زیرساخت و تاسیسات فرایند قدیمی
صنعت نفت از صنايع پيچيده و با ريسک بالاست که بروز حوادث در آن مي تواند خسارت هاي جاني و مالي جبران ناپذيري به همراه داشته باشد. در طول تاريخ، حوادث زيادي در اين صنعت رخ داده که پيامدهاي فراواني در بر داشته است، از اين رو اهميت درس آموزي از حوادث و سوانح در اين صنعت و دانستني هاي آن، براي شناسايي مناطق پر ريسک چند برابر مي شود. دانش به دست آمده در مورد علل حادثه، مي تواند اجازه استقرار اقدام هاي پيشگيرانه و کاهش دهنده حوادث در محل را صادر کند، ضمن آنکه بازخورد ناشي از آن، بهبود رفتار ايمني در افراد مستقر در فضاي صنعت نفت را به دنبال دارد. با بهره مندي از نکات «درس آموزي از حوادث» و دانستني هاي موجود در آن، مي توان از نوع وقايع ناخواسته تشديد کننده و بازدارنده آن، عواقب احتمالي وقايع ناخواسته و... به اقدام هاي کنترلي که سبب محدود کردن عواقب ناشي از حوادث مي شود، دست يافت. نشريه «مشعل» قصد دارد در کنار درس آموزي از حوادث صنعت نفت، برخي نکات آموزشي را براي کاهش حوادث در اين صنعت منتشر کند. در اين شماره به زير ساخت ها و تاسيسات فرايندي قديمي پرداخته مي شود که در ادامه مي خوانيد:
زير ساخت ها و تاسيسات فرايندي قديمی
همواره تجهيزات،تاسيسات و زيرساخت هاي قديمي يكي ازنگراني هاي ايمني در صنايع فرآيندي است.در سال2010 انفجاري در پالايشگاه هاي نفت جهان رخ داد. يكي از مبدل هاي حرارتي دچار نقص و انفجار و منجر به مرگ7 نفر شد. اين مبدل تقريباً 38سال در سرويس بوده و تماس آن با هيدروژن درحرارت بالا و فشار باعث شده بود كه در ديوارة كربن استيل مبدل ترك هاي پيشرفته اي ايجاد شود. هنگام ساخت پالايشگاه درك صحيحي از نحوه عملكرد هيدروژن و مكانيسم تخريب آن در دماي بالا وجود نداشته و در آخرين بازرسي كه دوازده سال پيش انجام شده ترك هاي ديواره مبدل تشخيص داده نشده است.
در حادثه ديگري سقفِ واحد فرآوري سنگ معدن فروريخته و تجهيزات و دستگاه ها تخريب شده است ولي خوشبختانه هيچكس در اين حادثه آسيب نديده است. استراكچر فلزي در زير سقف براي مدت بيست سال در معرض بخار آب توليد شده از دستگاه ها بوده است. برف و باران در روي سقف باعث كندانس شدن بخار آب شده و همين امر سبب ايجاد خوردگي در سازه هاي فلز شده است و بالاخره با بارش برفي سنگين در زمستان، سقف فروريخته است. هيچكس در واحد مسئول تعمير و نگهداشت ساختمان نبوده و اپراتورها نيز بطور معمول توجهي به تاثير تجهيزات بر محيط اطراف ندارند. اين حادثه اهميت تعمير و نگهداشت تمامي تاسيسات و زيرساخت ها را نشان مي دهد، حتي اگر دستگاه ها و تجهيزات مواد شيميايي بطور مستقيم بر اين سازه ها تاثيرنداشته باشند.
شما چه كاري می توانيد انجام دهيد؟
اطمينان حاصل كنيد كه تاسيسات و كليه تجهيزات در شرايط ايمن و محدوده هاي مشخص مورد بهره برداري قرار مي گيرند.
هرگونه انحراف از شرايط بهره برداري ايمن را به مديريت گزارش كرده تا متخصص فني تاثير بالقوه آن را ارزيابي کند.
دربازديدهاي روزانه از واحد يا تاسيسات به شرايط غير معمول يا علائمي دال بر خرابي دقت كنيد.
در اين خصوص فراتر از محوطه تحتِ امر خود عمل كنيد. به عنوان مثال از محله اي بارگيري، حمل و نقل ريلي، تكيه گاه خطوط لوله، سازه هاي فلزي و ساير مكانهايي كه در شرايط عادي كمتر مورد توجه قرار مي گيرند، بازديد به عمل آوريد.
هرگونه مورد غير معمولي و نامناسبي را به مسئول يا سرپرست خود گزارش کنيد.
آيا می دانستيد؟
مرور زمان بر وضعيت يكپارچگي تجهيزات فرآيندي، تاسيسات و زيرساخت تاثير مي گذارد.
تداوم كار تجهيزات در شرايط نرمال و توقف آن در برخي اوقات سبب مي شود كه به مرور زمان تجهيزات فرسوده شده و امكان خرابي آن افزايش يابد.
در حال حاضر عملكرد بسياري از واحدها مطابق با انتظارات و شرايط ساخت اوليه نيست.
قديمي بودن تاسيسات يا تجهيزات لزوماً وابسته به طول عمر آنها نيست بلكه كاملا به نحوه بهره برداري و چگونگي تعمير و نگهداشت مناسب بستگي دارد. قديمي شدن در واقع يك تغيير بوده و نيازمند آگاهي و هوشياري كاركنان در تاسيسات صنعتي خواهدبود.