مجري طرح ساير خطوط اصلي و فرعي گاز از نخستین های این طرح می گوید:
از سخت ترين موانع بگذر !
مشعل در يكی از روزهای دلنشين بهاری، براي تهيه گزارشی از دستاوردهاي همكاران «طرح ساير خطوط اصلي و فرعي گاز»، رهسپار ساختمان ششم شركت ملي گاز ايران در قلب پايتخت شدیم. پس از گذر از هياهوي ميدان وليعصر و تماشاي كليساي زيباي شهر از فراز پل حافظ، به اين ساختمان قديمي رسيدیم. با قدم گذاشتن به ساختمان ششم دريافتیم كه در اينجا نيز تحرك و پويايي در جريان است؛ اما از جنسی ديگر. جمعي از مهندسان و مغزهاي متفكر صنعت گاز كشور، فارغ از شلوغي دنياي بيرون، براي عبور از موانع فرارو، طرح هاي نو در مي اندازند، انديشه مي كنند و اگر راهي نبود، خود آستين همت بالا زده و راهي جديد ابداع مي كنند. اينجا بن بست معنا ندارد. صحبت از جوشش خلاقيت، انديشه و تفكر است؛ اگرچه مسير، پر از سنگلاخ و ناهموار است و مقصد بس بعيد؛ اما قرار نبوده و نيست كه سربازان گاز، پشت هيچ ديواري متوقف شوند. طرح ساير خطوط اصلي و فرعي از طرح هاي مهم شركت مهندسي و توسعه گاز ايران است كه وظيفه اجراي پروژه هاي خطوط لوله گاز را به عهده دارد. برخلاف پروژه هاي خطوط لوله سراسري كه درگستره کشوری و مابین استانی است و در فواصل بين شهري احداث مي شوند، اغلب پروژه هاي اين طرح در مسیر شهرها و روستاها اجرا مي شود كه اين موضوع باعث شده مقامات محلي و نمايندگان مجلس، پيشرفت پروژه ها را با حساسيت و دقت بيشتري پيگيري و رصد كنند، از اين رو مديريت زمان در پروژه هاي اين طرح بسيار حياتي است كه انصافا همكاران طرح در اين موضوع، كارنامه اي تابناك دارند. علاوه بر مواجهه بي واسطه با مردم كه از ويژگي هاي اين طرح است، به لحاظ تحصيل اراضي ، قيمت بالاي زمين و معارضان متعدد نيز همكاران طرح براي تحقق پروژه ها، با مسيري پرچالش مواجه اند. نعمت اله شهرويي، مجري طرح ساير خطوط اصلي و فرعي از مهندسان باتجربه و خوشنام صنعت گاز است كه سابقه اي درخشان در راهبري پروژه هاي اين شركت دارد و مجموعه تحت مسؤوليتش را تركيبي از نيروهاي باتجربه و دلسوز مي داند كه با سلاح نوآوري و خلاقيت، از سنگلاخ مسيرها و چالش ها، راهي به سوي موفقيت مي گشايند. به گفته شهرويي، اين طرح در حال حاضر پروژه هاي «رشت- چلوند»، «محمديه قم – پارچين»، «دماوند- امامزاده هاشم»، «امامزاده هاشم-پلور»، «پلور-وانا»، «دیزباد-تربت حیدریه» و «ایستگاه کنترل فشار سمنان» را در دست اجرا دارد كه از پروژه هاي اولويت دار شركت ملي گاز ايران به شمار مي آيند. او در اين گفت وگو، ضمن برشمردن پروژه هاي در دست اجرا، دستاورد همكارانش در بهره گيري از فناوري هاي نو را تشريح كرده است.
خط انتقال گاز «محمديه قم – پارچين» از جمله پروژه هاي راهبردي و اولويت دار شركت ملي گاز ايران به شمار مي آيد. درباره اهميت و مشخصات اين پروژه توضيح دهيد.
به منظور حفظ پایدارتر شبکه گاز شمال و شمال شرق کشور، اجراي خط انتقال گاز 56 اينچ محمديه قم – پارچين(تهران) در دستور كار قرار گرفت. هم اكنون پيمانكاران اين پروژه 130 كيلومتري، فعاليت خود را در قالب EPC آغاز كرده اند.
در پروژه «محمديه قم – پارچين» براي اولين بار در سطح شركت ملي گاز، نقشه برداري هوايي با بهره گيري از پهباد، عملياتي شده است. درباره مزيت هاي اين فناوري پيشرفته توضيح دهيد.
نقشه برداري هوايي به كمك پهباد در اين پروژه، سبب شد فرايندي كه به طور مرسوم بين 6 تا 7 ماه زمان نياز داشت، در مدت 2 هفته به اتمام برسد. با بهره گيري از اين روش، عكس هايي باكيفيت و با وضوح تصوير بسيار بالا در اختيار داريم كه در اجرا هم بسيار كاربرد دارد و به جاي بازديد حضوري از سايت پروژه مي توان از اين عكس ها بهره گرفت. كيفيت عكسبرداري با پهباد به حدي است كه كوچك ترين معارض ها در آن به تصوير كشيده مي شود و به اين ترتيب، بهترين مسير براي اجراي پروژه را در اختيار مي گذارد. در صورت رفع موانع اخذ مجوز و همكاري نهادهاي ذي ربط مي توان اين تجربه موفق را به ديگر پروژه هاي صنعت گاز تسري داد تا شاهد بهبود چشمگير در زمان، هزينه و كيفيت فرايند مسيريابي باشيم.
پروژه «رشت – چلوند» از پروژه هاي مهم صنعت گاز است. درباره ويژگي ها و ميزان پيشرفت اين پروژه توضيح دهيد.
اين پروژه به طول 151 كيلومتر و قطر 42 اينچ از منطقه لاكان - رشت آغاز شده و تا چلوند - آستارا ادامه دارد. اين خط انتقال گاز در مجاورت خط لوله موجود اول سراسري و در دو قطعه در دست احداث است. قطعه اول از لاكان رشت تا نيروگاه پره سر و قطعه دوم از نيروگاه پره سر تا چلوند امتداد مي يابد و انتظار مي رود كل پروژه در سال 1400 به بهره برداري برسد. اين پروژه به لحاظ جغرافيايي، اقليمي و تحصيل اراضي با موانع زيادي مواجه است و از زمين هاي باتلاقي عبور مي كند.
در پروژه «رشت – چلوند» براي اولين بار در صنعت گاز اجراي آزمايشي جوشكاري اتوماتيك در بخشي از مسير پيش بيني شده است. در خصوص اين تكنولوژي نوين و امتيازات آن توضيح دهيد.
در هر دو قطعه پروژه «رشت – چلوند» اجراي پايلوت جوشكاري اتوماتيك در بخش هايي از مسير در دستور كار قرار گرفته كه اميدواريم اين نوآوري براي اولين بار در كشور به نتيجه برسد و نتايج مثبتي براي صنعت گاز به ارمغان بياورد. در صورت اجراي موفق اين تكنولوژي، كيفيت و سرعت اجراي پروژه ها افزايش چشمگيري خواهد داشت و هزينه هاي جوشكاري نيز كاهش مي يابد. از آنجا كه تجهيزات و تكنولوژي در جوشكاري اتوماتيك حرف اول را مي زند، تاكنون شركت هاي متعددي براي مشاركت در ساخت اين دستگاه اعلام آمادگي كرده اند، بنابراين مكانيزاسيون اين فرايند مهم، علاوه بر تاثيرات مثبت در پروژه ها، سبب ايجاد اشتغال و توليد براي سازندگان داخلي خواهد شد.
پروژه هاي «دماوند - امامزاده هاشم» و «امامزاده هاشم – پلور» نيز به لحاظ جغرافياي اجراي پروژه و حساسيت هاي مترتب بر آن، از پروژه هاي مهم صنعت گاز محسوب مي شود. درباره گذر از سختي ها و ابتكارات اين پروژه ها توضيح دهيد؟
منطقه دماوند، داراي اقليمي كوهستاني است و از جمله سرمايه هاي زيست محيطي كشور محسوب مي شود. از اين رو گازرساني به ساكنان اين مناطق با محدوديت هاي فراواني مواجه است و در تمام مراحل پروژه، وقت و انرژي بسياري صرف مذاكره با مقامات محيط زيست شده تا پروژه در عين حفاظت از طبيعت ناب منطقه اجرا شود. همانطور كه مي دانيد، در مناطق كوهستاني براي اجراي مسير خط لوله، از عمليات انفجاري براي باز كردن مسير استفاده مي شود؛ اما در پروژه دماوند بنابر نظر سازمان محيط زيست اين عمليات حذف شد و با بهره گيري از ابزار پيكور، از زمين هاي سفت و سنگي عبور كرديم كه بر صعوبت پروژه افزود. فاز اول پروژه «دماوند – امامزاده هاشم» به قطر 30 اینچ و طول 30 کیلومتر عملیات اجرایی آن به اتمام رسیده و ترزیق گاز شده است.
اجراي پروژه «امامزاده هاشم- پلور» در امتداد جاده هراز چه چالش هايي داشت و چگونه بر آن غلبه كرديد؟
جاده هراز، يكي از پرترددترین جاده هاي ايران است كه بويژه در ايام آخر هفته، لبريز از مسافراني است كه راهي شهرهاي شمالي مي شوند. اجراي پروژه به موازات جاده اي چنين پرتردد، عملياتي بي اندازه حساس است كه با تلاش همكاران طرح، مشاور، پيمانكار و همکاران اچ اس ای بدون كوچك ترين حادثه اي دنبال شد و اكنون به گام هاي پاياني خود رسيده است. همچنين در 5 ماه از سال در اين جاده، شاهد ريزش برف و يخبندان هستيم، چه آنكه امسال هم تا ارديبهشت ماه اين جاده پوشيده از برف بود؛ اما تلاش همه دست اندركاران، پروژه را به اهداف خود رساند. يكي ديگر از ابتكارات به كار رفته در اين پروژه، استفاده از سازه هاي ژئو گريدي براي ايجاد مسير بود كه مي توان به جرات عنوان كرد كه بدون اين نوآوري، امكان اجراي پروژه وجود نداشت؛ چراكه با وجود رودخانه و جاده هراز، راه ديگري جز مسيرسازي براي عبور خط لوله وجود نداشت.
به استفاده از سازه هاي ژئوگريدي اشاره كرديد. از كاربردها و امتيازات اين فناوري در پروژه هاي صنعت گاز بگوييد.
مصالح ژئوگريدي به مسلح شدن خاك كمك مي كند تا خاك استحكام بيشتري داشته باشد و ماشين آلات ساختماني پروژه بتواند روي آن تردد كند. مسير سازي با استفاده از سازه هاي ژئوگريد، براي اولين بار در پروژه دماوند انجام شد و تجربه اي گرانبها براي استفاده در ديگر پروژه ها رقم زد. در پروژه دماوند، به مانند روال جاري در ديگر پروژه ها، انتخاب اول، حفاري بخشي از كوه بود تا مسيري به پهناي باند 17 متر ايجاد شده و خط لوله در آن اجرا شود. طبيعي است كه محيط زيست مجوز انجام چنين كاري را در منطقه دماوند صادر نمي كرد، بنابراين با استفاده از سازه هاي ژئوگريد اقدام به ساخت مسير كرديم. اين فناوري نوآورانه، علاوه بر صرفه جويي عظيم در هزينه ها، سبب شد پروژه بدون صدمه به محيط زيست اجرا و رضايت همه ذي نفعان حاصل شود.
همكاران طرح ساير خطوط اصلي و فرعي در استفاده مبتكرانه از روش هاي فناورانه، كارنامه اي پربار و درخشان دارند. درباره ديگر نوآوري هاي انجام شده در پروژه ها توضيح دهيد.
در بخشي از مسير پروژه «محمديه قم- پارچين» و به منظور عبور از درياچه نمك حوض سلطان، براي تحكيم بستر از تركيب ژئوگرید استفاده خواهد شد كه صرفه جويي بالایی در بحث مسيرسازي رقم می زند، در حالي كه پیش از این در مسيرهاي باتلاقي از روش هاي سنتي استفاده مي شد و با وجود صرف مبالغ زياد، به دليل نداشتن استحكام، پس از مدتي مسير ساخته شده از بين مي رفت و ناچار به تكرار عمليات مسيرسازي بوديم.
براي آينده چه برنامه هايي داريد؟
پروژه «ديزباد - تربت حيدريه» نيز در قطر 30 اينچ و طول 64 كيلومتر در مرحله انتخاب پيمانكار قرار دارد و صنايع منطقه از جمله نيروگاه و كارخانه فولاد از هم اكنون پيگير هستند تا پروژه هر چه سريع تر به بهره برداري رسيده و صنايع اين خطه را به رونق برساند.
پروژه خط انتقال گاز «پلور – وانا» در ادامه پروژه «امامزاده هاشم – پلور» اجرا خواهد شد كه هم اكنون در مرحله انتخاب پيمانكار قرار دارد. اين خط انتقال 26 كيلومتري است و در قطر 16 اينچ احداث مي شود. همچنين ایستگاه کنترل فشار سمنان به ظرفیت 500 هزار متر مکعب در ساعت از خط لوله 48 اینچ شمال- شمال شرق نیز در مرحله انتخاب پيمانكار است.