خارک بدون مشعل روشن
پتروشيمي خارک که بيش از 20 سال از شروع به کارش در جنوبي ترين نقطه آب هاي ساحلي کشورمان مي گذرد، حالا علاوه بر تلاش براي افزايش ظرفيت، قرار است جزيره را از خاطره فلرهاي روشن دور کند تا سبزتر از قبل بماند. مديرعامل و مسوولان مي خواهند خبر خاموش شدن بزرگترين مشعل روشن خليج فارس را در بلندترين شب سال رسانه اي کنند. خبر آنقدر ساده و کوتاه است که جاي پس و پيش نمي گذارد. يک اتفاق خوشحال کننده قرار است رخ دهد؛ مشعل فروزان که از حدود 50 سال قبل با قدي برافراشته و پرحرارت، گوشه اي از خليج فارس محکوم به تنها سوختن بود، حالا قرار است به جزيره بيايد و مهمان پتروشيمي خارک شود و بعد به دريا برگردد و سفرش را شايد تا آن سوي زمين طي کند.
در طرح جديد پتروشيمي قرار است 220 ميليون فوت مکعب گازي که در حداقل 50 سال گذشته، هر روز در سکوي فروزان سوخته شده، به خارک بيايد و فروزان ديگر بدون مشعل و پاک در خليج هميشه فارس، روشن بماند.
پتروشيمي جمع و جور اما سرشلوغ
مجتمع پتروشيمي خارک ابتدا در سال 1348 براي بازيافت پروپان، بوتان نفتا و گوگرد از گازهاي استحصالي چاه هاي حوزه نفتي فلات قاره ايران نصب و راه اندازي شد، اما حدود سه دهه بعد به منظور جلوگيري از سوختن گازهاي سبک توليد شده در فرآيند مجتمع و تبديل آن به فرآورده هايي با ارزش افزوده بالا و کاهش آثار زيست محيطي و اشتغال در جزيره، طرح احداث واحد متانول خارک آغاز شد و کلنگ احداث پتروشيمي خارک در سال 73 بر زمين خورد و در سال 78 يعني پنج سال بعد افتتاح شد. خوراک پتروشيمي خارک روزانه 4 ميليون مترمکعب گازهاي ترش همراه استحصال شده از استخراج نفت مناطق دريايي و خشکي شامل هيدروکربن هاي سنگين و ترکيبات گوگردي است. شايد بتوان گفت پتروشيمي خارک از اولين پتروشيمي هايي است که در خيز اول پتروشيمي دهه 70 براي تحولات اساسي کليد خورد و خيلي زود به نتيجه رسيد. اين مجموعه خودکفا که افزون بر تامين نيازهاي خود، گاز مايع مردم بومي جزيره را هم تامين مي کند، يکي از بزرگترين مخازن ذخيره سازي متانول را در اختيار دارد و به اين ترتيب مي تواند با اين ظرفيت ذخيره سازي، بازار متانول را تحت تاثير قرار دهد. اين شرکت از دو واحد ال پي جي و متانول تشکيل شده است که پنج محصول متانول، پروپان، بوتان، نفتا و گوگرد را توليد مي کنند و حالا غلامرضا اميرشقاقي، مديرعامل اين مجتمع از برنامه ريزي ها براي اجراي واحد 2 متانول اين مجتمع خبر مي دهد.
بالاترين ظرفيت ذخيره سازي متانول
مديرعامل پتروشيمي خارک با بيان اينکه گاز سرچاهي حاصل از توليد نفت منطقه خارک به عنوان خوراک وارد پتروشيمي خارک مي شود، مي افزايد: همه محصولات اين مجتمع پتروشيمي (سالانه يک ميليون و 150 هزارتن) از طريق اسکله خود شرکت صادر مي شود. او مي گويد: اين شرکت با داشتن پنج مخزن با مجموع حجم 240 هزار تن، توانايي ذخيره بيشترين حجم متانول را در کشور دارد که مي تواند نقشي بسزا در بازار داشته باشد. مديرعامل پتروشيمي خارک فارغ از اطلاعاتي که درباره مجموعه فعال و پرخبر خودش دارد، يک خبر خوب براي کل جزيره و صنعت نفت هم دارد و آن اينکه قرار است در همين روزها جزيره خارک بدون مشعل روشن باشد و گازهاي همراهي که در اين سال ها تا همين چند روز گذشته مي سوختند به عنوان سوخت براي پتروشيمي خارک مورد استفاده قرار گيرند. تاکنون و در اين سال ها حدود 30 ميليون فوت مکعب گاز از ميدان ابوذر به صورت روزانه به جزيره خارک و پتروشيمي خارک رسيده، اما حالا قرار است گاز فروزان را هم دريافت کنند.
اميرشقاقي توضيح مي دهد: ظرفيت پتروشيمي خارک روزانه 150 ميليون فوت مکعب است که در حال حاضر روزانه 100 ميليون فوت مکعب آن فعال است و آنها مي توانند به راحتي با گاز فروزان، افزايش ظرفيت قابل توجهي داشته باشند. او مي گويد پتروشيمي خارک در اين مدت با حدود 72 درصد ظرفيت خود فعال است و حدود 28 درصد کمتر از ظرفيت توليد مي کنيم. درآمدمان از توليد فعلي حدود يک ميليون 100 هزار دلار است و با اين افزايش ورودي گاز از ميدان فروزان که ظرفيتشان را کامل مي کند، درآمد به روزانه 1.5 ميليون دلار هم مي رسد و اين يعني درآمدي که از تکميل چرخه توليد حاصل مي شود و اين موضوع اهميت زيادي دارد.
وي تاکيد مي کند در گذشته به دلايل مختلفي اين انتقال گاز به خارک اجرايي نشده و هم اکنون شرکت نفت فلات قاره با پيشنهاد ما موافقت کرده تا زمان راه اندازي NGL خارک اين گاز نسوزد و به مجموعه پتروشيمي خارک منتقل شود.
شقاقي ادامه مي دهد: طبق اين توافق قرار شد پتروشيمي خارک خط لوله اين انتقال را در سکوي فروزان تکميل کند. به اين ترتيب دو پل 32 و 54 متري را براي اتصال خطوط لوله 6 و 16 اينچي از سازه مشعل تا سکوي اصلي فروزان سکوي اصلي را برقرار کرديم و روي آن پل هم لوله 16 اينچ قرار داديم تا گاز منتقل شود. براي خط لوله هم آنتي کروژن، مواد شيميايي و پکيج مورد نياز را خريداري و به عبارتي همه موارد فني را رعايت کرديم تا در نهايت به ما اجازه بهره برداري از اين گاز را دادند. قرارداد هم از زمان آماده شدن اين پروژه تا 90 روز قبل از راه اندازي NGL خارک است. وي با تاکيد بر اينکه با اجراي اين پروژه ديگر در جزيره خارک گازي فلر نمي شود، مي گويد: سکوي فروزان در 104 کيلومتري از جزيره خارک قرار گرفته و فلر اين ميدان، بزرگترين فلر ميادين نفتي ايران است که در خليج فارس قرار گرفته و با اين انتقال حدود 35 ميليون فوت مکعب اين گاز ترش براي ما و 15 ميليون فوت مکعب براي شرکت نفت فلات قاره در مجموع 50 ميليون فوت مکعب در روز گاز به جزيره خارک منتقل مي شود که يا براي خوراک ما يا براي تزريق در چاه ها به کار گرفته مي شود.
سهم پتروشيمي خارک از جهش سوم
بهزاد محمدي، معاون وزير نفت در امور پتروشيمي نيز چند هفته قبل بازديدي کوتاه، اما اختصاصي از پتروشيمي خارک و ايجاد شرايط براي اين اتفاق مهم به جزيره خارک داشت. او ضمن بازديدي از NGL خارک، تاکيد کرد که پروژه هاي NGL از اين جهت که باعث حذف مشعل سوزي مي شوند، اهميت زيادي دارند و اظهار اميدواري کرد که NGL خارک هرچه زودتر اجرايي شود و در عوض پروژه موقت و جايگزين پتروشيمي خارک در جهت جلوگيري از سوختن گازهاي همراه ميدان فروزان موفق باشد و به محصول با ارزش تبديل و دوباره به دريا براي صادرات برگردد. مديرعامل شرکت ملي صنايع پتروشيمي با اشاره به اينکه پتروشيمي خارک پس از مجموعه مرودشت، دومين پتروشيمي قديمي کشور است، گفته بود: اين شرکت گاز ترش ورودي به مجتمع را تصفيه و خوراک خود را تهيه و به متانول تبديل مي کند که اين نشان دهنده تکميل زنجيره ارزش در اين واحد است. محمدي با بيان اينکه 27 پروژه پتروشيمي تا پايان سال 1400 و 26 پروژه ديگر نيز تا پايان سال 1404 به بهره برداري خواهد رسيد، اظهار کرده بود: دو پروژه ان جي ال خارک و متانول 2 پتروشيمي خارک از پروژه هاي جهش سوم پتروشيمي محسوب مي شوند که اميدواريم تا سال آينده شاهد فعال سازي اين پروژه ها باشيم. در واقع ظرفيت صنعت پتروشيمي تا پايان سال 1404 به بيش از 130 ميليون تن مي رسد که پروژه متانول 2 پتروشيمي خارک هم در تحقق اين موضوع اثرگذار است.