ظرفیت تولید یادآوران را بالا می بریم
در حال حاضر ايران در برداشت نفت از ميدان هاي مشترک غرب کارون از همسايه عراقي خود جلوتر است، اما با تشديد تحريم ها و عدم تمايل سرمايه گذاران خارجي براي توسعه ميدان هاي غرب کارون، اين نگراني وجود دارد که شرکت ملي نفت ايران در توسعه ميدان هاي غرب کارون تعلل داشته باشد؟
خير ايران هيچ تعللي در توسعه ميدان هاي مشترک غرب کارون ندارد. کافي است نگاهي به آمارهاي رسمي برداشت نفت اين ميدان ها بيندازيد؛ حتي عراقي ها که محدوديت هاي ايران مانند تحريم را ندارند نيز در برداشت نفت از ما عقب تر هستند. ما با اينکه تحريم هستيم، اما برنامه هاي افزايش توليدمان همچنان ادامه دارد، ضمن اين که تعلل هيچ شرکتي را نيز در بحث تامين منافع ملي مان نمي پذيريم و در صورت مشاهده تعلل نيز به موقع اقدام خواهيم کرد.
درباره غرب کارون بايد بگويم مخزن نفت در اين بخش، حوزه پرريسکي است و لزوما آنچه درباره ذخيره نفت پيش بيني مي کنيم، به دست نمي آيد. در واقع نفت عظيمي در غرب کارون هست اما ويژگي هاي مخزن، جذاب نيست و برداشت نفت را سخت کرده و روي هزينه توليد اثر مي گذارد. گاهي اوقات شرکت هاي ميزبان با شرکت خارجي بر سر هزينه ها به توافق نمي رسند و گاهي اوقات نيز در حين اجراي کار متوجه مي شوند که برآوردهايشان از ذخيره ميدان و ميزان برداشت از آن، با آنچه پيش بيني مي کردند، متفاوت است.
حال شما اين شرايط را به محدوديت ها و فشارهايي که در چندسال اخير آمريکا به صنعت نفت ايران تحميل کرده است، اضافه کنيد؛ متوجه مي شويد که اتفاقا ايران در برداشت نفت در غرب کارون به هيچ عنوان تعلل نداشته است. کافي است نگاهي به آمار توليد نفت در غرب کارون بيندازيم، ظرفيت توليد کنوني نفت ميدان هاي مشترک غرب کارون بيش از 350 هزار بشکه در روز و اين درحالي است که تا سال 92، ظرفيت توليد در اين حوزه روزانه کمتر از 70 هزار بشکه بود. به اين ترتيب شاخص ياد شده در اين سال ها با رشد پنج برابري همراه بوده است. در طول اين مدت نيز تکميل توسعه و بهره برداري از ميدان هاي آزادگان شمالي (فاز نخست)، يادآوران (فاز نخست) و ياران شمالي در مجموع با ظرفيت توليد 215 هزار بشکه نفت در روز در سال 95 محقق شد. توسعه ميدان نفتي آزادگان جنوبي نيز پس از خلع يد پيمانکار خارجي به دليل تعلل بيش از حد، در ارديبهشت ماه 1393 با به کارگيري پيمانکاران ايراني در دستور کار قرار گرفت که در اين مدت، بيش از 120 حلقه چاه در اين ميدان حفاري و ظرفيت توليد آن نسبت به سال 93 چهار برابر شده است.
در واقع اکنون برنامههاي توسعه اي شما براي افزايش ظرفيت توليد ميدان هايي که چنين ظرفيتي دارند، ادامه دارد؟
بله. در ميدان هايي که ظرفيت خوبي براي افزايش ظرفيت داريم برنامه هاي افزايش توليدمان را دنبال مي کنيم علاوه بر اين که تا پايان امسال (1398) 10 هزار بشکه به توليد ميدان يادآوران اضافه مي کنيم، برنامه افزايش توليد 50 هزار بشکه ديگر از اين ميدان را نيز در سال آينده به محض تصويب شرکت ملي نفت ايران داريم. در آزادگان جنوبي هم برنامه افزايش توليد داريم. درباره آزادگان شمالي بايد بگويم که مخزن اين ميدان خيلي بزرگ نيست، اما مي توانيم در اين ميدان نيز افزايش توليد داشته باشيم و اخيرا نيز پيشنهادهايي مبني بر حفاري چند حلقه چاه در اين ميدان براي افزايش ظرفيت توليد داشتيم که در حال بررسي است.
برنامه افزايش ظرفيت توليد يادآوران از چه زماني اجرايي مي شود؟ اجراي اين برنامه به اين معناست که ديگر مذاکره اي با چيني ها براي شروع توسعه فاز دوم ميدان يادآوران نخواهيد داشت و توسعه فاز دوم اين ميدان به پيمانکاران ايراني واگذار مي شود؟
همچنان براي شروع فاز دوم توسعه اين ميدان با چيني ها در حال مذاکره هستيم. اما اخيرا همکاران ما در شرکت متن طرح توسعه تکميلي ميدان يادآوران را تهيه کرده و آن را در اختيار مديريت برنامه ريزي تلفيقي شرکت ملي نفت ايران قرار داده اند. براساس اين طرح، ظرفيت توليد ميدان يادآوران با حفاري 25 حلقه چاه ديگر 50 هزار بشکه افزايش خواهد يافت. در واقع هدفمان از تهيه اين طرح اين بود که چنانچه چيني ها به هر دليلي نخواهند براي توسعه فاز دوم يادآوران بيايند، خودمان طرح توسعه تکميلي را تا آمدن سرمايه گذاران خارجي اجرا کنيم. به محض اينکه طرح به تصويب شرکت ملي نفت ايران برسد، آن را اجرايي خواهيم کرد.
بايد اين موضوع را هم يادآور شوم که در توسعه ميدان هاي غرب کارون تکيه گاه ما پيمانکاران داخلي هستند اما هرگز تعامل با شرکت هاي خارجي براي عقب نماندن از دانش روز دنيا قطع نمي کنيم.
شما در صحبت هاي خود به ميدان آزادگان جنوبي هم اشاره کرديد، اين ميدان هم از جمله ميدان هايي است که ظرفيت توليد آن در حال افزايش است، گويا به تازگي هم تاسيسات بهره برداري فرآورش سيار را در آزادگان جنوبي به بهره برداري رسانديد؟
بله سرمايه گذار خارجي در قالب قرارداد ساخت، مالکيت و بهره برداري (BOO) در مدت زمان کمتر از يک سال تاسيسات بهره برداري فرآورش سيار آزادگان جنوبي را با ظرفيت 50 هزار بشکه در روز احداث کرد، در شرايطي اين پروژه اجرا شد که ايران تحريم بود و همه فکر مي کردند که ما حتي نمي توانيم يک قطعه پيچ را وارد کنيم چه برسد به اين که سرمايه گذار خارجي بيايد و طرح را اجرا کند، اما اکنون که پروژه به بهره برداري رسيده است، بايد بگويم که ما در همين يک سال گذشته همه اقلام مورد نيازمان را وارد کرديم و سرمايه گذار خارجي نيز اذعان کرد که سرعت اجراي پروژه در ايران قابل مقايسه با ساير کشورها نبوده و آنها در کمتر از 5 ماه توانستند اين تاسيسات را بسازند. اين پروژه از آن جهت براي ما بسيار مهم است که بايد بدانيم 70 درصد هزينه توسعه ميدان، به حفاري چاه ها، 20 درصد آن براي احداث خطوط لوله و فرايندهاي جرياني و کمتر از10 درصد آن به احداث تاسيسات فراورشي اختصاص دارد، اما معمولا در مرحله ساخت واحدهاي فراورشي سرعت اجراي کار بسيار کند مي شود که تصميم گرفتيم اين معضل را در ميدان آزادگان جنوبي حل کنيم که خوشبختانه با ايده ساخت تاسيسات فراورشي سيار به هدفمان رسيديم، به نحوي که وزير نفت نيز دستور داده اند که اين طرح را در ساير ميدان ها نيز اجرايي کنيم.
قرارداد توسعه ميدان هاي سپهر و جفير و همچنين آبان و پايدار غرب هم اکنون در چه مرحله اي قراردارد؟
درمورد ميدان هاي سپهر و جفير که قرارداد آن با شرکت گسترش انرژي پاسارگاد در قالب IPC در اسفندماه 97 امضا شد، بايد بگويم که در حال حاضر نشست کميته مديريت مشترک (JMC) برگزار و مجوزهاي لازم نيز براي فعال شدن پيمانکاران صادر شده است. طبق برنامه اي که شرکت پاسارگاد اعلام کرده عملا از سال 99 عمليات حفاري اين پروژه با 4 دکل براي حفاري 16 حلقه چاه شروع مي شود. در حال حاضر نيز پيمانکار براي تامين مالي پروژه تا سقف 150 ميليون دلار مشکلي ندارد.
درباره ميدان هاي آبان و پايدار غرب که قرارداد آن نيز در اسفند سال 96 بين شرکت انرژي دانا و شريک خارجي و شرکت ملي نفت ايران امضا شد، پيمانکار در حال اجراي پروژه است. عمده کار پيمانکار در اين پروژه تامين و نصب پمپ هاي درون چاهي است که چهار پمپ نصب شده است و به زودي نيز، شاهد افزايش توليد برخي از چاه هاي اين ميدان ها خواهيم بود.
ايران پتروليوم: قرارداد توسعه ميدان سپهر و جفير، براي يک دوره 20 ساله امضا شده و هدف از آن، دستيابي به توليد روزانه حداکثر 110 هزار بشکه نفت و توليد تجمعي حدود 512 ميليون بشکه در 20 سال است که هزينه هاي سرمايه اي مستقيم آن معادل 2 ميليارد و 427 ميليون دلار و هزينه هاي غيرمستقيم معادل 413 ميليون دلار برآورد شده است.
قرارداد توسعه ميدان هاي آبان و پايدار غرب با هدف بهبود ضريب بازيافت و افزايش توليد و بهره برداري از اين دو ميدان براي يک دوره 10 ساله امضا شده و هدف از آن دستيابي به توليد روزانه حداکثر 48 هزار بشکه نفت است که براي مدت حداکثر 10 سال ديگر نيز با توافق طرف ها قابل تمديد خواهد بود.