ابتدا به نقش و ماموریت کامل شرکت نفت و گاز پارس در طرح ملی انتقال نفت خام گوره به جاسک و سابقه طرح بپردازید.
طرح پایانه نفتی جاسک، آخرین حلقه از زنجیره طرح ملی و راهبردی انتقال نفت خام از گوره به جاسک است که در سال ۱۳۹۸ شرح کار مربوط به آن، به شرکت نفت و گاز پارس ابلاغ و پس از انجام تشریفات مناقصه، قرارداد مربوطه بین شرکت نفت و گاز پارس و کنسرسیوم شرکت های مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی ایران و شرکت گاما منعقد شد. در این بخش از طرح انتقال نفت مقرر شده نفت خام یا میعانات از مخازن بالادستی دریافت و پس از اندازه گیری از سوی سیستم های اندازه گیری از طریق ۶ رشته خط لوله به ۳ گوی شناور در فاصله ۶ تا ۹ کیلومتری از ساحل منتقل و صادرات انجام شود.
شرکت نفت و گاز پارس از چه زمانی فعالیت خود را برای اجرای این پروژه آغاز کرد و از ابتدا تا امروز چه روند و فعالیت هایی در هر یک از بخش ها انجام شده است؟
شركت نفت و گاز پارس، بلافاصله پس از محول شدن کار در تابستان سال 1398، اسناد فنی را تکمیل کرد و پس از آن، ضمن تهیه اسناد قراردادی، فرایند مناقصه انجام شد. پس از صدور مجوزها و مصوبات لازم، قرارداد اجرای این طرح در زمستان همان سال منعقد شد و پس از پیش پرداخت و تجهیز کارگاه، مقدمات اجراي پروژه از اولين روزهاي سال جاري آغاز شد.
با تلاش هاي انجام شده و انتقال ماشین آلات و تأمین نیروی انسانی مورد نیاز، اجراي این طرح عملاً از اول ارديبهشت سال جاري آغاز شد و ضمن تعريف پروژه در دو فاز زودهنگام و كل طرح، از تمامي امكانات و ظرفيت هاي موجود به منظور انجام هرچه سريع تر بخش هاي مختلف طرح، از جمله مهندسي، خريد و اجرا استفاده شده است.
با توجه به بهره برداری فاز نخست طرح تا پایان سال، چه بخشی از ماموریت شما مربوط به فاز نخست است و آیا آمادگی برای افتتاح وجود دارد؟
بخش زودهنگام طرح شامل يك خط ۴۸ اینچ خشکی، یک مجموعه سيستم اندازه گيري، دو رشته خط لوله 36 اينچ دریایی در مجموع به طول تقريبي 12 كيلومتر و يك مجموعه گوي شناور و سامانه های پشتیبانی و کنترلی است.
با توجه به تلاش هاي انجام شده و روند اجرای کار، امكان بهره برداري از مجموعه ذكر شده تا پايان سال جاري ميسر خواهد شد. همچنين تا پايان امسال، به موازات بخش زودهنگام، انجام بخش مهندسي كل پروژه و سفارش گذاري تمامي اقلام پروژه انجام شده و بخش عمده اي از کالاهای مورد نیاز آماده تحویل هستند.
طرح در بخش های مختلف تحت فعالیت شرکت نفت و گاز پارس با چند درصد پیشرفت همراه است؟
فاز زودهنگام تاکنون حدود ۷۰ درصد پيشرفت فيزيكي داشته كه شامل بخش مهندسي بيش از ۸۴ درصد، بخش خريد ۸۸ درصد و بخش اجرا در حدود ۴۰ درصد است. فاز كلي طرح نيز حدوداً به ميزان ۴۰ درصد پيشرفت فيزيكي دارد و البته در بهمن ماه با تکمیل لوله گذاری دریایی زودهنگام، جهش چشمگیری را در پیشرفت کار هر دو فاز شاهد خواهیم بود.
شاهد چه میزان اشتغالزایی هستیم و سهم بومی ها از آن چقدر است؟
بر مبناي برنامه ريزي هاي انجام شده، اين پروژه در زمان اجرا براي حدود ۱۲۰۰ نفر به طور مستقیم و در زمان بهره برداري براي حدود ۳۰۰ نفر مستقیم ايجاد اشتغال مي كند. بر مبناي سياست هاي ابلاغی وزارت نفت مقرر شده، اولويت جذب نيرو از افراد بومي باشد، بويژه با توجه به فرصت زمانی موجود تا حد امكان نسبت به آموزش افراد بومي به منظور اشتغال در بخش بهره برداري اقدام خواهد شد. قطعا ایجاد اشتغال غیرمستقیم در منطقه متاثر از رونق اقتصادی و خدمات جانبی مورد نیاز چند برابر خواهد بود.
شیوع ویروس کرونا و همچنین تحریم چه تاثیری بر فعالیت داشته و کار با چه سختی ها و موانعی همراه است؟
خوشبختانه با توجه به انجام اقدام های پيشگيرانه و استقرار كادر درماني در سايت پروژه و رعايت سختگيرانه شيوه نامه هاي بهداشتي، سعي بر كاهش ميزان تاثيرات منفي ويروس كرونا در اجراي پروژه شده است، اما اين پروژه نيز مانند ساير بخش هاي كشور، متاثر از شيوع ويروس كرونا بوده و مشكلاتي را براي اجراي پروژه طبق برنامه زمان بندي از پيش تعيين شده، ايجاد كرده است. در بخش تحريم ها نيز همچون گذشته مشكلاتي وجود دارد كه البته با عمل به الزامات حداکثر استفاده از توانمندی های ساخت داخل، رویه ها و تسهیلات پروژه های راهبردی تا حدود زیادی رنگ باخته است.
با توجه به اینکه این طرح عنوان نماد ایرانی را با خود به همراه دارد، این تجربه را چگونه ارزیابی می کنید و شاهد چه اقدام هایی در این زمینه هستیم؟
به جرات مي توان گفت که اقدام های انجام شده در اين پروژه، به عنوان ركوردهايي براي ثبت در مجموعه شركت ملی نفت ایران و پيمانكاران داخلی محسوب می شود كه برای اولين بار به اين سرعت نسبت به طراحي، تامين اقلام و اجرا اقدام شده و در اعتلای نام ایران و ایرانی خوش درخشیده است.
اگر بخواهیم جزیی تر به طرح توسعه پایانه نفتی جاسک که به شرکت نفت و گاز پارس واگذار شده است، بپردازیم چه مشخصات و ویژگی هایی دارد؟ چه میزان با استانداردهای روز دنیا مطابقت داشته و چه روندی را طی می کند؟
طرح پايانه نفتي جاسك شامل 3 مجموعه خطوط لوله ۴۸ اینچ خشکی و سيستم های اندازه گيري، 6 رشته خط لوله 36 اينچ زیردریایی، 3 مجموعه چندراهه دريايي و 3 مجموعه گوي شناور است. از آنجا كه در نهايت مشتريان محصول صادراتي، شركت هاي بين المللي بوده و لازمه انجام صادرات و پهلوگیری شناورهای خارجی، داشتن استانداردهاي بين المللي است، بنابراین در بخش طراحي، تمامي استانداردهاي بين المللي لحاظ و مهندسی خرید و تامين كالاها و عملیات ساخت و اجرا بر مبناي آنها انجام می شوند.
با این همه، تمام بخش های مهندسی و طراحی، خرید و تامین کالاها و ساخت و اجرای کار در ذیل قرارداد شرکت نفت و گاز پارس با کنسرسیومی تمام ایرانی انجام شده و این شاخص بارزی برای حلقه تکمیلی زنجیره تمام ایرانی طرح ملی - راهبردی انتقال نفت خام گوره به جاسک و پایانه صادراتی آن است.
پس از بهره برداری از بخش زودهنگام، فاز بعدی طرح چه زمانی آغاز می شود و برنامه زمان بندی برای هر کدام از بخش ها به چه شکل است؟
اجرای بخش های اصلی طرح، به موازات اجراي بخش زودهنگام از روزهای نخستین در هر سه زمینه مهندسی، خرید و اجرا آغاز شده و متناسب با آن از پیشرفت خوبی برخوردار بوده و بر مبناي برنامه زمان بندي، كل طرح تا پايان آذر 1400 آماده بهره برداری خواهد شد.
سخت ترین بخش فعالیت در پایانه نفتی جاسک کدام بخش است؟
همه فعالیت های صنعتی با سختی های خاص خود همراه هستند. ورود به منطقه کوه مبارک جاسک، برای استقرار و شروع عملیات اجرایی، مشکلاتی به همراه داشت که دور از ذهن نبود. بخشی از این مشکلات، به دلیل آشنا نبودن شرکت های اجرایی و نیروهای متخصص با شرایط و فرهنگ منطقه بود. بخشی هم به دلیل نبود منابع، معادن، مصالح و نیروی متخصص در منطقه و ضعف زیرساخت های صنعتی و حتی عمومی (جاده، آب، ارتباطات، بهداشت و تأمین لجستیک کار) بود.
گسترش ویروس کرونا و محدودیت های تردد و عواقب ناشی از آن هم در تمام طول راه ناخن بر اندام پروژه می سایید؛ اما با پشتیبانی و همراهی مقامات استانی و محلی از همان ماه های اول، یک به یک، گره از مشکلات گشودیم و همچنان در همکاری و تعاملی خوب و سازنده در مسیر پیشبرد اهداف این طرح راهبردی، گام برمی داریم.
در این طرح با چه ریسک ها و مشکلاتی همراه بوده و هستید؟
اجراي هر پروژه اي، ريسك هاي خاص خود را دارد؛ اما اجراي طرحي به صورت زودهنگام و آن هم در شرايط شيوع ويروس كرونا از يك سو و پیشبرد همزمان مهندسی و تامين كالاها، انجام مطالعات زمین شناسی در خشکی و دریا و مواجه شدن با تغییرات ناشی از نتایج مطالعات بر عملیات های اجرایی، ريسك هاي اجراي بموقع پروژه را دوچندان کرده است كه با تلاش تمامي بخش ها در حال فائق آمدن برآنها هستيم.
فکر می کنید این طرح چه تاثیری بر بعد اقتصادی، بین المللی و همچنین در بخش داخل در زمینه توسعه مکران خواهد داشت و بومی های منطقه چه واکنشی به آن دارند؟
اجراي اين طرح، جزء طرح هاي ملي- راهبردی است که ضمن افزایش ظرفیت و تنوع بخشی به مبادی صادرات نفت خام و ميعانات كشور، با عبور از تنگه هرمز و كاهش مسير شناورها و زمان تقاضا تا عرضه، مزيت رقابتي براي صادرات از اين پايانه به همراه دارد. برنامه های توسعه آتی منطقه نیز با افزایش ظرفیت ذخیره سازی در بالادست و ساخت پالایشگاه مکران و صنایع پایین دست، ضمن پرهیز از خام فروشی، به توسعه پایدار منطقه مكران، جذب سرمایه و ایجاد اشتغال نيز خواهد انجامید.