فراموشکارها بخوانند
مشعل فراموشکاري اندازه دارد. اگر از اندازه اي بيشتر و تکرار شود، ديگر نگران کننده است. يعني ممکن است حتي به اين فکر کنيد که نکند زودتر از رسيدن به سن پيري، آلزايمر به سراغتان آمده و مثل من مجبور شده ايد به سراغ پزشک مغز و اعصاب و روان و انجام تست ها و آزمايش هاي مختلف براي احتمال ابتلا به آلزايمر و فراموشي برويد؛ اما سوال اينجاست که اگر جواب منفي بوده و خبري از آلزايمر نباشد، با فراموشکاري هاي روزمره چه بايد کرد؟ فراموشکاري هايي که ممکن است کوچک به نظر بيايد؛ اما جريان روزانه زندگي را به هم بريزد. اتفاقاتي مثل برنداشتن کليد در ورودي خانه، جا گذاشتن تلفن همراه يا کيف پول در خانه يا محل قرار قبلي و يا جا گذاشتن جزوه در اتوبوس و... بسياري از ما براي جلوگيري و کاهش موارد فراموشکاري به دنبال کنترل رفتارهاي روزانه و حفظ آرامش هستيم. بسياري ديگر برنامه هاي اصلي را در اولويت قرار مي دهند و فرعيات را کنار مي گذارند تا ذهنشان مشغول نشود. برخي ديگر هم براي هر کدام از برنامه هاي کوچک و بزرگ روزانه، زمان بندي و نشانه گذاري مي کنند؛ اما به نظرتان اين تفکيک، کار را سخت تر نمي کند؟ و اينکه چنين تفکيکي تا چه زماني مي تواند دوام داشته باشد؟ به همين دليل شايد لازم است ابتدا ريشه فراموشکاري را پيدا کنيم و در ادامه به دنبال زمينه هاي تشديد و اختلال در آن باشيم و بعد هم به سراغ انجام اقدام هايي برويم که مي تواند در کاهش فراموشي به ما کمک کند.
اگر شما هم مثل نويسنده، اشيايي را که به طور روزمره با آنها سروکار داريد، گم مي کنيد، يا جا مي گذاريد، اگر در زمان صحبت کردن، يادآوري کلمات مناسب برايتان دشوار مي شود يا اسامي افراد، مکان ها و ساير جزييات را در لحظه فراموش مي کنيد، يا مطالب خوانده شده را به ياد نمي آوريد و حافظه تصويري تان محدود و محو شده و... لازم است روي موضوع فراموشي و اثرات آن بر زندگي تان حساس شويد.
اين احتمال بسيار زياد است که يکي از دلايل اصلي بروز يا شدت گرفتن فراموشي يا آسيب به حافظه کوتاه مدت، استرس در زندگي شخصي يا شغلي باشد که بايد روي اين موضوع تمرکز بيشتري کنيد. در زندگي که اين روزها بيشتر ما گرفتار آن هستيم، فرصت کمي براي کسب آرامش يا سکون در لحظه پيدا مي کنيم و گاه ممکن است در تمام ساعات روز حتي چند دقيقه هم ذهنمان خالي از دغدغه نشود. عموم ما دو يا چند شغله هستيم و حتي اگر يک شغل داشته باشيم يا حتي يک زن خانه دار باشيم، باز هم مشغله هاي بسياري اطراف ما را گرفته است. بهتر است زمينه هاي نگراني، استرس و دلمشغولي هاي عصبي کننده را از خودمان دور کنيم. استرس مقدار بيش از حدي از کورتيزول (هورمون استرس) را به همراه آدرنالين در بدن ما منتشر مي کند که مي تواند در بلند مدت روي مهارت هاي شناختي همچون حافظه تأثير منفي بگذارد.
موضوع ديگري که براي همه زياد اتفاق مي افتد، حواس پرتي است. در اطراف ما چه در خانه و چه محيط کار و خيابان و... موضوعات و افراد زيادي وجود دارد که باعث حواس پرتي و فراموش کردن کارها مي شود. به عنوان مثال به محض اينکه وارد اتاق مي شويد تا اتو را برداريد، در همان لحظه يادتان مي افتد که بايد از کمد لباس چيزي برداريد و همين کار باعث فراموش کردن کار اصلي مي شود؛ هر چه دامنه اين موضوعات ذهني و پيراموني بيشتر و متعدد تر باشد، حواس پرتي هم بيشتر مي شود. حالا اگر کمي سن بالاتر برود و همين مشغله ها ادامه دار باشد، اوضاع سخت تر مي شود. در واقع پس از کامل شدن رشد، مغز ديگر سلول هاي مغزي جديدي نمي سازد، يعني به جاي سلول هايي که مي ميرند، هيچ سلول جديدي جايگزين نمي شود و درنتيجه تعداد سلول هاي مغز کاهش مي يابد. در اين حالت فعال بودن و کار کشيدن از حافظه مي تواند مفيد باشد. به همه اين دلايل، سيگار کشيدن، رژيم غذايي نامناسب، خوردن انواع فست فودها و غذاهاي چرب و... را هم بايد اضافه کرد.
اما براي جبران اين شرايط راه هاي زيادي وجود دارد که در هر سن و سال و شرايط، بايد راه اصلاحي آن را پيدا کرد. براي شروع بهتر است به چند عادت توجه کنيد. از جمله اينکه چند کار را به طور همزمان انجام ندهيد. مغز شما بايد کاري را که قرار است به خاطر بسپارد، انتخاب کند. بنابراين، با کم کردن گزينه هاي انتخابي، اجازه ندهيد کاري را که شما مايل به انجام آن هستيد، فيلتر کند. حافظه کوتاه مدت، شکننده است؛ اگر قرار است الان لباس تان را اتو بزنيد، به همين کار فکر کنيد. فکر کردن به کارهاي فردا يا نگراني در مورد اتفاقات ديروز، فقط لحظه و حال حاضر را به هم مي ريزد و آسيب زننده است. به اين فکر کنيد که اگر موضوع دوم مهم تر و جدي تر است، پس وقت اتو زدن نيست و اگر آن موضوع جدي نيست، پس به وقتش به آن فکر کنيد.
اقدام مفيد ديگر، يادآوري کارهايتان است؛ نکته، نام يا شماره اي را که مي خواهيد به خاطر بسپاريد، جايي بنويسيد و آن را روي تلفن همراه يا ميز کار يا يخچال بچسبانيد و يا با صداي بلند براي خودتان تکرار کنيد. يکي ديگر از روش هاي مفيد اين است که موضوعات بزرگ را تکه تکه کرده و براي به خاطر سپردنشان نشانه گذاري کنيد. به عنوان مثال هر چيزي که به مدرسه بچه ها برمي گردد، با خودکار و قلم يا يک رنگ خاص آن را براي خود يادآوري کنيد.
اما در کنار اين موارد قدم زدن، استنشاق هواي تازه، نگاه کردن به مناظر طبيعي، گياهان و مناظر دور دست تاثير زيادي در حفظ آرامش، باز کردن فضاي ذهني و رسيدن بيشتر اکسيژن به مغز دارد.
علاوه بر اينها دنياي تکنولوژي، فرصت هاي زيادي را براي نجات ما از فراموشي تدارک ديده و برنامه هاي کاربردي زيادي وجود دارد که مي توانند بخشي از فراموشي و حواس پرتي روزانه را جبران کنند. مي توانيد با نصب اين برنامه هاي کاربردي، بخشي از امور روزانه، قرارها، قسط ها، قرص ها و... را به آنها بدهيد تا سروقت، به يادتان بياورند و خودتان امور ديگري را در حافظه نگه داريد. اگر هم هنوز نوستالژي کاغذ و قلم و مکتوب کردن را داريد، يک دفتر يادداشت يا سالنامه داشته باشيد تا برنامه هايتان را مثل يک منشي ثبت کنيد و از يادآوري و نوشتنشان اصلا خجالت نکشيد.
چه بشنویم
عشق یعنی...
فریدون آسرایی از خوانندگان پاپ ایرانی است که زمان زیادی دور از ایران و موسیقی بود؛ اما با چند تیتراژ تلویزیونی و حضور در برنامه های تلویزیونی و البته به واسطه صدایی متفاوت، خیلی زود طرفداران زیادی پیدا کرد. آلبوم «عشق یعنی» هفتمین آلبوم رسمی فریدون آسرایی است که ۱۲ قطعه دارد و در سال ۱۳۹۳ منتشر شده است. این آلبوم یکی از پرطرفدارترین آلبوم های فریدون آسرایی است.
شعر
خون هر آن غزل که نگفتم به پای توست
این جا برای از تو نـوشـتن هوا کم است
دنیا برای از تو نوشـتن مــرا کم اسـت!
اکسیر من! نه اینکه مرا شعر تازه نیست
من از تو می نویسم و این کیمیا کم است
سرشارم از خیال ولی این کفاف نیـست
در شعر من حقیقت یک ماجرا کم است
تا این غـزل شـبیه غـزل های من شود
چیزی شـبیه عطر حضور شما کم است
گاهی تو را کنار خود احـساس می کنم
اما چقدر دل خوشی خواب ها کم است!
خون هر آن غزل که نگفتم به پای توست
آیـا هـنوز آمـدنـت را بها کـم اسـت!
*محمدعلی بهمنی
چه بخوانیم
این هم مثالی دیگر
اين کتاب شامل چهار جستار از حقايق زندگي روزمره است. ديويد فاستر والاس David Foster Wallace اين کتاب را نوشته و معين فرخي آن را ترجمه و انتشارات اطراف هم آن را منتشر کرده است. بيشترين شهرت ديويد فاستر والاس در نوشتن رمان «شوخي بي پايان» است که در سال 2006 از سوي مجله تايم به عنوان يکي از 100 رمان برتر انگليسي زبان از سال 1923 تا سال 2005 در نظر گرفته شد. در اين کتاب مثال هايي آورده مي شود که ممکن است هر روز با آنها مواجه شويم؛ اما چون به شکل روزمره هستند، به آنها توجهي نمي شود. ممکن است شما هر روز يک مسابقه ورزشي مانند بازي تنيس را تماشا کنيد، اما هيچ وقت به زيبايي آن پي نبريد. يا حداقل با نگاهي خاص آن را نبينيد. يا هر روز گوشت يا آب بخوريد؛اما به ارزش آن توجهي نشان ندهيد.در هر صورت ديدي که ديويد فاستر والاس در اين کتاب به ما مي دهد، متفاوت و شايسته توجه است. هرچند خود والاس دلش نمي خواهد ماهي قصه اش پير باشد؛ اما بايد قبول کرد که او تلاش دارد ما را متوجه آب کند. بايد توجه داشت، همين آب است که ما را زنده نگاه داشته؛ اما ما توجهي به آن نداريم. در واقع يافتن معنا در حقايق روزمره، مي تواند زندگي ما را به طور کلي دگرگون کند.
چه ببینیم
رو یای سیاه
سيزدهمين دوره جشنواره سينما حقيقت با معرفي مستندهايي در حوزه هاي مختلف از 18 تا 25 آذرماه در چند بخش جشنواره، مسابقه ملي ، مسابقه بين الملل ، جشنواره شهيد آويني ، مسابقه فيلم هاي مستند کارآفريني ، بخش هاي جنبي و نکوداشت برگزار شد. فيلم هايي مثل خسوف ، جايي براي فرشته ها نيست و تنها چند متر جزو نامزدهايي با بيشترين نامزدي در رشته هاي مختلف به عنوان بهترين ها معرفي شدند. مستندهاي اين جشنواره به زودي اکران مي شوند و قابل پيگيري هستند. آنها را از دست ندهيد.