جان بخشی چین به کالبد کرونا زده صنعت پالایش
احياي فرآوري نفت خام در چين طي ماه آوريل سال جاري ميلادي مي تواند تاثير شگرفي بر بهبود شرايط پالايشي در قاره کهن داشته باشد، در حالي که پالايشگران آسيايي هم اکنون در پي کاهش تقاضا براي سوخت به دليل آثار منفي شيوع ويروس کرونا و محدوديت هاي ناشي از قرنطينه بسياري از شهرها و کشورها، با حاشيه سود پايين پالايشي دست و پنجه نرم مي کنند. براساس محاسبات بر پايه داده هاي رسمي منتشر شده در 15 ماه مه امسال، توليد پالايشگاه هاي چين در ماه آوريل امسال روزانه معادل 13 ميليون و 100 هزار بشکه بوده است، به طوري که اين مقدار در مقايسه با رقم پايين روزانه 11 ميليون و 780 هزار بشکه ماه مارس سال جاري ميلادي، افزايش نشان مي دهد. افزايش مقدار فرآوري و توليد پالايشگاه ها نشان از احياي شرايط تقاضاي سوخت در چين به دليل برداشته شدن برخي محدوديت ها و لغو قرنطينه کلي و ازسرگيري فعاليت هاي اقتصادي حاصل شده است، اين وضع همچنين از اين احتمال حکايت دارد که بيشتر فراورده هاي توليدي پالايشگران چيني روانه بازارهاي آسيا مي شود.
در همين حال نشانه هايي وجود دارد که پالايشگاه هاي با فناوري روزآمد و کم هزينه در چين، سهم بزرگتري از فراورده هاي نفتي عرضه شده در بازارهاي آسيايي دارند؛ به طوري که آمارهاي رسمي حکايت از اين دارد که صادرات سوخت در ماه آوريل به رکورد هشت ميليون تن در ماه آوريل رسيده است و اين رقم در مقايسه با مارس 10.2 درصد و در مقايسه با آوريل سال 2019 ميلادي 29.7 درصد افزايش نشان مي دهد. در حالي که هنوز تفکيک کاملي از آمارهاي ارائه شده درباره انواع سوخت وجود ندارد، استفاده از ضريب تبديل هشت بشکه از هر تن فراورده نفتي، آمار صادرات دو ميليون و 130 هزار بشکه اي سوخت را نشان مي دهد. چين در چهار ماه نخست سال جاري ميلادي روزانه يک ميليون و 720 هزار بشکه انواع فراورده نفتي صادر کرده است، که اين رقم در مقايسه يا دوره مشابه سال گذشته ميلادي، 15.1 درصد رشد نشان مي دهد.
افزايش مقدار صادرات سوخت چين تنها دليل حاشيه سود پالايشي منطقه اي نيست، اما بي شک عاملي کمک کننده است و به نظر مي آيد بيش از آنکه پديده موقتي باشد، يک تغيير ساختاري باشد.
خبرگزاري رويترز در 11 مه امسال به نقل از چهار منبع مطلع اعلام کرد: چين آمار مربوط به تخصيص دومين سهميه توليد سوخت براي سال جاري ميلادي را ميان پالاشگران داخلي منتشر کرد که بر اين اساس اين شرکت ها مي توانند 28 ميليون تن سوخت عرضه کنند و بخش عمده اين فراورده ها بنزين، گازوئيل و سوخت جت است. اين سهميه در پي نخستين سهميه اختصاص يافته به مقدار 27 ميليون و 990 هزار تن براي سال 2020 ميلادي آمده است و به معناي آن است که پالايشگران چيني مي توانند مقدار عرضه صادراتي خود را در سطوح بالاي کنوني حفظ کنند و بايد اين راه را انتخاب کنند.
زيان هاي افت حاشيه سود
معيارهاي گوناگوني براي محاسبه حاشيه سود وجود دارد، يکي از اين معيارها محاسبه سود هر بشکه در يک پالايشگاه معمولي در سنگاپور با استفاده از قيمت نفت خام شاخص دوبي است.
مبناي اين محاسبه نشان از زيان سه دلار و 29 سنتي براي هر بشکه در معاملات روز دوشنبه (29 ارديبهشت ماه) وجود دارد، که اين مقدار بيشتر از ميانگين پنج روزه زيان يک دلار و 84 سنتي و بسيار پايين تر از ميانگين 365 روزه سود 2 دلار و 57 سنتي است. مقصر اصلي بنزين است، زيرا تقاضا براي اين نوع سوخت به دليل افت شديد سفرهاي شخصي ناشي از اعمال محدوديت هاي رفت و آمد و شرايط قرنطينه در کشورهاي مختلف آسيايي، با کاهشي قابل توجه همراه شده است.
هزينه توليد بنزين RON با اکتان 92 در سنگاپور از نفت خام شاخص برنت درياي شمال با زيان 85 سنتي براي هر بشکه در تاريخ 15 ماه مه امسال روبه رو بوده است.در حالي که اين عدد در مقايسه با رقم پايين 13 دلار و 15 سنتي در چهاردهم آوريل سال جاري ميلادي بيشتر است و هنوز پايين تر از سود 9 دلار و 35 سنتي در يازدهم فوريه امسال يعني زماني که شيوع ويروس کرونا در چين و انتقال آن به ديگر بخش هاي جهان آغاز شد، پايين تر است.
حاشيه سود براي نفت گاز (گازوئيل)، تشکيل دهنده اجزاي اصلي ديزل و نفت سفيد، با بهبود روبه رو بوده است، به طوري که اين رقم در پانزدهم ماه مه امسال (26 ارديبهشت ماه) سود سه دلار و 45 سنتي را تجربه کرد، اما اين عدد همچنان بيش از يک چهارم رقم بالاي 12 دلار و 79 سنتي ثبت شده در سال جاري ميلادي و در تاريخ 30 ماه مارس امسال است. تقاضا براي گازوئيل در زمان بحران شيوع ويروس کرونا به دليل تداوم فعاليت عمده در صنايع حمل ونقل، حمل و نقل وسايل نقليه سنگين، بخش کشاوري و معدن تا حدودي در سطوحي بالاتر ماند. عامل ديگري که از افت بيشتر حاشيه سود پالايشي بيش از آنچه که پيش تر با آن روبه رو بودند، جلوگيري کرد، معطل ماندن مقدار بهره گيري از ظرفيت پالايش در هفته هاي اخير بوده است، به طوري که تحليل هاي موسسه «ريفينيتيو اويل ريسرچ» (Refinitive Oil Research) نشان از کاهش شديد مقدار بهره گيري از ظرفيت پالايش دارد.
کنار هم گذاشتن آمارهاي پالايشي چهار کشور چين، هند، ژاپن و کره جنوبي نشان مي دهد که مقدار بهره گيري از ظرفيت پالايشي در ماه آوريل تنها 84 درصد بوده است که اين رقم در مقايسه ميانگين سالانه 94 تا 97 درصد در پنج سال گذشته، کاهش نشان مي دهد.
انتظار مي رود مقدار بهره گيري از ظرفيت پالايشي در ماه هاي آينده افزايش يابد، در حالي که بيشتر پالايشگاه ها و کارخانه ها پس از برداشته شدن محدوديت هاي قرنطينه در حال ازسرگيري فعاليت هاي خود هستند. حال اين پرسش مطرح است که آيا احياي تقاضا براي سوخت از مقدار توليد بيشتر خواهد بود يا کمتر.
نويسندده : کلايد راسل
مترجم: امير دشتي
منبع: رويترز