سه مستند دیدنی که آموختنی های زیادی دارند
از باد خنک تا غرش شیرها سکه بنداز
علی بهرامی اگر چه ما هم به لذت دیدن فیلم و سریال معترفیم و می دانیم که یکی از اصلی ترین گزینه ها برای پر کردن اوقات فراغت همه ماست، بخصوص در دوران کرونا و قرنطینه های پی در پی که اندکی بر اوقات فراغتمان هم افزوده شده؛ اما اگر صفحات فرهنگ و هنر نشریه «مشعل» را دنبال کرده باشید، می دانید که فیلم های مستند زیادی را تا کنون برایتان معرفی کرده ایم و توصیه و پیشنهاد همیشگی مان دیدن مستندهای جدی و حرفه ای در کنار فیلم و سریال های داستانی است. این بار نیز سه مستند خوش ساخت و حرفه ای را به شما معرفی می کنیم که آموختنی های زیادی درون آنها نهفته است.
امروزه انواع و اقسام بازی های رایانه ای و قد و قامتِ بی شمار دستگاه های مخصوص این بازی ها، وجود دارند و دنیای کودکان ایران و جهان را تغییر داده اند. سبک زندگی جدید، خانه های کوچک تر و فرزندان کمتر و نوع اشتغال والدین نیز بر پر رونق تر شدن این بازی ها میان کودکان امروز افزوده است. این بازی های رایانه ای سابقه ای دارند که دیدنی است. مستند «سکه بنداز» به کارگردانی جاشوا تیسوی ردپای پدرخوانده این بازی ها را در شیکاگو آمریکا گرفته است. مستند دیدنی «سکه بنداز» تمام ابعاد روانی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی این بازی ها را که به بازی های ویدئویی مشهور بوده اند و با انداختن سکه درون دستگاه هایی مخصوص بازی، کودکان را به دنیای ویژه شان می بردند، پرداخته است. درباره این مستند نوشته اند: «مستند «سکه بنداز» روایت شگفت انگیز پشت صحنه «میدوی گیمز»، یکی از بهترین استودیوی بازی های ویدیویی واقع در شیکاگو است. این شرکت با هدایت «یوجین جارویس» پدر خوانده بازی های ویدئویی، مفهوم بازی های اکشن زنده را آغاز کرد و شروع به رونق بازی های جدید و کسب درآمد میلیارد دلاری با بازدیدهای گسترده شد.»
مکعب آبی
هیچ کس تاکنون در قالب هنر سینما، به دنبال آن نبوده که پیش از ورود فناوری هایی چون «کولر»، واقعا مردم ایران با چه چیز یا چیزهایی خودشان را خنک می کردند. تمدن ایرانی در بستری گرم و خشک رشد، نمو و بالندگی های خود را گذرانده و واقعا جالب است بدانیم و بشناسیم که اقلیم های مختلف ایران چگونه در برابر هوای گرم سرزمین مادری شان، ایستادگی می کردند. مستند دیدنی «مکعب آبی» ساخته مجید عزیزی و محمد حسین حیدری، دقیقا به دنبال پاسخ به چنین پرسش هایی است. محتوای این مستند که نام آن به کولرهای آبی اشاره دارد، ردیابی خنک کننده های قدیمی ایرانی است. با دیدن این مستند از دل کویر تا نزدیک قله های ایران را خواهید شناخت و در کنار مطالب صنعتی درباره تاریخ ورود کولر به ایران و استفاده ایرانیان از آن با تمدن و فرهنگ و مسائل اجتماعی ایرانیان نیز آشنا خواهید شد. دیدن این مستند که سال 1399 ساخته شده است را از دست ندهید.
آخرین شیرها
بهتر است راز بقا را فراموش کنید؛ چون اگر به مستندهای حیات وحش هم علاقه نداشته باشید، محال است مستند «آخرین شیرها» را ببینید و از آن خوشتان نیاید. مستندی که چند سر و گردن از راز بقا و انواع و اقسام مستندهای حیات وحش جلوتر است. این مستند به سرزمین شیرها رفته و از درون جنگل های آفریقا تاریخ زیست گاه، نوع رفتار و زندگی این حیوان رعب انگیز را نشان داده است. صحنه های بسیار جذاب به همراه فیلمبرداری های عجیب و غریبِ این مستند را نمی توان هیچ گاه فراموش کرد. این مستند علاوه بر معرفی شیرهای آفریقا به کاهش تعدادشان و دلایل این کاهش پرداخته و مسائلی را بازگو کرده که محال است در هیچ کلیپ و گزارش مطبوعاتی و شبکه تلویزیونی دیده باشید. حرف های جدی و آموزنده این مستند و نوع شناختی که از قاره آفریقا و مردم آن پیدا می کنید، قطعا ارزش دیدن دارد. امتحان کنید و لذت دیدن این مستند را به پیشنهاد ما بچشید.
گل گشتی در انواع موسیقی نواحی مختلف ایران (بخش سوم)
یک دریا نوا یک دنیا ساز
ایران سرزمینی کهن است که آوازه هنر و فرهنگ آن تمامی دنیا را درنوردیده. در هیچ جشنواره معتبر بین المللی امکان ندارد نامی از موسیقی ایران نباشد. موسیقی نواحی مختلف ایران بسیار غنی و باستانی هستند و هر کدام ظرفیت های بسیار بالایی دارند. موسیقی نقطه به نقطه این سرزمین شنیدنی است. از خراسان تا لرستان و از آذربایجان تا کرانه های خلیج فارس با ما باشید تا شما را با دنیایی از موسیقی متنوع ایرانی آشنا کنیم. بخش سوم را می خوانید:
بلوچستانی
استان پهناور سیستان و بلوچستان به طور کلی دو نوع موسیقی دارد که شباهت های زیادی با هم دارند. نوع نخست این موسیقی، بلوچستانی یا بلوچی است که در بیشتر نقاط این استان و در شهرهایی چون، زاهدان، چابهار، سراوان، ایرانشهر و... همچنین در مناطقی از پاکستان و افغانستان، با اندکی اختلاف دنبال می شود و نوازندگان و خوانندگان معتبر منطقه ای و بین المللی دارد. وقتی موسیقی بلوچی را می شنویم، انگار که به قرن ها دورتر رفته ایم و در ایران باستان سیر می کنیم. موسیقی بلوچی، زیبایی شناسی خاص خودش را دارد و شاید یک مخاطب غیر بلوچ در وهله نخست گمان کند موسیقی هندی می شود؛ اما با اندکی تامل در خواهد یافت که نوا، نوای بلوچی است. از سازهای زیبا و خوش صدای این موسیقی می توان به قیچک بلوچی، تنبورک، رباب، دهلک و دونلی اشاره کرد. شاید این حرف اصلا عجیب نباشد اگر بگوییم این نوع از موسیقی کشورمان یکی از ناشناخته ترین و شگفت آورترین موسیقی هایی است که در میان اقوام ایرانی وجود دارد که واقعا شنیدنی است. آثار هنرمندان بزرگ موسیقی بلوچی مانند شیرمحمد اسپندار، خاندان زنگشاهی و دین محمد زنگشاهی را دنبال کنید تا به دریایی شگفت انگیز از نغمه و نوای ایرانی برسید.
آذربایجانی
موسیقی در آذربایجان، قدمتی بسیار دیرینه دارد و البته دارای انواع بسیار زیادی است که مانند موسیقی خراسانی تلاش می کنیم در چند بخش آن را معرفی کنیم. یکی از انواع موسیقی های دلنشین و باستانی سرزمین زیبای آذربایجان، موسیقی عاشیقی است. مجری این موسیقی را عاشیق می نامند. عاشیق ها هم ساز می نوازند و هم می خوانند. صدای دلنشین و روح نواز عاشیق ها در جای جای آذربایجان عزیز به گوش می رسد و روایتگر شادی ها، رنج ها، دلخوشی ها و مرارت های مردم آن است. این نوع از موسیقی در مقام های مختلفی چون ماهور، سه گاه و ... اجرا می شود. از سازهای اصلی موسیقی عاشیقی می توان به «قوپوز»، «بالابان»، «قاوال» و «نقاره» اشاره کرد. این موسیقی سرشار از داستان های حماسی، تغزلی، دینی و ملی است، داستان های شیرین و اثرگذار که چند قرن است فرهنگ زیبای آذربایجانی را حفظ کرده اند. موسیقی عاشیقی علاوه بر سه استان اردبیل، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی، در استان های همدان، زنجان، قزوین و برخی مناطق ترک زبان کشورمان نیز به طور حرفه ای دنبال می شود. از عاشیق های مشهور ایرانی که اگر کارهایشان را دنبال کنید، به دریایی از زیبایی هنری می رسید، می توان به ایمران حیدری، حسن اسکندری، چنگیز مهدی پور اشاره کرد.
جهرمی
در استان پهناور فارس و جایی در جنوب غربی شهر شیراز، شهر قدیمی و باستانی جهرم قرار گرفته است. شاید باورش سخت باشد؛ اما جهرم شهری است که به تنهایی و یک تنه نوع خاصی از موسیقی مناطق و اقوام ایرانی را داراست. موسیقی جهرمی بیش از هر چیز در دو دستگاه شور و همایون نواخته می شود؛ البته بسیاری از مردم ایران، این موسیقی را یک موسیقی شیرازی تلقی کرده اند. موسیقی محلی جهرمی را با ترانه های بسیار ویژه اش می توان شناخت. اگر بخواهد شاد باشد، شادترین موسیقی و چنانچه در فضایی غمگین اجرا شود، یکی از غمناک ترین موسیقی های موجود در ایران است. از سازهای مهم موسیقی جهرمی که با سازهای ملی ایران قرابت های بسیار زیادی دارد ،می توان به تار و تنبک و دایره اشاره کرد. بسیاری از محققان «باربد» موسیقی دان شهیر دوران ساسانی را جهرمی می دانند. واسونک (نوعی ترانه خوانی خاص استان فارس) و آوازهای ویژه جهرمی از انواع مهم موسیقی جهرمی است. آثار احمد مسروری و اسدالله رازیان را که دنبال کنید به دنیایی از موسیقی محلی جهرمی خواهید رسید.