ﺷﻴﻮه و ﻧﻘﺶ ﻣﺪﻳﺮان در دﻋﻮت ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﻪ ﻧﻤﺎز (بخش پاياني)

یاد خدا

 

در دو شماره قبل هفته نامه «مشعل» از شيوه و نقش مديران در دعوت کارکنان به نماز سخن گفتيم و به مواردي کاربردي چون: «الگو بودن اداره ها در نماز»، «اداره در جامعه اسلامي»، «دعوت چهره به چهره به نماز»، «دعوت به اذان گفتن»، «دعوت کتبي به نماز» و ... اشاره کرديم. اکنون و در بخش سوم و پاياني اين مطلب به سه روش کاربردي ديگر در دعوت کارمندان به اقامه نماز اشاره خواهيم کرد، همچنين «ﺗﻮاﺿﻊ در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن»، «ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺳﺎزﻣﺎن»، «ﻛﺎﻫﺶ اﺳﺘﺮس در ﻛﺎرﻣﻨﺪان و اﻳﺠﺎد آراﻣﺶ ﺑﺎ ﻳﺎد ﺧﺪا»، «ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮي و وﺟﺪان ﻛﺎري»، «ايجاد ﻫﻤﺪلي و ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ در ﻛﺎرﻛﻨﺎن»، «اﻳﺠﺎد ﺻﻤﻴﻤﻴﺖ ﺑﻪ دور از ﻓﻀﺎي اداري و رﺳﻤﻰ ﺑﺎ حضور ﻣﺪﻳﺮ و ﻣﻌﺎوﻧﺎن در ﺑﻴﻦ ﻛﺎرﻛﻨﺎن و در ﺟﺮﻳﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﻛﺎرﻛﻨﺎن»، «ﺳﻼﻣﺖ روح و روان و دوري از ﻓﺴﺎد در ﻣﺤﻴﻂ اداري» نکات کاربردي ديگري هستند که به آنها نيز اشاره مي کنيم. مواردي که در برگزاري نماز جماعت در اداره ها نقش کليدي ايفا مي کنند.

اﺳﺘﻤﺮار دﻋﻮت

ﺷﻴﻄﺎن از راه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻜﺮر ﺑﺮاي اﻧﺤﺮاف اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺳﺮاغ او ﻣﻰآﻳﺪ، ﺗﺎ او را از ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻴﺮ، ﺑﻪ وﻳﮋه ﻧﻤﺎز ﺑﺎزدارد. ﺷﻴﻄﺎن از ذﻛﺮ ﺧﺪا و ﻧﻤﺎز ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻰﻛﻨﺪ و ﻣﻰداﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﻳﺎد و ﻧﺎم ﺧﺪا ﺑﺎﺷﺪ، او ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ اﺳﺖ. ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺷﻴﻄﺎن از وﺳﻮﺳﻪ ﻛﺮدن ﺧﺴﺘﻪ ﻧﻤﻰﺷﻮد و اﺳﺘﻤﺮار و اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ در ﻛﺎر ﺧﻮد دارد، اﻧﺴﺎن ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ در دﻋﻮت ﺑﻪ ﻧﻴﻜﻰ ﻫﺎ اﺳﺘﻤﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺧﺴﺘﻪ ﻧﺸﻮد. در ﺑﺮاﺑﺮ دﻋﻮت ﻫﺎي ﺷﻴﻄﺎﻧﻰ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﺪ و در اﻳﻦ راه اﺳﺘﻤﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل در آیه 132، سوره طه ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: «واﺻﻄﺒﺮﻋﻠﻴﻬﺎ» به این معنا که  ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻧﻤﺎز دﺳﺘﻮر ده و ﺑﺮ اﻧﺠﺎم آن ﺷﻜﻴﺒﺎ ﺑﺎش. اﮔﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﮔﻔﺘﻰ و ﮔﻮش ﻧﻜﺮدﻧﺪ، ﺧﺴﺘﻪ ﻧﺸﻮ. ﻧﻤﺎز ﻣﺴﺎﻟﻪاي ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﻘﻄﻌﻰ از دوران ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اذان ﻛﻪ ﺷﺒﺎﻧﻪ روز ﺗﻜﺮار می ﺷﻮد، در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﻮح و در هر دوره اي،  ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻓﻬﻢ ﻣﺨﺎﻃﺐ، ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ درباره آن ﺑﻴﺎن شود. همانگونه ﻛﻪ در ﻛﻨﺪن ﭼﺎه ﺑﺎ ﻫﺮ ضربه ﻛﻠﻨﮓ ﺑﻪ آب ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ، در ﺑﻴﺎن ﻧﻤﺎز ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻧﻜﺘﻪ اي، ﺑﻪ اﺳﺮار آن ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮﻳﻢ.

ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﺎرﻣﻨﺪي در اولین باری که به نماز دعوت می شود، بازهم بی توجهی نشان دهد، اﻣﺎ اﮔﺮ ﺑﺮاي ﺑﺎر دوم و ﺳﻮم دﻋﻮت ﺷﻮد، اﺛﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. بنابراین ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﺎ اﻣﻴﺪ ﺷﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﻛﻞ ﺑﻪ ﺧﺪا و ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ( ع) در راه ﮔﺴﺘﺮش ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﻤﺎز ﻣﺠﺎﻫﺪت ﻛﺮد و از ﻣﺸﻜﻼت و ﺣﺮف ﻫﺎي دﻳﮕﺮان ﻧﻬﺮاﺳﻴﺪ.

پیشرﻓﺖ ﺳﺎزﻣﺎن

اﮔﺮ ﻓﻮاﻳﺪ و آﺛﺎر ﻓﺮاوان ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ در ادارات ﺑﻪ درﺳﺘﻰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪه شود، ﻣﺪﻳﺮان ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺑﻪ اﻗﺎﻣه ﻧﻤﺎز ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ. زﻳﺮا ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاي اقامه ﻧﻤﺎز در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ می ﺷﻮد، از ﺑﻴﻦ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ و آﺛﺎر و ﻓﻮاﻳﺪ ﻓﺮاواﻧﺶ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺎز می ﮔﺮدد. ﻃﺒﻖ آیه ﻗﺮآن، ﻧﻤﺎز ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎزداﺷﺘﻦ از بدی ها و زﺷﺘﻰ ﻫﺎ می شود. ﻣﺪﻳﺮ و ﻛﺎرﻣﻨﺪي ﻛﻪ اﻫﻞ اقامه ﻧﻤﺎز اﺳﺖ، در کار کم نمی گذارد، وﺟﺪان ﻛﺎري دارد و ﺳﻌﻰ می کند وظیفه ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻧﺤﻮ اﺣﺴﻦ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ. نکته اصلی اینجاست که ﻫﺮ ﻗﺪر ﻫﻢ در ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن، اﺑﺰار و وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻈﺎرﺗﻰ و ﺑﺎزرﺳﻰ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، نمی ﺗﻮان ﺟﻠﻮي ﻛﻢ ﻛﺎري و ﺗﺨﻠﻔﺎت احتمالی را ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اینگونه موارد، ﻣﻮاﻧﻊ دروﻧﻰ و ﻣﻌﻨﻮي اﺳﺖ. ﻓﺮدي ﻛﻪ ﺧﺪا را ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺣﺎﺿﺮ و ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺮ ﺧﻮد ﺑﺪاﻧﺪ، دﻳﮕﺮ ﭼﻪ ﻧﺎﻇﺮﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻰ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﭼﻪ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﻪ درﺳﺘﻰ و ﺑﻪ ﻧﺤﻮ اﺣﺴﻦ اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ داد. ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ و ﺣﺎﺿﺮ داﻧﺴﺘﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ، اﻳﺴﺘﺎدن ﺑﺎ ﺧﻀﻮع و ﺧﺸﻮع در ﻣﺤﻀﺮ ﺧﺪا در ﻧﻤﺎز است. اداره ایﻛﻪ در آن ﻧﻤﺎز اﻗﺎﻣﻪ می شود و ﻛﺎرﻣﻨﺪان آن اﻫﻞ اقامه ﻧﻤﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ، داراي ﻓﻀﺎي ﻣﻌﻨﻮي اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﻀﺎ، ﻣﺎﻧﻊ اﻧﺠﺎم ﺗﺨﻠﻒ و ﻛﻢ ﻛﺎري و ﺳﻬﻞ اﻧﮕﺎري از سوی ﻛﺎرﻣﻨﺪان می شود. در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﺎزﻣﺎن، ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ و اﻧﺠﺎم ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻣﻮر، از سوی ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺎﻋﺚ رﺿﺎﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن خواهد شد و ﻧﻔﻊ اﻳﻦ اﻣﻮر ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮي بازخواهدگشت ﻛﻪ ﺷﺮاﻳﻂ اقامه ﻧﻤﺎز را ﻣﻬﻴﺎ ﻛﺮده اﺳﺖ. محمد داوودی در کتاب «خانه بهشتی» نوشته است: «ﻧﻤﺎز ﺑﺮاي ﻧﻤﺎزﮔﺰار در ﺣﻜﻢ ﻳﻚ نهی از ﻣﻨﻜﺮ و در ﺣﻜﻢ ﻳﻚ ﺿﺎﺑﻂ و ﻧﺎﻇﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ او را از ارﺗﻜﺎب و ﺗﺨﻠﻒ از دﺳﺘﻮرات دﻳﻨﻰ ﺑﺎز می دارد و اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ در ﺣﻜﻢ ﻳﻚ ﭘﻠﻴﺴﻰ دروﻧﻰ، ﻣﺎﻧﻊ از ارﺗﻜﺎب ﺟﺮاﻳﻢ ﻓﺮدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ دزدي، ﻛﻢ ﻓﺮوﺷﻰ، ﺧﻴﺎﻧﺖ و ﻛﻢ ﻛﺎري می شود». یدالله نفری نیز در کتاب «چرا من نماز بخوانم» آورده است: «اﮔﺮ ﻧﻤﺎز را آن ﻃﻮري ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ دﺳﺘﻮر داده اﺳﺖ، ﺑﺨﻮاﻧﻴﻢ، ﻳﻌﻨﻰ اﮔﺮ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﻤﺎز واﻗﻌﻰ ﺷﻮﻳﻢ، آن وﻗﺖ ﻧﻤﺎز در ﺗﻤﺎم زﻧﺪﮔﻰ دﻧﻴﻮي ﻣﺎ ﺣﻀﻮري ﻓﻌﺎل ﭘﻴﺪا می ﻛﻨﺪ و ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺧﻮد راﻧﺸﺎن می دﻫﺪ».

ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﺗﻜﺮﻳﻢ

ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺑﺮاي دﻋﻮت ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻫﺎ در ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ، ﻣﻜﺮر وﻋﺪه ﻧﻌﻤﺖﻫﺎي ﺑﻬﺸﺘﻰ را داده و ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺸﻮﻳﻘﻰ، اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﻧﻴﻜﻰ ﻫﺎ دﻋﻮت می کند. ﺟﺎ دارد ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻣﻮر ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻰ ﻣﺸﻮق ﻫﺎﻳﻰ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد، برای ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ در ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻫﻢ ﻣﺸﻮق ﻫﺎﻳﻰ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد. ﺗﺸﻮﻳﻖﻫﺎﻳﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ اردوﻫﺎي زﻳﺎرﺗﻰ و ﻣﻮاردي از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ، ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻣﺮاﻛﺰ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺑﺮاي ﺳﺮﺑﺎزان اﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺎرﺑﺮد دارد.

ﺑﺮﮔﺰارى ﺟﻠﺴﺎت ﻧﻤﺎز

ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻣﻮر ﻣﺨﺘﻠﻒ کاری و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ آﻧﻬﺎ، ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﺮﮔﺰار می شود، ﺟﺎ دارد ﺑﺮاي ﺑﺎ ﺷﻜﻮه ﺗﺮ  برگزار شدن اﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎز  جماعت ﻫﻢ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﺮﮔﺰار و ﻣﺼﻮﺑﺎت آن ﺑﺎ ﺟﺪﻳﺖ ﭘﻴﮕﻴﺮي شود. در اﻳﻦ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻰ ﺗﻮان آﺳﻴﺐ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﻛﺮد، ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار بر ﺷﺮﻛﺖ نکردن ﻛﺎرﻛﻨﺎن در ﻧﻤﺎز را مورد بررسی قرار داد و ﺑﺮاي رﻓﻊ آﻧﻬﺎ راﻫﻜﺎری عملی یافت. ضمن اینکه ﻣﻰﺗﻮان ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎ ﺷﻜﻮه ﺗﺮ برگزار ﺷﺪن اﻗﺎمه ﻧﻤﺎز را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ و ﻛﺎرﺑﺮدي ﻛﺮد و زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ ﺣﺪاﻛﺜﺮي ﻛﺎرﻛﻨﺎن در ﻧﻤﺎز ﻣﻬﻴﺎ ساخت. در ﺑﺮﺧﻰ ارﮔﺎنﻫﺎ اﻳﻦ ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﻃﺮح ﻣﻨﺰﻟﺖ ﻧﻤﺎز ﺑﺮﮔﺰار می شود. ﺟﺎ دارد در ﻫﻤﻪ ﻧﻬﺎدﻫﺎ و سازمان ها اﻳﻦ ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺎ ﺟﺪﻳﺖ ﺑﺮﮔﺰار و ﭘﻴﮕﻴﺮي شود.

اﻓﺰاﻳﺶ ارﺗﺒﺎط و صمیمیت

از ﺑﺮﻛﺎت اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻰ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻧﺸﺴﺘﻦ ﻧﻤﺎزﮔﺰاران ﺑﻪ دور از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ درﺟﻪ ﺑﻨﺪي دﻧﻴﺎﻳﻰ و ﻣﺎدي است. در ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ رﻳﻴﺲ اداره و مسؤولان بخش ها و ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻫﻤﻪ در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻧﻤﺎز را اﻗﺎﻣﻪ می کنند. در ادارات ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ اداري ﮔﺎه ﻣﺎﻧﻊ ارﺗﺒﺎط ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺎ ﻣﺴﺆوﻻن می شود و ﮔﺎه ﻣﺪﻳﺮان از ﻣﺸﻜﻼت و ﻣﻮاﻧﻊ ﭘﻴﺶ روي ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﺸﻜﻼت ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺑﻰ اﻃﻼع ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ ﻛﻢ ﻧﻈﻴﺮ اﺳﺖ که مدیران با زیر مجموعه ها ی خود ﺑﺪون ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت اداري و ﺻﺮف هزینه ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار کنند و از جزئیات ﻛﺎرﻫﺎ ﻣﻄﻠﻊ شوند.

حل ﻣﺸﻜﻼت اداری بدون تشریفات، از دﻳﮕﺮ ﺑﺮﻛﺎت ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ در ادارات است. ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻓﺮدي ﻛﻪ ﻣﺪت ها ﭘﻴﮕﻴﺮ دﻳﺪار ﺑﺎ رﻳﻴﺲ اداره ای ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸﻮد، اما در ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺪون ﻣﺸﻜﻼت دﺳﺖ و ﭘﺎﮔﻴﺮ اداري ﺑﺎ مسؤول ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﮕﻴﺮد و ﻣﺸﻜﻞ ﺧﻮد را ﺣﻞ ﻛﻨﺪ. ﺧﻮب اﺳﺖ ﻛﻪ مسؤولان گاهی ﺑﻪ دور از ﻣﺴﺎئل اداري در نمازهای ﺟﻤﺎﻋﺖ، ﺑﺎ روي ﺧﻮش ﺑﺎ ﻛﺎرﻛﻨﺎن و ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺬب آﻧﺎن ﺑﻪ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺷﻮﻧﺪ. ﻣﻮﻻ ﻋﻠﻰ(ع) در نهج البلاغه در ﻣﻮرد ﺟﺪا ﻧﺸﺪن مسؤول از ﻣﺮدم ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ: «ﻫﻴﭽﮕﺎه ﺧﻮد را ﻓﺮاوان از ﻣﺮدم ﭘﻨﻬﺎن ﻣﺪار ﻛﻪ ﭘﻨﻬﺎن ﺑﻮدن رﻫﺒﺮان، ﻧﻤﻮﻧﻪ اي از ﺗﻨﮓ ﺧﻮﻳﻰ و ﻛﻢ اﻃﻼﻋﻰ در اﻣﻮر ﺟﺎﻣﻌﻪ است، پنهان ﺷﺪن از رﻋﻴﺖ، زﻣﺎﻣﺪاران را از داﻧﺴﺘﻦ آﻧﭽﻪ ﺑﺮ آﻧﺎن ﭘﻮﺷﻴﺪه اﺳﺖ ﺑﺎز می دارد».

چند نکته کلیدی دیگر

رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﺎز اول وﻗﺖ در ﻫﻤﻪ زﻣﺎن ها و مکان ها از ﺟﻤﻠﻪ ادارات و ﻧﻬﺎدﻫﺎي دوﻟﺘﻰ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻮاره ﻣﻮرد ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻋﻠﻤﺎ و مسؤولان ﺗﺮاز اول ﻛﺸﻮر ﺑﻮده اﺳﺖ. برای ﻧﻤﻮﻧﻪ می توان ﺑﻪ آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺗﺮوﻳﺞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﻤﺎز، ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖ وزﻳﺮان اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ در ﻣﺎده ٢ آن، وزرا و ﻳﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎم اﺟﺮاﻳﻰ دستگاه های ﻣﺸﻤﻮل اﻳﻦ آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺘﺼﺪي اﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎز در دﺳﺘﮕﺎه ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﺧﻮد ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪه اﻧﺪ و در ﺑﻨﺪ ﭼﻬﺎرم آن ﻧﻴﺰ آﻣﺪه اﺳﺖ: «در ﺗﻤﺎﻣﻰ دستگاه های ﻣﺸﻤﻮل اﻳﻦ آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد اﻣﻜﺎن ﺑﺮﮔﺰاري ﻧﻤﺎز در اول وﻗﺖ، اﻗﺪام های ﻻزم ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ و ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺟﻠﺴﺎت و اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﺣﺘﻰ اﻻﻣﻜﺎن ﺑﻪ گونه ای ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ وﻗﺖ ﻧﻤﺎز ﺗﻼﻗﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.» برخیﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺷﺪن مدت زمان اقامه ﻧﻤﺎز را دﻟﻴﻞ اﺟﺘﻨﺎب حضور در ﻧﻤﺎز جماعت می داﻧﻨﺪ. باید در اداره ها برای این مسائل چاره اندیشی شود. همچنین گاهی دیگر نیز ﺗﺪاﺧﻞ ﻛﺎر ارﺑﺎب رﺟﻮع ﺑﺎ وﻗﺖ ﻧﻤﺎز از عوامل عدم حضور در نماز جماعت و نماز اول وقت در اداره ها بیان می شود. باید به این مسئله توجه کرد که در ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻮارد، ﺟﻠﺴﺎﺗﻰ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺿﻄﺮاري رخ می دهدﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ زﻣﺎن آن ﺑﺎ وﻗﺖ ﺷﺮﻋﻰ ﺗﺪاﺧﻞ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ، البته اﻳﻦ ﻣﻮارد باید ﺟﺰء اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﺎت باشد و اﮔﺮ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺷﻮد، اﻗﺪاﻣﻰ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﻳﺮش اﺳﺖ. اﻣﺮوزه در ادارات ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺨﺼﻮﺻﻰ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎز و ﻧﺎﻫﺎر در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و در ﺑﺴﻴﺎري از ادارات ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آﮔﺎﻫﻰ ارﺑﺎب رﺟﻮع از اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ، ﻣﺮاﺟﻌﺎت ﻛﻤﺘﺮي در اﻳﻦ ﺳﺎعات، وجود دارد. البته باید به این نکته اشاره کرد که ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل آﻧﭽﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻛﺎر ﻣﺮدم واﺟﺐ و ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ اول وﻗﺖ ﻣﺴﺘﺤﺐ اﺳﺖ.

ﻧﻈﺮ رهبر معظم انقلاب درﺑﺎره برپایی ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ در ادارات

رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ انقلاب درباره اﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ در ادارات ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ: «ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اهمیت ﺧﺎص ﻧﻤﺎزﻫﺎي ﻳﻮﻣﻴﻪ و ﺗﺄﻛﻴﺪ زﻳﺎدي ﻛﻪ ﺑﺮ اﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎز در اول وﻗﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﻀﻴﻠﺖ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ، ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ اﻣﺮ روﺷﻰ را اﺗﺨﺎذ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﺧﻼل ﺳﺎﻋﺎت ﻛﺎر اداري، ﻧﻤﺎز واﺟﺐ را به طور ﺟﻤﺎﻋﺖ در اول وﻗﺖ و در ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ، وﻟﻰ ﺑﺎﻳﺪ به گونه ای ﻣﻘﺪﻣﺎت اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ در اول وﻗﺖ ﺑﻬﺎﻧﻪ و وسیله ای ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻧﺸﻮد».

مرحوم آیت الله ﺑﻬﺠﺖ(ره) نیز درباره اهمیت اقامه نماز فرموده اند: «اﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎز اول وﻗﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮردن ﻟﻴﻤﻮ ﺷﻴﺮﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻓﺮدي در ﻫﻤﺎن اول ﻧﻤﺎز را اﻗﺎﻣﻪ ﻛﻨﺪ، از ﺑﺮﻛﺎت و ﺧﻴﺮات اﻳﻦ ﻓﺮﻳﻀﻪ اﻟﻬﻰ بهره مند ﺷﺪه در ﻏﻴﺮ این صورت از ﺑﺮﻛﺎت ﻛﻤﺘﺮي بهره مند می شود».

 

ﻣﻮارد ﺗﺸﻮیقی برای دﻋﻮت ﺑﻪ ﻧﻤﺎز در ادارات

 * ﺑﺮﮔﺰاري اردوﻫﺎي زﻳﺎرﺗﻰ- ﺗﻔﺮﻳﺤﻰ ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت

* ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ و ﻛﺘﺎب و ﺳﻰ دي ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﻳﺖ ﻧﻤﺎز

* ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ و در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﺎﻳﺰه ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﺎن

* ﺑﺮﮔﺰاري ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﻛﺘﺎب و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ با بن ﺗﺨﻔﻴﻒ در ﻧﻤﺎزﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ادارات

* ﺗﺤﺮﻳﻚ و ﺗﻘﻮﻳﺖ اﻧﮕﻴﺰه ﺣﻀﻮر در ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ در ﻣﻴﺎن ﻛﺎرﻛﻨﺎن ادارات

* داﻳﺮ ﺷﺪن ﺻﻨﺪوق ﻗﺮض اﻟﺤﺴﻨﻪ ﻣﺨﺼﻮص ﻛﺎرﻣﻨﺪان اداره در نمازخانه

* برگزاری ﺟﻠﺴﺎت اداري در ﻧﻤﺎزﺧﺎﻧﻪ ﻗﺒﻞ ﻳﺎ ﺑﻌﺪ از ﺳﺎﻋﺎت ﻧﻤﺎز ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻓﺮاد در ﻧﻤﺎز می شود

* ﺑﺮﮔﺰاري ﺟﺸﻦ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻓﺮزﻧﺪان ﻛﺎرﻛﻨﺎن و ﺗﺸﻮﻳﻖ آﻧﻬﺎ در نمازخانه

* ﺑﻪ روزرﺳﺎﻧﻰ ﻛﺘﺎب ﻫﺎي ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ادارات ﺑﺎ ﻛﺘﺎب ﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﻳﺖ ﻧﻤﺎز

* ﺣﻀﻮر ﻣﺪﻳﺮان در ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ ادارات و ﺗﺠﻠﻴﻞ و ﺗﻘﺪﻳﺮ از ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻧﻤﺎزي دﺳﺘﮕﺎه

* ﺑﺮﮔﺰاري دوره آﻣﻮزﺷﻰ ﻣﺼﻮب ﻓﻌﺎﻻن اﺟﺮاﻳﻰ اﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎز دﺳﺘﮕﺎه

* آﻣﻮزش ﻛﺎرﻛﻨﺎن دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﻤﺎز و ﺳﻼﻣﺖ ﻣﻌﻨﻮي

* ﺑﺮﮔﺰاري ﻧﺸﺴﺖ تخصصی ﻧﻤﺎز، وﻳﮋه ﻣﺪﻳﺮان دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎز و ﺷﻴﻮه ﻫﺎي دﻋﻮت ﺑﻪ ﻧﻤﺎز

* ﺗﻜﻤﻴﻞ و ﺑﻪ روزآوري ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎز دﺳﺘﮕﺎه ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري و ﻧﺮم اﻓﺰاري، ﮔﺰارش ﮔﻴﺮي، ﻧﻈﺎرت و ارزﻳﺎﺑﻰ

* ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﺎت ﺷﻮراي اﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎز و ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﻨﻈﻢ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺷﻴﻮه ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺮﺑﻮط

* ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﺳﺨﻨﺮاﻧﻰ ﻃﻮﻻﻧﻰ و ﺗﻜﺮاري ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻰ علاقگی و ﮔﺮﻳﺰ ﻛﺎرﻣﻨﺪان از ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ می شود

 

اهمیت ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻤﺎزﺧﺎﻧﻪﻫﺎ در اداره ها

ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻀﺎي ﻧﻤﺎزﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ و در ﺷﺎن ارﺑﺎب رﺟﻮع و ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻤﺎزﺧﺎﻧﻪ در ﻃﺒﻘﻪ اي ﻛﻪ دﺳﺘﺮﺳﻰ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ اتاق ها را دارد، واﻗﻊ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ. در ﺑﻌﻀﻰ اداره ها ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ نبود اﻣﻜﺎﻧﺎت از ﻗﺒﻴﻞ آب گرم، آﺳﺎﻧﺴﻮر و... ﺑﺎﻋﺚ ﻛﻢ ﺷﺪن ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻧﻤﺎز می ﺷﻮد و ﻋﺪه اي نمی توانند در ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ. در اﺳﻼم ﺑﻪ ﭘﺎﻛﻴﺰﮔﻰ ﻣﺤﻞ ﻧﻤﺎز ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻰ ﻧﻈﻴﺮ وجود ﺑﻮي ﻋﺮق ﺑﺪن، ﭘﺎﻫﺎ و ﺟﻮراب ها در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن، از ﻋﻠﻞ ﻋﻤﺪه ﻋﺪم اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻛﺎرﻣﻨﺪان از ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ اﺳﺖ و ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﺎزﮔﺰاران می شود. ﺳﺘﺎد اﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎز می ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻮدﺟﻪ اي را برای ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﺗﺠﻬﻴﺰ ﻧﻤﺎزخانه ها در نظر بگیرد. همچنین وجود تهویه در سرویس ها ی بهداشتی و سیستم ها ی خنک کننده و گرم کننده نمازخانه ها در تابستان و زمستان اهمیت اساسی دارد تا نمازگزاران دچار سختی و آزار نشوند. وجود مهر، ﺟﺎﻧﻤﺎز، ﭼﺎدر ﺑﺮاي ﺑﺎﻧﻮان، ﻗﺮآن، کتاب ها ی ادﻋﻴﻪ، همچنین ﻧﺼﺐ ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎﻳﻰ از ﺳﺨﻨﺎن ارزﺷﻤﻨﺪ و دﻋﺎﻫﺎي ﻧﻤﺎز و ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﻣﻨﻈﻢ ﻧﻤﺎز اول وﻗﺖ و ﻗﺮاﺋﺖ ﻗﺮآن بسیار اهمیت دارد.

فرجام سخن

ﺑﺮاي اقامه ﻧﻤﺎز در ادارات ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ ﺑﺎ هم همکاری کنند و ﻛﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ارادة ﻗﻠﺒﻰ و از روي اﺧﻼص و اﻋﺘﻘﺎد ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻪ از روي اﺑﻼغ و اﺟﺒﺎر. ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ اقامه ﻧﻤﺎز را به دیده یک فرصت بنگرد و ﺑﻠﻜﻪ اقامه ﻧﻤﺎز را ﻳﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ذی قیمت ﺑﺪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ اداره می آﻳﺪ و ﻛﺎرﻣﻨﺪان را از ﺗﺨﻠﻒ و ﻓﺴﺎد ﻣﺼﻮن می کند.

ﻫﺮ ﻛﺎرﻣﻨﺪي می تواند ﺧﻮد را ﻣﻮﻇﻒ ﺑﺪاﻧﺪ که ﻛﺎرﻣﻨﺪان دﻳﮕﺮ را ﺑﻪ ﻣﻌﺮوفِ ﺑﺰرگ اقامه ﻧﻤﺎز دﻋﻮت کند و در اﻳﻦ راه از ﺣﺮفﻫﺎ و ﻛﻨﺎﻳﻪﻫﺎ ﻧﻬﺮاﺳﺪ و اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺸﻜﻼت را ﺑﺮاي ﺧﺪا ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ، ﺗﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﻤﺎز در اداره ها ﻧﻬﺎدﻳﻨﻪ ﺷﻮد. همچنین ﺑﺎﻳﺪ در اﻧﺘﺼﺎﺑﺎت و ارﺗﻘﺎی ﻣﺪﻳﺮان و ﻛﺎرﻣﻨﺪان، ﻣﻴﺰان اﻫﻤﻴﺖ آﻧﺎن ﺑﻪ اﻣﺮ اقامه ﻧﻤﺎز ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. ﺑﺮﮔﺰاري نشست های وﻳﮋه ﻧﻤﺎز و ﺑﺮرﺳﻰ آﺳﻴﺐﻫﺎ و راﻫﻜﺎرﻫﺎ در ﻣﻮﺿﻮع اقامه ﻧﻤﺎز و ﻧﻴﺰ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻓﻌﺎﻻن اﻣﺮ ﻧﻤﺎز از ﻳﻚ سو و ﺑﺎزﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻣﺮ اﻗﺎمه ﻧﻤﺎز ﺑﻰ ﺗﻮﺟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ، از سوی دﻳﮕﺮ، ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. ﺑﺎ ﺗﺒﻴﻴﻦ آﺛﺎر و ﺑﺮﻛﺎت ﻓﺮاوان اﻗﺎمه ﻧﻤﺎز در ادارات، ﻣﺪﻳﺮان ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻮﺿﻮع اقامه ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ و درخواهند یافت ﻛﻪ اقامه ﻧﻤﺎز ﺑﺎﻋﺚ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺳﺎزﻣﺎن و ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺗﺨﻠﻔﺎت و اﻧﺤﺮاﻓﺎت و اﻓﺰاﻳﺶ روحیه ﺑﺮادري و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.

نويسنده: ﻣﻬﺪى ﻓﻴﻀﻰ؛ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ارشد آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﭘﻠﻴﻤﺮ، ﺷﺮﻛﺖ ﭘﮋوﻫﺶ و ﻓﻨﺎورى ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻰ ﻣﺮﻛﺰ اراك