پاییز و داستان دلتنگی و افسردگی هایش
مشعل حتما زياد شنيده ايد که پاييز با خود دلتنگي و افسردگي مي آورد؛ خيلي ها نيمه دوم سال را دوست ندارند و به عکس خيلي از مردم در انتظار پاييز مي مانند و نوستالژي زيادي با ريزش برگ ها و پياده روي هاي عصرگاهي و باران و آسمان ابري دارند؛ اما آيا اين حال و هواي متفاوت، شرايط روحي ما آدم هاست يا تقصير پاييز است؟ بسياري از ديدگاه ها دليل اين اتفاق را کوتاهي روز و نور و حضور خورشيد مي دانند و معتقدند که اين شرايط طبيعي روي هورمون ها و بسياري از مکانيزم هاي رواني آدم ها اثراتي دارد. اين اثرات لزوما منفي نيستند و متناسب با شرايط جسمي و روحي هر فرد واکنش ها مختلف است، اما اثر منفي نور کم و دسترسي نداشتن به تابش مستقيم نورخورشيد از آن مواردي است که غير قابل انکار نيست. خوب است که برخي از عوارض پاييز و حال و هواي روزهاي پاييزي را مرور کنيم.
افسردگي پاييزي
با شروع اين فصل، دوباره دلتنگي ها و خاطرات به آدم برمي گردد و اگر اين دلتنگي زياد و رنگ خاطرات هم غمگينانه باشد، مي تواند فرد را منزوي و گوشه گير کند و عاملي براي شروع يا استمرار افسردگي باشد. کارشناسان البته غم و اندوهي را که تنها نشات گرفته از کم شدن تابش نور خورشيد و روزهاي کوتاه و آسمان ابري است، «افسردگي پاييزي» نامگذاري کرده اند که زودگذر است. ممکن است روزمرگي در امور زندگي و کار و دچار شدن به تکرار را در ايام ديگر سال هم داشته باشيد؛ اما در روزهاي پاييزي که طول روز کوتاه است، اين شرايط بيشتر احساس مي شود و افکار منفي و سرزنشگر به ذهن آدمي رسوخ مي کند.
پزشکان مي گويند معمولا در فصولي مانند پاييز و زمستان که تابش نور خورشيد کم مي شود و طول روز کاهش مي يابد، ترشح برخي ناقل هاي عصبي در بدن برخي افراد دچار اختلال مي شود و در نتيجه اين شرايط روحي، افراد اشتهاي خود را از دست مي دهند و انرژي بدن آنها کاهش پيدا مي کند. کمبود نور خورشيد باعث کاهش سروتونين مي شود که تنظيم خلق و خوي را به هم مي ريزد. هنگامي که اين عناصر بدرستي کار نمي کنند، ممکن است متوجه افسردگي يا نشانه هاي ديگر مانند خستگي شويد. عوامل ديگري نيز وجود دارد؛ به عنوان مثال، سطح ملاتونين مي تواند تحت تاثير تغيير در فصل باشد و الگوهاي خلق و خوي فرد را تحت تاثير قرار دهد.
در چنين شرايطي ممکن است فرد براي مدتي کوتاه، احساس بي ارزشي، نااميدي، انرژي کم و کندي، اختلال در خواب، تغيير در وزن يا اشتها و دشواري در تمرکز کند؛ البته اين تغييرات نمي تواتد ناشي از تغييرات آب و هوا و روز و شب باشد؛ بلکه خود فرد نيز تاثير زيادي در بروز اين شرايط دارد. محققان معتقدند، زنان و جوانان بيشتر در معرض اين مدل از افسردگي فصلي قرار دارند.
بيماري هاي پاييزي
تغييرات چشمگير آب و هوايي طي فصل پاييز، بويژه نوسانات دمايي سريع و وزش بادهاي سرد مي تواند سيستم ايمني بسياري از افراد را تضعيف کند. برخي تغييرات آب و هوايي در فصل پاييز موجب افزايش فشار بارومتريک مي شود و افراد مستعد ميگرن از پيامدهاي اين شرايط رنج خواهند برد. محيط در واقع موجب ترکيبي از افزايش فشار در مغز و کاهش کارايي گيرنده هاي درد در مغز خواهد شد. در عين حال انجام فعاليت هاي روزانه يا ورزش، تنها دلايلي نيستند که مي توانند موجب افزايش ضربان قلب فرد شوند. با کاهش دماي هوا، بدن براي حفظ گرماي خود، رگ هاي خوني را منقبض مي کند که اين شرايط مي تواند افزايش اندک فشار خون را به همراه داشته باشد. اين ميزان اندک افزايش فشار خون براي افراد سالم نگران کننده نيست، اما افراد مبتلا به پرفشاري خون ممکن است براي پرهيز از يک حمله قلبي ناگهاني، نيازمند تعديل در انجام فعاليت هاي خود طي فصل پاييز باشند. همچنين گفته شده که پاييز مي تواند موجب افزايش قند خون شود و افراد مبتلا به ديابت بايد به اين نکته توجه داشته باشند. کاهش دما مي تواند استرس و فشار بيشتري را به بدن وارد کند. اين استرس، اغلب بدن را وارد حالت جنگ يا گريز مي کند که ترشح هورمون هايي مانند آدرنالين و کورتيزول را در پي دارد. اين هورمون ها کبد را به توليد گلوکز بيشتر براي تامين انرژي تشويق مي کند که مي تواند به افزايش بيش از حد سطوح قند خون منجر شود.
در عين حال زماني که هوا سرد مي شود، احتمالا برخي افراد متوجه خشکي پوست بدن خود مي شوند؛ اگرچه شايد به اندازه تابستان تعريق را تجربه نکنند، اما اين به معناي آن نيست که بدن طي ماه هاي سرد سال مستعد کم آبي نيست. افراد طي روزهاي سرد سال تمايل بيشتري به مصرف نوشيدني هاي حاوي کافئين مانند چاي و قهوه دارند که ادرارآور است و اين از جمله مواردي است که مي تواند احتمال کم آبي بدن را افزايش دهد.
چطور از پاييز لذت ببريم؟
بهترين راه براي دوري از اين احساس، آن است که به زيبايي ها و حال و هواي دلنشين پاييزي دل بسپاريم، بخصوص زمان بيشتري را در دل طبيعت باشيم و ارتباط عاطفي با ديگران و اعضاي خانواده را بيشتر کنيم. درست است که هوا سرد است و شب زود فرامي رسد؛ اما مي توان با برنامه ريزي، براي دورهمي هاي خانوادگي و دوستانه وقت گذاشت.
ورزش و استراحت هاي به موقع را رها نکنيد، غذاي سالم بخوريد و به سلامت خود اهميت دهيد. چرا که با اولين بيماري و آنفلوانزا مجبور مي شويد در خانه تنها بمانيد. در عين حال تلاش کنيد از اضطراب و موضوعات نگران کننده که موجب مي شود خودتان را سرزنش کنيد، دور بمانيد. يکي ديگر از راه هاي ابتلا به جلوگيري از افسردگي پاييزي يا کم کردن اثرات آن، اين است که براي چند ماه آينده و روزهاي بلند و شب هاي کوتاه آن برنامه ريزي داشته باشيد تا احساس تنهايي و بيهودگي به سراغتان نيايد. پاييز، فصل رنگ است و استفاده از رنگ هاي گرم در دکوراسيون خانه و محل کار، بخصوص در ميان لباس هايي که هر روز مي پوشيد، اهميت زيادي دارد. روسري، شال و شال گردن، مانتو يا کفش و کيف هايي که با رنگ هاي گرم پاييزي تطابق داشته باشد، روحيه شما را شاد مي کند و اين همراهي با طبيعت، آرامتان مي کند. در عين حال مي توانيد انفرادي يا گروهي و خانوادگي دل به طبيعت يک پارک کوچک يا جنگل هاي شمال کشور بسپاريد تا طبيعت و زيبايي هاي آن آرامتان کند و انرژي هاي منفي را از جسم و جان شما بزدايد. مي توانيد عکس هاي زيبايي از طبيعت و خودتان در طبيعت بگيريد و خاطرات زيبايي از آن بسازيد.
پاییز فصل آخر سال است
اين کتاب را که نسيم مرعشي نوشته، برنده جايزه ادبي جلال آل احمد شده و تاکنون بيش از 39 بار تجديد چاپ داشته است. اين کتاب زندگي سه دختر جوان به نام هاي شبانه، روجا و ليلا را روايت مي کند که سرشار از دغدغه هاي دخترانگي هستند. به همين دليل ممکن است براي بسياري از دختران جوان از جذابيت بالايي برخوردار باشد. اين کتاب از دو بخش با عنوان تابستان و پاييز تشکيل شده و هر يک از اين دو بخش نيز از سه فصل مجزا برخوردار است. هر يک از فصول اين کتاب از سوي يکي از شخصيت هاي اصلي داستان روايت مي شود. از نقاط قوت کتاب، سبک نوشتاري خوب داستان و خوش خوان بودن آن است و داستان بسيار قابل لمس و هم ذات پنداري با هر سه شخصيت آسان است، به طوري که مي شود هر سه شخصيت را در وجود خود پيدا کرد. در اين داستان، هيچ شخصيتي قهرمان يا مطلقا خوب يا بد نيست، همه خودشان هستند.
قسمت هايي از متن:
فکر اين که چرا به اينجا رسيديم، کجا را اشتباه کرديم، کجاي خلقت و با کدام فشار شالوده مان ترک خورد که بدون اين که بدانيم براي چه، با يک باد، طوري آوار شديم روي خودمان که ديگر نمي توانيم از جاي مان بلند شويم، نمي توانيم خودمان را بتکانيم و دوباره بايستيم و اگر بتوانيم، آني نيستيم که قبل از آوار بوده ايم. اشتباهِ کدام طراح بود که فشارها را درست محاسبه نکرد و سازه مان را طوري غيرمقاوم ساخت که هر روز مي تواند براي شکستن مان چيزي داشته باشد؟ فکر زندگي بي خنده و بي آرزو تکه تکه ام مي کند. مثل لکه ي زشت زرد ماست، روي پيشخان آشپزخانه.
وقتي سکوت مي کنم يعني موافقم؟ نه، نيستم. من وقتي موافق باشم سکوت نمي کنم، مي خندم. دهانم را باز مي کنم و مي گويم بله، موافقم. اما سکوت، مي دانم که نمي کنم. شايد آن روز هم سکوت کرده بودم که فکر کردي با رفتنت موافقم. ساکت نشسته بودم و چمدانت را مي بستم. موافق نبودم، فقط ساکت بودم؛ و تو بدون من رفتي.
«هفت دقیقه تا پاییز»،
«هفت دقيقه تا پاييز»، سومين فيلم سينمايي عليرضا اميني است که در سال 1388 اکران شد. محسن تنابنده، نويسنده و بازيگر اين فيلم است که براي بازي در اين فيلم، برنده سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش اول مرد جشنواره فيلم فجر شد. هديه تهراني و حامد بهداد، دو بازيگر مطرح اين فيلم هستند.
آسمانش را گرفته تنگ در آغوش
ابر؛ با آن پوستین سردِ نمناکش
باغ بی برگی،
روز و شب تنهاست،
با سکوت پاکِ غمناکش
سازِ او باران، سرودش باد
جامه اش شولای عریانی ست
ور جز اینش جامه ای باید
بافته بس شعله ی زر تا پودش باد
گو بروید، هرچه در هر جا که خواهد، یا نمی خواهد
باغبان و رهگذاری نیست
باغ نومیدان
چشم در راه بهاری نیست
گر زچشمش پرتو گرمی نمی تابد
ور برویش برگ لبخندی نمی روید
باغ بی برگی که می گوید که زیبا نیست؟
داستان از میوه های سربه گردون سای
اینک خفته در تابوت پست خاک می گوید
باغ بی برگی
خنده اش خونی است اشک آمیز
جاودان بر اسب یال افشان زردش می چمد در آن
پادشاه فصل ها، پاییز
مهدی اخوان ثالث (م. امید)
پاییز، تنهایی
اين هفتمين آلبوم احسان خواجه اميري، خواننده پاپ ايراني است که در سال 1393 منتشر شد. بيشتر قطعات اين آلبوم را روزبه بماني سروده و زهرا عاملي و حسين غياثي از ديگر ترانه سرايان اين آلبوم هستند. عليرضا افکاري، احسان خواجه اميري، مهرداد نصرتي و عليرضا کهن ديري، آهنگ هاي قطعات اين آلبوم را ساخته اند. «پاييز، تنهايي»، شامل 12 قطعه است.