گشت و گذاری در دنیای مستندهای حرفه ای و رمان ها
قاب های جذاب و ماجراهایی خواندنی
علي بهرامي گويا ويروس کرونا نمي خواهد کوتاه بيايد و همچنان فضاهاي فرهنگي - هنري را به يک کماي عميق کاري فرو برده و بهره مندي از محصولات فرهنگي را با مشکلات زيادي مواجه کرده است؛ اما در همين وضعيت پيش آمده، يکي از بهترين راه هايي که موجب شده در شيوع اين ويروس هم بتوانيم تا حد زيادي از محصولات فرهنگي- هنري استفاده کنيم، فضاي اينترنت است. محصولات فرهنگي - هنري در بستر اينترنت و در قالب سايت هاي پخش آنلاين فيلم و سريال و ساير محصولات فرهنگي، توانستند تا حد زيادي خلاهاي پيش آمده در جامعه را پر کنند. اين هفته مي خواهيم محصولاتي را به شما معرفي کنيم که در فضاي اينترنت براحتي بتوانيد از آنها استفاده کنيد. به مستندهايي بسيار جذاب پرداخته ايم و چند رمان خواندني را نيز مرور کرده ايم. مي دانيد که مستندها را با هزينه بسيار اندکي در سايت هاي آنلاين پخش فيلم و سريال و رمان ها را با فراغ بال در اپليکيشن هاي مشهور مطالعه براحتي مي توانيد ببينيد و بخوانيد. پيشنهاد مي کنيم در اين روزهاي کرونايي، خواندن مطالب اين صفحه را از دست ندهيد.
سريع ترين ماشين
سريع ترين ماشين: مستند«سريع ترين ماشين»، بيننده اش را وارد دنياي خودروها و سرعت هاي عجيب و غريبشان مي کند. اگر به دنياي ماشين ها علاقه مند هستند و دوست داريد از آخرين مدل هاي آنها خبردار شويد، حتما اين مستند جذاب و خوش ساخت را ببينيد. درباره اين مستندآمده است:«موضوع اين مستند در مورد ماشين هاي خارق العاده اي است که از سوي رانندگان حرفه اي رانده مي شوند و همواره شاهد هيجان بالايي در صحنه هايي هستيم که در آن به نمايش درمي آيند». اين مستند در سال 2018 از سوي اسکات واينتراب کارگرداني شده است.
سفري ديگر
شايد چشم و ذهنمان عادت کرده که سفرهاي طبيعت گردي و ماجراجويانه را فقط با دوبله فارسي و گاه از شبکه هاي مختلف تلويزيون خودمان ببينيم؛ اما مي خواهيم يک مدل جالب ايراني اين گونه مستندها را به شما معرفي کنيم. مستند «سفري ديگر»، داستان طبيعت گردي چند جوان ماجراجوست که به بکرترين مناطق ديدني ايران سفر مي کنند. صحنه هاي اين مستند به قدري جذاب است که هيچ لحظه اي از آن را از دست نخواهيد داد. اين مستند جذاب و ديدني را رضا فرهمند، کارگرداني کرده است.
جورچين
اگر کودکي در منزل داريم، احتمال خيلي بالايي دارد که پرسش هاي زيادي درباره دنياي کودکانه آنها، قهرمانان خيالي شان و يا آمال و آرزوهايشان داشته باشيم. کودکان ما وقت زيادي را براي کارتون ها، اسباب بازي ها، عروسک ها و... مي گذارند و همين چيزها هستند که بخش بزرگي از ذهن و روانشان را مي سازد. بد نيست اطلاعات دست اولي درباره اين دنياي کودکانه داشته باشيم و خيلي خوب است که اين اطلاعات را از زبان دست درکاران و سازندگان همين دنياي کودکانه، دريافت کنيم. مستند «جورچين» دقيقا همين کار را مي کند و در گفت و گو با بسياري از اين دست درکاران، دنياي کودکان را مي کاود. محمد ديندار، کارگردان اين مستند درباره آن نوشته است: «مستند «جورچين»، روايتي متفاوت از دنياي کودکان و نوجوانان، سينما، ابرقهرمانان، عروسک ها، تاريخ، فرهنگ و گنجينه هاي فراموش شده اين مرز و بوم از زبان مرضيه برومند، بهرام عظيمي، هادي حجازي فر، ليلا کفاش زاده و ديگر صاحب نظران فرهنگي و دست درکاران هنر و صنعت است.»
حماسه صد کيلومتر
هشت سال دفاع مقدس، ماجراهايي داشته که بسياري از آنها را هنوز، نتوانسته ايم به تصوير درآوريم. اين دوران سرشار از ايثار، فداکاري، همت هاي بلند و نمايش توانايي هاي يک ملت است که اگر 80 سال هم درباره اش فعاليت هنري انجام دهيم، شايد گوشه اي از آن جلوه هاي انساني را نتوانيم به تصوير بکشيم و حق مطلب را درباره آنها ادا کنيم. مستند جذاب و پژوهشي - تاريخي «حماسه صد کيلومتر» تلاشي است براي نشان دادن گوشه اي از همت بلند مردمان اين سرزمين در دوران هشت سال دفاع مقدس. اين بار از خط مقدم خبري نيست؛ بلکه خط نبرد در «خط راه آهن» است. اين مستند کوشيده است روايتگر ساخت دوباره صد کيلومتر راه آهن ميان خرمشهر- اهواز در دوران جنگ باشد؛ کاري که شايد در شرايط جنگي بسيار بعيد به نظر مي رسيد؛ اما با رشادت ها و فداکاري هاي بسيار ديدني انجام شد. اين مستند را احمد رجبي کارگرداني کرده است.
شب روي زمين
هر چيزي درباره حيات وحش ديده ايد را فراموش کنيد؛ چون مي خواهيم يک مستند بسيار خلاقانه را به شما معرفي کنيم. «شب روي زمين» مستندي است که به حيات وحش مي پردازد؛ اما حيات وحش روي زمين در شب تاريک. اين مستند دقيقا زماني را نشان مي دهد که سخت ترين زمان ديدن است؛ اما به مدد فناوري و توانايي لنزهاي فوق العاده، توانسته است يکي از جذاب ترين صحنه هاي موجود در حيات وحش را به تصوير درآورد. مستند فوق العاده «شب روي زمين» سال 2020 از سوي پيتر فيسن کارگرداني شده و قطعا با ديدن آن شگفت زده خواهيد شد.
ميوه ها روي درخت مانده اند
شايد هيچگاه يا خيلي دقيق، به اهميت راهبردي، تاريخي، فرهنگي و اقتصادي شغل کشاورزي در ايران پي نبرده باشيد. ايران، مهد کشاورزي در جهان است و قرن هاست که در اين سرزمين کهنسال، بهترين محصولات برداشت شده است؛ اما کشاورزي ايران ما يک مشکل اساسي دارد. مستند «ميوه ها روي درخت مانده اند»، روايتگر اين مشکل اساسي است که ريشه در معضلات فرهنگي - اجتماعي مان دارد. بيشتر از اين چيزي نمي گوييم تا اگر علاقه مند بوديد، اين مستند جذاب پژوهشي را ببينيد. با ديدن اين مستند اطلاعات بسيار خوبي درباره کشاورزي در ايران به دست خواهيد آورد. اين مستند را علي خسروي در سال 1398 کارگرداني کرده است.
مريخ
حالا که کرونا، کره زمين را حسابي معطل کرده و گويا فعلا قصد خروج از اين سياره را ندارد، بد نيست به سياره اي ديگر براي ادامه حيات فکر کنيم، مثلا سياره مريخ. اگر دوست داريد کمي خيالپردازي کنيد و البته اين خيالپردازيتان اندکي چاشني علمي داشته باشد، بد نيست مستند ديدني «مريخ» را دنبال کنيد و حتما ببينيد. عوامل اين مستند درباره آن نوشته اند: «سريال مريخ، درباره اين است که با توجه به پيش بيني هايي که از رشد فناوري بشر مي شود، مي توان حدس زد حوالي سال 2030 بشر مي تواند براي اولين بار به مريخ سفر کند. روايت اين سفر که به شکلي کاملا علمي بازسازي شده را در اين سريال ساخته شبکه National Geographic مي توانيد ببينيد. در بخش اول، زنان و مردان فضانور راهي مريخ مي شوند و... .» مستند«مريخ» را امانوئل رافائل در سال 2016 ساخته است.
داستان ها
اژدها کشان
يوسف عليخاني، نويسنده مجموعه داستان هاي «اژدها کشان» است. اين مجموعه 15 داستان را شامل مي شود. اثر «اژدها کشان» در جشنواره جلال آل احمد در سال 1387 شايسته تقدير شد. «قشقابل»، «نسترنه»، «ديولنگه و کوکبه»، «گورچال»، «اژدهاکشان»، «ملخ هاي ميلک»، «شول و شيون»، «سيا مرگ و مير»، «اوشانان»، «تعارفي»، «کل گاو»، «آه دود»، «الله بداشت سفياني»، «آب ميلک سنگين است» و «ظلمات» داستان هاي مجموعه اژدهاکشان هستند. شيوه منحصر به فرد عليخاني در سبک و شيوه واقع گرايي، يکي از بهترين آثار داستاني بعد از انقلاب اسلامي را رقم زده است. امکان ندارد، کتاب را دست بگيريد و بتوانيد آن را زمين بگذاريد. جذابيت هاي اين اثر داستاني، قطعا مدت زيادي شما را به مطالعه وا مي دارد.
قاعده بازي
فيروز زنوني جلالي، نويسنده رمان «قاعده بازي» است؛ رماني که محتوايي عدالت خواهانه و اجتماعي دارد. اين اثر نيز در سال 1387 و در جشنواره جلال آل احمد شايسته تقدير شده بود. «قاعده بازي» به شدت اجتماعي است و شايد در ميان رمان هاي واقع گرايي که در ادبيات پس از انقلاب اسلامي نوشته شده اند، مانند ديگري نداشته باشد. در خلاصه داستان اين اثر آمده است: «راوي داستان - داور عدالت خواه، 50 ساله- در اداره اي به نام ضايعات کار مي کند. مرخصي 4 روزه اي مي گيرد تا با مکاشفه اي در گذشته و امروز «او» عامل پليدي ها و سياهي ها را بيابد و بکشد.» اگر مطالعه اين رمان را شروع کنيد، ممکن است ظرف يک هفته آن را به پايان برسانيد. يکي از منتقدان ادبي درباره اين رمان نوشته است: «بدون رويکرد روانکاوانه نمي توان سراغ رمان قاعده بازي رفت. اين رمان حديث نفس و واگويه هاي ذهني انسان هايي دردمند است که دردها و پلشتي هاي روح شان را برون افکني و هر دو متن در ژرف ساخت هاي خود آينه اي هستند که خباثت ها، جنايت ها، دروغ ها و بدي هاي انساني را منعکس مي کنند.»
تالار پذيرايي پايتخت
محمدعلي گوديني، نويسنده رمان «تالار پذيرايي پايتخت» است. رماني که مي کوشد با استفاده از قالب داستان روايتگر ماجراي اصلاحات ارضي در زمان پهلوي دوم و مصائب و مشکلات آن در ميان روستاييان و کشاورزان باشد. رمان به قدري واقع گرايانه است و تصاوير شگرفي در ذهن ايجاد مي کند که گويي در حال ديدن يک فيلم مستند پژوهشي- تاريخي درباره ايران معاصر هستيم. داستان گوديني مي کوشد با يک مساله اقتصادي، به صورتي جامعه شناسانه برخورد کند و البته در ميانه اين برخورد و رويکرد اجتماعي، سري هم به زمينه ها و ريشه هاي وقايع انقلاب اسلامي هم مي زند. عموما يکي از قالب هاي بررسي تحولات اجتماعي - فرهنگي جوامع و ملت هاي مختلف، حوزه رمان و داستان بوده و نويسنده رمان «تالار پذيرايي پايتخت» بخوبي توانسته از اين تجربه سترگ عرصه داستان نويسي جهان، بهره ببرد و آن را بومي کند. با خواندن اين رمان به عصاره اي تاريخي، اجتماعي و فرهنگي از دهه 40 و 50 خورشيدي مي رسيد که به وسيله آن نه تنها لذت خواندن يک رمان قوي را برده ايد؛ بلکه به اطلاعات سياسي- فرهنگي دقيقي درباره ايران معاصر دست يافته ايد.
حافظ هفت
اکبر صحرايي، نويسنده رمان «حافظ هفت» است. رماني که به بهانه سفر رهبر معظم انقلاب به استان فارس به نگارش درآمده است. فضاي واقع گرايانه در قالب پرداخت صحيح و دقيق شخصيت ها، يکي از برجسته ترين ويژگي هاي اين رمان است. درباره اين داستان آمده است: «شخصيت هاي اصلي اين رمان را پانوسيان و نويسنده اي از دوران جنگ به نام جعفر تشکيل داده اند. پانوسيان شخصيتي ارمني و دوست جعفر است که به اصرار وي در نخستين روز حضور مقام معظم رهبري در شيراز به ميان مردم مي آيد؛ اما بعد به دليل اتفاقاتي که براي جعفر پيش مي آيد، او را به بيمارستان برده و مجبور مي شود که تمام اين 9 روز را در شيراز بماند... .» رمان «حافظ هفت» مي تواند يکي از جذاب ترين آثاري باشد که تاکنون خوانده ايد؛ البته سبک پيچيده شخصيت پردازي و رفت و برگشت هاي تاريخي و ترتيبي اين رمان از عوامل اصلي اين جذابيت است. رمان «حافظ هفت» در جشنواره ادبي جلال آل احمد در سال 1391 مورد تقدير قرار گرفته است.