الکتروموتور به جاي توربين
رئيس مرکزانتقال نفت ايده لو بابيان اين که درمرکز انتقال نفت ايده لو، يک دستگاه توربين وجود دارد که از عمر آن بيش از35سال مي گذرد، مي گويد: دو دستگاه ديگر متعلق به اين مرکز، بنابه نياز، به مناطق عملياتي شمال و اصفهان ارسال شده اند.
وي درادامه اظهار مي کند: باتوجه به عمر بالاي اين توربين ها وتوقف خدمات رساني شرکت سازنده به دليل تحريم ها به کمک شرکت هاي دانش بنيان واستفاده از روش مهندسي معکوس، الکتروموتور، جايگزين توربين شدوهم اکنون الکتروموتور به جاي توربين به عنوان نيروي محرک انتقال دهنده نفت خام و فراورده هاي نفتي عمل مي کند. صبوري منش ادامه مي دهد: به همين منظورپست برق 20/63 کيلوولت برقي در مجموعه ايده لو احداث شده است که بابرق توليدي آن، نيروي محرکه الکتروموتورهاي اين مرکز انتقال نفت، تامين مي شود.
وي درادامه اضافه مي کند:يکي ازسه الکتروموتورموجود در مرکزانتقال نفت ايده لو، هميشه در حال آماده باش (استندباي) قراردارد تا درصورت بروز مشکل براي يکي از الکتروموتورها، الکتروموتورآماده، وارد مدار شود.
افزايش انگيزه با بهبود شرايط کار
رئيس مرکز انتقال نفت ايده لودربخش ديگري ازگفته هايش به وجه تمايز اين مرکز انتقال نفت به عنوان يکي ازچند مرکز درحوزه شرکت خطوط لوله ومخابرات نفت منطقه شمال غرب مي پردازد و مي گويد: مهم ترين ويژگي مرکز انتقال نفت ايده لو، نيروي انساني «جوان، تحصيل کرده و متخصص» آن است. عمده نيروهاي قديمي اين مرکز بازنشسته شده اند ونيروهاي جوان که دامنه سني آنها25 تا35سال است، عمليات مرکز انتقال نفت ايده لو انجام مي دهند و اين ويژگي مهمي به شمار مي آيد. پيگيري برخي فعاليت ها مثل افزايش زمان نوبت کاري (ازهشت ساعت به 12 ساعت) و افزايش زمان استراحت پس ازآن (از4روزبه 6 روز)سبب شده است نيروي انساني اين مرکزانتقال نفت، با انگيزه و روحيه بيشتر، فعاليت هاي روزمره خود را انجام دهد.
ازسوي ديگر به منظورجلوگيري از انتقال نيروها به ديگر مناطق و تنش هايي که به تبع آن ايجاد مي شد، تلاش شده است خانواده کارکنان اين مرکزدرمنازل سازماني اسکان يابند. اين موضوع از آنجا که کارکنان را از بابت خانواده خود، آسوده خيال مي کند، اهميت بسزايي دارد وسبب شده است تقاضاي انتقال به ديگر مناطق کاهش قابل توجهي يابد.
کار، بدون تعطيلي
رئيس مرکز انتقال نفت ايده لوبه کار و فعاليت بي وقفه اين مرکزانتقال نفت هم اشاره اي دارد و مي گويد: در محيط هاي عملياتي مانند مرکزانتقال نفت ايده لو، زمان معناي چنداني نداردوکار، تقريبا24ساعته است. تصور کنيد انتقال خوراک به پالايشگاه تبريزانجام نشود. فکرمي کنيد چه اتفاقي خواهد افتاد؟ بله. تامين سوخت استان هايي که پيش تر به آنها اشاره شد، دچاراختلال خواهد شد؛ بنابراين کار در اين مرکز ومراکزمشابه، بدون تعطيلي وتوقف انجام مي شود. دراين مرکز63 نفرهريک درحوزه مسؤوليتي خود، دست به دست هم داده اند تاچرخ انتقال نفت از اين مرکز، بي هيچ توقفي بچرخد.
مشکل آب در ايده لو
يکي ازموارد قابل مشاهده درمرکزانتقال نفت ايده لو، آب «آشاميدني» است. آب آشاميدني موردنياز کارکنان اين مرکز از شهر زنجان و به وسيله تانکر تامين مي شود.
رئيس مرکزانتقال نفت ايده لودرتوضيح غيرقابل آشاميدن بودن آب اين مرکزانتقال نفت براي استفاده کارکنان مي گويد: «آب» مرکزانتقال نفت ايده لو، آب چاه است و املاح بسيار زيادي دارد. مانند سولفورکه مقدار آن بالاست و تهديدي بود براي سلامت افراد و مبتلا شدن آنها به بيماري هاي پوستي و گوارشي. براي مقابله با اين تهديد وحفظ سلامت کارکنان، علاوه برسالم سازي آب چاه باهمکاري سازمان آب منطقه اي (براي استفاده غيرآشاميدني) آب آشاميدني مورد نيازکارکنان نيز هفته اي دوبار با تانکر از زنجان به اين مرکز حمل مي شود.
روکارسازي يا اکسپوز
درمرکزانتقال نفت ايده لو، طرحي باعنوان روکارسازي (اکسپوز) منيفولد و لوله هاي داخل تلمبه خانه دردست اجراست؛ طرحي که لوله ها با اجراي آن از زير زمين به روي زمين مي آيند و نمايان مي شوند. صبوري منش درباره کم وکيف اجراي پروژه «اکسپوز» مي گويد: يکي از مشکلات معمول در مراکز انتقال نفت، وجودبرخي نشتي ها درخطوط لوله آنهاست که به دليل مدفون بودن در زير زمين، ديده نمي شود و مي تواند به محيط زيست آسيب برساند؛ ازاين رو، پروژه اي باعنوان «روکارسازي» خطوط لوله (اکسپوز)تعريف واجرا شدتانشتي احتمالي آنها قابل مشاهد و عمليات ترميم به سرعت انجام شود. وي بابيان اين که مطالعات اوليه اين طرح بهمن سال گذشته وعمليات اجرايي آن از ارديبهشت امسال آغازشده است، ادامه مي دهد: پيشرفت فيزيکي اين طرح هم اکنون به بيش از70 درصد رسيده است و پيش بيني مي شود تا آبان ماه تکميل شود.
صبوري منش انجام اين عمليات را دشوار اما نتيجه اش رامهم برمي شمارد وادامه مي دهد: روکارسازي خطوط لوله درمرکزانتقال نفت ايده لو، طرحي است که نمايان سازي خطوط لوله آن موجب خواهدشد از بروز خطرهاي احتمالي مانند آتش سوزي، انفجار و آلوده شدن منابع طبيعي زير زميني (آب، خاک و... ) جلوگيري شود.
کار برايم شيرين است
رئيس مرکزانتقال نفت ايده لو با بيان اين که «کاربراي من نه تنها سخت نيست بلکه خيلي هم شيرين ولذت بخش است»، ادامه مي دهد: نمي توان کمبود ها را ناديده گرفت، سختي کار را نديد و تفاوت هاي سازماني را احساس نکرد، اماجايي که حس اثربخش بودن ومفيد بودن را به انسان منتقل مي کند، نمي تواند بد باشد و کار کردن در آن سخت.
صبوري منش گريزي به سال هاي نه چندان دور مي زند و با بازگوکردن خاطره اي از نيرويي تازه وارد به ايده لو و نارضايتي اش ازکار دراين مرکز، حرف هاي خود را اين گونه تمام مي کند: «بهترين جاي دنيا، ايران، بهترين جاي ايران زنجان وبهترين جاي زنجان، ايده لوست.»
صيانت از محيط زيست، دستاورد اکسپوز
ساعت از10صبح گذشته است. صفري، رئيس روابط عمومي شرکت خطوط لوله ومخابرات نفت منطقه شمال غرب که به واسطه عمل باز قلب، حال چندان خوشي ندارد، زماني را هم براي بازديد ازپروژه روکار سازي منيفولد وخطوط لوله(اکسپوز) مرکزانتقال نفت ايده لو و زماني را نيز براي گفت وگو با سيد موسي موسوي، مجري آن اختصاص داده است. تا محل اجراي طرح راهي نيست. حفره اي بزرگ حفر ولوله هاي زير زمين نمايان شده اند. قرار است لوله انتقال اين قسمت از ايده لو که تا ديروز زير زمين بوده اند، روي زمين خودنمايي کنند تا اگر مشکلي پيش آمد، قابل رؤيت و حل مشکل باشد. موسوي، مسؤول و مجري اين طرح نيز درمحل حضور دارد و درباره آن توضيحاتي شبيه به صبوري منش(رئيس مرکز انتقال نفت ايده لو) اما جزيي تر، ارائه مي کند. او مي گويد: از آنجا که امکان پيگ راني هوشمند و شناسايي عيوب از اين طريق درتلمبه خانه ها وجود ندارد، آمدن لوله ها روي زمين، اين امکان را به وجود خواهد آورد که هرگونه مشکلي قابل رؤيت شود و بتوان براي رفع ايراد آن به سرعت وارد عمل ومانع ازانتشارآلودگي شد. مجري طرح روکارسازي خطوط لوله درمرکز انتقال نفت ايده لو، يکي از مهم ترين دستاوردهاي اجراي اين طرح را صيانت محيط زيست با جلوگيري ازآلودگي منابع طبيعي زيرزميني همچون آب وخاک برمي شمارد و ادامه مي دهد: بخش عمده اي از طرح انجام شده است و با احتساب کارهاي تکميلي، تا پايان سال به اتمام خواهد رسيد.
مقصد بعدي، «تبريز»
بازديد از مرکز انتقال نفت تبريز و گفت وگو با رئيس آن، به عنوان آخرين برنامه براي تهيه گزارش در نظر گرفته شده است.
از ايده لو تاتبريز، سه ساعت راه است وعلياري که فرمان در دست و پدال گاز زيرپاي اوست، مي گويد: زودتر از اين هم مي شود رسيد. جاده خلوت است وهرازگاهي، خودرويي از رو به رو يا ازکنارمان عبور مي کند. ديرخوابي شب گذشته، زود بيداري صبح روزبعد و ادامه آن در ايده لو، چشم ها راسنگين و حرکت ننو وارخودرو اين امکان را ايجاد کرده است تا پلک ها دمي روي هم آرام گيرند.
گاه بين بيگلو که خطاطي زبردست است و به واسطه همين هنر سر از روابط عمومي خطوط لوله ومخابرات شمال غرب درآورده است، با علياري ديالوگي به زبان آذري رد و بدل مي شود. چشم ها باز و دوباره بسته مي شوند. اين خواب وبيداري تا نزديکي تبريز ادامه مي يابد و با رسيدن به تبريز بازمي مانند تا ادامه کار انجام شود.
ساعت ازيک بعدازظهرگذشته و قراراست باميرسعيد اسکويي، رئيس ناحيه فني مرکز انتقال نفت تبريزدرباره اين مرکز وتاسيسات آن گفت و گو شود، اما ضرورت حضور او در يک نشست فني، زمان گفت وگو رابه ساعت ديگري تغيير مي دهد و فرصتي براي صرف غذاوکمي استراحت فراهم مي شود.
تاسيسات تبريز، مرکز ثقل پشتيباني فني
ساعت حدود6بعدازظهراست که فرصت گفت وگو با اسکويي درمهمان سراي منطقه فراهم مي شود. او در برگشت از نشست فني که دريکي از مراکز انتقال داشت، مستقيم به مهمانسرا آمده بود. «فعاليت افراد در چنين محيط هاي عملياتي، تابع شرايطي است که ايجاد مي شود». اين را اسکويي مي گويد و با پوزش از تاخير ايجاد شده، گفت وگو درباره مرکز انتقال و تاسيسات تبريز به عنوان يکي ديگر ازمراکز ديگر شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه شمال غرب آغازمي شود. اسکويي دانش آموخته برق ازدانشگاه تبريزاست وسابقه وحضورش درصنعت نفت وشرکت خطوط لوله ومخابرات نفت به سال 1380 برمي گردد. اسکويي که ازسال 92راهبري ناحيه فني مرکز انتقال نفت و تاسيسات تبريز را به عهده دارد، درباره فعاليت اين بخش ازخطوط لوله ومخابرات نفت منطقه شمال غرب مي گويد: گستردگي ودامنه فعاليت منطقه شمال غرب زياد است و تاسيسات تبريز مرکزثقل آن به لحاظ پشتيباني هاي فني به شمار مي رود؛ به ويژه آن که پالايشگاه نفت وپتروشيمي تبريز نيز در اين حوزه عملياتي قراردارند ودر تامين خوراک آنها نبايد توقفي ايجاد شود.
وي بابيان اين که شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه شمال غرب با بهره گيري از افزون بر دوهزارکيلومترخط لوله، استان هاي مختلفي از جمله زنجان، اردبيل، آذربايجان غربي، گيلان وکردستان را زيرپوشش قرار داده است، اضافه مي کند: فاصله طولاني زنجان به عنوان ستاد عمليات از استان هاي ياد شده، مسؤولان شرکت خطوط لوله ومخابرات ايران را بر آن داشت که به منظورکوتاه کردن فاصله ازمنظرارائه خدمات فني، تبريز به عنوان مرکز ثقل پشتيبان ايجاد شود تا بتواند سرويس دهي مناسبي به ديگرمراکز انتقال نفت حوزه عملياتي شمال غرب داشته باشد. رئيس ناحيه فني مرکز انتقال نفت و تاسيسات تبريز تصريح مي کند: پيش ازسال 1392 پشتيباني هاي فني وسرويس ماشين آلات و تجهيزات، در مرکزمنطقه شمال غرب (زنجان) انجام مي شد، اما ازآنجا که دوري مسافت، موجب توقف ياکندي عمليات در برخي مناطق مي شد، تاسيسات و مرکز انتقال نفت تبريز، فعاليت خودراشروع وکمک کرد که با انجام فعاليت هاي به موقع تعميراتي، رسيدن فراورده هاي نفتي ازمبادي توليد وتوزيع آن از سوي شرکت ملي پخش فراورده هاي نفتي نيزبدون مشکل انجام شود.
مزيت چند وجهي
اسکويي به دوتاسسيات انتهايي 14 اينچ انتقال فراورده هاي نفتي و 16 اينچ انتقال نفت خام در مرکز انتقال نفت تبريز اشاره و تصريح مي کند: در کنار تاسيسات ياد شده، تلمبه خانه هاي10اينچ تبريز-مراغه –مياندوآب–اروميه و12اينچ تبريز–سرابله– اردبيل ايجادشده اند که موجب شده است انتقال فراورده هاي نفتي به مبادي مصرف درحوزه عملياتي خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه شمال غرب به نحومطلوب تري انجام شود. رئيس ناحيه فني مرکز انتقال نفت تاسيسات تبريز با اشاره به حجم قابل توجه نفت خام و انتقال مواد نفتي ازخطوط اصلي وفرعي مراکزانتقال نفت ياد شده مي گويد: تاسيسات تبريز مرکز ثقلي درميان مراکزانتقال نفت شمال غرب عمل مي کند؛ به طوري که براي انتقال ايمن و مستمر بايد سرويس دهي مناسبي به همه بخش ها داشته باشد.
اسکويي ايجاد ناحيه فني تبريز رامزيتي چندوجهي مي داند و اظهار مي کند: وجود اين مرکز پشتيبان درشرکت خطوط لوله ومخابرات نفت منطقه شمال غرب، باکاهش فاصله پيمايش اعزام نيرو به سايت عمليات، هم به کاهش زمان رسيدن به منطقه مورد نظر به منظورعمليات تعميراتي کمک کرده، هم به کوتاهي مسيرها درانجام عمليات منجرشده است؛ هم موجب کاهش قابل توجه هزينه هاي تعميراني شده وهم احتمال بروز حوادث جاده اي را کاهش داده است. براي مثال اگرتعميراتي در مرکزانتقال نفت مياندوآب مشکلي ايجاد شود، نيروهاي اعزامي ازناحيه فني تاسيسات تبريز، يک ساعت و نيم بعد، در آنجا حاضرخواهند بود؛ در حالي که اين زمان براي نيروي اعزامي از زنجان (ستاد خطوط لوله منطقه شمال غرب) چهارساعت و نيم به طول خواهد انجاميد. اسکويي درگفته هايش به بخش هاي تشکيل دهنده ناحيه فني مرکز انتقال نفت و تاسيسات تبريز اشاره مي کند و مي افزايد: برق، ابزاردقيق، مکانيک، مهندسي ساختمان، تعميرات خط وحفاظت خوردگي، واحدهايي هستند که به صورت مستقيم در اين واحد فعاليت مي کنند و همکاري واحد حقوقي نيزبه صورت مشاوره اي است.
ضرورت آمادگي ماشين آلات سنگين
دراين ميان گريزي کوتاه هم به کمبودمنابع مالي براي تامين تجهيزات زده مي شود واين که يکي ازمهم ترين تجهيزات اساسي درشرکت خطوط لوله ومخابرات نفت، ماشين آلات سنگين (لودر، بيل مکانيکي، سايد بوم و... ) آن است که بايد در همه حال آماده باشد تا بتواند خدمات رساني کند. اسکويي ازمخابرات ونقش مهم اين بخش درايجاد برقراري ارتباط ميان مراکز انتقال نفت، غافل نمي شود و مي گويد: اين بخش هم به بخش هاي مختلف مجموعه خطوط لوله ومخابرات نفت خدمات رساني مي کند وهم فعاليت هاي تعميراتي بيرون ازاين مجموعه (پالايشگاه نفت تبريز، پتروشيمي، شرکت ملي پخش، شرکت ملي گاز و...) انجام مي دهند.
معرفي يک طرح
کلمات وجملات، به گونه اي مسلسل وار از ناحيه اسکويي صادرمي شود و دراين ميان از احداث يک تلمبه خانه درشمال درياچه اروميه خبر مي دهد؛ خبري که ازگسترش فعاليت شرکت خطوط لوله ومخابرات نفت منطقه شمال غرب و واحدي (اداره ناحيه فني)که وي راهبريش را به عهده دارد، حکايت دارد.
به گفته اسکويي، قراراست خط لوله اي به طول 280کيلومترازسمت شمال درياچه اروميه به سمت جنوب آن کشيده شود وبراي پمپاژسيال نفتي درون آن نيز تلمبه خانه اي پيش بيني شده است.
مجموعه جوان و آمادگي حضور در هر نقطه
وقتي صحبت ازميانگين سني نيروهاي فعال درحوزه خدمات پشتيباني فني به ميان مي آيد، اسکويي خود را به طنز «پيرترين» فردمجموعه معرفي مي کند.
رئيس ناحيه فني مرکزانتقال نفت و تاسيسات تبريز با بيان اين که ميانگين سني افراد فعال دراين بخش بين 35 تا 40 سال است، مي افزايد: همه اين افراد درسطح بالاي علمي قرار دارند وبا آميخته کردن آن با تجربه، فعاليت هاي اين مرکز را پيش مي برند. اسکويي ادامه مي دهد: باتوجه به حساسيت انتقال نفت خام و فراورده هاي نفتي، اين نيروها نيز به طورمستمر، خطوط و مراکزانتقال نفت را پايش و درهرکجا که لازم باشد، حضورمي يابند تا وقفه اي درعمليات انتقال به وجود نيايد.
پروژه نشت ياب
رئيس ناحيه فني مرکز انتقال نفت و تاسيسات تبريز ازاجراي پروژه نشت ياب درمسير خط لوله 10 اينچ تبريز- مياندوآب - اروميه خبرمي دهد ومي گويد: با اجراي اين طرح، ازخط نشت مواد نفتي وآلوده شدن محيط زيست، سرقت هاي احتمالي و مواردي از اين دست جلوگيري مي شود.
به گفته وي، توفيق دراين طرح که ازپارسال شروع وبه پايان خود نزديک شده است، تعميم آن درديگرمراکزانتقال نفت را در پي خواهد داشت. تقريبا به همه موارد در حوزه عملياتي ناحيه فني تبريز اشاره شده است. حرف هاي سلطاني، صبوري منش واسکويي، همه مکمل هم بودند و تقريبا، هيچ نکته ناگفته اي باقي نماند.
حرف دل
رئيس ناحيه فني مرکزانتقال نفت و تاسيسات تبريزدرپايان به سختي کار، اما لذت بخش بودن آن اشاره دارد و مي گويد: باوجود سختي هايي که در کارعمليات وجود دارد، از آن لذت مي برم ومي دانم همکاران من نيز با وجود مشکلاتي که باآن رو به رو هستند، چنين نگاهي به کار درمناطق عملياتي دارند. وي ادامه مي دهد: البته مشکلاتي هم مانند «گريد» وجود دارد که اميدواريم به آن توجه بيشتري شود.
شرکت خطوط لوله، يکي ازشرکت هايي است که کمتر ديده مي شود؛ درحالي که مسؤوليت سنگيني به عهده دارد. باوجود بهره مندي ازامکانات اندک، بي هيچ ادعايي تلاش مي کنند و وظيفه خود را به نحو احسن انجام دهند.
ساختارسازماني شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ايران مي تواندآينده آن را تعيين کند. اين ساختار بايدبه صورت واقعي ديده شود.
در ساختار سازماني، گريد، موضوعي است که نيازمند توجه بيشتر است و از درجا زدن افراد جلوگيري مي کند، ضمن آن که قوت قلبي مي شود براي ادامه کار با روحيه و انگيزه بالاتر.