گزارش «مشعل » از فعاليت امور مالي و حسابداري در پالايشگاه شهيد هاشمي نژاد
دغدغههاي حساب و کتاب مردان صنعت نفت
سيد مرتضيهاشمي تا به حال شايد برايتان پيش آمده باشد، به اواخر ماه که ميرسيد، احساس کنيد کفگير به ته ديگ خورده و به اصطلاح دخل و خرجتان با هم جور نيست! اين مسئله از بزرگترين دغدغههاي بسياري از کارکنان و خانوادهها است، اما واقعا براي حل اين مسئله چه چارهاي بايد انديشه کرد؟ اگر سطح درآمد خود را افزايش دهيم و دو شيفته و سه شيفته کار کنيم مشکل بر طرف خواهد شد؟ اگر منطقي به ماجرا نگاه کنيم، بايد گفت که پاسخ منفي است! گاهي هم دوست داريد زندگيتان را مثل برخي آدمهاي اطرافتان بسازيد. گاهي گمان ميکنيد همه راه را اشتباه آمده ايد و حساب و کتاب زندگيتان با هم نميخواند و گاهي هم نااميد ميشويد، يکبار هم بايد به فکر يادداشت کردن يا ثبت مخارج و هزينههاي زندگي باشيم، اگر حساب و کتابها و دخل و خرجها با هم جور نباشد، بايد به فکر چاره بود، در واقع بايد حسابداري را از بين کتابها و واحدهاي درسي آموخت، اما حسابدار بودن در زندگي هنر است که همه افراد از آن بهرهمند نيستند. در دنياي امروز که هر روز شکل تازهاي از ارتباطات اقتصادي به وجود ميآيد، فعاليت افراد، موسسات، شرکتها و سازمانها پيچيدهتر و همه اين عوامل سبب ميشود که نقش حسابداري به عنوان فراهمکنندگان اطلاعات مالي با استفاده از استانداردهاي حسابداري براي استفادهکنندگان بيشتر مشخص شود. در تقويم ملي کشورمان از 14 تا 21 آذرماه، هفته حسابداري و روز 15 آذرماه روز حسابدار نامگذاري شده است؛ به همين مناسبت در جمع کارکنان امور مالي شرکت پالايش گاز شهيد هاشمينژاد به گفت و گو نشستم تا با تخصص آنان آشنا شويم و پاي صحبتهاي آنان بنشينيم. ساختمان اداري را طي ميکنم. بعد از عبور از ورودي حراست اداري، بايد به طبقه دوم که دپارتمان امور مالي است، بروم. در بين مسير کارمندي را ميبينم که با کلي سند و چک به سمت دفتر مديرعامل ميرود تا اسناد امور مالي را مسئولان امضا کنند. از اتاقهاي مالي صداي پرينتر به گوش ميرسد. از هر يک از اتاقها که عبور ميکنم، به کارکنان خداقوت و خسته نباشيد، ميگويم، بدون هماهنگي قبلي براي تهيه گزارش، وارد يکي از اتاقها ميشوم، اما از مسئله خبر ندارند. کلي برگ و سند روي ميز و سرشان حسابي شلوغ است. در حالي که بايد به اسناد رسيدگي کنند، پاي ميز قرار ميگيرم و با يک سلام و تبريک هفته حسابدار، از دوستانم در امور مالي ميخواهم چند دقيقه وقت شان را در اختيار ما بگذارند.
خودتان را معرفي کنيد و بفرماييد از چه سالي در امور مالي مشغول به کار شدهايد؟
امير قرايي وفا، متولد 20 تير 1353 در شهر مشهد هستم. دوران کـودکـي را در مشهدمقدس و شهر زاهدان گذراندهام و در حين خدمت سربازي و پس از اخذ جواب قبولي به دانشگاه رفتم و در رشته حسابداري مشغول به تحصيل شدم. پس از چهار سال کوشش، موفق به اخذ مدرک ليسانس حسابداري در دانشگاه آزاد شدم. قبل از حضور در پالايشگاه گاز شهيد هاشمينژاد در چند شرکت خصوصي، کار حسابداري ميکردم. در سالهاي نه چندان دور و به واسطه اينکه يکي از دوستان در بهداري سرخس فعاليت ميکردند، به من پيشنهاد کار در پالايشگاه را دادند و چون در رشته حسابداري سررشته داشتم و به اين کار علاقهمند بودم، به منطقه عملياتي خانگيران سرخس آمدم و پس از مصاحبه فعاليت کاري ام را از سال 1383 در پالايشگاه آغاز کردم، در آن زمان به صورت پيمانکاري فعاليت داشتم و از سال 1390 به قرارداد مستقيم، تبديل وضعيت شديم و در حال حاضر 13 سال سابقه کاري دارم.
شرايط کار در واحد امور مالي را تشريح بفرماييد.
بسياري از همکاران در ساير واحدهاي پالايشگاه فکر ميکنند فعاليت امور مالي، کنترل حقوق و دستمزد است و هر زمان در راهروهاي اداره يا پالايشگاه ما را از نزديک ميبينند، درباره افزايش حقوق و ساير مسائل ميپرسند؛ در صورتي که من در واحد اسناد و پيمانها هستم و از مسائل واحد حقوق و دستمزد اطلاعاتي ندارم، کار در امور مالي به لحاظ اينکه ما با اعداد و ارقام سر و کار داريم، نيازمند فضاي آرامش و سکوت است، پيگيري اسناد و پيمانها و کنترل آنها کمي سخت است و ما سعي ميکنيم بر اساس اطلاعات و آموزش به روز باشيم تا کارمان را به بهترين نحو ممکن و بدون نقص انجام دهيم.
واحد امور مالي گرايشهاي مختلف دارد آيا در دورههاي آموزشي حضور پيدا ميکنيد؟
بله، ما کارکنان امور مالي تقويم آموزشي داريم و زمان برگزاري اين کلاسها و دورههاي آموزشي اول هر سال به کارکنان اطلاع رساني ميشود و ما بر اساس نيازمندي و علاقه دورهها را انتخاب و در کلاسها و دورههاي آموزشي شرکت ميکنيم.
با توجه به حيطه کاري و فعاليت در منطقه عملياتي آيا در شهر سرخس سکونت داشتهايد؟
شهر سرخس، اولين شهر در ايران اسلامي است که طلوع آفتاب را به خود ميبيند. از نظر قدمت تاريخي شاهد حضور مردمان مرزنشين و مهمان نواز در اين منطقه بودهايم. با توجه به منابع انرژي در شهرستان اين منطقه، ظرفيت زيادي براي سرمايهگذاري دارد، اما مسئولان نگاه ويژه به منطقه نداشته و داراي کمبودهايي است.
از آنجا که فعاليت مردمان اين منطقه از گذشته کشاورزي بوده؛ از اين رو فعاليت علمي انجام نشده، همه افراد براي کار و استخدام به پالايشگاه فشار ميآورند. اين شهرستان جاذبه زيادي ندارد، من به مدت چهار سال به همراه خانواده در سرخس زندگي کردهام و زمان تفريح و گردش ما منتهي به چند نقطه خارج از شهر ميشد که حضور در اين مکانها هم تکراري شده است. از لحاظ بهداشتي و مسائل ديگر هم امکانات کمي دارد و چون در اينجا اقوامي نداشتيم، همسرم به همراه دو فرزند پسرم از سرخس به مشهد نقل مکان و در شهر مشهد سکونت پيدا کردند.
خيلي از همکاران به ما ميگفتند سرخس آرامش دارد ما اينجا ماندگار ميشويم اما با توجه به نبود امکانات، اين آرامش برايمان زياد مفيد نبود و ساکن کلانشهر مشهد شديم.
عبور و مرور در جاده سرخس به مشهد براي کارکنان چه سختيهايي به دنبال دارد؟
با توجه به ترافيک و عبور و مرور تريلرها و کاميونهاي حامل کالاهاي صادراتي به کشورهاي آسياي ميانه، شاهد تصادفات و حوادث زيادي در اين محور هستيم، متاسفانه مسئولان نگاه مثبتي به اين جاده پرتردد و ترانزيت ندارند؛ در حالي که همکاران زيادي از پالايشگاه به همراه خانوادههايشان جان خود را در اين جاده از دست دادهاند، فراغ اين عزيزان براي ما سخت است اما با گذشت زمان فراموش ميشود.
نحوه رسيدگي به يک سند مالي را تشريح بفرماييد.
صورت وضعيتها و اسناد که از سوي واحدها براي پرداخت به امور مالي ارسال ميشود، داراي نواقص مستندات است که ميبايد تمام مستندات هزينه به کارشناسان مالي ارائه شــود، صـــورت وضعيتها و فاکتورها در واحدها پس از اخذ امضاهاي مجاز به امور مالي جهت صدور سند ارسال ميشود و پروسه صدور سند از بخشهاي مختلفي برخوردار است، به عنوان مثال در يک صورت وضعيت ارسالي براي يک پروژه، بحث کنترل اقلام بر اساس استانداردهاي حسابداري، قوانين و مقررات مالي، فهارس بهاي نشريههاي مالي و سپس پروسه صدور سند و امضاهاي مجاز به همراه پيوست آنها انجام و بعد از صدور چک و ارسال به بانک، به حساب مربوطه ميشود.
رسيدگي صورت وضعيتها، پرداخت فاکتورها، عيدي و پاداش کارکنان و پيمانکاران تنها کار ما در واحد امور مالي نيست، جوابگويي به سازمانهاي نظارتي همچون سازمان بازرسي، حسابرسي ديوان محاسبات، حسابرسي تامين اجتماعي و سازمان امور مالياتي و دارايي بخشي از وظايف محوله است، همه همکاران امور مالي دغدغه دارند و خالصانه زحمات زيادي را متقبل ميشوند.
با توجه به استقرار شما در کمپ، آيا از زندگي در کمپها رضايت داريد؟
يک حديث داريم به اين معنا که اگر کسي به مشکل شما اهتمام نورزد، مسلمان نيست. به طور مثال اگر در وسط جادهاي شاهد باشم سنگي افتاده و احساس کنم آن سنگ به کسي خسارت وارد کند. در قبال آن مسئول هستم. مسئوليت من هم انجام کار حسابداري است و از ما خواسته اند بياييم در اين منطقه فعاليت کنيم، با شرايط و مشکلات ساختهايم و با همين حقوق به رضاي خدا راضي هستيم، اما وظيفه من اين است که کارم را به بهترين نحو ممکن انجام دهم. پدرم قبل از فوت به من وصيت کرد در هر سِمتي هستي، وظيفهات را درست انجام بده. من با اين افکار بزرگ شده ام و از کارم شانه خالي نميکنم پاي درد و دل نيروهاي قرارداد مستقيم و پيمانکاري بنشينند، خوبي هيچ زمان از بين نميرود.
***
همانگونه که در آغاز گزارش گفتيم، دخل و خرج بايد با هم بخواند، بايد به فکر يادداشت کردن و يا ثبت مخارج و هزينههاي زندگي باشيم. پالايشگاه گاز شهيد هاشمينژاد هم در بحث دخل و خرج براي خود حساب و کتاب دارد و يکي از زمينههاي درآمدي محصول گوگردي پالايشگاه در بازارهاي داخلي و خارجي است. در اين زمينه به سراغ يکي از کارکنان قراردادمستقيم در واحد امور مالي رفتهايم که با اين حوزه، سر و کار مستقيم دارد.
ضمن معرفي از دليل تان براي انتخاب اين شغل بگوييد.
سيد حامدهاشمي هستم تابستان 1359 در يک خانواده مذهبي در شهر مشهد متولد شدم. پدرم ارتشي بازنشسته است، قبل از ورود به پالايشگاه در يکي از هتلهاي مشهد به کار حسابداري و بعد از آن در سازمان حسابرسي مشغول بودم، بر اساس علاقه و پيش زمينه قبلي با مدرک فوق ديپلم جذب سازمان شدم و در حين کار هم موفق به اخذ مدرک کارشناسي و کارشناسي ارشد حسابداري شدم.
کسي که ميخواهد وارد اين رشته شود، بايد با علم حسابداري آشنايي داشته، هرچند اين موضوع در حال حاضر آکادميک شده و زياد پررنگ نيست اما شغل ما ايجاب ميکند که با اين علم آشنايي داشته باشيم.
صداقت و رو راستي از ديگر معيارهاي يک حسابدار در سازمان است.
بنده در قسمت حسابداري فروش گوگرد مشغول به خدمت هستم، صبح که در محل کار حضور پيدا ميکنيم، چون بحث قيمت گذاري محصول گوگرد پالايشگاههاشمي نژاد مبتني بر بازار بورس است، بايد بازار بورس را بررسي کنم، سپس ميزان عرضه، تقاضا و ميزان خريد متقاضيان محصول گوگرد. قيمتگذاري تابلوي بورس هر روز تا ساعت 12 ظهر امکانپذير است و نرخ هر روز مشخص ميشود. ما محاسبه نرخ گوگرد