انتشار نشریه ایران پترولیوم هزینه نیست، پس انداز فرهنگی است
مدیرکل سابق روابط عمومی وزارت نفت با اشاره به اهمیت و جایگاه مطبوعات و نشریات داخلی صنعت نفت، درباره ضرورت و علت شکل گیری نشریه ایران پترولیوم (ماهنامه انگلیسی زبان وزارت نفت) اینگونه توضیح می دهد: در مجموعه ای همچون وزارت نفت که تعاملات بین المللی بی شماری دارد و شرکت های تراز اول دنیا فعالیت های آن را دنبال می کنند، لازم بود رسانه ای بین المللی داشته باشیم. هر سازمانی در دنیا نشریه و مجله دارد که حرف ها و مواضع رسمی خود را از طریق آن به مخاطبان می گوید. پس ضروری بود که برای صنعت پرکاری همچون صنعت نفت، نشریات داخلی و بین المللی در نظر بگیریم. نشریه انگلیسی زبان ایران پترولیوم، مجله ای تخصصی است که همچنان منتشر می شود. آن زمان که کاغذی بود، به تمامی سفارتخانه ها در داخل و خارج از کشور و شرکت های بین المللی فعال در حوزه نفت و گاز ارسال می شد؛ اما متاسفانه دیگر کاغذی نیست و به صورت مجازی منتشر می شود. مجله های خوب دنیا هنوز کاغذی چاپ می شوند. امیدوارم دوباره «مشعل» و ایران پترولیوم کاغذی شود.
شانا، نخستین پایگاه اطلاع رسانی در کشور
متولی راه اندازی پایگاه اطلاع رسانی نفت و انرژی (شانا)، در خصوص نحوه شکل گیری این مرکز اطلاع رسانی به عنوان بخشی از کارنامه کاری خود در صنعت نفت توضیح می دهد: در دوره اول وزارت مهندس زنگنه در حوزه صنعت نفت، باتوجه به تکثر نداشتن رسانه ها و مطبوعات، اطلاع رسانی در این حوزه بدرستی و بموقع انجام نمی شد. همان موقع بود که لازم دیدم رسانه ای در این خصوص راه اندازی شود تا اخبار مربوط به صنعت نفت را پوشش دهد. موضوع را با وزیر مطرح کردم تا خودمان محتوا تولید کنیم. در آن دوره جز خبرگزاری ها، رسانه ای تحت عنوان پایگاه اطلاع رسانی وجود نداشت. با موافقت مهندس زنگنه و با کمک اهالی قدیمی رسانه و تشکیل جلسات و بررسی های لازم، شانا را راه اندازی کردیم. شانا، اولین پایگاه اطلاع رسانی در کشور بود که راه اندازی شد آن هم در حوزه تخصصی نفت و انرژی. در آن دوره هیچ وزارتخانه و سازمانی چنین پایگاهی نداشت. با کمک افراد باتجربه ای همچون آقایان آرین خواه، اسلامی فرد، جعفری و خادم المله کار شروع و دبیری سرویس ها به قدیمی ها سپرده شد و خبرنگاران، جوانان تازه کار بودند. فعالیت خود را از دو اتاق کوچک شروع کردیم و بعد ساختمانی در خیابان آرش گرفتیم و بعد هم کار توسعه پیدا کرد تا به الان. فعالیت و اقدامات همکاران در این مرکز، آنقدر چشمگیر بود که خبرگزاری های بزرگ تلاش می کردند گوی سبقت را در حوزه نفت و انرژی از ما بربایند. توجهات را به موضوع نفت جلب کردیم تا جایی که نفت، جایگاه مهمی در بخش اقتصادی و انرژی در خبرگزاری ها پیدا کرد. در ادامه وارد مطبوعات شدیم. صفحه نفت و انرژی در مطبوعات شکل گرفت. شانا به مرور، به یک رسانه تخصصی تبدیل شد. هنوز هم رسانه ای را در کشور در حوزه نفت، همچون شانا سراغ ندارم. منبع و مرجع مهمی در این حوزه به شمار می رود و بهترین رسانه تخصصی در کشور است؛ اما متاسفانه عده ای نگذاشتند جایگاه واقعی خود را پیدا کند؛ زیرا قدرت و توان اداره آن را نداشتند که بتوانند حفظش کنند، برای همین می خواستند شانا نباشد. البته مهندس زنگنه هم خیلی تمایلی به توسعه این رسانه نداشت؛ چرا که نگران بود به واسطه این رسانه، اخبار اشتباه منتشر شود. به او اطمینان دادم که اینگونه نخواهد شد. به او گفتم هیچ خبرگزاری و رسانه ای وجود ندارد که بی اشتباه باشد و با وجود شانا، رسانه ای خواهیم داشت که شما می توانید از طریق آن موضع خود را به آسانی مطرح کنید. شانا ماند... از برنامه های من برای این مجموعه، آن بود که رادیو و تلویزیون راه بیندازم تا مستقل از صدا و سیما، اخبار مربوط به خود را منتشر کند. رئیس اسبق شورای سیاستگذاری نمایشگاه بین المللی صنعت نفت، در پایان از نمایشگاه نفت به عنوان یادگاری خود برای صنعت نفت یاد می کند و درخصوص این دستاورد در اداره کل روابط عمومی وزارت نفت می گوید: سابقه من در برگزاری نمایشگاه، پیش از نفت به وزارت نیرو و نمایشگاه آب و برق برمی گردد. در دوره قبلی مدیریت من در روابط عمومی وزارت نفت، نمایشگاه از سوی بخش خصوصی اداره می شد که با مشکلات بسیار همراه بود. ما مجوز گرفتیم که اداره کل روابط عمومی اقدام به برگزاری نمایشگاه کند. تا سال ٨١ نمایشگاه در انحصار بخش خصوصی بود و بعد از آن از انحصار درآمد. نمایشگاه را به چند بخش تقسیم کردیم و برای فعال شدن مناطق در کشور، به صورت موضوعی در هر منطقه، یک نمایشگاه برگزار کردیم. مثلا نمایشگاه مالی و بازرگانی در کیش برگزار می شد، تجهیزات و ساخت داخل در اهواز و پالایش در آبادان، این گونه کار سبک تر و با کیفیت بیشتری برگزار می شد.
کوتاه از موزه های نفت
نیروگاه برق تمبی از سرویس عملیاتی خارج شد
موزه نیروگاه برق تمبی از مدار تقسیم شبکه برق خارج و به صورت کامل در اختیار مدیریت موزه های صنعت نفت قرار گرفت. همزمان با خجسته سالروز آزادسازی خرمشهر، نیروگاه گازی برق تمبی به صورت کامل از مدار توزیع شبکه برق رسانی خارج شد و ضمن آزادسازی عرصه و حریم، به صورت کامل در اختیار نماینده مدیریت موزه های صنعت نفت در مسجدسلیمان قرار گرفت. این بنای میراث صنعتی ایران پیش از این و در تاریخ هشتم خردادماه 68 با شماره 31721 در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده بود، اما به دلیل توزیع برق در اتاق کنترل آن کارکنان اداره برق شرکت بهره برداری نفت و گاز مسجدسلیمان نیز در آن بصورت سه شیفت حضور و فعالیت داشتند. با خارج کردن این نیروگاه از سرویس عملیاتی و جمع آوری خطوط انتقال از دکل های هفت گانه و تاریخی آن، موزه میراث صنعتی نیروگاه برق تمبی از این پس بصورت کامل در اختیار مدیریت موزه های صنعت نفت خواهد بود. ساختمان و تاسیسات نیروگاه برق تمبی در واقع قسمت جدید نیروگاه مذکور است و در ساختمانی قرار دارد که از سال 1948 و زمانی که کمپانی نفت به فکر توسعه کارخانه قدیمی افتاد، ایجاد شد. درآن سال سفارش دو توربین گازی هریک به ظرفیت 4هزار کیلووات به کارخانه Brown Boveri سوئیس داده شد و این دو توربین در سال های 1955 و 1956 ميلادی نصب شد. در سال 1959 کارخانه برق تمبی جمعا در حدود 66 هزار کیلووات ساعت برق تولید كرده است که از این مقدار 63500 کیلووات ساعت آن به مصرف کارهای صنعتی در روشنایی ناحیه مسجدسلیمان رسیده و مابقی برای مصرف خود کارخانه و محوطه اطراف آن و همچنین برای مصرف تلمبه خانه نفت که در نزدیک آن قرار دارد رسیده است. موزه نیروگاه برق تمبی، یکی از پایلوت های پنجگانه زنجیره موزه های نفت در مسجدسلیمان و یکی از قدیمی ترین نیروگاه های بخار و گازی تولید برق در ایران و خاورمیانه است.
کتاب «ارامنه ی ایران و صنعت نفت» به زودی منتشر می شود
کتاب «ارامنه ی ایران و صنعت نفت» تاریخ شفاهی هم زیستی مسالمت آمیز در شرکت-شهرهای نفتی ایران، تازه ترین تالیف «فرشید خدادادیان»، محقق و پژوهشگر تاریخ نفت ایران به زودی منتشر می شود. از متن کتاب: «ایرانیان ارمنی همچون دیگر ایرانیان و سایر کسانی که از مناطق مختلف جهان در شرکت-شهرهای نفتی ایران حضور و اشتغال داشتند، خاطرات و یادگارهای خود را از آن ایام به همراه داشته و خاطرات و یادگارهایی نیز برای دیگر همشهریان و هم وطنان خود ایجاد کرده اند که در چند واژه قابل تعریف است: همدلی، مهربانی، صداقت و حس خوب آنچه امروز «هم زیستی مسالمت آمیز» نامیده می شود...»
مجوز انتشار کتاب «ارامنه ی ایران و صنعت نفت» به تازگی صادر شده و توسط «نشر برسم» به بازار کتاب ارایه خواهد شد.
سند 113ساله نفتی منتشر می شود
همزمان با سالروز اکتشاف نفت در خاورمیانه سند تاریخی نفتی با قدمت بیش از یک قرن رونمایی می شود. همزمان با پنجم خرداد، سالروز اکتشاف نفت در ایران و خاورمیانه و روز مسجدسلیمان، سند تاریخی 113ساله نفتی در صفحه رسمی موزه نفت مسجدسلیمان منتشر می شود. این سند مهم تاریخی حاوی گزارش حفاری چاه شماره یک مسجدسلیمان در تاریخ پنج خرداد 1287 خورشیدی (BORING LOG OF WELL NO.1 26may,1908) است که در صفحه اینستاگرام موزه نفت مسجدسلیمان به نشانی: https://instagram.com/m.i.s_oil_museum به نمایش گذاشته می شود.
بانگ فیدوس در سرزمین نفت نواخته شد
به مناسبت یکصد و سیزدهمین سالروز اکتشاف نفت در ایران و خاورمیانه بانگ فیدوس در شهر مسجدسلیمان نواخته شد. همزمان با سالروز آغاز عصر نفت در ایران و خاورمیانه و روز مسجدسلیمان و به پاسداشت یکصد و سیزده سال تلاش و ایثارگری نسل های مختلف کارکنان خدوم صنعت نفت، آژیر یادمان این روز بزرگ و تاثیرگذار، روز چهارشنبه (پنجم خرداد) از محل موزه چاه شماره یک مسجدسلیمان و سایت میراث صنعتی گودگردسازی سابق بی بی یان و موزه نفت مسجدسلیمان به صدا درآمد. در نخستین ساعات روز پنجم خردادماه سال 1287 شمسی (۱۹۰۸ میلادی)، نفت برای نخستین بار در خاورمیانه از محله دره خرسان شهر مسجدسلیمان در استان خوزستان فوران کرد. مته حفاری به لایه نفت دار چاه شماره ۱ مسجدسلیمان برخورد و نفت با فشار از چاه فوران کرد. عمق چاه 360 متر بود. دومین چاه که 10 روز بعد به نفت رسید، 307 متر عمق داشت. وجود نفت فراوان در ایران اثبات شد و صنعت نفت ایران فعالیت خود را آغاز کرد. حفاری این چاه زیر نظر رینولدز در سال 1286 خورشیدی شروع شد.
از این چاه 360 متری (1179 پا) روزانه 36 هزار لیتر (8 هزار گالن) نفت به دست می آمد.
سوخت ماشین های استخراج نفت با سوزاندن زغال، چوب درخت و نفت های سطح الارضی زیر دیگ های آب تأمین می شد. از سال 1287 تا 1334 شمسی، حدود 300 چاه نفت دیگر در مسجدسلیمان حفر و بیش از 100 میلیون تن نفت از آنها استخراج شد.
چاه شماره 1 هم اکنون در مرکز شهر مسجدسلیمان به صورت موزه نگهداری می شود.