در مديريت موزه ها و مركزاسناد صنعت نفت انجام شد
گردآوری 20 ميليون برگ سند صنعت نفت
به كوشش مديريت موزه ها ومركز اسنادصنعت نفت، 20 ميليون برگ سند صنعت نفت، شامل اسنادپرسنلي،مكاتبات اداري، مقررات و آيين نامه ها، عكس، نگاتيو و نقشه با موضوعات تاريخي، اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي در مركزاسنادصنعت نفت گردآوري شده است.
بيشتر اسناد به دست آمده از مديريت اكتشاف شركت ملي نفت، شركت ملي مناطق نفت خيزجنوب، شركت ملي صنايع پتروشيمي، پالايشگاه آبادان، شركت ملي حفاري، ستادحفظ آثار و ارزش هاي دفاع مقدس و روابط عمومي وزارت نفت گردآوري شده است. اين اسناد طي 4 سال و با پيگيري هاي مديريت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت از اقصا نقاط كشور به دست آمده است. پس از راه اندازي دفتر موزه هاي صنعت نفت، مركز اسناد، با هدف گردآوربي، پردازش و اطلاع رساني و خدمات دهي آرشيوي و رونق بخشيدن به پژوهش هاي تاريخي، اجتماعي، سياسي و اقتصادي، در سال 1393 شكل گرفت. اين مركز با استقرار در محل پژوهشگاه سابق ري، در حال حاضر، بخش چشمگيري از اسناد تاريخ صنعت نفت را در اختيار دارد که حاصل كوشش كارشناسان خود و همكاري و همراهي كاركنان اين صنعت است. اين مركز، سوابق راکد را نه از ديدگاه قابليت امحا، بلكه از منظر تاريخي، فرهنگي، اجتماعي و سياسي، مورد بررسي قرار مي دهد و در آن ميان اسناد مهمي كه در ابتدا با نگاه سطحي و غيركارشناسي، بي ارزش و زايد قلمداد مي شدند، شناسايي و گردآوري مي كند.
راه اندازی دستگاه های قديمی كارخانه حلب سازی و حلب پركنی
به همت مديريت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت ايران، دستگاه هاي قديمي كارخانه حلب سازي و حلب پركني مربوط به موزه صنعت نفت غرب كشور راه اندازي شد.
منصورملايري، سرپرست كارگاه و ناظر مقيم موزه صنعت نفت كرمانشاه گفت: راه اندازي اين دستگاه ها پروسه اي از روند راه اندازي موزه صنعت نفت غرب كشور بوده كه با هدف ساخت حلب صورت گرفته است.
وي افزود: درروند راه اندازي اين دستگاه ها، تعمير، تجهيز قطعات و احياي هركدام از دستگاه ها كه فرسوده هستند، انجام شده است. به گفته ملايري، اين دستگاه ها بيش از 120 سال قدمت دارد، به گونه اي كه پيش از ساخت پالايشگاه كرمانشاه اين دستگاه ها در كارخانه حلب سازي و حلب پركني كرمانشاه مورد استفاده قرار مي گرفته است.
موزه صنعت نفت غرب کشور، در شهر کرمانشاه و در محل کارخانه حلب سازي و حلب پرکني پالايشگاه کرمانشاه تاسيس مي شود. اين موزه با توجه به قدمت بيش ازيک صدساله کارخانه حلب سازي و نقش آن در توزيع فراورده هاي نفتي در سراسر کشور، طي دهه هاي گذشته، به نمايش گوشه اي از تاريخ صنعت نفت، با اولويت تاريخ اين صنعت در غرب کشور اختصاص خواهد يافت. حلب ها طي چند دهه در جابه جايي مواد نفتي نقش اصلي را به عهده داشتند. کارخانه «حلب سازي و حلب پرکني» کرمانشاه که حدود بيش از 100 سال پيش تاسيس شد، يکي از عمده ترين مراکز توزيع مواد نفتي از جمله نفت سفيد يا نفت چراغ، بنزين، نفت گاز و امشي بود. پيش از آن به کارگيري تانکرهاي نفت، روزانه هزاران حلب 18 ليتري در اين کارخانه تهيه و پس از پر شدن با مواد نفتي در سراسر کشور توزيع مي شد. گفته مي شود در سال هاي دهه 40 شمسي ظرفيت اين کارخانه 5/2ميليون بشکه در سال بود. در حال حاضر تنها بنا و تجهيزات کارخانه حلب پرکني و حلب سازي کرمانشاه بر جاي مانده و قرار است اين کارخانه به موزه نفت در غرب کشور تبديل شود.
موزه نفت سبزوار ثبت ملی می شود
مسؤول موزه نفت سبزوار،از مراحل ثبت ملي اين موزه خبرداد.رمضانعلي قارزي، مسؤول موزه نفت سبزوار، با بيان اينكه امسال موزه نفت سبزوار، به عنوان يكي از موزه هاي برتردراستان خراسان رضوي مورد تقدير قرارگرفت، گفت: با توجه به اضافه شدن فضاي بيروني اين موزه، قرار شده تا تجهيزات ديگري از اشياي موزه اي صنعت نفت، به اين موزه اضافه شود كه اين موضوع به تنوع اشيا در موزه نفت سبزواركمك قابل توجهي مي كند.وي با بيان اينكه درحال حاضر نرده كشي و محوطه سازي بخش جديد موزه نفت سبزوار صورت گرفته است، اضافه كرد: مجموعه موزه نفت سبزوار از دو بخش بيروني و داخلي تشكيل شده كه در بخش بيروني آن، قطعات قديمي، مكانيكي، ماكت، دكل حفاري، تنديس شهيد تندگويان، تلمبه هاي قديمي و شيرآلات و... و در بخش داخلي موزه، گالري عكس از آغاز فعاليت تاكنون، لوازم اندازه گيري فراورده، ماكت مربوط به مراحل اكتشاف تا مصرف و نمايشگاه كاريكاتور نفت كه در كشور بي نظير است، به نمايش گذاشته شده است.به گفته قارزي، سالانه بيش از 4 هزار نفر از دانشجويان و دانش آموزان از اين موزه بازديد مي كنند.
وي با بيان اينكه 210 قلم از قطعات و اشياي موزه سبزوار ثبت موزه اي شده است، تاكيد كرد: ترويج فرهنگ بهينه سازي مصرف سوخت و به تصوير كشيدن گوشه اي از تلاش هاي خستگي ناپذير كاركنان صنعت نفت، از جمله اهداف راه اندازي موزه پمپ بنزين سبزوار به شمار مي آيد.
موزه نفت سبزواركه جايگاه پخش بنزين و فراورده هاي نفتي بود، ابتدا با عنوان ساختمان شرکت ملي نفت انگليس و ايران شناخته مي شد. پس از ملي شدن صنعت نفت در سال 1329 به ساختمان شرکت ملي نفت ايران تغيير نام داد. مرکزيت سبزوار در زمينه ذخيره سازي و پخش فراورده هاي نفتي در بخش هاي وسيعي از شمال شرق کشور از جمله دلايل شکل گيري اين موزه بوده است. در موزه نفت سبزوار، بيش از 200 قلم شيء شناسايي، ثبت و کدگذاري شده که از آن جمله مي توان به لوازم ابزار دقيق، لوازم آزمايشگاهي، آتش نشاني، پالايشگاهي، پمپ هاي روغن و بنزين، ولو، موتورهاي ديزلي و انواع پيمانه اشاره کرد.
برگزاری نخستين جلسه امين اموال موزه های نفت
نخستين جلسه امين اموال موزه هاي صنعت نفت با حضور مسؤولان مديريت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت و نمايندگان موزه هاي نفت در شهرهاي مسجد سليمان، مشهد، اهواز، سبزوار، كرمان، آبادان، كرمانشاه وتهران برگزارشد.دراين جلسه ابراهيم رنجبرزاده، رئيس طرح و برنامه مديريت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت هدف از برگزاري اين نشست را همفكري، همگرايي و هم افزايي امين اموال موزه هاي صنعت نفت عنوان كرد و گفت: مجموعه اقدام هاي صورت گرفته در بخش هاي مختلف مديريت موزه ها و مركزاسناد صنعت نفت از ابتداي شكل گيري اين مديريت تا كنون با هدف انسجام هرچه بيشتر فعاليت ها بوده است.در اين نشست همچنين محمدرضا جواهري، مشاورمديريت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت با اشاره به نقش امين اموال در حفظ و نگهداري اموال موزه اي گفت: نگهداري بهينه از ميراث صنعت نفت از جمله وظايف اصلي امين اموال در موزه هاي صنعت نفت به شمار مي آيد.
وي اموال موزه اي صنعت نفت را دارايي هاي فرهنگي اعلام كرد كه سالانه بر ارزش فرهنگي آن افزوده مي شود و بر اطلاعات مخاطبان مي افزايد.
مشاور مديريت موزه ها و مرکز اسناد صنعت نفت با بيان اينكه اموال موزه اي صنعت نفت، شامل اموال منقول و غير منقول مي شود، افزود: بخش قابل توجهي از ميراث غير منقول در صنعت نفت وجود دارد كه علاوه بر حفظ و نگهداري اموال منقول بايد در حفظ و نگهداري اين اموال توجه جدي شود.جواهري نخستين وظيفه امين اموال را حفظ و امانت داري از دارايي هاي موزه هاي صنعت نفت عنوان كرد و افزود: اين اموال، دارايي هاي دولتي و به تبع آن دارايي هاي وزارت نفت محسوب مي شود كه ملي است و بايد با دقت بالا از آن محافظت كرد.وي درادامه به بحث گردآوري اموال در موزه ها اشاره كرد وتوضيح داد: امين اموال بايد حلقه هاي مفقوده را شناسايي كند و زمينه گردآوري و حتي در مواقعي خريد آنها را فراهم آورد تا آن موزه تكميل شود.وي در ادامه به موضوع مستند نگاري اشاره كرد و افزود: بايد به دنبال ثبت سند و اطلاعات مستند اموال در موزه ها بود تا بتوان آن را بهتر به مخاطب معرفي کرد.جواهري با بيان اينكه امين اموال، نگهبان و تحويل گيرنده اموال نيست، خاطر نشان كرد: امين اموال پژوهشگر، كارشناس و گردآورنده مستندات و اطلاعات دقيق اشياست كه فعاليت تخصصي و مهمي را انجام مي دهد.
صنعت نفت، پيشرو در ايجاد موزه هاي صنعتي در كشور
محمود مهرابي، رئيس امورهماهنگي طرح ها و پشتيباني مديريت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت نيزدر اين نشست گفت: بايد به اموال و اشياي موزه هاي صنعت نفت توجه جدي صورت گيرد تا مشكلي براي اشيا و اموال موجود در موزه هاي صنعت نفت به وجود نيايد.همچنين حشمت اله منعم، مشاور مديريت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت در اين نشست، شكل گيري موزه هاي صنعت نفت در كشور را اتفاق بسيار بزرگي دانست كه در وزارت نفت در حال وقوع است.وي خاطر نشان كرد: فعاليتي كه از سال 1392 تا به امروز در مديريت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت شكل گرفته، كار بسيار ارزشمندي به شمار مي آيد كه در نوع خود در كشور بي نظير است.
موزه هاي نفت جهان
موزه ای بر کرانه های دریای شمال
موزه نفت نروژ در شهر ساحلي «استاوانگر» مهم ترين مرکز صنعت نفت اين کشور، به دليل معماري ويژه اش شهرت دارد. ساختمان اين موزه به گونه اي طراحي شده که از دريا به شکل يک سکوي شناور نفتي و از خشکي به صورت ديوارهاي يک مخزن به نظر مي آيد. موزه نفت نروژ در 20 مي 1999 با هدف نمايش تاريخ 50 ساله صنعت نفت و گاز در اين کشور، افتتاح شده است. معماران معروف اين موزه با طراحي نامتعارف خود، ساختماني بسيار ديدني و جالب توجه در بندر استاوانگر بنا کردند. نماي اين بنا از دريا و ساحل که ديوارهاي مخازن نفتي، سکوها و پالايشگاه را به ياد مي آورد، به گونه اي است که هر کسي با ديدن آن متوجه مي شود که اين بنا به موزه نفت تعلق دارد. در نمايشگاه اين موزه، چگونگي ايجاد، کشف و توليد نفت و گاز و کاربرد آنها در زمينه هاي مختلف نمايش داده مي شود. بازديدکنندگان از اين موزه مي توانند با مراحل شکل گيري، کشف، توليد و بالاخره چگونگي مصرف نفت و گاز آشنا شوند. اين موزه همچنين اطلاعاتي را در مورد پيشرفت هاي فناوري در صنعت نفت، بويژه در بخش فراساحل را که کشور نروژ در آن پيشگام است، به بازديد کنندگان عرضه مي کند. چرا نفت و گاز در درياي شمال وجود دارد؟ چه فناوري هايي براي استخراج اين منابع مورد نياز است؟ نفت و گاز به چه کار مي آيد؟ زندگي و کار در سکوهاي نفتي داخل دريا چگونه است؟ پاسخ اين سوالات و بسياري پرسش ديگر را مي توان در اين موزه يافت. نمايشگاه هاي اين موزه با استفاده از وسايل سمعي و بصري و وسايل و تاسيسات تعاملي، بينش مسحورکننده اي نسبت به عوامل جغرافيايي، زمين شناسي، سياسي، اقتصادي و فني موثر در صنعت نفت به شما خواهد داد. نمايش تاثيرات صنعت نفت بر جامعه نروژ و ارائه برنامه هاي آموزشي براي بازديدکنندگان، بويژه گروه هايي که از مراکز آموزشي مي آيند، از ديگر ويژگي هاي اين موزه است. موزه نفت نروژ شامل چهار بخش است: بخش اداري و مديريت، بخش نمايشگاه ها و آموزش، بخش مستند سازي و تحقيق و بخش ارائه خدمات به بازديدکنندگان. کتابخانه موزه، مکاني بسيار غني از دانش مربوط به صنعت نفت است که تمامي سرفصل هاي مطرح شده در نمايشگاه ها و کنفرانس ها را پوشش مي دهد. بنابر اين افرادي که بخواهند اطلاعات دقيق تري به دست آورند، مي توانند از اين کتابخانه استفاده کنند. کتاب ها، مجلات علمي، فيلم، پايگاه هاي داده و برنامه هاي چند رسانه اي، طيف گسترده اي از منابع در دسترس در اين کتابخانه است. همچنين کتابخانه موزه نفت نروژ، مکان بسيار مناسبي براي کودکان و نوجوانان براي انجام تحقيقات مدرسه اي است که داراي سالن مطالعه، همچنين سالني براي کار گروهي است و براي استفاده عموم آزاد است. موزه نفت نروژ، محيطي بسيار مطلوب براي برگزاري سمينارها و کنفرانس هاست. در اين موزه، سالن هايي با تجهيزات کامل و مدرن براي نزديک به 80 شرکت کننده مهياست. همچنين با برگزاري سمينارها و کنفرانس ها در اين مکان، از امکان بازديد از موزه و نمايشگاه ها و همچنين استفاده از کافي شاپ و رستوران ديدني که محيطي کاملا ويژه براي پذيرايي از مهمانان است، بهره مند خواهيد شد.