کلنگ شروع مگا پروژه های صنعت پتروشیمی سهم دولت دوازدهم می شود؟
انتظار برای قراردادهای چند هزار میلیارد دلاری
مشعلصنعت پتروشیمی در سال های اخیر با وجود شرایط سخت اقتصادی و تحریمی، به یکی از بازوهای اصلی اقتصاد کشور تبدیل شده و توانسته است علاوه بر تامین نیازهای خود و سودآوری سرمایه گذاران ، منبعی برای تامین منابع ارزی دولت باشد. در عین حال اتفاق مهم دیگری که در صنعت پتروشیمی در میانه جهش دوم خود به بعد رخ داد، تحول در حضور سرمایه گذاران داخلی و شرکتهای خصوصی فعال در این عرصه بود. این صنعت پس از تجربه های فراوان در حوزه خصوصی سازی و تعامل با دولتهای مختلف و ارتباط با اقتصاد جهانی، به مرحله ای رسیده است که می تواند با تشکیل شرکت های بزرگ و هلدینگ ها بدون دغدغه پروژه های بزرگ و حتی مگاپروژه های چند میلیارد دلاری را آغاز کند. صنعت پتروشیمی با حضور شرکت ها و سرمایه گذاری هلدینگ های بزرگ نه تنها توانسته است در دوره اخیر بسیاری از پروژه ها نیمه تمام را با وجود غیبت خارجی ها تمام کند، بلکه پروژه های بزرگ و قابل توجهی را هم شروع کرده است. در حال حاضر بخش زیادی از شرکت های تولیدی و پروژه های اجرایی صنعت پتروشیمی با حجم سرمایه گذاری قابل توجه هلدینگ های بزرگی همچون باختر، پتروفرهنگ، تاپیکو و به ویژه خلیج فارس فعال هستند. هلدینگ خلیج فارس در حال حاضر بیش از 13 شرکت تولیدی و بیش از 5 پروژه فعال و در حال ساخت را زیرمجموعه خود دارد و قرار است دو مگاپروژه را آغاز کند. جعفر ربیعی، مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس، دی ماه سال گذشته و بعد از افتتاح رسمی مگا پروژه بیدبلند خلیج فارس از شروع و کلنگ زنی دو مگاه پروژه دیگر در 1400 خبر داد. مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس از کلنگ زنی دو مگاپروژه پتروشیمی ماهشهر و هرمز با مجموع ارزش حدود ۷ میلیارد دلار در آینده نزدیک خبر داد و گفت: صنعت پتروشیمی کشور توان مالی و تخصصی مورد نیاز برای ورود به بالادست خود یعنی نفت وگاز را پیدا کرده است. این موضوع دو دلیل دارد؛ پتروشیمی ها افزون بر توان مالی و فنی، برای تأمین خوراکشان انگیزه بیشتری دارند و می توانند این پروژه ها را در زمانبندی مناسب اجرا کنند.
جعفر ربیعی به تعریف دومگاپروژه هرمز در عسلویه و پتروشیمی ماهشهر در هلدینگ خلیج فارس برای ریل گذاری این شرکت و صنعت پتروشیمی کشور اشاره کرد و افزود: پروژه ۴.۵ میلیارد دلاری هرمز با خوراک ترکیبی اتان و بوتان است که از پارس جنوبی تأمین خواهد شد. مجوزهای آن از وزارت نفت گرفته شده و در حال دریافت زمین از شرکت ملی صنایع پتروشیمی هستیم.
برای اولین بار محل تامین خوراک خودمان هستیم
وی با اشاره به اینکه خوراک پتروشیمی ماهشهر از خوراک مازاد پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس، ان جی ال ۳۲۰۰ و مازاد پتروشیمی پارس تامین می شود و خوراک آن درون هلدینگی است و خوراکی از وزارت نفت دریافت نمی شود، اظهار کرد: حجم پروژه حدود ۲.۵ میلیارد دلار است که در مجموع با پروژه هرمز حدود ۷ میلیارد دلار پروژه در آینده نزدیک، کلنگ زنی می شود.
او درگفت و گو با «مشعل» در توضیح بیشتر درباره این دو مگا پروژه گفت: پروژه هرمز که در عسلویه و با سرمایه گذاری حدود 4 و نیم میلیارد دلار اجرا می شود، خوراک آن مخلوط اتان و بوتان به میزان 4 میلیون متر مکعب است و محصولات وسیعی از پلی اتیلن، پلی پروپیلن، بوتادین، بنزین پیرولیز و ... را تولید خواهد کرد. محل تامین خوراک این مگاپروژه پارس جنوبی است و مجوز آن هم صادر شده و زمین هم در حال تحویل است.
استفاده از منابع داخلی و بازار سرمایه
ربیعی با اعلام اینکه در مورد پروژه ماهشهر شرایط کمی متفاوت است و خوراک آن توسط هلدینگ و مجموعه های آن تامین می شود ، افزود: منشاء خوراک اتان و میعانات گازی این مگاپروژه در ماهشهر مستقیما از سه مجموعه پروژه بید بلند خلیج فارس 3200NGL و پتروشیمی پارس تامین می شود.
مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس با اشاره به هزینه اجرایی 2 و نیم میلیارد دلاری این پروژه گفت: برای تامین مالی این دو مگاپروژه از سرمایه گذار خارجی دعوت کرده ایم و امیدواریم با سیاست های کشور گشایشی در مورد سرمایه گذاری خارجی حاصل شود اما به طور همزمان امکان استفاده از منابع صندوق توسعه ملی ، منابع داخلی هلدینگ و بازار سرمایه و بانکها برای ما وجود دارد و در سال 98 و 99 هم از پتانسیل بازار سرمایه استفاده و نتایج خوبی هم گرفتیم.
ربیعی تاکید کرد که این دو مگاپروژه جدای از پروژه های مهم دیگر هلدینگ خلیج فارس است و ریل گذاری برای آینده هلدینگ و صنعت پتروشیمی خواهد بود. البته این دو پروژه همان مگا پروژه هایی هستند که وزیر نفت هم قبلا درباره آنها صحبت کرده است. بیژن زنگنه در ششمین کنگره راهبردی و نمایشگاه نفت و نیرو با اشاره به این که درآمد صنعت پتروشیمی با تحقق جهش سوم صنعت پتروشیمی در پایان سال ۱۴۰۴، به ۳۳ میلیارد دلار می رسد، گفت: دو مگاپروژه جدید هر یک با سرمایه گذاری حدود ۳ میلیارد دلار تعریف شده است که تا سال ۱۴۰۶ فعال می شوند.
بر اساس این گزارش ، تمام تلاشهای مجموعه وزارت نفت و صنعت پتروشیمی بر این بوده که کلنگ احداث این دو مگاپروژه تا قبل از پایان سال 99 و یا شروع 1400 بر زمین بخورد و قول و قرارها و اظهارات هم بر همین اساس بوده و این امیدواری وجود دارد که تا پایان دولت دوازدهم تکلیف شروع به کار این دو پروژه روشن شود. با توجه به عملکرد هلدینگ خلیج فارس در پروژه های قبلی خود و روند تامین سرمایه و رفع موانع موجود به نظر می رسد شرایط به سمت یک خبر خوش جدید پیش می رود. چه اینکه این شرکت اواخر سال گذشته و در حواشی نمایشگاه ایران پلاست تفاهم نامه استفاده حداکثری از توانمندی شرکت ها و سازندگان داخلی در احداث مگاپروژه پتروشیمی «الماس ماهشهر» را با انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران به زودی امضا کرد.
براساس این تفاهم نامه، طرفین نسبت به تأمین کالا و تجهیزات مورد نیاز از سازندگان توانمند داخلی برای احداث و راه اندازی مگاپروژه پتروشیمی الماس ماهشهر، مشتمل بر یک واحد الفین، سه واحد پلی الفین و واحدهای جانبی آن، با حجم سرمایه گذاری حدود ۳ میلیارد دلار و با هدف افزایش سهم داخلی سازی تجهیزات تا ۸۵ درصد از کل اقلام مورد نیاز پروژه مطابق ضوابط وزارت صمت توافق کردند.
خبرهایی از مگاپروژه های جدید
حسن عباس زاده، مدیر برنامه ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی هم چندی قبل به اجرای سه مگاپروژه در آینده نزدیک اشاره کرد که یکی از آنها همان مگا پروژه هرمز است. او گفت: شرکت پتروشیمی هرمز خلیج فارس با ظرفیت سالانه ۵.۸ میلیون تن و حجم سرمایه گذاری حدود ۴.۵ میلیارد دلار با خوراک اتان و بوتان تعریف شد که انواع پلی اتیلن ها و پلی پروپیلن را تولید خواهد کرد.
او افزود: طرح دیگر خوراک ترکیبی الفینی، ویستا انرژی ارغوان در عسلویه است با خوراک اتان و بوتان و حجم سرمایه گذاری ۱.۶ میلیارد دلار که سالانه ۱.۸ میلیون تن ظرفیت تولید خواهد داشت. طرح سوم خوراک ترکیبی، طرح الفین آروماتیک شرکت نفت و گاز آریا، زیرمجموعه هلدینگ نفت و گاز پارسیان با خوراک نفتا و اتان با حجم سرمایه گذاری ۴.۸ میلیارد دلار است که سالانه ظرفیت تولید ۴.۸ میلیون تن محصول خواهد داشت.
به نظر می رسد این پروژه ها که هر کدام در مقیاس چند میلیارد دلاری پیش بینی شده اند، می توانند آینده صنعت پتروشیمی و صنایع پایین دست آن را دچار تحول اساسی کنند. باید امیدوار باشیم با تغییرات در فضای اقتصادی داخلی و احتمال رفع تحریم ها در آینده نزدیک فضای سرمایه گذاری بریا این پروژه ها فراهم شود و هر چه زودتر و تا قبل از پایان دولت دوازدهم وارد فاز اجرایی شوند.