داروهای تقویتی پس از واکسن کرونا آری خیر؟
حتما شما هم همانند بسیاری از مردم نوبت دریافت واکسن کرونا برایتان رسیده یا برای دریافت آن لحظه شماری می کنید. در این میان اگر مثل بسیاری از مخاطبان ما این سوال برایتان مطرح است که پس از دریافت واکسن، داروی تقویتی استفاده کنیم یا خیر؟ پژوهشگران موسسه ملی تحقیقات سلامت ایران پاسخ این سوال شما را داده اند. طبق اعلام آنها تأثیر مستقیم مصرف ریزمغذی ها و ویتامین ها در افرادی که واکسن کووید-19 دریافت کرده اند، هنوز مطالعه نشده است. در مطالعات انجام شده در مورد سایر واکسن ها، تأثیر منفی ریزمغذی ها و ویتامین ها بر عملکرد واکسن گزارش نشده و حتی برخی مطالعات نشان می دهد مصرف ریزمغذی ها (حتی در قالب اشکال دارویی)، تا حدودی به بهبود وضعیت ایمنی بدن کمک می کند. یکی از مداخلات مهم برای کنترل بیماری های عفونی، انجام واکسیناسیون با هدف تقویت پاسخ ایمنی است. مطالعات نشان داده که یکی از مهم ترین عوامل موثر در پاسخ ایمنی، وضعیت تغذیه و وجود مقادیر کافی ریزمغذی ها و ویتامین ها در بدن است.
در مورد بیماری کووید-۱۹ نیز مطالعات نشان داده اند که کمبود ویتامین D می تواند باعث افزایش ریسک ابتلا به بیماری و در مبتلایان به کووید-۱۹ باعث افزایش ریسک بستری در بیمارستان و مرگ ومیر شود؛ هرچند هنوز شواهد کافی مبنی بر اینکه لازم است ویتامین D به عنوان بخشی از رژیم استاندارد در تمام بیماران مبتلا به کووید-۱۹ مصرف شود، وجود ندارد. اما از سوی دیگر، با توجه به جدید بودن این بیماری و ناکافی بودن اطلاعات در مورد آن، نگرانی هایی وجود دارد مبنی بر اینکه آیا ممکن است استفاده از آمپول یا داروی تقویتی پس از تزریق واکسن کووید-۱۹، مشکلاتی ایجاد کند و منجر به افزایش خطر ابتلای فرد به کووید-۱۹ شود؟ برای رسیدن به این پاسخ با ما همراه شوید:
پژوهشگران موسسه ملی تحقیقات سلامت جمهوری اسلامی ایران به این پرسش پاسخ داده اند که «آیا استفاده از هرگونه آمپول یا داروی تقویتی پس از تزریق واکسن کووید-۱۹ مشکل ایجاد کرده و باعث فعال شدن ویروس می شود یا خیر؟
مطالعات انجام شده روی واکسن هایی غیر از واکسن های کووید-۱۹، تاثیری منفی برای مصرف ریزمغذی ها و ویتامین ها در عملکرد واکسن گزارش نکرده اند و برعکس؛ در برخی مطالعات، وجود ارتباط بین مصرف ریزمغذی ها با بهبود وضعیت سیستم ایمنی فرد و پاسخ به واکسیناسیون پیشنهاد شده است. به عنوان مثال، بین کمبود ویتامین D با اختلال در پاسخ ایمنی به واکسن آنفلوانزا ارتباط مشاهده شده است. در یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده در کشور انگلستان در افراد ۶۵ تا ۸۵ ساله نشان داده شده که مصرف پنج وعده یا بیشتر میوه و سبزیجات در روز در مقایسه با دو وعده یا کمتر، با پاسخ بهتر به واکسن پنوموکوک همراه است.
در مطالعه دیگری در کشور آمریکا در افراد بالای ۶۵ سال، مشاهده شده که کارکرد گلبول های سفید نوع T در گروهی که به صورت روزانه ویتامین E مصرف می کردند (۶۰ یا ۲۰۰ میلی گرم ویتامین E در روز) در مقایسه با گروه دارونما بهتر بوده است. همچنین مطالعه ای در انگلستان در مورد مصرف مکمل سلنیوم نشان داده که مصرف روزانه سلنیوم (۵۰ یا ۱۰۰ میکروگرم در روز) در بزرگسالان باعث بهبود پاسخ ایمنی آنها به واکسن فلج اطفال شده و همچنین ایجاد سویه های ویروسی جهش یافته را کاهش می دهد؛ البته هنوز مطالعه ای در این زمینه در مورد واکسن کووید-۱۹ منتشر نشده است. با این حال با توجه به اثر وضعیت تغذیه در بهبود پاسخ به سایر واکسن ها، پیشنهاد شده است که مکمل های تغذیه ای (به عنوان مثال حاوی ویتامین D، C،B۱۲،B۹،B۶،A و E و مواد معدنی مانند روی، مس، سلنیوم و آهن) برای سالمندان در چند هفته قبل و بعد از دریافت واکسن کووید ۱۹ تجویز شود.
پژوهشگران موسسه ملی تحقیقات سلامت معتقدند؛ با توجه به شواهد موجود به نظر نمی رسد که مصرف ریزمغذی ها و ویتامین ها با دوزهای توصیه شده، قبل یا بعد از تزریق واکسن، اثرات سوء بر ایمنی زایی ناشی از واکسیناسیون داشته باشد یا باعث افزایش ریسک ابتلا به کووید-۱۹ شود؛ هرچند تصمیم گیری قطعی در این زمینه نیازمند اطلاعات بیشتر در مورد رفتارهای ایمنی زایی این بیماری است و مطالعات بیشتری در این زمینه لازم است. با اینکه نشان داده شده، مصرف ریزمغذی ها و ویتامین ها می تواند باعث بهبود وضعیت مبتلایان به کووید-۱۹ و همچنین بهبود پاسخ به واکسن شود؛ اما با توجه به شواهد فعلی، مصرف ریزمغذی ها و ویتامین ها به عنوان یک درمان روتین در مبتلایان به کووید-۱۹ یا قبل و بعد از واکسیناسیون الزامی نیست و توصیه نمی شود. همچنین نکته بسیار مهمی که توصیه می شود، این است که زیاده روی در مصرف ریزمغذی و ویتامین ها و مصرف آنها با دوز بالا، خطرساز بوده و می تواند آسیب هایی جدی بر بدن وارد کند.