیفه می کنم.
خودم دو سال و چهار ماهه بودم و خواهرم چهار ماه داشت. در چهار ماهی که از تولد خواهرم گذشت، پدر تنها یک بار به خانه سرزدند، اواخر عمر شریفشان مرتب در جبهه ها حضور داشند، اواخر حتی پنج ماه هم می شد که به خانه سر نمی زدند و مرتب در جبهه ها حضور داشتند.
همین که جزو خانواده شهدا هستم، افتخار می کنم که این سعادت نصیب خانواده ما شده، در کنار این افتخار، سختی هایی هم وجود داشت. کوچکتر که بودم، با این سختی ها کمتر مواجه بودیم و فقدان پدر را کمتر حس می کردیم، بیشترین زمانی که فقدان پدر برایمان پررنگ شد، زمان مدرسه رفتن بود. مادرم و پدر و مادر پدرم با سختی های خیلی بیشتر مواجه بودند.
خیلی سخت گذشت، مادرم در زمان شهادت پدرم بیست سال داشتند و تصور کنید در عنفوان جوانی با دو فرزند خردسال چه مشقاتی داشتند. نظر عنایت شهید بود وگرنه به نظر من یک شخص عادی از پس این کار شاید برنمی آمد، ایشان در همه مراحل ما را همراهی کردند تا جایی که چون محل تحصیل من و خواهرم در دانشگاه کرمان بود، به کرمان آمدند و درآنجا زندگی کردند تا ما راحت تر باشیم و حتی این موجب شد برای کارشناسی ارشد نیز من و خواهرم در همان شهر کرمان اقدام کردیم و درسمان را ادامه دادیم.
حضور معنوی پدرم تأثیر خود را در زندگی ما می گذاشت. شهدا زنده اند، ما مرتب در سختی ها حضور ایشان را احساس می کنیم و حتی اقوام نزدیک و غریبه ها از ایشان کمک می گیرند و به ایشان متوسل می شوند.
پدر سال 1358 به خدمت سربازی رفتند، سربازیشان که تمام می شود، 8 ماهی هم به عنوان بسیجی جبهه می رفتند و اواخر سال 60 وارد سپاه می شوند و در تاریخ 29 دی 65 به شهادت می رسند. در قالب نیروهای سپاه در جبهه ها حضور داشتند و آن زمان فرمانده گردان 412 لشگر 41 ثارالله و پاسدار بودند.
بله، چند بار در مدت حضورشان به ایشان ترکش اصابت کرده بود و از ناحیه پا و کمر مجروح شده بودند و در نهایت ترکش به سرشان اصابت کرد و به فیض شهادت نائل شدند.
پدر فرمانده گردان 412 لشگر 41 ثارالله بودند. سال 76 که کنگره سرداران شهید استان کرمان برگزار شد، پدرم جزو 13 سردار شهید شهرستان انار و رفسنجان بودند. 19 دی ماه 65 عملیات کربلای 5 شهید حاج علی محمدی پور فرمانده گردان 412 به شهادت می رسند، پدر جانشین ایشان شده و به سمت فرمانده گردان منصوب می شوند و 10 روز بعد به شهادت می رسند.
یکی از هم رزمان خبر شهادت ایشان را می دهند. زمانی که شهید می شوند، عموی من نیز در جبهه حضور داشت و در همان عملیات کربلای 5 مجروح می شود که اول خبر مجروحیت عموی من را که اسمش سیدعلی است، می آورند، بعد گفتند سیدعلی اکبر هم شهید شده است.
تعریف می کنند که ایشان در فضای خانواده و در بین اطرافیان بسیار شوخ طبع و در محیط کار بسیار جدی و قاطع بودند. پدرم به نمازشان بسیار مقید بودند، سعی می کردند در نماز جمعه شرکت کنند، حتی یک مدت با امام جمعه شهراختلاف نظر داشتند، اما اگر انار می آمدند حتماً در نماز جمعه شرکت می کردند و می گفتند دلیل نمی شود به دلیل اختلاف نظر در نماز جمعه شرکت نکنم و از لحاظ اعتقادی بسیار مقید به حضور در نماز جمعه بودند.
سعی خود را می کنم. تلاش کرده ام ایشان را در همه زمینه ها به ویژه از نظر اخلاقی، الگوی خود قرار دهم، اما به پای ایشان نرسیدم و نخواهم رسید.
قطعاً اگر ایشان اکنون حضور داشتند، باز به جبهه می رفتند و با روحیه ای که مادرم و هم رزمانشان از ایشان برای من تعریف کردند، حتی اگر در جنگ به شهادت نرسیده بودند، در قامت مدافعان حرم در عراق و سوریه حضور پیدا می کردند، شهدا برای حفظ اسلام و ایران رفتند.
در امام زاده محمدصالح شهر انار مدفون هستند. مقید هستم هر پنجشنبه اگر مأموریت نباشم، سر مزار ایشان حاضر شوم.
از شاهرود به جزیره خارک
یکی از شب های سال 1365 بود. ساعت 10 شب در منزل سازمانی خود، استراحت می کردم که آقاي خانعلي، مسؤول منطقه شاهرود تماس گرفت و گفت خود را برای رفتن به جزيره خارك آماده کنم. باید به این منطقه می رفتم و توربين TA1750 را برای نصب و راه اندازي آماده می کردم. این توربین از شاهرود به جزيره خارك فرستاده شده بود. به همراه واحد مكانيك به مسؤوليت آقاي مهندس علمايي با پاترول از شاهرود به تهران رفتیم. سرپرستي پروژه نصب و راه اندازی توربين هاي خطوط لوله هم به عهده مرحوم بزرگوار سيد احمد سيدي بود. در تهران، ایشان هم به ما ملحق شد و با هواپيما به سمت بوشهر رفتیم. از آنجا هم با كشتي خود را به خارك رساندیم. اين جزيره همواره زیر حملات بمب های صدام معدوم قرار داشت.
به محض رسیدن به جزیره، کارمان را آغاز کردیم؛ البته تلفن همراهی در اختیار بنده گذاشته شد تا هنگام قرمز شدن وضعيت، یعنی حمله هوايي، همکاران را مطلع کنم تا خود را به سنگر برسانند. هر روز چند بار در وضعیت قرمز قرار می گرفتیم. بنابراین برای تسریع در انجام برنامه، شبانه روزي كار می كرديم . قرار بود اين پروژه در مدت حدود سه ماه تمام شود تا بتوان نفت خام را به داخل كشتي هاي خارجي و ايراني منتقل کرد، یعنی کشتی هایی كه براي حمل نفت به كشورهاي ديگر و فروش آن، در كنار اسكله پهلو گرفته بودند. با تلاش شبانه روزی ما، کار سه ماهه در مدت یک ماه به پایان رسید؛ اما یکی از این روزهای کاری، در خاطره مان خیلی ماندگار شده است. آقاي مهندس علمايي در حال تنظيم توربين بودند که وضعيت قرمز شد. به همكاران اعلام كردم كه فوراً داخل سنگر بروند. همه رفتند؛ اما آقاي علمايي گفت كه اين وضعيت قرمز جدي نيست و بگذار اين تنظيم توربين تمام شود. در حال بحث بودیم که يك دفعه هواپيماي جنگي صدام، سايت نيروي هوايي را كه در چند قدمي توربين ها قرار داشت، مورد اصابت راكت قرار داد و چند نفر به شهادت رسیدند. با شنيدن اين انفجار، به سمت سنگر دویدیم. همکاران که تصور می کردند براي ما اتفاق وحشتناکی رخ داده است، با دیدن ما خیلی خوشحال شدند و صلوات فرستادند. خواست خدا بود که جان سالم به در ببريم. بالاخره کار نصب و راه اندازی توربين به پايان رسید. فقط خداوند متعال آگاه است كه همکاران چه فداکاری هایی کردند. ان شاء الله اجر همه با خداوند منان خواهد بود.
مرداد سال 67 یا 66، حدود ساعت 9 شب بود که زنگ تلفن به صدا درآمد؛ مسؤول منطقه شاهرود بود. باید با يك اكيپ از واحد ابزار دقيق برای نصب و راه اندازی توربين TB-5000 عازم سبز آب اهواز می شدم. 8 صبح روز بعد با یکی از همکاران، عازم منطقه مورد نظر شدیم. 8 ساعت بعد جلوی در ورودی تلمبه سبز آب بودیم. هُرم هوای داغ را حس می کردیم. به نظرمان رسید اگر عمليات نصب و راه اندازی از 6 بعد از ظهر تا 6 صبح روز بعد انجام شود، فرايند كاري بيشتر خواهد بود. همکاران همه موافق بودند. در مركز انتقال نفت بيدرويه ساکن شدیم. طبق برنامه، 6 بعد از ظهر كار را در تلمبه خانه سبز آب اهواز شروع کردیم که تا 12 ساعت بعد ادامه پیدا کرد. لرستان بشدت بمباران می شد. مراكز انتقال نفت منطقه خوزستان، بويژه تلمبه خانه سبز آب اهواز هم هدف حملات صدام معدوم قرار گرفتند. همكاران واحدهاي مختلف با شنيدن آژير قرمز به پناهگاه می رفتند. يكي از شب ها كه وضعيت قرمز اعلام شد، یکی از همکاران هنگامی که به دنبال پناهگاهی می گشت، داخل چاه جداكننده آب از روغن افتاد؛ البته قبلاً چاه تخليه شده بود و خدا را شكر اتفاق ناگواري براي ايشان و همكاران ديگر رخ نداد. یک روز دیگر هم زیر بمباران عراقی ها اتفاق دیگری افتاد. همكاران مكانيك با ابزار دقيق، ساعت 6 صبح از تلمبه خانه سبز آب به طرف تلمبه خانه بيدرويه اهواز رفته بودند و در اين مركز انتقال نفت با الكتروموتور پمپ kv 6 كار می كردند. بعد از صرف صبحانه در تلمبه خانه بيدرويه، ساعت 9 صبح به مهانسراي بيدرويه رفتیم تا استراحت کنیم. ناگهان وضعيت قرمز اعلام شد و پدافند هوايي به سوی هواپيماهای جنگي صدام، آتش گشودند. ناگهان صداي مهيبي به گوش رسيد و شيشه اتاق هاي مهمانسرا خرد و به اطراف پرتاب شدند. به دلیل ترس از بمباران هنوز نخوابیده بودیم. بنابراین تنها جراحت مختصری برداشتیم و به پناهگاه دویدیم. دود غليظي آسمان تلمبه خانه بيدرويه را پوشانده بود. صدای شیون ساكنان منطقه گوش فلك را كر می كرد. بعد از بمباران، از محل الكتروموتور پمپ ها kv6 بازدید کردیم. الكتروموتورها می سوختند. لوله نفت هم پاره شده بود و در آتش می سوخت. با کمک ساکنان بیدرویه و آتش نشاني، آتش را مهار کردیم؛ اما چند نفر شهيد شدند. دل هر بيننده ای با دیدن صحنه بمباران و شهدای در آتش می سوخت. بعثی ها نه تنها الكتروموتورها؛ بلکه مردم بی گناه را مورد حمله قرار داده و از اين صحنه ها عكسبرداري كرده بودند. بالاخره بعد از نصب و راه اندازی توربين TB-5000 با همكاران به شاهرود بازگشتیم. ناقوس جنگ از حرکت ایستاد؛ اما خاطرات دلخراش جنگ، همواره در ذهنمان باقی و دل ما همیشه با مادران شهداست.
*علي نقي رستمي كارمند بازنشسته خطوط لوله و مخابرات نفت ایران
مقام زیارت امام حسین(ع) در بیان جابر بن عبدالله انصاری
یک روز «جابر بن عبدالله انصاری» با شاگردش «عطیه بن سعد» و گروهی از بنی هاشم و سادات علوی، تصمیم گرفتند مسیر طولانی حجاز تا عراق را با وجود خطرهای راه و خفقان سیاسی حاکم طی کرده و به «زیارت» امام حسین(ع) و شهدای کربلا نائل شوند. حرکت این کاروان زیارتی، آن هم با حضور صحابی کهنسال و گرانقدر پیامبر(ص) و نیز همراهی عده ای از بنی هاشم، بازتاب گوناگونی در افکار عمومی و نظام حکومتی بنی امیه داشته است. متأسفانه حوادث و واکنش های مسیر این سفر در منابع تاریخی و حدیثی به خوبی بیان نشده است؛ از این رو در مطلب پیش رو در آستانه اربعین حسینی به طور اجمالی به برخی ریشه های تاریخی و معرفتی راهپیمایی اربعین اشاره خواهیم کرد.
رژیم سفاک بنی امیه برای پیشگیری و سرکوب انقلاب های مردمی، سیاست مکتوب و برنامه همه جانبه ای داشت؛ چراکه با انتشار واقعه جانسوز شهادت و اسارت خاندان پیامبر(ص)، نخستین بازتاب مردمی اش ایجاد تنفر، تظاهرات خیابانی و هجرت شیعیان به کربلا بود. از این رو، نیروهای اطلاعاتی و نظامی یزید، ورود و خروج افراد به ویژه شخصیت ها را تحت کنترل قرار داده و در شهر مدینه «حکومت نظامی و پلیسی» را برقرار می کنند. با وجود این، نوع برخورد کارگزاران و مأموران با حرکت جابر بن عبدالله انصاری و بنی هاشم، در تواریخ و مقاتل، ثبت و ضبط نشده است. بر این اساس می توان چنین نتیجه گرفت:
الف) جابر و همسفرانش به شکل انفرادی و در زمان های مختلف، از مدینه بیرون آمده و در حوالی کربلا به هم پیوسته اند تا با آسودگی خاطر و امنیت جانی، به زیارت شهیدان مشرف شوند.
ب) احتمالاً جابر از کوفه و یا شهر دیگری عازم کربلا شده باشد.
با نزدیک شدن کاروان زیارتی به منطقه کربلا، سیلاب اشک از دیدگان جاری شد و آوای مرثیه خوانی در فضای بیابان طنین افکند و دل های سوگواران در عطش زیارت قبور مطهر و تابناک شهدا بی تاب شد. بهتر آن است که قصه ماندگار این مسافران «حریم نور» را از زبان عطیه، یکی از همراهان کارون جابر عبدالله انصاری(ع) بشنویم: «ما همراه جابر بن عبدالله انصاری به قصد زیارت قبر امام حسین(ع) حرکت کردیم؛ چون به کربلا رسیدیم، جابر نخست در کنار رودخانه فرات «غسل زیارت» کرد و پیراهن پاکیزه ای پوشید (همانند مُحْرِم، دو جامه سفید پوشید) و از کیسه ای عطرش را بیرون آورد. سپس لباس و بدنش را خوشبو ساخت و با پای برهنه به جانب قتلگاه حرکت کرد، در حالی که زبانش به نام و یاد الهی مترنم بود». آری، «زیارت» آدابی دارد و «زائر» برای رسیدن به مقام قُرب الهی، بایسته است روح و جسم خویشتن را معطر و پاکیزه سازد و با زمزمه نام معشوق آرام، آرام در مسیر وصال گام بردارد.
وقتی شیعیان زائر و سوگوار به قتلگاه رسیدند، با صحنه های دلخراشی روبه رو شدند؛ قبرهای گمنام، خیمه های سوخته، زمین خون آلود و تفتیده، نیزه ها و شمشیرهای شکسته، همگی بیانگر اوج جنایت یزیدیان و منتهای مظلومیت عاشورائیان بود. مشاهده همین تصاویر، خود روضه و مرثیه ای است که دل ها و چشم ها را با حال و هوای «کربلا و عاشورای محرم 61 هجری» پیوند می دهد و «حماسه حسینی» را برای همیشه تاریخ ماندگار می سازد. عطیه عوفی دراین باره نقل می کند: «هنگامی که نزدیک قبر مطهر سیدالشهدا(ع) رسیدیم، جابر به من گفت: دستم را روی قبر بگذار. وقتی دستش را بر تربت آرامگاه امام نهادم، یکباره از اعماق دل آهی کشیده و بی هوش شد؛ لذا بر سروصورتش آب پاشیدم. چون به هوش آمد، سه بار فریاد برآورد: یا حسین!». آنگاه خطاب به آرامگاه امام، عرضه داشت:«حَبیبٌ، لا یُجیبُ حَبیبَه؛ آیا دوست، جواب سلام دوستش را نمی دهد».
جابر در فراز پایانی زیارتنامه اش گفته بود: «سوگند به آن خدایی که حضرت ختمی مرتبت محمد(ص) را به حق برگزیده و مبعوث کرد، ما نیز در آنچه شما شهیدان در آن وارد شده اید، شریک هستیم.» از این رو، عطیه و دیگر زائران شگفت زده شده بودند. گرچه آنها به صداقت صحابی سرشناس و عارف پیامبر(ص) باور داشتند، اما سزاوار است که پاسخی برای این ابهام و سؤال دریابند؛ لذا عطیه عوفی از جابر(ع) می پرسد: «چگونه با آنان شریک هستیم و حال آنکه نه دشتی پیموده ایم، نه از بلندی و کوهی بالا رفته ایم و نه در راه خدا شمشیری زده ایم؛ اما اینان کسانی هستند که بین سرها و پیکرشان جدایی افتاده و شهید شده اند، فرزندان آنها یتیم گشته و همسران آنان بیوه شده اند». جابر(ع) پاسخ داد: ای عطیه، من از حبیبم رسول خدا(ص) شنیدم که می فرمود: «هرکس گروهی را دوست بدارد، با آنان محشور می شود و هرکس کار عده ای را دوست بدارد، در عمل آنها شریک خواهد بود». جابر بعد از بیان حدیث نبوی، گفت: «سوگند به خدایی که محمد را به پیامبری برگزید! نیت و انگیزه من و یارانم همان چیزی است که حسین (ع) و یارانش داشتند».
عطیه عوفی در پایان گزارش «زیارت اربعین» می گوید: جابر(ع) به من گفت: «اکنون مرا به طرف خانه های مردم کوفه ببر. بعد از پیمودن مسافتی، خطاب به من گفت: ای عطیه، آیا به تو سفارش و وصیتی بکنم؟ چراکه گمان دارم پس از این سفر، دیگر تو را نبینم و باهم دیداری نداشته باشیم. عرض کردم: بفرمایید. در این موقع، آن صحابی جلیل القدر گفت: «دوستدار آل پیامبر(ص) را دوست بدار مادامی که ایشان را دوست می دارد و دشمن خاندان پیامبر(ص)را دشمن بدار مادامی که با ایشان دشمنی می کند ولو اینکه فراوان روزه بگیرد و نماز بگزارد. با دوست محمد و اهل بیتش مدارا کن؛ چراکه اگر در اثر زیادی گناهش یک پایش بلغزد، به واسطه دوستی اش با آنان، پای دیگرش استوار بماند. بنابراین، دوستدار پیامبر و آلش به سوی بهشت می رود و بازگشت و سرانجام دشمن آنها، دوزخ خواهد بود».
در حدیث معروف امام حسن عسکری(ع) «زیارت اربعین»، یکی از پنج علامت مؤمن شمرده شده است؛ چه بر سر تربت و مزار سیدالشهدا(ع) خوانده شود و چه از راه دور؛ بنا بر آنچه به دست ما رسیده است. مهم، توجه به مفاهیم مطرح شده در این زیارت است. محورهای عمده این زیارتنامه را می توان چنین برشمرد:
1- ترسیم سیمای امام حسین(ع)
زیارت اربعین، همچون بسیاری از زیارتنامه های دیگر با «سلام» آغاز می شود که نشانه تولای شیعی نسبت به اولیای دین است و مخاطب این سلام، با اوصاف و القابی یاد می شود که هر کدام، بُعدی از ابعاد شخصیت سیدالشهدا را نشان می دهد. از آن حضرت، با عناوینی همچون ولی خدا، حبیب خدا، خلیل خدا، برگزیده خدا، شهید مظلوم، گرفتار رنج ها و مصیبت ها و کشته اشک ها یاد می شود: «السلام علی اسیر الکُرُبات و قتیل العَبَرات: سلام بر آن اسیر غم و اندوه و مصایب سخت عالم و کشته آب چشمان». پس از بیان این اوصاف و مقامات، زائر در پیشگاه خدا شهادت می دهد که آن امام شهید، ولی خدا و فرزند ولی خدا و صفی پروردگار و فرزند صفی خداست تا این گواهی، عمق ایمان و باور زائر را نشان دهد و این اعتقادات را در جان او بنشاند.
2- ویژگی های امام حسین(ع)
در فراز بعد، به برخی اوصاف ویژه و کرامت ها و ارجمندی های آن امام شهید اشاره شده است. از جمله اینکه:
آن حضرت، به کرامت الهی در سایه شهادت، نائل آمده است.
آن حضرت، از سعادت ویژه ای که عنایت الهی است، برخوردار است.
طینت و سرشت او و ولادتش، پاک و پاکیزه و دور از هر آلودگی است.
او یکی از سروران و یکی از رهبران و یکی از مدافعان حق و دین است.
او، میراث دار خط انبیا و حجت الهی بر همه بندگان خداست.
3- فلسفه قیام عاشورا
درباره نهضت عاشورا تحلیل های گوناگونی ارائه می شود و اهداف مختلفی برای آن قیام خونین بیان شده است. آنچه در این زیارتنامه مطرح است، «هدف هدایت و نجات و بیداری امت» است. آن حضرت در دعوت مردم به راه خدا و سنت پیامبر و احکام قرآن چنان عمل کرد که راه عذر و بهانه را بر همه بست و اتمام حجت کرد: «فَاَعْذَرَ فی الدُّعآءِ، وَمَنَحَ النُّصْحَ: و اندرز و نصیحت امت را با عطوفت و مهربانى انجام داده».
4-شناخت چهره مخالفان
چه کسانی، با چه ویژگی هایی و با چه اهدافی به جنگ با امام حسین(ع) آمدند و دست به آن جنایت عظیم زدند؟ هدفشان چه بود که جز با کشتن ثارالله به آن نمی رسیدند؟ زیارت اربعین در فراز بعدی، ویژگی های گروه های ائتلافی بر ضد ولی خدا را که در حقیقت بروز بغض و کینه های دیرینشان از صدر اسلام بود، ترسیم می کند:
*فریب خوردگان دنیا: «غَرَّتْهُ الدُّنْیا»
* فروختن آخرت به بهای ناچیز دنیا: «وَشَری آخِرَتَهُ»
* واپرستی: «وَتَرَدّی فی هَواهُ»
* به خشم آوردن خدا و پیامبر و امام
* پیروی از منافقان و تفرقه افکنان و گناهکاران
5-جهاد تا شهادت
جهاد در راه خدا، همراه با صبر بر ادای تکلیف و اخلاص در مبارزه و ادامه جهاد تا مرز شهادت و حتی پس از شهادت، یعنی اسارتِ آزادی بخش آل الله، تضمین کننده حیات و بقای دین و خنثی کننده توطئه امویان ضد اسلام بود که در فراز دیگر زیارت اربعین ذکر شده است.: «فَجاهَدَهُمْ فیک صابِراً مُحْتَسِباً، حَتّی سُفِک فی طاعَتِک دَمُهُ، وَاسْتُبیحَ حَریمُهُ: پس این امام بزرگوار با آن ستمکاران در راه تو جهاد کرد و به اخلاص کامل صبر و تحمل کرد و مشقت بسیار کشید تا آنجا که در راه طاعتت خون پاکش به خاک ریخت و حریم مطهر و هتک حرمت خاندان پاکش را مباح شمردند».
6- لعن و تبری از دشمنان
در بسیاری از زیارتنامه ها، در کنار سلام به عنوان موالات و همسویی، «لعن» دشمنان هم دیده می شود که نشانه تبری از ظالمان و دشمنان اهل بیت(ع) است. هم لعن زائر بر قاتلان و کافران و هم درخواست لعن الهی بر آنان که نمونه اش در این زیارت وارد شده است: «اَللّهُمَّ فَالْعَنْهُمْ لَعْناً وَبیلاً: پروردگارا تو آن قوم ستمکار ظالم را لعن شدید کن».
چگونه با نکاتی ساده به عملکرد بهتر بدن کمک کنیم؟
زمانی که صحبت از سلامت و تغذیه است، ابهامات بسیاری پیش می آید. اغلب به نظر می رسد مردم، حتی کارشناسان خبره، نظرات کاملا متضادی دارند. همیشه بین رژیم گرفتن و نگرفتن، یا اینکه یک ماده غذایی می تواند مفید باشد یا مضر و ...، چالش هایی وجود داشته است. در این مقاله سعی شده بر اساس تحقیقات و مطالعات صورت گرفته از سوی محققان بر مبنایی علمی، به نکته های علمی در مورد بحث سلامت پرداخته شود. باوجود تمام این اختلاف نظرها، مواردی هستند که تحقیقات و همه کارشناسان درباره آنها اتفاق نظر دارند. در اینجا، نکته هایی در مورد سلامت و تغذیه آورده شده که بر پایه تحقیقات علمی معتبر به دست آمده است.
قهوه به صورت غیرمنصفانه ای بد جلوه داده شده است. واقعیت این است که قهوه بسیار سلامت بخش است. آنتی اکسیدان های موجود در قهوه بالاست و مطالعات نشان داده کسانی که قهوه می نوشند، عمر طولانی تری دارند و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، بیماری پارکینسون، آلزایمر و بیماری های متعدد دیگر در آنها کم است.
آجیل باوجود چربی بالایی که دارد، بسیار مغذی و سالم بوده و حاوی مقدار زیادی منیزیم، ویتامین E، فیبر و دیگر مواد مغذی است. مطالعات نشان داده که آجیل می تواند به کاهش وزن، مبارزه با دیابت نوع ۲ و بیماری های قلبی کمک کند. علاوه بر این، حدود ۱۵-۱۰ درصد از کالری های موجود در آجیل، حتی جذب بدن هم نمی شود و برخی شواهد مشخص شده که می تواند باعث افزایش متابولیسم شود. در یکی از تحقیقات نشان داده شد که بادام در مقایسه با کربوهیدرات های پیچیده، کاهش وزن را تا ۶۲ درصد افزایش می دهد.
چربی های ترانس مصنوعی که چربی های ساخت دست انسان هستند، بشدت مضر بوده و با التهاب و بیماری های قلبی مرتبط هستند و بهتر است هر چه می توانید از آنها دوری کنید.
غذاهای بی کیفیت فرآوری شده (مثل چیپس و پفک) در رژیم غذایی، بزرگترین دلیلی است که مردم دنیا را بیش از پیش چاق تر و بیمارتر می کند. این غذاها مهندسی شده اند تا «بیشتر خواسته شوند»، بنابراین آنها مغز را فریب می دهند تا بیش از آنچه نیاز دارید، مصرف کنید و حتی باعث اعتیاد برخی افراد نیز می شود. مقدار فیبر، پروتیین و ریزمغذی های آنها (کالری خالی) در آنها کم است؛ اما دارای مواد ناسالم بالایی مانند قند و غلات اصلاح شده هستند.
میوه ها و سبزیجات، غذاهای «پیش فرض» و سالم برای همه محسوب می شوند و علل آن بدیهی است؛ زیرا حاوی فیبر پروبیوتیک، ویتامین، مواد معدنی و تمامی انواع آنتی اکسیدان ها هستند که برخی از آنها، اثرات بیولوژیکی موثری دارند. تحقیقات نشان داده است، افرادی که میوه و سبزیجات بیشتری می خورند، عمر طولانی تری دارند و خطر ابتلا به بیماری های قلبی، دیابت نوع ۲، چاقی و انواع بیماری ها در آنها کمتر است.
نوشیدن آب کافی مزایای متعددی دارد. یکی از مزایای مهم آن، افزایش مقدار کالری است که می سوزانید. طبق دو تحقیق انجام شده، نوشیدن آب کافی می تواند متابولیسم را ۲۴ تا ۳۰ درصد در یک دوره ۱ تا ۱.۵ ساعته افزایش دهد. اگر روزانه ۲ لیتر آب بنوشید، می تواند به سوازندن ۹۶کیلو کالری اضافی منجر شود. بهترین زمان نوشیدن آب، نیم ساعت قبل از وعده های غذایی است.مطالعه ای نشان داده است که نیم لیتر آب، ۳۰ دقیقه قبل از هر وعده غذایی، کاهش وزن را تا ۴۴ درصد افزایش می دهد.
تقریبا همه موافقند که ماهی، غذای سالمی است. این مورد بویژه درباره ماهی های چرب مانند سالمون که حاوی اسید چرب امگا۳ و مواد مغذی بسیار دیگر است، صحت دارد. مطالعات نشان داده در افرادی که بیشترین مقدار ماهی را مصرف می کنند، خطر ابتلا به انواع بیماری ها مانند بیماری های قلبی، زوال عقل و افسردگی کمتر است.
در مورد اهمیت خواب کافی نمی توان بیش از این تاکید کرد. خواب کافی اگر نه بیشتر، اما به اندازه رژیم و ورزش اهمیت دارد. کمبود خواب می تواند مقاومت به انسولین را تحریک کند، همچنین بر اثر کم خوابی، هورمون های اشتها بخوبی کار نمی کنند و عملکرد ذهنی و فیزیکی را کاهش می دهند.
روابط اجتماعی بسیار مهم است و نه تنها سلامت ذهنی، بلکه سلامت بدنی را نیز تحت الشعاع خود قرار می دهد. براساس تحقیقات انجام شده، افرادی که روابط نزدیکی با دوستان و خانواده دارند، سالم تر هستند و عمر طولانی تری نسبت به بقیه دارند.
انجام تمرین های ایروبیک (هوازی) یکی از بهترین راه هایی است که می توانید برای سلامت بدنی و ذهنی خود انجام دهید. این تمرین ها، بویژه برای کاهش چربی شکمی (نوع مضر چربی که در اطراف اعضای بدن ساخته می شود) موثر است. کاهش چربی شکم نیز به افزایش سلامت متابولیک منجر می شود.
گوشت می تواند بخش سالم و مغذی تغذیه باشد؛ زیرا پروتیین بسیار بالایی دارد و حاوی مواد مغذی متعددی است. مسائل بسیاری هنگام پخت بیش از اندازه یا سوزاندن گوشت به وجود می آید؛ چرا که می تواند به شکل گیری ترکیبات خطرناکی منجر شود که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می دهند. پس گوشت بخورید؛ اما آن را بیش از حد طبخ نکنید و نسوزانید.
گفت و گو با همکار وزنه بردار نفتی و مربی تیم ملی نوجوانان
آرزویم کمک به تیم مناطق نفتخیز جنوب است
وزنه برداری، ورزشی است که در آن ورزشکار، هالتری با سنگین ترین وزن ممکن را بالای سر می برد. مسابقات وزنه برداری در دو رقابت یک ضرب و دوضرب انجام می شود و در هر بخش وزنه بردار حق انجام سه حرکت را دارد. موفقیت در وزنه برداری فقط به قدرت بدنی بستگی ندارد. توانایی های پرتابی بدن (قدرت انفجاری) برای اجرای سریع حرکت در موفقیت وزنه برداران نقش دارد و حرکات وزنه برداری در مقایسه با حرکات قدرتی دیگر از جابه جایی بیشتر و دامنه حرکتی وسیع تری تشکیل می شوند. این رشته درکشورمان و به تبع آن در استان خوزستان طرفداران زیادی دارد، به گونه ای که طی سال های اخیر شاکله اصلی تیم های ملی و باشگاهی کشورمان را وزنه برداران خوزستانی و باشگاه های مناطق نفت خیزجنوب و ملی حفاری تشکیل داده اند. یکی از قهرمانان سال های نه چندان دور مناطق نفت خیز جنوب که پرچم پر افتخار کشورمان را در مسابقات قهرمانی جهان و آسیا به اهتزاز در آورده، جواد نادری، همکار و وزنه بردار سابق باشگاه مناطق نفت خیز جنوب است. نادری، پس از سال ها افتخار آفرینی به عنوان وزنه بردار هم اکنون در کسوت مربیگری تیم ملی نوجوانان کشورمان به ایفای نقش می پردازد، به همین بهانه گفت وگویی را با ایشان ترتیب داده ایم که در ادامه از نظرتان می گذرد.
جواد نادری هستم. در سال 1363 در شهرستان نهاوند متولد شدم. دارای مدرک کارشناسی تربیت بدنی وکارمند رسمی شرکت نفت و در امور ورزش شرکت ملی مناطق نفت خیزجنوب مشغول فعالیت هستم.
چند نفر از دوستانم وزنه بردار بودند و من هم در تمرین ها همراه آنها می رفتم. همین موضوع باعث شد که کم کم به این رشته علاقه مند شوم و در نهایت این رشته را انتخاب کنم، همچنین پدر و مادرم مشوق اصلی من در رشته وزنه برداری بودند.
ازسال 73در زادگاهم شهرستان نهاوند وبعدازچند سال درخدمت تیم مناطق نفت خیز جنوب تمرین را ادامه دادم. در این زمینه مربی های زیادی برای من زحمت کشیدند، از جمله آقایان کاکاوند کاظمی نژاد، رشیدی و حذبه که از تمامی آنان نهایت تشکر و قدردانی را دارم.
بهترین عناوینم، قهرمانی جهان جوانان، قهرمان آسیا، نایب قهرمانی در مسابقات آسیایی، پنج دوره حضور در مسابقات قهرمانی باشگاه های آسیا به همراه تیم مناطق نفت خیزجنوب که در نهایت با این تیم، یک بار قهرمان آسیا و یک دوره هم نایب قهرمان باشگاه های آسیا شدم و همچنین بهترین وزنه بردار سال آسیا، در سال ۲۰۰۹ از مهم ترین عناوینی است که در این رشته به دست آورده ام.
بیشترین دغدغه من کمک به ورزشکاران و همچنین کمک به باشگاه مناطق نفت خیز برای به دست آوردن افتخارات بیشتر است؛ چون دراین باشگاه پا گرفته ام و عناوین متعددی را در سطح آسیا و جهان کسب کرده ام، به نوعی خود را مدیون این باشگاه می دانم و باید ادای دین کنم.
مناطق نفت خیز جنوب، یکی از تیم های پرافتخار وزنه برداری کشورمان محسوب می شود؛ اما متاسفانه طی چند سال گذشته بنا به دلایلی، ورزش نفت بخصوص وزنه برداری با ناملایمات و تصمیمات اشتباه مواجه بوده و افت کرده است. امیدوارم به امید خدا و با روی کار آمدن دولت جدید، شرایط بهتر شود؛ البته باید این را هم اضافه کنم که در مناطق، مدیر عامل باشگاه، جناب آقای فرهمند باتمام وجود پشت تیم وباشگاه ایستاده اند و زحمت می کشند تا بهترین عناوین را کسب کنیم.
بله همینطور است. هفت سالی می شود که دیگر وزنه نمی زنم و به طور رسمی از سال ۱۳۹۷ نیز به جرگه مربیان وزنه برداری پیوسته ام.
100درصد مربیگری؛ چون وقتی که وزنه بردار هستی ، بیشتر حواس و تمرکزت روی خودت است؛ اما در مربیگری شما باید مواظب کل تیم باشی؛ از نظر فنی ومسائل دیگر... ضمن اینکه اگر در تیم هر اتفاقی بیفتد، به مربی برمی گردد و این مربی است که باید حواسش جمع باشد که تیم آسیب نبیند. پس با این توضیح می توانم بگویم که کار مربیگری سخت تر است.
هم اکنون به عنوان مربی تیم ملی نوجوانان در اردوی تیم برای رقابت های جهانی عربستان حضور دارید. از شرایط اردو، تعداد وزنه برداران و آموزش هایی که به آنها می دهید، بیشتر بگویید.
اردوی تیم ملی وزنه برداری نوجوانان از پنج ماه پیش با کمک فدراسیون شروع شد. در این اردو 9ورزشکار حضور دارند که خدارا شکر ازخانواده بزرگ نفت هم دو ورزشکار ازباشگاه مناطق نفت خیر به نام آقایان صالحی پور و غالبی در اردوهستند وتیم هم شرایط خوبی دارد. انشاءالله که بچه ها بتوانند نتایج خوبی بگیرند و باعث افتخار کشور شوند.
شیرین ترین خاطره ورزشی من، همراهی تیم نفت در مسابقات آسیایی است که قهرمان شدم. بدترین خاطراتم دراین چندسال هم اتخاذ تصمیمات اشتباه در ورزش نفت بوده که باعث افت تیم های نفتی شده و امیدوارم که دوباره ورزش نفت به اوج خود برگردد.
آرزوی ورزشی من فقط کمک کردن به بچه ها و تیم بزرگ و ریشه دار مناطق نفت خیز جنوب است؛ زیرا خیلی ها ازاین باشگاه به میادین جهانی رسیده اند. ماهم تمام تلاشمان را می کنیم این تیم را در بهترین شرایط نگه داریم تا وضعیت کماکان خوب بماند و در مسابقات بدرخشیم.
من به نوعی همه زندگی ورزشی و افتخاراتم را مدیون باشگاه فرهنگی- ورزشی مناطق نفت خیز جنوب هستم واین باشگاه بزرگ و ریشه دار بر گردن من و تمامی ورزشکاران حق دارد.
از آقای فرهمند، مدیر عامل زحمتکش باشگاه تشکر می کنم که انصافا در شرایط سخت و بادست خالی باشگاه را اداره می کنند و به همه ما روحیه می دهند. همچنین همکاران خودم در باشگاه فرهنگی_ ورزشی مناطق نفت خیزجنوب که همه جوره ما را حمایت می کنند از جمله آقای اخلاصی. در پایان از مسؤولان و دست درکاران ورزش صنعت نفت و مقام عالی وزارت می خواهم که حمایت از تمامی رشته های ورزشی در این صنعت عظیم را در دستور کار قرار دهند تا فرزندان و کارکنان نفت، بدون دغدغه در رقابت های قهرمانی کشور، آسیا و جهان همچون گذشته پرچم پر افتخار ایران عزیز و نفت را به اهتزاز درآورند و موجب سربلندی این مرز و بوم شوند. شما مطمئن باشید اگر مسؤولان حمایت کنند، هر غیرممکنی را ممکن می کنیم و به روزهای طلایی در رشته های مختلف از جمله وزنه برداری بر می گردیم.
رئیس واحد تعمیرات خط شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران منطقه شمال شرق به قله پنج هزار و 671متری دماوند صعود کرد.
علیرضا رحیمی در اولین صعود خود به قلل مرتفع کشور، موفق به فتح قله دماوند از مسیر جبهه جنوبی شد. کوهنورد منطقه شمال شرق در صعودی که با هدف گرامیداشت یاد و خاطره شهیدان رجایی و باهنر انجام داد، کارش را از مسیر جاده هراز آغاز و با عبور از پلور و مسیر جاده رینه، شرایط را برای ارتفاع بالا، رقیق شدن هوا و آماده سازی لازم به منظور صعود به قله مهیا کرد.رحیمی در ادامه مسیر پس از استراحت کوتاهی در پناهگاه سوم، ساعت ۲ بامداد به سمت قله دماوند حرکت کرد. فشار بدنی بر اثر رقیق شدن هوا و کمبود اکسیژن از یک سو و بوی بد گوگرد و عوارض ناشی از ارتفاع زدگی از سوی دیگر، دغدغه های مهم این ورزشکار منطقه شمال شرق بود؛ اما «موفقیت در اولین تجربه صعود به قلل مرتفع کشور» انگیزه اصلی او برای فتح قله دماوند شد که خوشبختانه با موفقیت به پایان رسید.
سرپرست تیم بسکتبال بانوان پالایش نفت آبادان:
سرپرست تیم بسکتبال بانوان پالایش نفت آبادان، بابیان اینکه موفق به جذب بازیکنان مدنظرمان شدیم، گفت: با ترکیبی از جوانان بومی و باتجربه ها پا به عرصه مسابقات می گذاریم. سهیلا گلی داری با توضیح بیشتر در خصوص وضعیت تیم بسکتبال پالایش نفت آبادان گفت: تمرینات تیم بسکتبال بانوان پالایش نفت حدود ۲هفته است که به طور منظم در آبادان آغازشده است. تمرینات زیر نظر مدینه آلبوعلی روضان، سرمربی این تیم و در سالن شماره (یک) مجموعه ورزشی ۱۷ شهریور آبادان به طور مرتب و شاداب انجام می شود تا این تیم با آمادگی هرچه بیشتر و کامل تر دربازی های فصل جدید رقابت های لیگ برتر حضور یابد. وی تصریح کرد: در جلسه ای که به منظور هماهنگی در تهران و با حضور رئیس فدراسیون، مسؤولان فدراسیون و نمایندگان تیم ها برگزار شد، قرار شد تا ۱۲ تیم حاضر در این دوره از مسابقات، در ۲ گروه ۶ تیمی با یکدیگر به رقابت بپردازند.
سرپرست تیم بسکتبال بانوان پالایش نفت آبادان با اشاره به انصراف تیم مهرام از حضور در رقابت های فصل آتی یادآور شد: این مسأله سبب شد تا یکی از گروه ها ۵ تیمی شود. گلی داری، درباره گروه تیم بسکتبال پالایش نفت آبادان گفت: در تقسیم بندی گروه ها، تیم پالایش نفت در گروه B با گروه های اکسون تهران، پاز تهران، ستاد گاز تهران و فولاد مبارکه اصفهان هم گروه شد.
وی در خصوص زمان شروع مسابقات افزود: مسابقات فصل جدید، از همین هفته به صورت متمرکز در تهران آغاز می شود. اسامی کادر فنی و بازیکنان تیم بسکتبال بانوان پالایش نفت آبادان را به این شرح است:
مدینه آلبوعلی روضان به عنوان سرمربی، سهیلا گلی داری به عنوان سرپرست، ستاره صادقی و مهسا بهادری به عنوان مربیان کمکی، سرور شریفی به عنوان مربی بدنساز، مهرنوش داودی به عنوان آمارگیر، زهرا باقری به عنوان ماسور، فاطمه اسدزاده به عنوان پزشک یار و مریم عبداللهیان به عنوان مسؤول تدارکات. همچنین اسامی بازیکنان به این شرح است:
مژگان خدادادی، ساغر آجیلی، ترنم شاهین زاده، الناز مظهری، مریم پورخلف، هما جعفری، مریم جانکی، الناز سیاهی، انیس مرادی، آنا احمدی، محدثه قسمی و مژده نظری.
گفت و گو با دروازه بان جدید طلایی پوشان آبادان
دروازه بان 26 ساله و کبودرآهنگی که سابقه عضویت در تیم های نفت تهران، پارس جنوبی و نفت مسجد سلیمان را در کارنامه دارد و فصل گذشته در 11 دیدار برای نفت مسجدسلیمان به میدان رفت و موفق به ثبت 4 کلین شیت شد، حالا مورد توجه علیرضا منصوریان، سرمربی صنعت نفت آبادان قرار گرفته تا با ثبت یک رکورد جالب، در چهار تیم نفتی بازی کرده باشد. احمد گوهری، پس از مذاکراتی که با مدیران صنعت نفت داشت، رسماً با عقد قرارداد به جمع شاگردان منصوریان پیوست تا او پس از تجربه همکاری با علی منصوریان در نفت تهران، یک بار دیگر شاگرد او شده باشد. در همین زمینه و انتقال از نفت مسجد سلیمان به نفت آبادان، با دروازه بان جوان این تیم گفت وگویی انجام دادیم که باهم می خوانیم.
تغییر، همیشه خوب است و باعث پیشرفت می شود. از سوی دیگر شرایط برای ادامه همکاری در نفت مسجد سلیمان فراهم نبود، از این رو به صنعت نفت آمدم؛ البته باید این را هم اضافه کنم که بدون هیچ شرط و شروطی و به دلیل سابقه همکاری که با علیرضا منصوریان داشتم، صنعت نفت را برای فصل آینده انتخاب کردم.
بله همین طور است. من از سپاهان هم پیشنهاد داشتم و برای همین قبل از هر چیز از رحمان احمدی تشکر می کنم که نسبت به من لطف داشت. متأسفانه اتفاقاتی که افتاد، اجازه نداد شاگرد او شوم. این مربی با من صحبت کرده بود و قرار بود به اصفهان بروم و با آنها صحبت کنم؛ اما اتفاقاتی افتاد که دست من نبود. با این حال به باشگاه سپاهان و رحمان احمدی حق می دهم که نظرشان عوض شود؛ اما هیچ کدام از این اتفاقات دست من نبود؛ ولی هر چه بود، گذشته و باید گذشته را رها کرد و به فکر آینده بود. از سوی دیگر همان طور که گفتم، حضور علیرضا منصوریان در صنعت نفت و نیز آشنا بودن با جو تیم های نفتی باعث شد که صنعت نفت را انتخاب کنم.
دقیقاً همین طور است. باید بگویم باعث افتخار من است که یک بار دیگر با این مربی کار می کنم. باید اعتراف کنم که او به من کمک کرد تا وارد فوتبال ایران شوم، درحالی که ۱۶ سال بیشتر نداشتم، از من حمایت کرد. منصوریان باعث شد به باشگاه صنعت نفت که باشگاهی ریشه دار است، بپیوندم. این باعث افتخار است به باشگاهی که این طور به بازیکنان احترام می گذارد، ملحق شوم. ازاین رو فصل جدید را در خدمت منصوریان و مردم خوب آبادان هستم و همه تلاشم را می کنم تا فصل موفقی را در کنار هم داشته باشیم.
من در نفت مسجد سلیمان و پارس جنوبی بازی کردم و آنجا هم هواداران، تیمشان را خیلی دوست داشتند و به نوعی انتظارات بالا بود. برای همین با این جو آشنا هستم. درخصوص آبادان و صنعت نفت هم باید بگویم که مردم آبادان، فوتبالی هستند، ازاین رو من و سایر بازیکنان، همه توانمان را می گذاریم تا بتوانیم جایگاهی درشان و شخصیت مردم آبادان کسب کنیم. این تیم، لایق بهترین هاست و سال ها ثابت کرده که از توان و ظرفیت خوبی برخوردار است. همیشه مشکلات مالی در کنار این باشگاه وجود داشته و محدودیت ها اجازه نداده توانایی بیشتری از خود به نمایش بگذارد؛ اما امیدوارم در فصل جدید بتوانیم عملکرد بهتری داشته و جایگاه بهتری برای این تیم کسب کنیم.
به این موضوع اشاره داشتی که در تیم های نفت تهران، پارس جنوبی و نفت مسجد سلیمان بازی کردی و به نوعی بااین همه سابقه، کارمند نفت به حساب می آیی.
بله همین طور است (با خنده). من سه سال در تیم نفت تهران، سه سال در پارس جنوبی و سه سال هم در تیم نفت مسجد سلیمان بودم و حالا هم به صنعت نفت آبادان پیوستم. ازاین رو به دلیل سابقه ای که در باشگاه های نفتی دارم، شرایط این باشگاه را کاملاً درک می کنم. برای همین با وجود شناختی که از این تیم دارم، هیچ شرط و شروطی برای آنها نگذاشتم. مثل سایر بازیکنان، قرارداد بستم و سعی کردم مبلغی را در قراردادم بگنجانم که باشگاه توان پرداخت آن را داشته باشد. در پایان برای تیم نفت مسجدسلیمان و مردم شهرم، آرزوی موفقیت می کنم و امیدوارم فصل خوبی را پشت سر بگذارند.
من و سایر بازیکنان سعی می کنیم بهترین نتایج را با صنعت نفت آبادان بگیریم و من هم به نوبه خودم قول می دهم بخوبی از دروازه نفت محافظت کنم.
احمد گوهری، دروازه بان فصل گذشته نفت مسجدسلیمان، با عقد قراردادی یکساله، به تیم صنعت نفت آبادان پیوست.
تیم فوتبال صنعت نفت آبادان که پس از تعیین تکلیف وضعیت مدیریت این باشگاه و حضور علیرضا منصوریان روی نیمکت این تیم، وارد بازار نقل و انتقالات شده است، پس از جذب رضا جبیره و عباس بوعذار، سومین خرید رسمی خود را نیز انجام داد تا گوهری، جایگزین حامد فلاح زاده شود که از این تیم جدا شده است.
عقیل شریفی حسینی و قاسم لکی پور، دو همکار نفتی، از کارمندان شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری و عضو هیأت کوهنوردی و سنگنوردی باشگاه نفت امیدیه، موفق شدند در یک صعود برون مرزی، به بلندترین قله کشور ارمنستان، قله ۴۰۹۰ متری آراگاتس، صعود کنند. شایان ذکر است، عقیل شریفی حسینی و قاسم لکی پور بعد از صعود موفقیت آمیز به قله آراگاتس که بلندترین قله کشور ارمنستان است، می خواهند در برنامه بعدی، راهی کشور گرجستان شوند تا به قله ۵۰۴۷ متری کازبک این کشور صعود کنند. گفتنی است، این دو همکار کوهنورد تاکنون چند صعود برون مرزی داشته اند و از کارمندان شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری و عضو هیأت کوهنوردی و سنگنوردی باشگاه نفت امیدیه هستند.
مرحله دوم دور رفت لیگ برتر هندبال مردان باشگاه های ایران، از هفته گذشته دوباره شروع شد و تیم هندبال مردان نفت و گاز گچساران در نخستین دیدار خود به برتری رسید تا نوید بازگشت به روزهای خوب را بدهد. تیم هندبال مردان نفت و گاز گچساران که در رده سوم جدول قرار داشت، به مصاف تیم قدرتمند مس کرمان رفت و موفق شد در یک بازی حساس و نفسگیر با نتیجه نزدیک ۲۳ بر ۲۲ به پیروزی برسد. نفت و گاز گچساران با این پیروزی 4 امتیازی شد و در فاصله 2 امتیازی با صدرنشین در جایگاه سوم باقی ماند. گفتنی است، مرحله دوم لیگ برتر هندبال باشگاهی کشور به صورت مجتمع در تهران و سالن تالار فدراسیون هندبال برگزار می شود.
تیم فوتبال صنعت نفت آبادان از این هفته برای حضور در مسابقات لیگ برتر در کردان کرج اردو خواهد زد. بعدازاینکه علیرضا منصوریان، به عنوان سرمربی جدید صنعت نفت آبادان منصوب شد، تمرینات طلایی پوشان آبادانی در این شهر دنبال شده و مدیران باشگاه مشغول جذب بازیکنان موردنظر منصوریان هستند. صنعت نفت آبادان، برای حضوری بهتر در لیگ برتر بیست و یکم و با تصمیم منصوریان، قرار است که اردوی آماده سازی این تیم از روز یکشنبه 4 مهرماه به مدت 14 روز در کردان کرج برپا شود تا نفتی ها ضمن انجام چند مسابقه تدارکاتی برای شرکت در فصل آتی لیگ برتر آماده شوند. گفتنی است، صنعت نفت در نظر دارد پیش از شروع مسابقات لیگ برتر در 4 دیدار تدارکاتی به مصاف حریفان خود برود. علیرضا منصوریان برای تیمش، چهار بازی دوستانه قبل از آغاز لیگ را پیش بینی کرده است. سه بازی در جریان اردوی کردان کرج و یک بازی هم بعد از بازگشت به خوزستان در برنامه سرمربی طلایی پوشان قرارگرفته تا برزیلی های خطه جنوب، با آمادگی کامل پا به لیگ برتر ایران بگذارند.
راهنمای استفاده از صفحات نشریه مشعل
- بزرگنمایی یا کوچک نمایی تصاویر : Scroll (غلطک) ماوس
با امکان جابجایی پس از بزرگنمایی صفحات
- دسترسی به متن خبر: دابل کلیک روی تصاویر صفحات