بنتونيتي، محصولات گوگرد کلوخه و دانه بندي را آغاز ميکنيم، از ساعت 13 که مبالغ از طرف خريداران واريز ميشود، شروع به صدور حوالههاي فروش و تهيه گزارش و تطبيق گزارشها ميکنيم.
ساعت کاري هم از ساعت 7 صبح تا 19 شب به مدت 12 ساعت کاري است.
بحث نقدينگي در سازمان شما چطور است؟
چون پالايشگاه گاز شهيد هاشمينژاد يک شرکت دولتي است و ما مستلزم رعايت قوانين هستيم که اين قوانين از شرکت مادر به ما ابلاغ ميشود، بنابراين امکان حضور در بازار مثل شرکتهاي خصوصي برايمان فراهم نيست که بتوانيم در زمينه تجارت و بازاريابي ورود پيدا کنيم. ما بر اساس برنامه و بودجه تعيين شده از سوي شرکت بالادستي و نرخ مصوب وزارت نفت و قوانيني که براي ما ملاک تعيين شده است، فعاليت ميکنيم. پالايشگاه گاز شهيدهاشمي نژاد، بزرگترين توليد کننده محصول گوگرد با خلوص بالا در خاورميانه به شمار ميرود، اما از آنجا که اين مجموعه صنعتي در شرق کشور قرار گرفته و بازار هدف محصول گوگرد در غرب کشور است و محصول گوگرد پالايشگاه به سبب هزينه حمل که خريدار متحمل ميشود، نميتواند نياز 100 درصدي بازار داخل را جوابگو باشد، وجود اين دست از مشکلات باعث شده ما نتوانيم بازار را به طور کامل پاسخگو باشيم. به طور مثال يک خريدار محصول گوگرد با توجه به مسافت زياد پالايشگاه ما تا شهر خود، مجبور است از شهر اصفهان به دليل قرار گرفتن در مرکز کشور، محصول درخواستي خود را تامين کند، هرچند خلوص کمتر و ناچيز اما بروز اين قبيل مشکلات در روند بازار فروش ما کمتر شده چون ما مستلزم قوانين بالا دستي هستيم.
با چه نرمافزارهاي کاري آشنايي داريد؟
در گذشته از سيستم تحت فاکس پرو استفاده ميشد، اما در حال حاضر پيگيري اسناد از طريق سيستم نرم افزاري نوين بنام پيوست صورت ميگيرد، به نرم افزارهاي مالي اشراف کاري دارم و بيرون از مجموعه پالايشگاه با شش نرمافزار حوزه امور مالي فعاليت دارم.
از وضعيت اشتغال به کار در سازمان رضايت داريد؟
به عنوان نيروي قرارداد مستقيم در اين مجموعه و در واحدي فعاليت دارم که حيطه کاري من براي سازمان دائمي است، اين موضوع، بزرگترين چالش سيستم است، انگيزه نيروهاي قرارداد مستقيم و پيمانکاري خيلي پايين است زيرا فعاليت در منطقه عملياتي و ميزان حقوق و مزاياي دريافتي در قبال دائمي نبودن کار تعريف نشده است؛ در حالي که نيروهاي رسمي سازمان، تمام مزاياي مناطق محروم را دريافت ميکنند. ما شنبه تا چهارشنبه در محل کار در منطقه عملياتي خانگيران به صورت مجردي حضور داريم و اين بزرگترين معضل خانوادگي نيروها است؛ در حالي که حقوق و مزاياي ما اينقدر کفاف زندگي را نميدهد که هم يک اجاره در سرخس و يک اجاره در مشهد بدهيم، امکانات شهرستان جوابگوي خانواده من نيست که آنان را به اينجا بياورم.
چه انتظاراتي در افق بلند مدت سازمان داريد؟
پالايشگاه هاشمينژاد يکي از شرکتهاي سرآمد وزارت نفت است و شعار مديران هميشه اين بوده که منابع انساني يکي از ارکان اصلي شرکت است، از مسئولان خواهشمنديم در افقي که براي سازمان ديدهاند در سايه اين افق نگاهي به ما داشته باشند، با اين نوع کار تعريف شده من نميتوانم در زندگي افقي براي آينده خودم ترسيم کنم و هيچ تغيير جايگاهي نيست. به نظر ميرسد ما فرزندان ناخوانده اين صنعت هستيم و اگر هم از جانب مسئولان موضوعي مطرح شده است، آنها اعلام کردهاند بر اساس قوانين بالادستي سازمان کاري از دست ما ساخته نيست و نميتوانيم کاري برايتان انجام دهيم. ما در حال حاضر شاهد فعاليت نيروهاي مختلف با چندين ماهيت شغلي و ساختار در سازمان هستيم، مديران بايد بتوانند اين توازن بين نيروهاي رسمي و قرارداد موقت را به نحوي برقرار کنند که حداقل انگيزه در بين نيروهاي شاغل در سازمان ايجاد کند. متاسفانه اين انگيزه خيلي در بين نيروها کم شده که تاثيرش را در کار شاهد هستيم، اين شرايط براي افراد و کسب روزي حلال در زندگي و قبول شرايط سخت کاري باعث شده با حداقلها بسازيم چون بيرون هم هيچ خبري نيست و بازارکار خراب بيرون هم باعث شده نيروها تمام کمبودها و مشکلات را تحمل کنند. اميدوارم از اين دوگانگي نجات پيدا کنم، زيرا ميزان حقوق جوابگوي يک خانواده چند نفره نيست، همانطور که من جوانيام را براي سازمان گذاشته ام و به عنوان فرزندي از شرکت هستم، اين مجموعه هم به فکر رفاه و خانواده من باشد.
هرچند نيروهاي رسمي به افتخار بازنشستگي نائل شدهاند اما هيچ نيرويي جايگزين اين افراد نشده و حتي ميزان حقوق ما هم تغيير پيدا نکرده است، انشاالله به اميد ظهور هرچه زودتر.
در مورد کلمات ذيل يک کلمه بگوييد؟
مشعل: نفس پالايشگاه
نماز اول وقت: سرلوحه کار
خانواده: انگيزه، کار و تلاش
حقوق: رفع نيازمندي
حسابدار: شخص صادق و مورد اعتماد
پس از خروج از حوزه حسابداري فروش گوگرد به سمت اتاق سرپرست حسابداري اسناد و پيمانها ميروم تا بيشتر از اين حوزه اطلاعاتي کسب کنم، گوشه گوشه اتاق پر از اسناد مالي در نسخ دو رنگ سفيد و زرد است، در اين برگها جداول و اعداد به چشم ميخورد، پشت حسابرسي اين اسناد ساعتها زحمت و تلاش صورت گرفته تا منتهي به صدور چک شود، سپس براي واريز به بانک ارسال ميشود.
کارمندي که در اين گزارش به سراغش رفتهايم، به تازگي به سمت سرپرست واحد حسابداري اسناد، هزينه، پيمان و اعلاميه منصوب شده، با تمام دغدغههاي کاري که براي حسابداري اسناد دارد، چند دقيقهاي به مصاحبه به ما رضايت ميدهد. متولد 28 تيرماه 1359 در شهر بجنورد و فرزند دوم خانواده است. پس از گذراندن دورههاي دبستان، راهنمايي و دبيرستان در سال 78 در آزمون دانشگاه شرکت و براي ادامه تحصيل رشته حسابداري را برميگزيند، در سال 81 به خدمت سربازي اعزام و پس از اتمام دوره مقدس سربازي در شرکت گاز استان خراسان شمالي به عنوان نيروي پيمانکار مشغول فعاليت ميشود. سال 86 در آزمون استخدامي شرکت ملي گاز شرکت و پس از قبولي از سال 87 در پالاشگاه هاشمينژاد به عنوان نيروي رسمي مشغول به کار ميشود. آرش وطنخواه متاهل است و از 10 سال تجربه کاري در واحد امور مالي شرکت پالايش گاز شهيد هاشمينژاد برايمان ميگويد.
يک حسابدار بايد از چه مولفههايي برخوردار باشد؟
شرايط استخدامي در دستگاههاي دولتي در کشور ما محدود است، اما پس از جذب در اين حيطه، اولين مولفه صبر، حوصله و تجربه است و پس از اينکه فرد کارش را شروع کرد، بايد اين راه را ادامه دهد. در حال حاضر همکاراني که بازنشسته شدهاند، داراي فرسودگي خيلي زياد در کار و زير تيغ عمل جراحي نيز رفتهاند.
در حالي که همگان فکر ميکنند پشت ميز نشيني کار راحتي است، اما بر خلاف اين اعتقاد به مرور زمان شاهد فرسودگي اعضاي بدن هستيم، زيرا افراد پشت ميز نشين با نگاه کردن به صفحه کامپيوتر سختي کار دوچندان دارند، فعاليت در امور مالي چون تعهدات خاص خودش را دارد. افراد شاغل بايد مورد اعتماد و رازدار باشند و اين تضمين را به سازمان بدهند که از اسرار کاري محافظت و از آن مسائل سو استفاده نميکند، زيرا در امور مالي افراد به هر نحوي ميتوانند افراد سوء استفاده کننده باشند .
افراد شاغل بايد چه مواردي را رعايت کنند؟ فعاليت شما تا چه اندازه با قوانين کشوري مطابقت دارد؟
اصول کار بر اساس استانداردهاي حسابداري است و حسابداري در پالايشگاه نيز از اين امر مستثني نيست، صورتهاي مالي ميبايد حسابرسي شود و مدير امور مالي نيز به عنوان ذي حساب به سازمانهاي نظارتي از جمله ديوان محاسبات پاسخگو باشد. فعاليت حسابداري در شرکتهاي گاز استاني تفکيک شده و هر حوزه داراي رئيس واحد جداگانه، است اما در پالايشگاه، اين موضوع شامل حسابداري طرحهاي عمراني، حسابداري طرحهاي جاري، حسابداري اعلاميه، حسابداري اسناد و هزينه همگي در يک واحد جمع شده است. بنده در طول روز بين 80 تا 90 سند از طريق سيستم و اتوماسيون اداري و 25 تا 30 صورت وضعيت و تنخواه را به صورت دستي بررسي ميکنم، در دو ماه گذشته افزون بر 1610 صورت وضعيت، تنخواه و فاکتور بررسي شده است.
نقش يک حسابدار در جلوگيري از فساد در سيستم چقدر ميتواند مهم باشد؟
عمده هزينهها و سندها در بخش حسابداري پيمانها انجام ميشود و مبالغ بالايي هم دارد، سوءاستفاده خيلي راحت ميتواند صورت بگيرد به عنوان مثال تباني يک حسابدار با پيمانکار ميتواند بزرگترين سوءاستفاده باشد، حتي موارد جزيي مانند اولويت در رسيدگي صورت وضعيتها خارج از نوبت ميتواند سوءاستفاده باشد.
اگر اشتباهي از سوي کارکنان رخ دهد، چه دستورالعملي داريد؟
يک زمان اشتباه محاسباتي و غيرعمد است که شخص ناخواسته آن را انجام ميدهد و قابل چشمپوشي و اصلاح است البته در مواردي اشتباه در واريزي شماره حساب داشته ايم و متاسفانه هيچ کسي حمايت نکرده و آن کارمند تا آخرين مبلغ اشتباه واريزي را مجبور به عودت به حساب مربوطه شده است. بحث دقت و رعايت دستورالعملها در کار توصيه ميشود اما اگر اشتباه عمدي باشد قابل بخشش نيست زيرا بخش مالي حوزهاي نيست که بشود از اشتباهات آن به راحتي گذشت کرد، اينجا جبران ناپذير است. در پايان سال و در آستانه عيد نوروز کارکنان براي پرداخت حقوق و عيدي نگاهشان به امور مالي است. در اين خصوص توضيح بفرماييد. بحث حقوق مربوط به واحد حقوق و دستمزد ميشود. متاسفانه ديد تمامي همکاران غيرمالي به اين واحد پرداخت حقوق است، در صورتي که فعاليت و وسعت کار خيلي گستردهتر است. ما سال مالي را در پايان سال جمعبندي نميکنيم اما با بسته شدن حسابهاي موقت، پايان سال در اسفندماه کار صدچندان ميشود.
حتي بعضي همکاران روز 29 اسفندماه که تعطيل رسمي است، در محل کار حضور پيدا ميکنند تا روند پيگيري صورت وضعيتها و فاکتورهاي مالي به سرانجام برسد، آخرسال هميشه تب و تاب خاص خود و استرس زيادي را به همراه دارد.
در کار امور مالي با چه وضعيت چالش برانگيزي روبهرو بودهايد؟
هر روز کار ما چالش است، ما زماني در ستاد تهران وزارت نفت و يا شرکت گاز براي پيگيري کارهاي اداري حضور پيدا ميکنيم. در آنجا بين کارکنان رسمي يا ارباب رجوع فرقي برايشان ندارد و اجازه ورود نميدهند. ضمن اخذ کارت شناسايي با اتاق مربوطه تماس و اسم افراد مراجعه کننده را بيان ميکنند و زماني که مراجعهکنندگان تاييد شوند، مجوز ورود آنها صادر ميشود در حالي که در پالايشگاه شاهد مراجعات روزانه و مکرر اشخاص بدون هماهنگي با حراست به واحد مالي هستيم، بنابراين ميبايست از لحاظ عبور و مرور مراجعهکنندگان به واحد امور مالي با هماهنگي اين واحد صورت پذيرد. به لحاظ سازماني، وظيفه کارمند امور مالي نيست که با پيمانکار روبهرو شود، اما ما سعي داريم همکاران را راهنمايي کنيم، وظيفه پيگيري صورت وضعيتها بين کارفرما و پيمانکار را بايد ناظر پيمان بررسي کند.
آيا در زمان مرخصي و سفر براي انجام کار با شما تماس گرفته شده است؟
استرس هميشه با کار مالي است حتي در طول سفر و يا مرخصي، حتي بنده در استعلاجي پزشکي بودهام که همکارم با بنده تماس گرفته و براي حضور در محل کار تقاضا داشته است که هرچه سريعتر دستور ترخيص از پزشک معالج گرفته شود. ديد همگان به امور مالي فقط پرداخت حقوق شده است.
چه انتظاري از مديران داريد؟
با توجه به حجم کار، از مديران خواهشمنديم سري به واحد امور مالي بزنند و از نزديک در جريان روند کاري کارکنان واحد قرار بگيرند اگر در واحدهاي عملياتي کاري صورت ميگيرد، اين طرف هم حمايت مالي تا پرداخت وضعيت مالي انجام ميشود؛ بنابراين يک حمايت ميتواند حداقل روحيه بخش باشد. مهمترين مرحله اجراي هر کاري در واحدها تامين اعتبار هزينههاست که تحقق اين موضوع از صفر تا صد هزينهها را امور مالي شرکت عهدهدار است، ايستگاه گفتوگوي بعدي ما اتاق مدير امور مالي پالايشگاه است.
خودتان را معرفي کنيد و از سوابق کاري در صنعت نفت براي مخاطبان نشريه بگوييد.
علي اصغر ساربان مقدم، متولد فروردين 1346 در شهرستان تربت حيدريه و بورسيه دانشکده حسابداري و امور مالي در دانشگاه صنعت نفت هستم، سال 1374 به عنوان کارمند رسمي در شرکت ملي گاز جذب شدم و کارم را در شرکت پالايش گاز شهيد هاشمينژاد شروع کردم. بعد از چند سال فعاليت براي ادامه خدمت به شرکت گاز استان خراسان بزرگ اعزام شدم، سپس بعد از چند سال، دوباره براي خدمت در صنعت گاز به همراه خانواده از مشهد به بيرجند مرکز استان خراسان جنوبي نقل مکان کرديم و به عنوان رئيس امور مالي و پشتيباني گاز خراسان جنوبي مشغول به کار شدم. روند کار در صنعت گاز دوباره بنده را به پالايشگاه گاز شهيد هاشمينژاد کشاند و از سال 92 به عنوان رئيس حسابداري عملياتي، سپس مدير امور مالي تا به امروز مشغول فعاليت هستم.
چه شناختي از وظايف سازماني روابط عمومي داريد؟
روابط عمومي همين طور که از نامش پيداست، ويترين عرضه فعاليتهاي شرکت در جامعه پيرامون بوده و وظيفه اطلاعرساني فعاليتهاي درون سازماني و تعاملات برون سازماني در عرصه فعاليتهاي فرهنگي، مسئوليتهاي اجتماعي، برگزاري اعياد و مناسبتهاي ملي و مذهبي در تقويم کشور را به عهده دارد، همچنين بازوي مديريت پالايشگاه در معرفي خدمات شرکت به ذينفعان است. عرصه کار و فعاليت سازماني روابط عمومي از اتاق فکر شرکت که هيئت مديره و در سطح بالاتر مجمع عمومي شروع ميشود و تا پايينترين لايههاي ساختار سازماني نفوذ دارد و ميبايد با استفاده از دانش و علم روز، نيازهاي سازمان، قبل از اينکه به مشکل يا معضلي تبديل شود، به نحو مطلوب به مديران عالي شرکت منعکس و براي اين موارد راهکاري انديشيده شود. واحد روابط عمومي، همچنين نقطه وصل شرکت به جامعه پيرامون، مشتمل بر ذينفعان و ذي اثران سازمان است و بايد بازخوردهاي جامعه برون سازماني را رصد و به مسئولان عالي رتبه شرکت منعکس کند و متقابلا بازخورد اقدامهاي انجام شده را به خارج سازمان اطلاع رساني کند، بنابراين تاکيد ميکنم که حيطه فعاليت روابط عمومي بسيار گسترده و پر چالش است.
اجراي هر پروژهاي نيازمند تامين اعتبار است، از روند تخصيص منابع، توضيحاتي را بيان بفرماييد.
فعاليت در واحد امور مالي مستند به سند برنامه و بودجه ساليانه بوده و به صورت يک زنجيره به هم پيوسته و معنادار است؛ به نحوي که هر صورت حساب مالي و فرم اجاره پرداخت در امور مالي تعريف و از ابتداي سفارش گذاري خريد خدمت يا کالا عنصر هزينه در واحد بودجه، تامين اعتبار و مجوز مربوطه تا سطح مدير امور مالي امضا سپس به دفتر مديرعامل شرکت ارجاع ميشود، پس از تصويب خواهي و انجام هزينه به طور مجدد اسناد هزينه در دفتر واحد مالي ثبت و در اسناد پيمانها، حسابداري کالا، بودجه، خزانه و در پايان در قسمت بايگاني گردش پيدا ميکند، در حال حاضر بالغ بر 30 کارمند رسمي، قرارداد مستقيم و پيمانکاري در واحد مالي شرکت مشغول انجام خدمت به واحدهاي سازماني هستند.
فرآيند فعاليتهاي تامين مالي و بودجه بر چه اساسي است؟
همان طور که قبلا اعلام کردم ، اساس فعاليت مالي سند ساليانه برنامه و بودجه جاري و موافقتنامه طرحهاي سرمايهاي پالايشگاه است که پس از پيشنهاد و طرح و تصويب در هيئت مديره و مجمع عمومي فرآيند تصويب خواهي در هيئت دولت، مجلس شوراي اسلامي، شوراي نگهبان و نهايتا تصويب نهايي و ابلاغ براي اجرا از ناحيه معاونت برنامه و بودجه دولت تحقق يافته و در طول سال اجرايي و در پايان سال پس از تفريغ در صورتهاي مالي مجددا به تصويب مجمع عمومي مي رسد. بنابراين تامين مالي و نقدينگي وابسته به تحقق درآمدها در سقف بودجههاي مصوب بر اساس فرمول تخصيص ماهيانه انجام مي شود.
مهمترين چالشها و فرصتهاي حوزه مديريت مالي در حال حاضر چيست؟
مهمترين فرصت مديريت مالي در ابعاد نرم افزاري، توانمند سازي واحدهاي مالي در استفاده از نرم افزارهاي نوين حسابداري و در عرصه سخت افزاري ارتقا عملکرد از طريق توانمند سازهاي نوين ميباشد، علاوه بر اين توسعه رويکرد بنگاه اقتصادي در حاکميت شرکتي به عنوان يک فرصت استثنائي مورد توجه اين مديريتي است، مهمترين چالشهاي واحد مديريت مالي نيز مسائل سرمايههاي انساني در ابعاد انگيزشي و البته تطبيق قوانين و مقررات با فضاي کسب و کار جديد به منظور حداکثر بهرهوري از حداقل منابع و سرمايهها است. در پايان ضمن تبريک هفته حسابدار به آحاد جامعه حسابداران به خصوص همکاران معززم در مديريت مالي پالايشگاه، اميدوارم جايگاه حسابداري به عنوان يک فن و علم و البته هنر مورد توجه و عنايت بيش از پيش برنامهريزان و مديران عالي کشور و صنعت نفت قرار گيرد.