تاکيد رئيس جمهور بر فعال تر شدن پتروشيمي ها در بازار بورس
پتروشیمی ها پرچم دار بازار سرمایه
مشعل پتروشيمي ها از سال هاي گذشته تا امروز شرايط بحراني و سختي را پشت سرگذاشته اند و به قولي در خط مقدم مقابله با تحريمهاي يکجانبه و بسيار سخت اقتصادي بوده اند و حالا هم چند ماهي است که با شروع شيوع ويروس کوويد – 19 شرايطشان سخت تر هم شده است. در عين حال پتروشيمي ها در شرايط تحريم يکي از مراجع اصلي صادرات و جلوگيري از تک محصولي به عنوان صادر کننده نفت بودند و در تامين ارز مورد نياز دولت نيز کمک قابل توجه و بي بديلي داشتند. اين مجموعه ها سالهاست که تلاش کرده با شفافيت بيشتر در عملکرد مالي، مجموعه هاي پتروشيمي را به عنوان بنگاهي پيشرو معرفي کنند و يکي از مهمترين اقدام ها دراين عرصه ورود آنها به بورس بوده است. هلدينگ ها و شرکت هاي پتروشيمي اين روزها نقشي مهم و تاثير گذار در جهش شاخص بورس تهران دارند و سهم شرکت هاي پتروشيمي وارد شده در عرصه بورس کالا در اين سال ها، يکي از قابل اعتماد ترين و سودبخش ترين سهام بوده است که خريداران با اعتماد کامل آنها را خريداري مي کنند.
فعال شدن پتروشيمي در بورس
اما اين شرايط قابل اعتماد و سودبخش سبب شده است تا در اين شرايط اقتصادي پتروشيمي ها نقشي حمايتگر را در بازار سرمايه در کنار دولت داشته باشند و در همين راستا مسؤولان دولتي از وزير نفت و پتروشمي ها خواسته اند تا در بورس فعال تر شوند. حسن روحاني، رئيس جمهوري، سوم ارديبهشت ماه جاري به وزير نفت دستور داد براي حضور بيشتر و فعال تر شدن شرکت هاي نفتي و پتروشيمي در بازار سرمايه اقدام هاي لازم را به سرعت انجام دهد. دکتر حسن روحاني با اشاره به ارائه سهام شرکت هاي دولتي در بازار سرمايه با هدف تقويت بورس کشور، بر ضرورت حضور بيشتر و فعال تر شدن شرکت هاي نفتي و پتروشيمي در بورس تأکيد کرد. وي در اين گفت وگو ضمن پيگيري نحوه پيشرفت پروژه ها و طرح هاي نفتي گفت: وزارت نفت در شرايط سخت حاکم بر کشور ناشي از تحريم هاي ناعادلانه، با تلاش و کوشش بيشتر براي تسريع در بهره برداري پروژه ها مي تواند در تحقق شعار «جهش توليد» پيشگام باشد.
اين حضور در بورس فراز و فرود بسياري دارد و لازم است براي حمايت از هر دو طرف خريدار و فروشنده و حفظ شرايط متعادل اين بازار، دولت با تدبير مديران بازار سرمايه شرايط رونق در اين بازار را فراهم کند. به خصوص در اين روزها که نقدينگي سرگردان بازار به سمت بورس هجوم آورده، لازم است در مورد عرضه سهام هاي قابل توجه شرايط و تدبير لازم انديشيده شود. بايد توجه داشت که کاهش نرخ سود سپرده در بانک ها با هدف آزاد شدن نقدينگي در بازار از يکسو و همچنين کاهش نرخ ذخيره قانوني بانک ها نزد بانک مرکزي و نيز وجود رکود در بازارهاي موازي مانند مسکن و سکه و طلا باعث روي آوري مردم به سرمايه گذاري در بورس شده است. نگاهي به روند رو به رشد سود در بازار بورس براي شرکت هاي پتروشيمي نشان مي دهد که اين روند افزايشي به شکلي مدام و اميدوار کننده در چند سال اخير ادامه داشته است.
رشد 38 درصدي معامله محصولات پتروشيمي در بورس
به عنوان نمونه معامله هاي محصولات پتروشيمي در بورس کالا در سال 98 رشد 38 درصدي ارزش داشته و حدود 4.6 ميليون تن کالا به ارزش 42 هزار و 452 ميليارد تومان معامله شده است. سال 98 بازار پليمرهاي بورس کالا شاهد داد و ستد 3.2 ميليون تن از انواع پليمرها بود که نشان مي دهد وضعيت توليد در صنايع تکميلي به رغم برخي محدوديت هاي اقتصادي از کارنامه قابل قبولي برخوردار بوده است. اين وضعيت در شرايطي به ثبت رسيد که سال گذشته رشد قيمت نيمايي ارز تکانه مهمي براي رشد قيمت ها در بورس کالا و بازار آزاد بود اگرچه افت بهاي جهاني محصولات پتروشيمي مي تواند به کاهش قيمت ها در بورس کالا کمک کند. بازار محصولات پليمري در بورس کالا سال گذشته را در شرايطي پشت سر گذاشت که شاهد سقوط آزاد بهاي نفت خام بود و متعاقب آن قيمت ها در غالب بازارهاي پليمري، افت نرخ جدي را سپري کردند. يکي از نکات قابل توجه در مورد بورس کالا که دولت و رئيس جمهور نيز به خوبي به آن واقف هستند، اثر گذاري کوتاه و بلند مدت پتروشيمي ها در روند رو به رشد بورس است و به عبارتي جهش شاخص بورس با نقش آفريني پتروشيمي هاست. بسياري از فعالان اين عرصه اثرگذاري را که عرضه اوليه سهام پتروشيمي نوري بر بازار سرمايه و بورس داشت، به چشم ديدند که چطور همه گروه ها از فروشنده و خريدار راضي بودند و اين الگو باز هم تکرار شد.
آنچه امروز به عنوان تاثير گذاري پتروشيمي ها بر بازار بورس عنوان مي شود، جرياني است که از سال ها قبل شروع شده است. جعفر ربيعي، مديرعامل شرکت صنايع پتروشيمي خليج فارس، مهر ماه پارسال در کنگره راهبردي نفت و نيرو با اشاره به اينکه بخش زيادي از سرمايه شرکت هاي پتروشيمي سودآور در بورس وجود دارد، گفت: شرکت هاي پتروشيمي حدود 20 درصد بازار سرمايه کشور را در اختيار دارند، يعني به نوعي بورس به شرکت هاي پتروشيمي بدهکار است و اين شرکت ها بايد بتوانند از اين بازار مطالبه کنند.
ربيعي با اشاره به اينکه با عرضه اوليه شرکت ها در بورس مي توان منابع مالي خوبي کسب کرد، تصريح کرد: دو شرکت از زيرمجموعه شرکت صنايع پتروشيمي خليج فارس در سال هاي 97 و98 وارد بورس شدند و حداقل هزار و 700 ميليارد تومان از اين عرضه منبع جمع شد. مديرعامل شرکت صنايع پتروشيمي خليج فارس افزود: اين شرکت مي تواند تجربه هاي خود را در مورد انتشار اوراق مبتني بر سهام در بورس را در اختيار شرکت هاي علاقه مند قرار دهد. وي با تأکيد بر اينکه از ورود شرکت هايمان به بورس نترسيم، ادامه داد: درست است که بورس مقداري محدودکننده است، اما به همان ميزان هم مي تواند کمک مالي داشته باشد؛ ارزش سهام شرکت ها شفاف تر مي شود که براساس همين ارزش شرکت ها مي توان اوراق منتشر کرد يا وام گرفت يا وثيقه گذاشت.
تعلق يک سوم معاملات بورس کالا به پتروشيمي
در عين حال رضا محتشمي پور، معاون عمليات و نظارت بر بازار بورس کالاي ايران آبان ماه 98 با اشاره به اين که حدود يک سوم معامله هاي بورس کالا متعلق به شرکت هاي پتروشيمي است، گفته بود: تامين مالي پتروشيمي ها از مسير بورس کالا با استفاده از ابزارهاي نوين مالي مي تواند منجر به تحولي بزرگ شود.
وي افزود: همکاري ميان پتروشيمي ها و بورس کالا منجر به تحقق دستاوردهاي مطلوبي در زمينه تامين مالي شود و در اين زمينه شرکت ملي صنايع پتروشيمي مي تواند در اين زمينه سياست گذاري هاي لازم را به ويژه در تامين مالي کوتاه مدت معمول کند.
محتشمي پور تصريح کرد: براي استفاده صنعت پتروشيمي از ظرفيت هاي بازار سرمايه، مديريت مالي در اين صنعت نيارمند بازنگري و اصلاح است و به خصوص در شرکت ها و هلدينگ ها اين امر بايد مورد توجه قرار بگيرد. از سوي ديگر افت خريد توان بازار داخلي در نتيجه تورم شديد همراه با برخي اشکالات و سياست گذاري صنعت موجب افت فروش داخلي صنعت پتروشيمي در حدود 17 درصد شد که بايد با کمک بانک ها و تامين مالي صنايع پايين دستي اين بازار را احيا کرد.
بر اساس اين گزارش مي توان گفت که صنعت پتروشيمي به عنوان يک بخش پردرآمد و تا حدي مستقل در زيرمجموعه صنعت نفت توانسته است صنعت، بازار سرمايه و صادرات غيرنفتي کشور را وارد شرايطي قابل قبول کند و همزمان چرخه توليد صنايع پايين دستي، اشتغال و گردش مالي ريالي و ارزي را هم تحت تاثير جدي قرار دهد و تبديل به موتور حرکت اقتصاد کشور شود. اين رويکرد در داخل مجموعه صنعت نفت و پتروشيمي و حمايت و توجه دولت مي تواند روزنه هاي اميد خوبي را پيش رو قرار دهد.