منطقه 2 عمليات انتقال گاز؛ شاهراه انتقال انرژي
از پارس جنوبی تا شمال کشور
مهدي مهرابي استان اصفهان از ديرباز عنوان شاهراه ارتباطي انتقال گاز از جنوب به شمال کشور را با خود يدک مي کشد و در حوزه گاز نيز با مرکزيت منطقه دو عمليات انتقال گاز، عبور 6 خط لوله سراسري و ارتباط با چند منطقه عمليات انتقال گاز، يکي از تاثيرگذارترين مناطق عملياتي در کريدور (شاهراه انتقال انرژي) انتقال گاز از جنوب به شمال کشور به شمار مي آيد. سال 84 با تفکيک مديريت انتقال از بخش پالايش و پخش و تاسيس شرکت انتقال گاز ايران، منطقه دو عمليات انتقال گاز به عنوان يکي از مناطق راهبردي عملياتي، مسؤوليت خدمات انتقال گاز را در محدوده هفت استان کشور شامل سه استان اصفهان، يزد و چهارمحال و بختياري به طور کامل و بخش هايي از استان هاي کهگيلويه و بويراحمد، خوزستان، لرستان و مرکزي به عهده گرفت. منطقه دو عمليات انتقال گاز ايران، گاز طبيعي خروجي پالايشگاه هاي فجرجم، بيدبلند، پارسيان و فازهاي پارس جنوبي را به وسيله 6 خط لوله سراسري، دريافت و با انجام فرايند تراکم و انتقال، آن را به مناطق 3 و 7 عمليات و ساير مصرف کنندگان صنعتي، تجاري و خانگي به محدوده حوزه استحفاظي خود تحويل مي دهد. براي آشنايي بيشتر با اين حوزه عمليات گفت وگو با سيد مجتبي گلستانه، مدير منطقه دو عمليات انتقال گاز گفت وگو کرديم که مشروح آن را مي خوانيم.
لطفا درباره پيشينه کاري خود توضيح دهيد.
از سال 62 در صنعت نفت استخدام و مشغول به انجام وظيفه شدم و هم اكنون در سمت مدير منطقه دو عمليات انتقال گاز، در حال خدمت رساني هستم. پيش از اين، در سمت هاي رئيس بهره برداري مجتمع تاسيسات تقويت فشار گاز دوراهان، رئيس بهره برداري مجتمع تاسيسات تقويت فشار گاز اصفهان، رئيس مجتمع تاسيسات تقويت فشار گاز دوراهان، رئيس مجتمع تاسيسات تقويت فشار گاز اصفهان، مسئول هماهنگي عمليات ايستگاه هاي منطقه دو عمليات انتقال گاز، معاون مهندسي و خدمات فني منطقه دو، معاون عمليات ايستگاه هاي منطقه دو عمليات انتقال گاز مشغول به فعاليت بوده ام. همچنين سال 88 به عنوان کارمند نمونه شرکت ملي گاز ايران انتخاب شدم.
از اصفهان به عنوان شاهراه ارتباطي کشور ياد مي شود؛ آيا در حوزه صنعت گاز نيز اين موضوع حاکم است؟
بله. منطقه دو عمليات انتقال گاز با مرکزيت استان اصفهان، مسئوليت دريافت گاز از مناطق1 و 5 و انتقال آن به منطقه 3 به وسيله خطوط 1،2،3،4،8،10 سراسري را به عهده دارد.
اين به آن معناست که گاز توليدي در ميدان هاي جنوبي کشور مانند آغاجاري و گازهاي توليدي در فازهاي پارس جنوبي توسط اين منطقه به شمال، شمال غرب و شمال شرق کشور منتقل مي شود. به همين دليل منطقه دو عمليات انتقال گاز، يکي از تاثيرگذارترين مناطق عملياتي در کريدور (شاهراه انتقال انرژي) انتقال گاز از جنوب به شمال کشور است.
در سال 98 در مجموع چند ميليارد متر مکعب گاز ازاين منطقه منتقل و در اين مدت، چند کيلومتر از خطوط لوله منطقه پيگراني و نشت يابي شده است؟
از ابتداي فروردين تا پايان بهمن ماه سال گذشته، 127 ميليارد مترمکعب گاز از اين منطقه منتقل و 6 هزار و 806 کيلومتر عمليات نشت يابي و 274 کيلومتر پيگراني تميز کننده نيز انجام شده است.
به طور خاص در سال 98 چه اقدام هايي براي تحقق شعار سال (رونق توليد) و حمايت از شرکت هاي ايراني داشته ايد؟
با شرکت ها، تامين کنندگان و پيمانکاران در خصوص تعديل قراردادهايي که به دليل نوسان هاي اخير ارز باعث عدم توانايي براي توليد محصولات درخواستي مي شود، تعامل داشته ايم.
حفظ حريم خطوط انتقال گاز، از جمله چالش هاي مناطق عملياتي به شمار مي آيد. چه فعاليت هايي براي حفظ حريم خطوط لوله داشته ايد؟ از چه نرم افزارهايي در اين حوزه بهره مي بريد؟
گشت و بازديد از خطوط لوله از سوي 8 گروه نيروي گشت کنترل حريم خطوط سراسري و انتقال گاز( اکثرا در مناطق سخت گذر)، صدور 280 اخطاريه هنگام رويت تجاوز از سوي افراد حقيقي و حقوقي متجاوز به حريم که منجر به مکاتبه از سوي ذينفع با منطقه شده، از اقدام هاي اين منطقه در حوزه حفظ حريم خطوط انتقال گاز بوده است. همچنين با توجه به لزوم حفظ حريم ايمني از سوي منطقه و مقدار وسعت اين سطح (250متر از طرفين) و با ارزشمند شدن عرصه در مسير عبور خطوط لوله، لزوم آگاهي هم جواران، مسؤولان استاني، فرمانداران، شهرداران و دهياران همواره مد نظر است.
مکاتبه با 7 استانداري در حوزه فعاليت منطقه دو عمليات انتقال گاز در ابتداي سال مبني بر اطلاع رساني به تمام ادارات و ارگان هاي زير مجموعه خود براي اخذ استعلام از منطقه در خصوص واگذاري زمين به اشخاص حقيقي و حقوقي مختلف، 59 مورد رفع تجاوزات حرائم خطوط لوله، 438 مورد بازديد و بررسي اوليه و ارائه استعلام به ذي نفعان در 7 استان، 7 مورد حضور در محل براي اجراي احکام قضايي براي پاکسازي حريم، 150 مورد مراجعه به سازمان ها و ادارات دولتي، خصوصي و ... براي افزايش تعاملات و همکاري و آگاهي بخشي، تهيه و نصب تابلوهاي عبور ممنوع و ساخت و ساز ممنوع در حريم خطوط لوله براي آگاهي مجاورين خطوط لوله، تکميل فرم رضايتمندي از سوي مجاورين خطوط لوله، برگزاري جلسه توجيهي با دهياري ها و بخشداري ها و پيگيري استقرار کامل ماموران کنترل حريم در ياردها و پيگيري از نزديک موارد تجاوز به حريم، از ديگر اقدام هاي اين منطقه به شمار مي آيد.
آيا به طور خاص با شرکت هاي دانش بنيان و پارک هاي علم و فناوري همکاري داريد؟
بله. برنامه ريزي و اعزام همکاران منطقه به دفتر مشترک صنايع همکار در محل شهرک علمي تحقيقاتي اصفهان به منظور بهبود و تقويت ارتباطات با اين قطب علمي و صنعتي در اصفهان، عقد قرارداد همکاري با متصديان ثبت اختراعات در شهرک علمي تحقيقاتي اصفهان به منظور شناسايي ارزيابي و ثبت اختراعات منطقه، استفاده از اساتيد دانشگاه هاي اصفهان و صنعتي اصفهان در قالب اعضاي شوراي پژوهش منطقه و بهره برداري از ظرفيت هاي موجود در دانشگاه هاي معتبر شهر اصفهان، همچنين شرکت هاي دانش بنيان به منظور دريافت پروپوزال براي اجراي پروژه هاي تحقيقاتي منطقه، از برنامه هاي اين منطقه در حوزه همکاري با شرکت هاي دانش بنيان و پارک هاي علم و فناوري است.
فصل جديدي از خودکفايي در شرکت انتقال گاز ايران رقم خورده است. در منطقه دو عمليات انتقال گاز شاهد بومي سازي و خودکفايي در چه بخش هايي هستيم؟ با برگزاري نمايشگاه دائمي خودکفايي چه هدفي را دنبال مي کنيد؟
حدود 170 قطعه عملياتي شامل قطعات مکانيکي توربوکمپرسورها، بردهاي ابزار دقيق و تجهيزات برقي بومي سازي شده است. هدف از برگزاري نمايشگاه دائمي خودکفايي، بازديد شرکت هاي دانش بنيان و سازندگان داخلي و آشنايي با نيازهاي عملياتي منطقه است.
در قالب تعميرات اساسي سال 98 چه ميزان دستور کار اجرا شد؟ آيا در آرايش خطوط انتقال گاز نيز تغييراتي با هدف افزايش پايداري شبکه انتقال گاز انجام شده است؟
سال گذشته، تعميرات اساسي 26 دستگاه توربين و 26 کمپرسور گاز در سطوح مختلف انجام شده است. همه موارد پايش و تعميرات موردي و ايمن سازي، ابنيه ساختماني خطوط لوله طبق برنامه انجام شده و خطوط سراسري با ظرفيت کامل و گاهي بيشتر از توان در سرويس زمستاني بودند.
برنامه ريزي تعميرات اساسي سال 99 کليد خورده است؟ چه حجم فعاليت و دستور کار رقم خواهد خورد؟
برنامه نهايي سال 99 به ستاد ارسال شده که اين برنامه شامل بازرسي و تعميرات 37 دستگاه توربو کمپرسور در سطوح مختلف و 13 کيلومتر تعويض پوشش خطوط 56 اينچ است.
در حوزه تعميرات توربوکمپرسورها اقدام هاي خوبي صورت گرفته و رکوردهاي قابل توجهي ثبت شده است. در خصوص مهم ترين موارد، توضيحاتي بيان کنيد؟
تعميرات افزايش عمر دو دستگاه توربين زاريا مدل DJ59 در تاسيسات پل کله 2 براي اولين بار در ايران از سوي کارشناسان تعميرات اساسي منطقه در مدت 4ماه براي هر واحد انجام شده است. انجام فرايند PMO و بر حسب نتايج به عمل آمده EXTEND کردن روتين هاي تعميراتي توربين هاي نئوپينيون منطقه، انجام فرايند تخمين عمر روي قطعات HOT SECTION توربين هاي زاريا DJ59 وزيمنس SGT600 و EXTEND کردن روتين هاي تعميراتي تا 10 هزار ساعت در توربين هاي زاريا و20 هزار ساعت در توربين هاي زيمنس، از ديگر اقدام هاي اين منطقه به شمار مي آيد.
بهار سال 97 و 98 شاهد وقوع سيل در برخي استان ها بوديم. آيا براي شرايط خاص و حفاظت از شبکه، تاسيسات ومراکز بهره برداري آمادگي داريد؟ در اين زمينه چه اقدام هايي انجام شده است؟
حوزه تحت پوشش منطقه دو عمليات انتقال گاز شامل اقليم هاي بسيار متفاوتي از لحاظ آب و هوايي و توپوگرافي مي شود. استان هاي کهگيلويه و بويراحمد و چهارمحال و بختياري کاملا کوهستاني و سيل گير و ساير استان ها ظرفيت بالايي از لحاظ سيلاب دارند. اين منطقه طي برنامه مفصلي همه ابنيه هاي ساختماني مثل آب نماها، گابيون گذاري پايين دست خطوط لوله در تقاطع با رودخانه ها، کانال هاي سيلابي، مسيل ها، شيب هاي ناپايدار در امتداد و متقاطع با خطوط لوله، کانال هاي سيلابي داخل تاسيسات، ديوارهاي حائل تاسيسات و ... را کاملا ايمن سازي و با تمهيدات مهندسي و رعايت اصول محيط زيست، از تاسيسات و خطوط صيانت کرده و نمونه عملي آن در سيلاب هاي سنگين اوايل سال 98 بود که هيچ گونه وقفه عملياتي در تاسيسات و خطوط انتقال پيش نيامد و با اطمينان عملياتي، جريان انتقال گاز پايداري برقرار بود.
در پايان اگر نکته اي باقي مانده بيان بفرماييد.
مجموعه منطقه دو عمليات انتقال گاز با انگيزه، توانمند، خلاق، با ابتکار، مسئولانه و ايمن با حفظ محيط زيست، سامانه انتقال گاز، ايستگاه هاي مخابراتي و فيبرنوري و کل مجموعه را که بزرگ ترين منطقه عملياتي گاز کشور محسوب مي شود، نگهداري، تعميرات، بهره برداري مي کند و همواره شعار انتقال پاک، پايدار، ايمن، بهره ور گاز طبيعي سرلوحه کارها خواهد بود و حقوق هم جواران و ذي نفعان مدنظر جدي خواهد بود.