رئیس جمهوری:

گشایش هایی در صادرات نفت و وصول درآمد آن قابل مشاهده است

رئیس جمهوری با بیان اینکه یقین دارم تحریم ها و تنگناها ما را متوقف نمی کند، گفت: تحریم ما را در پیشرفت مصمم تر می کند و امروز آثار این باور را در قالب برخی گشایش ها در صادرات نفت و وصول درآمد آن مشاهده می کنیم.

سیدابراهیم رئیسی در نشست شورای اداری استان یزد با اشاره به فرارسیدن روز حمل ونقل، این مناسبت را به همه فعالان این عرصه تبریک گفت و افزود: یزد از جمله استان های پرتردد کشور است و باید به مسائل و مشکلات فعالان حوزه حمل ونقل، بیشتر توجه شود.

وی گفت: امیدواریم با تامین اعتبار، همه پروژه های نیمه تمام به پایان برسد، اما در وضع موجود باید روی اولویت ها تمرکز کرد، از جمله اولویت ها، ظرفیت موجود اما راکد یا نیمه فعال است که باید در مسیر تولید و اشتغال فعال شود. رئیس جمهوری با بیان اینکه خنثی سازی تحریم ها را در کنار رفع آن همزمان پیش می بریم، تصریح کرد: همسو با خنثی سازی تحریم ها در کنار تلاش برای رفع آنها، تأکید و برنامه دولت، مهار نقدینگی و کاهش نرخ رشد تورم است و تورم امروز، محصول سیاست های نادرست اقتصادی، افزایش نقدینگی و نرفتن این نقدینگی به طرف تولید بوده است.

رئیسی گفت: یقین دارم تحریم ها و تنگناها به هیچ عنوان ما را متوقف نخواهد کرد، بلکه در پیشرفت مصمم تر می کند و امروز آثار این باور را در قالب بعضی از گشایش ها در صادرات نفت و وصول درآمد آن مشاهده می کنیم.

پیام وزیر نفت به مناسبت سالروز تأسیس شرکت ملی حفاری ایران

وزیر نفت در پیامی ضمن گرامیداشت سالروز تأسیس شرکت ملی حفاری ایران تأکید کرد که توسعه توانمندی و قابلیت های شرکت ملی حفاری ایران سرلوحه کار این شرکت قرار گیرد.

متن پیام جواد اوجی به شرح زیر است:

«اول دی ماه «روز صنعت حفاری» و چهل ودومین سالگرد تأسیس شرکت ملی حفاری ایران به فرمان مبارک حضرت امام خمینی(ره) را به تلاشگران و سخت کوشان این صنعت تبریک عرض می کنم.  صنعت حفاری یکی از بنیان های فرآیند تولید منابع هیدروکربوری است که کشف و بهره برداری از میدان های نفت و گاز بدون آن غیرقابل تصور خواهد بود. بی تردید تحقق برنامه های صنعت نفت در ظرفیت سازی، توسعه و حفظ، نگهداشت و افزایش تولید در تقویت و رشد و غنای این صنعت است و از این رو توسعه توانمندی و قابلیت های شرکت ملی حفاری ایران می بایست با برنامه ریزی، اتخاذ راهکارهای مناسب در اصلاح ساختار، افزایش بهره وری و راندمان کار، توجه به مسائل ایمنی، بهداشت و محیط زیست، نوسازی و ارتقای ناوگان حفاری، نگاه بنگاهداری، آموزش و روزآمدسازی و... سرلوحه کار این شرکت قرار گیرد و بر آن نیز تأکید می کنم. شرکت ملی حفاری ایران با در اختیار داشتن نیروی انسانی کارآمد و مجرب می تواند در عرصه های داخلی و منطقه ای حضوری فعال داشته باشد تا ضمن حفظ جایگاه، سهم بیشتری از فعالیت های عملیاتی و فنی در پروژه های نفت و گاز را به خود اختصاص دهد. با گرامیداشت سالروز تأسیس شرکت ملی حفاری ایران و تبریک این روز به کارکنان شریف این شرکت و همه دست اندرکاران صنعت حفاری، امیدوارم با الطاف الهی شاهد رشد، توسعه و موفقیت روزافزون این صنعت راهبردی باشیم.»

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی:

عبور از خام فروشی   با  توسعه پتروپالایشگاه ها میسر است

عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: بی شک با ساخت پتروپالایشگاه ها و در اختیار قرار دادن تسهیلات لازم برای آنها، جلوی خام فروشی گرفته می شود و به ارزش افزوده بیشتر نیز دست خواهیم یافت. سیدموسی موسوی با اشاره به ضرورت عبور از خام فروشی و افزایش تولید محصولات پتروشیمی گفت: از آنجا که تمام هم و غم ما در حوزه نفتی جلوگیری از خام فروشی است، از این رو تقویت و توسعه پتروشیمی ها و ایجاد پتروپالایشگاه ها ضرورتی غیرقابل انکار است. وی با بیان اینکه ایجاد تنوع در تولید محصولات پتروشیمی، افزون بر ارزآوری، صادرات و ایجاد ارزش افزوده، برای جوانان اشتغالزایی بسیار بالایی به دنبال دارد، افزود: تمرکز ارزش افزوده بر صنایع پایین دستی است؛ بنابراین اگر بیشترین حجم سرمایه گذاری خود را روی صنایع پایین دستی بگذاریم، بیشترین عایدی نصیب کشور می شود. عضو کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرد: نمی توان نقش پتروشیمی ها را در شرایط تحریمی کنونی همسو با درآمدزایی و ارزآوری برای کشور منکر شد و می توان گفت پتروشیمی ها به عنوان یکی از اقلام مهم صادراتی در شرایط تحریمی به داد کشور رسیده اند، هرچند در شرایط کنونی فروش و صادرات نفت نیز به خوبی پیش می رود و در این مدت نیز رکوردهای خوبی در فروش نفت داشته ایم.

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی:

تحقق پذیری مقدار صادرات نفت  در لایحه بودجه ۱۴۰۱

 عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: فروش نفت به اندازه قابل قبولی انجام و پول آن دریافت می شود، از این رو مقدار فروش نفت که در لایحه بودجه سال آینده پیش بینی شده قابل تحقق است.

هادی بیگی نژاد با بیان اینکه لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ یک گام رو به جلو در اصلاح ساختار بودجه است، به موضوع فروش نفت در بودجه اشاره کرد و گفت: براساس محاسبات و پیش بینی های انجام شده مقدار فروش نفت در بودجه سال آینده روزانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه خواهد بود. وی افزود: در این بودجه سهم درآمدی دولت از منابع نفتی عدد منطقی و قابل تحققی خواهد بود. عضو کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرد: از آنجا که اکنون فروش نفت به اندازه قابل قبولی انجام و پول آن نیز دریافت می شود، فروش مقدار نفتی که در لایحه بودجه سال آینده پیش بینی شده دور از دسترس نیست.

مالک شریعتی نیاسر نیز در این زمینه گفت: با لحاظ سهم صندوق توسعه ملی، شرکت نفت و سه درصد مناطق محروم، حدود ۳۸۱ هزار میلیارد تومان سهم درآمدی دولت از منابع نفتی می شود که به نظر می آید عدد منطقی باشد. این عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی به موضوع ایجاد پتروپالایشگاه ها نیز اشاره و تصریح کرد: احداث پتروپالایشگاه های جدید در ساحل خلیج فارس و دریای عمان، امروز مهم ترین سلاح دفاعی ما در برابر تحریم نفت است.

هیات دولت موافقت کرد

تامین یارانه ای سوخت برای بالگردهای امداد و نجات و اورژانس

هیئت دولت با محاسبه سوخت تحویلی به بالگردهای امداد و نجات و اورژانس به قیمت یارانه ای موافقت کرد.

نشست هیات دولت عصر یکشنبه (۲۸ آذرماه) به ریاست سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری برگزار شد و در آن اعضای هیات وزیران با توجه به درخواست سازمان اورژانس کشور مبنی بر تحویل سوخت هواپیمایی به صورت فله ای با نرخ یارانه ای برای استفاه توسط بالگردهای اورژانس هوایی مستقر در مناطق دوردست و سخت گذر و فاقد فرودگاه، مصوب کرد قیمت سوخت تحویلی به بالگردهای امداد و نجات جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران و سازمان اورژانس کشور، با مصارف مستقیم در باک هواپیما و به صورت فله با قیمت ۶ هزار ریال محاسبه شود.

در این نشست همچنین، در اجرای تکلیف مقرر در بند (پ) ماده (۲) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، هیات وزیران با پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی مبنی بر تهاتر مطالبات شرکت توسعه مولد نیروگاهی جهرم از شرکت دولتی مدیریت شبکه برق ایران با بدهی همان شرکت به سازمان امور مالیاتی کشور موافقت کرد.

با تصویب دولت، مطالبات شرکت های ایران ترانسفو، سیمکو، ساخت و بهره برداری انرژی نوین سبانوین، شرکت های تولید برق مپنا در پرند، عسلویه، گناوه و توس، از شرکت های دولتی برق منطقه ای استان های گیلان و اصفهان و مدیریت شبکه برق ایران با بدهی همان شرکت ها به سازمان امور مالیاتی کشور تهاتر شد.

سخنگوی دولت:

خبرسازی ها درباره افزایش قیمت بنزین صحت ندارد

سخنگوی دولت گفت: آنچه در رسانه ها با عنوان گرانی بنزین منتشر شده، صحیح نیست و سوءبرداشت از نامه معاون اقتصادی دولت است.

علی بهادری جهرمی اظهار کرد: قرار نیست بنزین گران شود و تصمیم های دولت یک شبه نیست، به طور حتم اگر قرار باشد تصمیمی گرفته شود که در زندگی جاری و عمومی مردم اثر بگذارد، جوانب مختلف آن سنجیده می شود.

وی ادامه داد: درباره این طرح نیز مقرر شده به صورت آزمایشی در دو جزیره قشم و کیش، سهمیه بنزین به جای خودروها به افراد اختصاص یابد و قیمت عرضه همان نرخ عادی ۱۵۰۰ تومان برای بنزین سهمیه ای و ۳۰۰۰ تومان برای بنزین آزاد است که هیچ تفاوتی با نرخ های موجود نخواهد داشت.

سخنگوی دولت تصریح کرد: هم اکنون اگر کسی خودرو نداشته باشد، نمی تواند از سهمیه بنزین استفاده کند، در حالی که سوخت سرمایه ملی و متعلق به همه مردم است، اما کسی که برای نمونه 4 خودرو داشته باشد، 4 برابر سهمیه استفاده می کند. طبیعتاً این روش ناعادلانه است و سهم کسی که توان خرید خودرو را ندارد در سوخت دیده نمی شود.

بهادری جهرمی تأکید کرد: اما با این تغییر که به صورت آزمایشی بناست انجام شود، کسی که خودرو ندارد هم می تواند سهمیه سوخت با کد ملی خود داشته باشد و آن را به قیمت مناسب به دیگران عرضه کند، بنابراین خبرسازی ها درباره افزایش قیمت بنزین صحت ندارد.

عرضه نفت از تقاضا پیشی می گیرد

آژانس بین المللی انرژی برآورد کرد که با وجود تأثیر سویه اومیکرون ویروس کرونا، عرضه نفت از تقاضا پیشی می گیرد.

آژانس بین المللی انرژی (IEA) در تازه ترین گزارش ماهانه اش پیش بینی کرد که افزایش موارد ابتلا به ویروس کرونا و شیوع سویه اومیکرون، تقاضای جهانی نفت را کاهش می دهد، اما دورنمای کلی این است که افزایش عرضه نفت در ماه جاری از تقاضا پیشی می گیرد و این مساله در سال ۲۰۲۲ بیشتر می شود. آژانس بین المللی انرژی مستقر در پاریس در گزارش ماهانه نفت خود گفت: انتظار می رود افزایش موارد تازه کرونا به طور موقت روند بهبود کنونی تقاضای نفت را آهسته کند، اما سبب توقف آن نمی شود. این نهاد اعلام کرد: ایالات متحده آمریکا بزرگ ترین افزایش تولید را برای دومین ماه پیاپی به خود اختصاص خواهد داد زیرا حفاری را افزایش داده است. در این گزارش تصریح شده است: عربستان و روسیه که هر دو عضو ائتلاف سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش (اوپک پلاس) هستند، می توانند در سال آینده میلادی به طور کامل محدودیت های عرضه توافق شده خود را بردارند و تولید سالانه این دو کشور رکورد بزند. عرضه جهانی نفت هم در این صورت می تواند سال آینده میلادی ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد، این رقم در سال ۲۰۲۱، یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز بود. این نهاد پیش بینی خود درباره تقاضای نفت در سال جاری و سال آینده  را ۱۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داد که بیشتر به دلیل انتظار برای کاهش مصرف سوخت جت به دلیل محدودیت های جدید مسافرتی است. این در حالی است که بر اساس این گزارش، تقاضای سوخت مورد استفاده در حمل ونقل جاده ای و خوراک پتروشیمی به شدت افزایش خواهد یافت. بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، عرضه جهانی نفت که در سال ۲۰۲۱ تنها یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته است، سال آینده ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار  بشکه در روز افزایش خواهد یافت و عرضه حداقل در سه ماه پایانی سال آینده از تقاضا پیشی خواهد گرفت.

توقف فعالیت تولید در تأسیسات نفت لیبی

شرکت ملی نفت لیبی اعلام کرد که نیروهای حراست تأسیسات نفت این کشور مانع تولید نفت شدند.

به گزارش خبرگزاری رویترز، دفتر رسانه ای شرکت ملی نفت لیبی اعلام کرد که نیروهای حراست تأسیسات نفتی لیبی (PFG) مانع عرضه نفت در چند میدان نفتی از جمله شراره، وفا و حماده شده اند. لیبی پس از آنکه تنها در چند ماه توانست تولید روزانه نفت خود را از کمتر از ۱۰۰ هزار بشکه به یک میلیون و ۲۵۰ هزار بشکه برساند، در سپتامبر ۲۰۲۰ بسیاری از ناظران بازار نفت و ائتلاف اوپک پلاس را شگفت زده کرد. تولید روزانه یک میلیون و ۲۵۰ هزار بشکه ای نفت لیبی  رقمی بود که لیبی پیش از آغاز محاصره 8 ماهه پایانه های نفتی در ژانویه ۲۰۲۰ به بازار عرضه می کرد. حتی پس از پایان محاصره در اواسط سپتامبر و آتش بس از ماه اکتبر، تولید نفت لیبی تاکنون به دلیل اعتصاب نیروهای حراست از تأسیسات نفتی در پی پرداخت نشدن حقوق و نبود بودجه برای بازسازی و نگهداری زیرساخت های نفتی، هنوز به طور کامل تثبیت نشده است.

  با حضور معاون رئیس جمهوری صورت گرفت:

آغاز طرح بازیافت گازهای مشعل در پتروشیمی زاگرس

عملیات اجرایی پروژه بازیافت گازهای مشعل مجتمع پتروشیمی زاگرس با ۳میلیون یورو اعتبار با حضور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست آغاز شد. آیین آغاز عملیات اجرایی طرح بازیافت گازهای مشعل این مجتمع، عصر پنجشنبه، (۲۵ آذر) با حضور علی سلاجقه، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست؛ سخاوت اسدی، مدیرعامل سازمان منطقه ویژه پارس جنوبی؛ فرهاد قلی نژاد، رئیس اداره کل محیط زیست استان بوشهر و هیأت همراه و متین دیداری، مدیرعامل شرکت پتروشیمی زاگرس برگزار شد. این پروژه با سرمایه گذاری ۳ میلیون یورویی سبب جلوگیری از تولید ۳۰ هزار تن معادل دی اکسیدکربن می شود و در کاهش گازهای گلخانه ای تاثیری بسزا خواهد داشت. مدیرعامل شرکت پتروشیمی زاگرس در حاشیه این آیین، ضمن تأکید بر حفظ محیط زیست به عنوان اولویت نخست این شرکت گفت: ما در پتروشیمی زاگرس همواره خواستار هوشیاری بیشتر و برداشتن گام های مؤثرتر در زمینه محیط زیست و این گونه طرح ها هستیم. دیداری افزود: عملیات طراحی و اجرایی پروژه با توان و همت متخصصان داخلی محقق شده و امید است بزودی شاهد انجام پروژه های مشابه از این دست، در صنایع دیگر نیز باشیم.رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره آغاز عملیات اجرایی پروژه بازیافت گازهای مشعل مجتمع پتروشیمی زاگرس اظهار کرد: با تحقق این پروژه از هدررفت سرمایه کشور جلوگیری می شود و تولید سالانه مجتمع پتروشیمی زاگرس ۲۶ هزار تن افزایش می یابد.

سلاجقه این پروژه را تحولی مثبت در صنعت و به منزله آشتی صنعت با طبیعت خواند و بیان کرد: در شرایط امروزی، مدیران و مجموعه هایی موفق تر هستند که بتوانند در زمینه حفاظت محیط زیست گام هایی مؤثر بردارند. وی گفت: پروژه بازیافت گازهای مشعل مجتمع پتروشیمی زاگرس، دومین پروژه کشور در زمره گام ها برای جلوگیری از سوزاندن گازهای مشعل پس از پالایشگاه گاز بیدبلند خلیج فارس در بهبهان است.

 مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران اعلام کرد:

حفر و تکمیل ۴۸۰۶ حلقه چاه نفت و گاز در مناطق خشکی و دریایی 

مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران گفت: تلاشگران عرصه صنعت نفت در این شرکت طی ۴۲ سال گذشته، موفق به حفاری و تکمیل ۴ هزار و ۸۰۶ حلقه چاه نفت و گاز در مناطق نفت خیز خشکی و دریایی کشور شدند.  حمیدرضا گلپایگانی در آستانه اول دی ماه، سالروز تأسیس این شرکت به فرمان بنیانگذار جمهوری اسلامی، امام خمینی(ره)، ضمن تبریک چهل ودومین سالگرد فعالیت این مجموعه بزرگ اقتصادی به عنوان نخستین نهاد صنعتی انقلاب اسلامی اظهار کرد: از شمار چاه های حفرشده در این مدت ۴ هزار و ۳۸۱ حلقه خشکی و ۴۲۵ حلقه در دریا بوده است.  وی با بیان اینکه تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، مدیریت و برنامه ریزی های حفاری در کشور از سوی کارشناسان شرکت های غربی انجام شده است، افزود: شرکت ملی حفاری ایران، با مدیریت و کارکنان ایرانی، طی بیش از چهار دهه گذشته به نحو شایسته توانسته است پاسخگوی نیازهای صنعت نفت کشور باشد و حفاری ۱۴۸ حلقه چاه اکتشافی، با هدف کشف میدان های جدید و توسعه مخازن موجود، از جمله میدان های نفتی آزادگان، یاران، یادآوران، نام آوران و میدان های گازی پارس جنوبی، ارم و... حاصل کار، تلاش و همت کارکنان این شرکت است.  مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران به حفر و تکمیل ۱۱۵ حلقه چاه توصیفی (ارزیابی)، ۲ هزار و ۴۴۶ حلقه چاه توسعه ای و ۲ هزار و ۹۷ حلقه چاه تعمیری اشاره کرد و گفت: از این تعداد، بیش از ۱۰۰  حلقه آن در فازهای طرح توسعه میدان گازی پارس جنوبی انجام شده است.

گلپایگانی با بیان اینکه این شرکت، فعالیت خود را با ۶ دستگاه حفاری آغاز کرد و طی بیش از 4 دهه گذشته به ۷۲ دستگاه حفاری خشکی و دریایی افزایش داد، افزود: در مدت پیش گفته، متراژ حفاری چاه ها در خشکی و دریا سرجمع ۹ میلیون و ۶۵۹ هزار و ۱۷۲ متر ثبت شده که از این رقم ۸ میلیون و ۹۸۸ هزار و ۱۰۱ متر در خشکی و مابقی در دریا بوده است.

مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران مجموعه این خدمات را ۱۷۵ هزار و ۷۷۴ عملیات اعلام کرد و توضیح داد: از این تعداد  ۱۵۰ هزار و ۱۲۴ عملیات فنی و بقیه ویژه بوده که خدمات ویژه شامل ۱۰ هزار و ۱۲۴ مورد نمودارگیری، ۵ هزار و ۳۵۵ مورد چاه پیمایی و ۷ هزار و ۸۲۴ مورد نمودارگیری از سیال حفاری است و با توجه به اینکه عملیات حفاری ویژه نیز از سوی مدیریت خدمات ویژه ارائه می شود، در این زمینه با ایجاد یک هزار و ۸۴۵ حفره ، ۸۵۱ هزار و ۱۹۳ متر حفاری افقی و جهت دار و ۵۵ هزار و ۵۷۶ متر مغزه گیری انجام شده است.

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران تأکید کرد:

ضرورت توجه به ظرفیت های فرهنگی در شرکت ملی نفت ایران

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه ظرفیت های فرهنگی در این شرکت باید شناسایی شود و مورد توجه قرار گیرد، گفت: ما وظایف فرهنگی مهمی در قبال کارکنان و خانواده ها داریم که باید بیش از گذشته در این زمینه اقدام هایی انجام شود. محسن خجسته مهر در نشست معارفه حجت الاسلام والمسلمین محسن اداوی، مشاور فرهنگی مدیرعامل و رئیس ستاد اقامه نماز و امور روحانیون شرکت ملی نفت، با تاکید بر لزوم توجه ویژه به برنامه های فرهنگی _ اجتماعی اظهار کرد: مسائل فرهنگی در نفت، باید بازتعریف و تبیین شود. وی افزود: در گذشته امور فرهنگی، زیرمجموعه برنامه های خدماتی تعریف می شد؛ اما لزوم توجه ویژه به این امور و ضرورت استفاده از ظرفیت های فرهنگی ایجاب می کند که رویکردها و برنامه ها در این بخش مورد بازنگری قرار گیرد. معاون وزیر نفت با اشاره به اینکه ظرفیت های فرهنگی قابل توجه در شرکت ملی نفت و شرکت های تابعه وجود دارد، گفت: در این زمینه باید از توانمندی نیروی انسانی متخصص در بخش های مورد نیاز استفاده شود. خجسته مهر با بیان اینکه رفتار و نحوه تعامل ما با کارکنان، یکی از مهم ترین اقدام های فرهنگی است، بیان کرد: تعمیق مسائل فرهنگی و ایجاد روحیه نشاط مبتنی بر فرهنگ ایرانی و اسلامی در کارکنان و خانواده ها از وظایف فرهنگی نفت است که باید مورد توجه قرار گیرد. در بخش پایانی این نشست نیز حجت الاسلام والمسلمین محسن اداوی به بیان دیدگاه ها و برنامه ها در بخش های فرهنگی، اقامه نماز و امور روحانیون نفت پرداخت.

پیام وزیر نفت به مناسبت  سالروز بازگشت پیکر شهید تندگویان به میهن

وزیر نفت در پیامی، سالروز بازگشت پیکر مطهر شهید محمدجواد تندگویان، وزیر نفت کابینه شهید رجایی به خاک کشور را گرامی داشت.

در متن پیام جواد اوجی آمده است:

«شهید نظر می کند به وجه الله

 ۲۹ آذرماه ۱۳۷۰ سالروز رجعت پیکر مطهر شهید مهندس محمدجواد تندگویان، وزیر نفت پیشین جمهوری اسلامی ایران به خاک مقدس میهن اسلامی است. وزیر نفت کابینه شهید رجایی که با احساس مسؤولیت خاص برای بازدید از پالایشگاه آبادان که در معرض تاخت و تاز رژیم بعثی عراق قرار گرفته بود، در حال عزیمت به آن محل، به همراه دو تن از معاونان خویش به اسارت درآمد. شهید تندگویان در طول11 سال اسارت خود در سیاهچاله های رژیم ددمنش عراق، با تحمل وحشیانه ترین شکنجه ها، با مقاومتی بی نظیر و دلیرانه، آرزوی باطل ایادی رژیم وابسته را برای شکستن روحیه اش به یأس مبدل کرد و سرانجام با شهادت افتخارآفرین خود، درس بزرگی را به بشریت داد که فرزندان ایران اسلامی در هر مقام و موقعیت بر سر دفاع از آرمان ها و ارزش های اعتقادی خود با کسی تعارف و سازش ندارند. در سالروز ورود پیکر پاک آن دلاور نستوه به میهن، یادش را گرامی می داریم و به روان پاک آن شهید سرفراز و شهدای به خون خفته صنعت نفت کشور و همه شهیدان راه آزادی، مجد و عظمت میهن اسلامی درود می فرستیم. باری آنچه که مسلم است، شهید تندگویان و سایر شهیدان بزرگوار برای دفاع از آرمان های انقلاب و اقتدار و یکپارچگی کشور عزیز، جان شیفته خود را در طبق اخلاص نهاده و به شهادت رسیدند. از این رو بر ماست که در برهه حساس و تاریخی کنونی، به یاری خداوند و تدابیر مقام عظمای ولایت (مدظله العالی) با همت، تلاش و جدیت مضاعف، صنعت نفت کشور را به دژی مستحکم و مقاوم برای دفاع از اهداف و منافع کشور بدل کرده و همگام با برنامه ها و راهبردهای دولت سیزدهم، زمینه توسعه و پیشرفت هرچه افزون تر این صنعت عظیم را چونان پیشران توسعه همه جانبه کشور، بیش از پیش فراهم سازیم. ان شاءالله.»

امضای توافقنامه همکاری ۵ ساله مناطق نفت خیز جنوب و ملی حفاری

شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب و شرکت ملی حفاری ایران توافقنامه همکاری 5 ساله امضا کردند. علیرضا دانشی، مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب دوشنبه (۲۹ آذرماه) در آیین امضای این توافقنامه اظهار کرد: حفاری به عنوان یکی از کلیدی ترین و حساس ترین بخش های بالادستی صنعت نفت، صنعتی راهبردی است که شرکت ملی حفاری ایران از نمادهای آن به شمار می آید. وی ضمن تأکید بر لزوم توجه و تقویت شرکت ها و سرمایه های فعال در صنعت حفاری کشور اظهار کرد: ان شاءالله همکاری گسترده بین دو مجموعه به ارتقای سطح کمّی و کیفی فعالیت های عملیاتی و تحقق تولید پایدار نفت و گاز مورد نیاز ایران منجر شود و برای حصول این هدف، به منظور توانمندتر شدن شرکت ملی حفاری به عنوان سرمایه مهم صنعت نفت گام بر خواهیم داشت. مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب با بیان اینکه بازسازی و نوسازی دکل های ملی حفاری و روزآمد کردن آنها باید به صورت مداوم و پیوسته انجام شود و با تمام قوا و جدیت، بدون از دست دادن وقت پیگیری و دنبال شود، افزود:  لازمه این امر آن است که شرکت ملی حفاری به منظور کیفی سازی، برای بازآرایی تجهیزات و سرمایه انسانی تلاش کند و مناطق نفت خیز جنوب نیز از این روند حمایت خواهد کرد. حمیدرضا گلپایگانی، مدیرعامل شرکت ملی حفاری نیز در این آیین، رویکرد کنونی مناطق نفت خیز جنوب را در همکاری با ملی حفاری مثبت ارزیابی و اظهار کرد: با تلاش و همکاری های مستمر بین دو مجموعه، توافقنامه مناسبی تهیه شده و ان شاءالله با اجرایی شدن آن، شاهد تغییراتی جدی در بحث نوسازی و بازسازی ناوگان حفاری خواهیم بود. وی با بیان اینکه کنسرسیومی به همین منظور تشکیل خواهیم داد تا بازسازی دکل های حفاری را ظرف مدت پنج سال دنبال و محقق کنند، اظهار کرد: شرکت ملی حفاری ایران، بیش از ۲۰ هزار نفر نیروی انسانی دارد که سختی های زیادی را متحمل شده اند و نباید بیش از این صدمه ببیند، بنابراین با همه قدرت تلاش خواهیم کرد که مشکلات آنها برطرف شود.

با هدف بازیافت گوگرد در پژوهشگاه صنعت نفت در دستور کار قرار گرفت

تولید صنعتی کاتالیست های تیتانیا و آلومینای فعال

پروژه های افزایش مقیاس و تولید صنعتی کاتالیست های تیتانیا و آلومینای فعال برای فرایند بازیافت گوگرد با همکاری شرکت توسعه دهنده، در نشست شورای پژوهشی پژوهشگاه صنعت نفت تصویب شد. تجاری سازی این کاتالیست ها اهمیت ویژه ای دارد؛ زیرا ساخت آنها به صرفه جویی ارزی و کاهش وابستگی به خارج از کشور، همچنین کاهش انتشار گازهای زیان آور در محیط زیست منجر می شود. پژوهشگاه توانسته به دانش فنی این دو کاتالیست برای تولید صنعتی دست یابد، از این رو نیاز است که افزایش مقیاس با همکاری یک شرکت توسعه دهنده این کاتالیست ها انجام شود. تولید صنعتی موفقیت آمیز نسل نخست کاتالیست تیتانیای بازیافت گوگرد با همکاری سه جانبه پژوهشگاه صنعت نفت، مدیریت پژوهش، توسعه و فناوری شرکت ملی گاز و شرکت توسعه دهنده انجام شد و بارگذاری آن در پالایشگاه های کشور طی سال های قبل صورت گرفته است.

مهم ترین نیازهای پژوهشی صنعت نفت تشریح شد

استفاده از دانش بنیان ها برای افزایش بهره وری  ۷۰۰  حلقه چاه نفت و گاز

مشعل آیین گرامیداشت روز ملی پژوهش با حضور معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، وزیر نفت، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و برخی مدیران ارشد صنعت نفت برگزار شد.

وزیر نفت در آیین گرامیداشت روز ملی پژوهش با تسلیت ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) و گرامیداشت سالروز بازگشت پیکر شهید تندگویان به میهن، با اشاره به اینکه برنامه تازه وزارت نفت برای توسعه میدان های نفت و گاز چاه محور خواهد بود، تأکید کرد: اعتقاد داریم که می توان با استفاده از توان دانش بنیان ها، بیش از ۷۰۰ حلقه از این چاه ها را در زمانی کمتر به بازده و بهره وری بالایی رساند. جواد اوجی اظهار کرد: مقام معظم رهبری افزون بر اینکه در بیانیه گام دوم انقلاب، گسترش علم و پژوهش را جهاد علمی دانسته اند، در بحث اعلام سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی نیز بر کارآفرینی و افزایش درآمد ملی و پیشتازی اقتصاد دانش بنیان و افزایش صادرات تأکید کرده اند. وی با اشاره به اینکه در بحث کارآفرینی و افزایش درآمد ملی، الحمدلله کشور دارای سرمایه های گران قیمتی از جمله نخبگان است، افزود: نظام، سرمایه گذاری کلانی در این زمینه انجام می دهد، به طوری که سالانه ۴ هزار نخبه در کشور تربیت می شود و اگر متأسفانه این نخبگان مورد بی مهری و کم لطفی قرار بگیرند، کم انگیزه می شوند و شاهد هم بودیم که بسیاری از این نخبگان مهاجرت کرده اند که مقام معظم رهبری نیز سیاه نمایی کسانی را که سبب مهاجرت این نخبگان می شوند، خیانت به کشور بیان داشتند.

 عزم صنعت نفت در استفاده از نخبگان

وزیر نفت، یکی از راه های اشتغالزایی را استفاده از توان نخبگان کشور، بویژه در مناطق کم برخوردار دانست و ادامه داد: امروز الحمدلله عزم صنعت نفت بر این است که از این نخبگان استفاده کند. اوجی درباره پیشتازی اقتصاد دانش بنیان و افزایش صادرات در سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری گفت: در کشور حدود ۵۰درصد از صادرات ما، به صورت محصولات خام یا نیمه خام است که ضعف بزرگی برای کشور به شمار می آید، بنابراین استفاده از دانش بنیان ها در این زمینه می تواند افزون بر تولید ارزش افزوده، اشتغالزایی و ارزآوری مطلوبی برای کشور داشته باشد. وی با بیان اینکه صنعت نفت امروز نیازمند دانش بنیان ها و فناوری های نو است، تصریح کرد: بیش از ۱۱۵ سال از اکتشاف نفت در ایران می گذرد؛ اما متأسفانه امروز در بخش زیادی از روش های تولیدی هم در بخش های بالادست و پایین دست صنعت نفت، روش ها سنتی است.

 برنامه جدید صنعت نفت؛ چاه محور

وزیر نفت به بازدید از توانمندی بالای دانش بنیان ها در چند هفته گذشته اشاره کرد و افزود: شرکت های دانش بنیانی هستند که با ابتکارها و روش های مطلوبی، توان تولید چاه ها را افزایش می دهند. اوجی تأکید کرد: در بحث قراردادهای نفت یا گاز برای توسعه میدان ها، میدانی به شرکت داخلی یا خارجی با هزینه سنگینی برای حفظ و نگهداشت یا افزایش تولید واگذار می شود؛ در برنامه جدیدی که صنعت نفت مدنظر دارد، جدا از بحث توسعه مخزن محور، نگاه چاه محور خواهد بود. وی با اشاره به وجود بیش از ۵ هزار و ۵۰۰ حلقه چاه نفت و گاز در ۴۰۰ میدان نفت و گاز کشور گفت: با استفاده از توان شرکت های دانش بنیان، بی شک قادر خواهیم بود که ظرفیت تولید سالانه شاید بیش از ۸۰ میلیون بشکه نفت را از این چاه های کم بهره و کم بازده با کمترین سرمایه و ریسک داشته باشیم. وزیر نفت ادامه داد: هر حلقه چاه نفت یا گازی که در خشکی یا دریا حفاری می شود، حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون دلار هزینه حفاری، تأسیسات درون چاهی و روسطحی دارد که یک تا یک سال و نیم هم زمان می برد. با برنامه ریزی مطلوب شرکت ملی نفت ایران و با استفاده از توان دانش بنیان ها، اعتقاد داریم که بیش از ۷۰۰ حلقه از این چاه ها را در زمانی کمتر به بازده و بهره وری بالایی برسانیم.

 انتظار نفت؛ بهینه سازی مصرف انرژی با توان دانش بنیان ها

اوجی بر به کارگیری توان شرکت های دانش بنیان در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی تأکید و اظهار کرد: دانش بنیان های توانمندی در کشور وجود دارند که می توانند به روند بالای مصرف گاز کمکی شایان کنند. صنعت نفت انتظار دارد و بی شک این نیاز است که بحث بهینه سازی مصرف انرژی در کشور با توان این شرکت ها و به روش های گوناگون دنبال شود. وزیر نفت با اشاره به برنامه های گوناگون و جدی برای توسعه میدان های مشترک، میدان های مستقل و حفظ نگهداشت و افزایش تولید، تصریح کرد: ان شاءالله از سال آینده و به مرور تولید و عرضه گاز افزایش می یابد و تا 5 سال آینده به ظرفیت تولید روزانه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب می رسیم.

 مهار مصرف گاز

اوجی تأکید کرد: با تداوم روند کنونی مصرف گاز در کشور، افزایش سالانه ۱۰تا ۱۲ درصدی مصرف را در بخش خانگی، تجاری و صنایع خواهیم داشت و به این شکل نمی توان پاسخگوی روند فزاینده مصرف در آینده باشیم. باید روی موضوع بهینه سازی مصرف انرژی به طور جدی کار کنیم و در این زمینه نیاز است که از توان شرکت های دانش بنیان بهره بگیریم و همان طور که تولید و عرضه اضافه می شود، مصرف هم باید مهار شود. وی به جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه نفت به عنوان سرمایه ای غنی اشاره و تأکید کرد: در این حوزه هم با توانمندی این شرکت ها و استفاده از این ظرفیت قادر خواهیم بود در 4 تا 5 سال آینده، طرح های جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه نفت و مشعل را به سرانجام برسانیم و از این گازها به عنوان خوراک برای واحدهای صنعتی بویژه صنعت پتروشیمی بهره بگیریم. ایران پس از روسیه و عراق، سومین کشور در زمینه سوزاندن گازهای همراه است که ضعف بزرگی است و بی شک نسل های آینده، ما را نخواهند بخشید. وی در پایان تصریح کرد که با حمایت وزارت نفت از دانش بنیان ها و زحماتی که دکتر ستاری در این زمینه کشیدند، بی شک در بخش تولید و مصرف بهینه انرژی در صنعت، شاهد تحولی شگرف خواهیم بود.

 ورود نفت به حوزه پژوهش اتفاقی بی نظیر است

در ادامه این آیین سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری با بیان اینکه نفت، سرمایه انسانی فوق العاده و تجربه عملیاتی خوبی دارد، گفت: ورود نفت به حوزه پژوهش، اتفاقی بی نظیر است. وی با اشاره به اینکه طی ۲۰ سال اخیر در عسلویه، پیشرفت های عظیمی به دست آمده است، گفت: در عرصه پژوهش، سرمایه گذاری های قابل ملاحظه ای انجام می شود؛ اما نتوانسته ایم به همان اندازه، به تولید محصول برسیم و این یک مشکل و چالش است. وی افزود: سال های سال ساختار نفت این نبود که از تولید داخل استفاده کند. همین ساختار اجازه نمی دهد که تولیدکننده داخلی، محصول خود را عرضه کند. معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، ورود نفت به حوزه پژوهش را اتفاق بی نظیری دانست و تصریح کرد: تلاش عزیزان ما در صنعت نفت، بویژه در شرایط تحریم ستودنی است. امروز نفت، سرمایه انسانی فوق العاده و تجربه عملیاتی مطلوبی دارد. ستاری، صنعت گاز را زاییده انقلاب دانست و گفت: ما در شرایط تحریم، سومین کشور تولیدکننده گاز هستیم و این موضوع کوچکی نیست؛ اما در عین حال مصرف انرژی در کشور بسیار بالاست، از این رو باید روی موضوع مصرف و بهینه سازی انرژی بیشتر کار کنیم. این نقطه ضعف اصلی کشور است. وی گفت: شرکت های دانش بنیان درباره بهینه سازی مصرف انرژی می توانند وارد عمل شوند و روی آن کار کنند. معتقدم که ایران، مشکل سرمایه انسانی ندارد؛ بلکه پل های ارتباطی بدرستی شکل نگرفته است. معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، بحث علم و فناوری و ایجاد پارک علم و فناوری را برای صنعت نفت بسیار مهم دانست و اظهار کرد: یکی از مشکلات استفاده از ساخت داخل در صنعت نفت، استاندارد ای پی آی است که به دلیل تحریم نمی توان آن را دریافت کرد؛ اما کارهای خوبی انجام شده تا به جای این استاندارد، گواهی تطابق تعلق گیرد و استانداردهای ملی را توسعه دهیم.

 علم و فناوری، بهترین نوع سرمایه گذاری در کشور

محمدعلی زلفی گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری هم در این آیین با بیان اینکه کشوری که خام می فروشد و خام می سوزاند، در عرصه علم و فناوری سرمایه گذاری نکرده است، گفت: بهترین نوع سرمایه گذاری در کشور، سرمایه گذاری در علم و فناوری است. وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه وزارت علوم آماده همکاری با صنعت نفت است، تصریح کرد: ما آمادگی داریم توان نخبگان دانشگاهی را در اختیار صنعت نفت قرار دهیم. از یک استاد دانشگاه و پژوهشگر انتظار می رود که مسائل و مشکلات کشور را شناسایی کند.

 ضرورت جذب و انتقال فناوری در نفت

محسن خجسته مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران نیز در این آیین، بر ضرورت جذب و انتقال فناوری در این شرکت تأکید کرد و گفت: اگر می خواهیم ذخایر موجود را به ثروت تبدیل کنیم، باید از علم و فناوری بهره ببریم. وی با بیان اینکه رویکرد شرکت ملی نفت و وزارت نفت در بخش فناوری و شرکت های دانش بنیان اشتراک گذاری است، اظهار کرد: صنعت نفت چند ویژگی مهم دارد؛ تولیدی، اقتصادی، علمی و جهادی. مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه امروز در مجموع ۱۲۰۰ میلیارد بشکه معادل نفت خام منابع هیدروکربوری زیر زمین وجود دارد که در ۴۰۰مخزن نفت و گاز جای گرفته است، تصریح کرد: مخازن نفت و گاز ایران در دنیا، پیچیده ترین مخازن هستند و شرایط تولید نفت و گاز در دنیا پیچیده تر شده و دوران تولید نفت ارزان به پایان رسیده است. معاون وزیر نفت با اشاره به اینکه در شرایط فعلی، کمتر از ۳۰ درصد منابع کنونی را با فناوری های موجود می توان برداشت کرد، گفت: این یک معنا دارد؛ اگر می خواهیم ذخایر موجود را به ثروت تبدیل کنیم، باید از علم و فناوری بهره ببریم. خجسته مهر با بیان اینکه علم و فناوری هم ثروت و هم قدرت می آورد، اگر اقتدار می خواهیم، باید از علم و فناوری مدد بگیریم، افزود: از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، بیش از یک تریلیون دلار نفت فروختیم. پرسش اساسی این است که سهم فناوری چقدر است؟ وی با بیان اینکه در دولت سیزدهم، باید اتفاق جدیدی را در صنعت نفت و در بخش فناوری رقم بزنیم و ظرفیت زیادی در بخش های مختلف صنعت نفت وجود دارد تا الگوی بهینه اقتصادی و قراردادی تدوین کنیم، گفت: در حال تدوین بهترین الگوی بهینه اقتصادی و قراردادی هستیم و در این راه از معاونت پژوهش و فناوری رئیس جمهوری کمک می گیریم.

 امضای ۴ تفاهم نامه با دانش بنیان ها

در حاشیه این آیین چهار تفاهم نامه همکاری با شرکت های دانش بنیان امضا شد.  این تفاهم نامه ها بین پارک فناوری و نوآوری صنعت نفت به نمایندگی از وزارت نفت با صندوق نوآوری و شکوفایی، پارک فناوری پردیس، هلدینگ خلیج فارس و گروه داده پردازی پارسیان در حضور سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری؛ جواد اوجی، وزیر نفت و محمدعلی زلفی گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری امضا شد.

نگاهی به فعالیت شرکت های پالایشی  برای گذر از فصل زمستان

سرما در سیطره سوخت

شعل  همه ساله با ورود به نیمه دوم سال، رنگ و جنس کار در سطوح مختلف صنعت نفت از تولید تا توزیع، متفاوت می شود؛ پیش آمادگی هایی در کل یک زنجیره واحد شکل می گیرد تا گذر از فصول سرد سال، بویژه زمستان با آمادگی کامل انجام شود تا آنجا که هیچ خانه ای حتی در دوردست ها سرد و بی بهره از نعمت سوخت نماند و هیچ چرخی در صنایع نیز از حرکت بازنایستد. پالایشگاه ها به گونه ای با توان و تعریفی مدیریت شده در شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران، محصولات خود را اعم از بنزین، نفت گاز، گازمایع و... روانه بازار مصرف می کنند و شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران نیز با توزیعی به موقع و مناسب، به نیازهای مشترکان این بازار پاسخ می دهند.

گزارش پیش رو، نگاهی گذرا به فعالیت های معمول برخی شرکت های پالایشی و مناطق عملیاتی شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران، همچنین آمادگی این بخش ها برای رویارویی با فصول سرد سال، بویژه زمستان و گذر بی دغدغه از آن دارد که در ادامه می خوانید:

با شروع به کار دولت سیزدهم، تامین سوخت زمستانی به عنوان یکی از مهم ترین ماموریت های جدی وزارت نفت تعریف شد، به گونه ای که جواد اوجی، وزیر نفت خود شخصا پیگیری این موضوع را به عهده گرفت. یکی از برنامه های این وزارتخانه، تامین سوخت زمستانی نیروگاه ها، کاهش مصرف سوخت مایع، بخصوص مازوت بود و شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران، این مسؤولیت را عهده دار شد. نخستین کار ویژه این شرکت، به تامین سوخت مایع برای افزایش ذخایر مخازن نیروگاه ها اختصاص یافت که شرکت ملی پالایش و پخش در این زمینه با دو چالش جدی مواجه بود؛ اول کاهش 20 درصدی ذخایر سوخت مایع نیروگاه ها نسبت به سال گذشته و دوم تضعیف ناوگان حمل سوخت و خروج 4 هزار نفتکش از این ناوگان.  مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران، پیش از این درباره این موضوع گفته بود: سال گذشته آمار مصرف سوخت مایع در نیروگاه ها ۱۶ میلیارد لیتر و مصرف نفت کوره در نیروگاه ها بیش از ۶میلیارد لیتر بود که عمده این مقدار، در زمستان به دلیل کمبود گاز طبیعی در نیروگاه ها مورد استفاده قرار گرفت. به گفته جلیل سالاری، این میزان مصرف نفت کوره در سال ۹۹ در حالی بود که دست وزارت نفت دولت دوازدهم در استفاده از برق آبی ها برای تولید برق نیز بازتر بود؛ اما امسال به دلیل خشکسالی امکان استفاده از برق آبی ها نیست و همه فشار روی دوش نیروگاه های گازی است. مصرف گاز در کشور نیز حدود ۷ تا ۸ درصد نسبت به پارسال افزایش یافته، با این وجود برنامه وزارت نفت، کاهش مصرف سوخت مایع، به ویژه مازوت در نیروگاه هاست. او تاکید می کند: دولت سیزدهم در زمینه سوخت زمستانی با چالش هایی از عملکرد دولت قبل روبه روست؛ زیرا در آن زمان یکسری پیش فروش های سوختی اتفاق افتاده و نزدیک به ٢ میلیارد لیتر سوخت را فروخته بودند، بدون اینکه تحویل سوختی انجام شود. در بعضی جاها نیز اقداماتی انجام شده که از مصادیق تخلف است، مانند اینکه نزدیک به ۷۴ میلیون دلار برداشت انجام شده؛ اما سوختی جابه جا نشده است. در زمستان پیش رو با به اینکه کمبود گاز برای بخش نیروگاهی محتمل است، وزارت نفت تلاش می کند از ظرفیت ذخیره سازی بیش از ۳ میلیارد لیتر گازوییل در نیروگاه ها استفاده کند تا در صورت ارسال نشدن گاز کافی به دلیل افت شدید دما در زمستان، نیروگاه ها از گازوییل برای تولید برق مورد نیاز مردم استفاده کنند. عملکرد وزارت نفت نسبت به پارسال بهبود یافته و در این میان، شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران تلاش می کند تا استمرار تولید برق همراه با حفظ محیط زیست در زمستان پیش رو محقق شود.

 هماهنگ با وزارت نیرو 

جواد اوجی، وزیر نفت نیز در خصوص گام های برداشته شده وزارت نفت در زمینه جلوگیری از برق و گاز زمستان گفته بود: وزارت نفت با انجام تعمیرات اساسی در پالایشگاه ها، خطوط انتقال، ایستگاه های تقویت فشار و تأمین سوخت مایع نیروگاه ها و اتخاذ تدابیر مناسب و هماهنگی با وزارت نیرو همه تلاش خود را می کند تا سوخت زمستانی در بخش خانگی تامین شود و با چالش گاز روبه رو نشویم. پیش بینی می شود، ظرفیت پالایشی کشور در ۴ سال آینده در این دولت، حدود یک و نیم برابر افزایش پیدا کند و تولید فعلی از ۲.۲ میلیون بشکه در روز، به روزانه 3.5 میلیون بشکه برسد. سال گذشته در مجموع ۲۲۵ میلیارد مترمکعب گاز در کشور مصرف شد که نزدیک به ۱۳۰ میلیارد مترمکعب آن، به صنایع و نیروگاه ها مربوط بوده و ۵۵ میلیارد مترمکعب هم به بخش خانگی اختصاص یافته است. مصرف گاز خانگی در فصل سرما ۴ تا ۴.۵ برابر مصرف دیگر ایام سال است. در دوره زمانی کوتاهی، مصرف خانگی افزایش می یابد که دلیل عمده آن نبود وسایل گازسوز استاندارد در بخش خانگی و ساختمانی است.

 راهکارهای پیشگیری از بحران گاز

حال سوال اساسی این است که با توجه به موانع پیش روی وزارت نفت برای تامین سوخت زمستانی، چه راهکارهایی برای جلوگیری از وقوع بحران گاز یا تعدیل و کم اثر کردن آن وجود دارد؟ در پاسخ می توان گفت، به طور کلی 4 راهکار زودبازده و موثر برای مدیریت بحران سوخت در زمستان وجود دارد که در حال حاضر از سوی وزارت نفت دولت سیزدهم در حال پیگیری است. این راهکارها عبارت است از:  از سرگیری واردات گاز از کشور ترکمنستان، اصلاح منطقی کرایه حمل ناوگان حمل ونقل،  صدور مجوز مصرف مازوت در همه نیروگاه های بخار کشور و استفاده از میعانات گازی در نیروگاه ها.

 آمادگی قبل از زمستان

بر اساس دستورعمل هایی که وزارت نفت برای تامین سوخت زمستانی دارد، پالایشگاه ها نیز در این زمینه برنامه هایی را در دستور کار خود دارند. یکی از آنها پالایشگاه اصفهان است که از تیر امسال تاکنون چهار تعمیرات اساسی بزرگ را پشت سر گذاشته است. در این زمینه علیرضا قزوینی زاده، مدیر نگهداری و تعمیرات این پالایشگاه می گوید: با توجه به تعدد و کثرت واحدهای پالایشی، تعمیرات اساسی به صورت پی درپی و با فاصله زمانی کمی انجام می شود و فعالیت در اداره نگهداری و تعمیرات، کار طاقت فرسایی است و فرسودگی شغلی ایجاد می کند؛ زیرا به عنوان مثال از خرداد تاکنون، تعمیرات اساسی متعددی به صورت متوالی انجام و شرایط کرونا نیز باعث ایجاد فشار مضاعف شده است.

 تعمیرات اساسی و سوخت زمستانی

شرکت پالایش نفت امام خمینی شازند، بعد از انجام موفق تعمیرات اساسی واحدهای تقطیر در اتمسفر و خلأ، گاز مایع، تبدیل کاتالیستی، سیستم سوخت رسانی و... خود با تمام ظرفیت در حال تولید فراورده های نفتی و آماده تامین سوخت زمستانی کشور است. ظرفیت سوخت رسانی این پالایشگاه 250 هزار بشکه در روز است و  محصولات با مشخصات و کیفیت استانداردهای ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ اروپا از سوی این پالایشگاه به بازار عرضه می شود.  امسال قبل از ورود به فصل سرما، این پالایشگاه نیز همانند دیگر پالایشگاه های کشور، کار تعمیرات اساسی را انجام داده و  5 واحد از 29 واحد عملیاتی این پالایشگاه را بعد از 3 سال در دست تعمیرات اساسی قرار داده تا از این طریق بتواند برای تامین سوخت زمستانی، پرقدرت تر از گذشته فعالیت خود را ادامه دهد.

 اولویت، تامین سوخت خانگی است

پالایشگاه تهران نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی آن و قرار گرفتن در محدوده پایتخت کشور به لحاظ استراتژیک بسیار مهم است، به گونه ای که وزیر نفت در دومین سفر خود، این پالایشگاه را برای بازدید انتخاب می کند. او تامین سوخت بخش خانگی را اولویت اصلی وزارت نفت عنوان کرده و می گوید: با قرار گرفتن روزانه بیش از ۲۶۰ میلیون مترمکعب گاز در اختیار نیروگاه ها و با برنامه ریزی و تدابیر لازم، کمترین چالش را در تامین سوخت زمستانی گاز و در بخش خانگی خواهیم داشت.

   بی نیازی از واردات سوخت

با ورود پالایشگاه ستاره خلیج فارس، کشور از تامین سوخت بی نیاز شد و دیگر وارداتی در این زمینه انجام نمی شود. به گفته مدیرعامل این پالایشگاه، اکنون ۴۷ میلیون لیتر از بنزین یورو4 و 5 مصرفی کشور در پالایشگاه تولید می شود که نزدیک به نیمی از بنزین مصرفی کشور است. این پالایشگاه روزانه ۴۵۰ هزار بشکه میعانات گازی را پالایش و به گاز مایع، بنزین، نفت سفید، نفت گاز و دیگر فراورده ها تبدیل می کند. با بهره برداری و افتتاح کامل پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس، ظرفیت تولید روزانه بنزین در داخل کشور به حدود ۱۰۵ میلیون لیتر رسید که از میزان مصرف روزانه پیشی گرفت و به این طریق کشور در واردات بنزین خودکفا شد.  آمارهای رسمی حکایت از آن دارد که زمستان امسال، با توجه به نافرجام ماندن برنامه های بهینه سازی مصرف انرژی کشور در سال های گذشته، باید با کسری دست کم  ۲۰۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی در روز دست وپنجه نرم کنیم.  کسری شدید گاز در زمستان امسال که معادل تولید حدود 7 فاز استاندارد پارس جنوبی است، موجب شده که صنایع و نیروگاه های برق در چهار ماهه سرد هر سال، برای پایداری تامین سوخت زمستانی، دوگانه سوز شوند که این تغییر آرایش از گاز طبیعی به سوخت های مایع برای زمستان امسال هم اتفاق خواهد افتاد. در این بین با توجه به کاهش شدید بارندگی ها در هفت ماه نخست امسال از یکسو و نادیده گرفتن توان و پتانسیل تولید برق از نیروگاه های برق آبی در سال های گذشته، مشکلات تامین سوخت زمستانی نیروگاه ها دوچندان می شود؛ زیرا با توجه به افت تولید و راندمان نیروگاه های برق آبی، فشار بیشتری روی نیروگاه های گازی وارد می آید و نتیجه افزایش تولید نیروگاه های گازی، چیزی جز افزایش مصرف گاز یا سوخت های مایع نیست. نکته دیگر برای تامین سوخت زمستانی امسال به مزارع «بیت کوین» و رمزارزها برمی گردد که ساماندهی  نشدن این مزارع، فعالیت های گسترده غیرمجاز را هم تحت تاثیر قرار داده و عملا  ساماندهی نشدن مزارع رمزارز، منجر به جهش بیشتر مصرف برق و به تبع آن جهش مصرف سوخت گاز و فراورده های نفتی در نیروگاه ها خواهد شد که زمستان امسال هم از این قاعده «جهش مصرف» مستثنا نخواهد بود. با توجه به معضلات و مشکلات افزایش مصرف برق، اجرا نشدن طرح های بهینه سازی مصرف انرژی و افت طبیعی تولید گاز در میادین کشور، ماموریت و مسوولیت های شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی در زمستان امسال دوچندان شده است. بر این اساس، با تغییر مدیریت در این شرکت مادر تخصصی یا بهتر بگوییم متولی تولید، تامین و توزیع سوخت مایع کشور، جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی، در نخستین اقدام مدیریتی در دولت سیزدهم دستور بازسازی، احیا و تقویت ناوگان نفتکش های جاده پیما را صادر کرد تا با افزایش توان انتقال سوخت از دو مسیر جاده ای و ریلی، کسری ۲۰درصدی ذخیره سازی سوخت مایع در نیروگاه ها و صنایع کشور در مقایسه با مدت مشابه پارسال جبران شود. با تجهیز و توسعه ناوگان نفتکش های جاده پیما، بسیج مناطق مختلف پخش فراورده های نفتی در سراسر کشور برای تامین و توزیع هوشمندانه سوخت و تلاش برای ذخیره سازی سوخت مایع در صنایع و نیروگاه ها با استفاده از ظرفیت های موجود، تلاش شده تا در زمستان امسال، خطر توقف تولید کارخانه ها یا خاموشی های گسترده برق به حداقل کاهش یابد. علاوه بر این، شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی، با اعمال تغییرات جدید در شبکه خطوط لوله و مراکز انتقال (تلمبه خانه ها)، انبارها و مخازن ذخیره سازی سوخت، سعی دارد تا از این ظرفیت ملی هم برای تقویت سوخت رسانی و افزایش موجودی ذخایر سوخت نیروگاه ها با اولویت گازوییل، حداکثر استفاده را ببرد و البته نباید فراموش کنیم که با افزایش مصرف بنزین پس از کاهش دورکاری کارکنان در کنار تامین و توزیع سوخت زمستانی، موضوع تامین بنزین و گازوییل جایگاه های سوخت در استان های مختلف هم به عنوان یک سناریوی کاری در دستور کار قرار گرفته است. در مجموع، شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی با استفاده از ظرفیت توزیع روزانه بالغ بر ۲۵۰ میلیون لیتر انواع فراورده های نفتی، با مدیریتی جدید قصد دارد زمینه تامین پایدار و مطمئن سوخت زمستانی کشور را فراهم کند.

آمادگی مناطق عملیاتی شرکت ملی پخش فراورده های نفتی برای گذر از فصل سرما

زمستان برمدار سوخت

مشعل     مناطق سی وهفت گانه شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، 356 روز سال را به گونه ای برنامه ریزی می کنند تا سوخت رسانی بی هیچ وقفه ای انجام شود، اما در همین حال مناطقی نیز وجود دارند که نوع اقلیم و جغرافیای منطقه شان اندکی متفاوت تر است و گذر از ماه های سرد زمستان، حساسیت بیشتری را به مسؤولان آنها دیکته می کند. این بخش در گفت وگو با برخی مدیران مناطق از جمله ارومیه، میاندوآب،کردستان، چهارمحال و بختیاری و کرمانشاه، اشاره ای دارد هرچند گذرا به آمادگی های این مناطق برای گذر از زمستان و روزهای سرد آن.

ارسال 400 میلیون لیتر سوخت به نیروگاه های ارومیه

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه آذربایجان غربی(ارومیه) با تاکید بر آمادگی گذر از فصل زمستان و تامین سوخت مورد نیاز همه بخش ها از جمله نیروگاه ها گفت: این حوزه عملیاتی، سالانه 350 تا 400 میلیون لیتر مصرف سوخت مایع 2 نیروگاه خوی و ارومیه را تامین می کند.

احمد مجرد با اشاره به اینکه با تمهیدات پیش بینی شده، ذخیره سازی مناسبی در بخش نیروگاهی انجام شده است، افزود: امسال نسبت به سال قبل، موجودی نیروگاه ها 17درصد افزایش داشته است و نیروگاه ارومیه بیش از 60درصد موجودی سوخت دارد. وی با بیان اینکه در این حوزه عملیاتی یک خط لوله 8 اینچ در مسیر تبریز، میاندوآب- ارومیه فعال است که انتقال فرآورده را انجام می دهد و یک خط جدید 14 اینچ نیز در مسیر تبریز، سلماس - ارومیه در مراحل پایانی ساخت قرار دارد، تصریح کرد: این خطوط می توانند در انتقال فرآورده های نفتی به مبادی مصرف نقش بسزایی داشته باشند. مجرد یادآور شد: مقرر شده است از خط لوله جدید در حال ساخت، انشعابی به سمت نیروگاه خوی کشیده شود. وی سوخت رسانی به واحدهای صنعتی را نیز مطلوب خواند و افزود: موجودی سوخت بخش صنعتی فعال در منطقه نسبت به پارسال 55 درصد افزایش یافته است. مجرد با بیان اینکه بیش از80درصد مخازن در بخش صنعتی پر است و می توانند در صورت محدودیت گازرسانی ادامه کار دهند، افزود: در این بخش برای 7 روز ذخیره سازی نفت گاز و برای 15روز نیز ذخیره سازی نفت کوره انجام شده است تا در صورت ضرورت استفاده شود. مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه آذربایجان غربی(ارومیه) موجودی انبارهای نفت منطقه را مناسب و 20 برابر سال قبل عنوان کرد و افزود:بیشترین موجودی به نفت سفید اختصاص دارد. مجرد درباره تامین نفت سفید مناطق سخت گذر روستایی نیز گفت: نزدیک به 95 هزار خانوار روستایی که غالب آنها در مناطق سخت گذر ساکن هستند، در حوزه عملیاتی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه ارومیه قرار دارند. وی ادامه داد: هم اکنون60 درصد سهمیه کامل سالانه روستاییان از طریق فروشندگی ها، نفت سفید خود را دریافت کرده اند و تا پایان آذرماه این مورد به 100 درصد خواهد رسید. مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه آذربایجان غربی تاکید کرد: این منطقه عملیاتی همانند دیگر مناطق سی وهفت گانه شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران،همه تلاش خود را معطوف بر آن داشته است تا سوخت رسانی به همه بخش های مصرف کننده، به ویژه در ماه های سرد پیش رو،  بدون دغدغه انجام شود.

 تامین نفت سفید 59هزار خانوار روستایی در میاندوآب

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه میاندوآب با تاکید بر آمادگی بخش های مختلف این حوزه عملیاتی در گذر از زمستان پیش رو، از تامین نفت سفید 59 هزار خانوار روستایی خبر داد.

سیدجواد فیض حسینی گفت: میاندوآب با یک میلیون و200 هزار نفر جمعیت در جنوب استان آذربایجان غربی واقع شده است و 59 هزار خانوار روستایی در1500روستای آن، مصرف کننده نفت سفید هستند. فیض حسینی اظهار کرد: با توجه به ذخیره سازی مناسبی که پیش از شروع دوره سرما انجام شده، این فرآورده نفتی با توجه به زیرساخت الکترونیکی ایجاد شده، از طریق فروشندگی های روستایی در اختیار مصرف کنندگان آن قرار گرفته است و مشکلی در توزیع آن وجود ندارد. وی تصریح کرد: تا پایان آبان ماه امسال،80 درصد سهمیه نفت سفید خانوار روستایی ساکن در مناطق سخت گذر تحویل شده است. حسینی با بیان اینکه توزیع نفت سفید خانوارهای روستایی از طریق 210 فروشندگی روستایی و 12 فروشندگی مستقر در محورهای روستایی انجام می شود، مصرف نفت سفید هشت ماه امسال را 80 میلیون لیتر اعلام و اظهار کرد: این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال پیش، 7 درصد کاهش داشته که راستی آزمایی و عرضه الکترونیکی آن از جمله دلایل کاهش مصرف است. مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه میاندوآب با اشاره به اینکه توزیع گاز مایع نیز با توجه به ایجاد زیرساخت الکترونیک، با کارت انجام می شود، اظهار کرد: از ابتدای امسال تا پایان آبان ماه، 24هزارتن گاز مایع توزیع شده است و تلاش می شود این مهم تا پایان سال نیز بدون مشکل ادامه یابد.

فیض حسینی با اشاره به فعالیت 431 واحد صنعتی عمده از جمله سه کارخانه قند و دو سیمان نیز گفت: در این بخش مشکلی وجود ندارد و سوخت مورد نیاز آنها تامین شده است و این روند در ماه های پایانی سال نیز ادامه خواهد داشت.  مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه میاندوآب تاکید کرد: بخش های ستادی و عملیاتی در هر شرایطی آماده خدمت رسانی هستند و این تلاش به ویژه در فصل زمستان، بی وقفه ادامه خواهد داشت.

 آمادگی کامل برای گذر از سرمای کردستان

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه کردستان با بیان اینکه بنا بر گزارش های هواشناسی، زمستان سردی پیش رو خواهیم داشت، از آمادگی کامل این منطقه عملیاتی برای گذر از دوره سرما با سوخت رسانی مطلوب به همه بخش های مصرف کننده به ویژه روستاییان ساکن در نقاط سخت گذر و کوهستانی خبر داد.

عبدالله گتی منش افزود: مناطق سی وهفت گانه شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران از جمله کردستان، ماموریت و رسالت مهمی را در تامین و توزیع به موقع سوخت مورد نیاز مردم به عهده دارند و تلاش می کنند این مهم به ویژه در فصول سرد سال به بهترین نحو ممکن انجام شود. وی تامین نفت سفید مناطق روستایی و سخت گذر را از مهم ترین فعالیت های این حوزه عملیاتی، به ویژه در دوره سرما و گذر از آن عنوان و اظهار کرد: در منطقه کردستان یک هزار و 651 روستا وجود دارد که 20 هزار خانوار ساکن در آنها به دلیل نبود امکان گازرسانی، از نفت سفید برای گرمایش و پخت وپز استفاده می کنند.

گیتی منش گفت: به طور میانگین هر خانوار روستایی 2200 لیتر سهمیه نفت سفید دارد که از طریق فروشندگی های روستایی به آنها تحویل می شود. مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه کردستان تصریح کرد:263 فروشندگی روستایی مسؤولیت توزیع نفت سفید مناطق روستایی را به عهده دارند که55 مورد آن به نقاط سخت گذر و کوهستانی مربوط می شود. وی با بیان اینکه نفت سفید مناطق روستایی در فصل تابستان و پیش از ورود به نیمه دوم سال انجام می شود، تصریح کرد: با توجه به این مهم، نفت سفید بیش از 70درصد مناطق سخت گذر روستایی تحویل داده شده است. به گفته گیتی منش، در 8 ماه امسال 14میلیون لیتر نفت سفید توزیع شده که 8 میلیون لیتر آن مربوط به مناطق روستایی سخت گذر است. مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه کردستان، تامین سوخت دوم(نفت گاز) بخش نیروگاهی را نیز دیگر مسؤولیت مهم این منطقه در گذر از زمستان عنوان و اظهار کرد: نیروگاه سیکل ترکیبی سنندج، تنها نیروگاه استان کردستان است که تلاش شده پیش از ورود به دوره سرما سوخت مورد نیاز آن تامین شود. وی با بیان اینکه تاکنون بیش از 53 میلیون لیتر نفت گاز تحویل این بخش نیروگاهی شده است، تصریح کرد: با توجه به احتمال سردتر شدن هوا و افزایش مصرف گاز بخش خانگی، پیش بینی می شود مصرف نفت گاز نیروگاهی نیز افزایش یابد. گیتی منش درباره تامین سوخت مورد نیاز بخش صنعتی نیز گفت: عمده صنایع استان کردستان، کارخانه های تولید سیمان است که مصرف کننده نفت کوره هستند؛ بنابراین در این بخش نیز پیش از ورود به نیمه دوم سال تمهیداتی در نظر گرفته می شود تا در صورت قطع گاز و ضرورت استفاده از این حامل انرژی در بخش خانگی، وقفه ای در ادامه فعالیت آنها ایجاد نشود.

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه کردستان درباره توزیع بنزین وگازطبیعی فشرده(سی ان جی) در جایگاه های عرضه نیز گفت: در این منطقه عملیاتی 84 باب جایگاه عرضه سوخت مایع(بنزین و نفت گاز) و 52 باب جایگاه عرضه سی ان جی فعال است که سوخت رسانی در بخش حمل ونقل را انجام می دهند. وی در بخشی دیگر با اشاره به رشد16درصدی مصرف بنزین در هشت ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل،کاهش محدودیت هایی کرونایی و افزایش سفرهای درون و برون استانی را از جمله دلایل این رشد عنوان کرد.

گیتی منش گفت: رشد معمول مصرف سالانه بنزین در شرایط قبل از کرونا، 10درصد بوده است.

  عبور چهارمحال و بختیاری از زمستان با 11میلیون لیتر نفت سفید

ساسان تیموری، مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه چهارمحال و بختیاری با اشاره به حاکم شدن سرما به ویژه در مناطق سردسیر گفت: با توجه به اقلیم این منطقه سردسیر برای گذر از دوره سرما، تامین نفت سفید مناطق روستایی، به ویژه روستاهایی که امکان گازرسانی به آنها نیست، در دستور کار قرار گرفت و بر همین اساس11میلیون لیتر نفت سفید پیش بینی وحشت میلیون و 65 هزار لیترآن با نفتکش های جاده پیما به مناطق روستایی فاقد گاز ارسال شد. تیموری تصریح کرد: ارسال نفت سفید به مناطق یاد شده در بازه زمانی 15شهریور تا 15 آذرماه انجام شد و از طریق فروشندگی های روستایی در اختیار مصرف کننده ساکن در این مناطق قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه این مقدار نفت سفید توزیع شده در مقایسه با سال قبل، 22.7 درصد کاهش داشته  است، انجام راستی آزمایی ها در نواحی منطقه و گازرسانی به شماری از روستاها را از جمله دلایل کاهش توزیع مصرف نفت سفید برشمرد.

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه چهارمحال و بختیاری گفت: با توجه به سخت گذر بودن برخی مسیرهای روستایی در استان چهارمحال و بختیاری، به ویژه در زمستان که امکان انسداد در آنها بالاست، به فروشندگی های روستایی تاکید می شود در تابستان که امکان بیشتری برای تردد در این مسیرها وجود دارد،  نسبت به ذخیره سازی نفت سفید اقدام کنند.

تیموری با بیان اینکه سوخت رسانی به 9 هزار و 481 خانوار به عهده شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه چهارمحال و بختیاری است، افزود: توزیع نفت سفید در مناطق روستایی را 74 فروشندگی مستقر در شهرستان های کوهرنگ، لردگان، کیار و اردل انجام می دهند. وی درباره تامین سوخت دوم(نفت گاز) مورد نیاز صنایع و واحدهای کشاورزی، اداری، آموزشی، بیمارستان ها و دیگر مراکز حساس نیز گفت: از آنجا که با افت دما و افزایش مصرف گاز، احتمال محدودیت گاز در بخش های یاد شده وجود دارد، بنابراین ذخیره سازی نفت گاز برای 7 روز و ذخیره سازی نفت کوره نیز برای 15روز پیش بینی شده است تا در صورت قطع یا افت فشار گاز یا قطع  شبکه سراسری برق، ادامه فعالیت این بخش ها مختل نشود. مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه این منطقه عملیاتی فاقد نیروگاه است، از همکاری ناوگان نفتکش های فعال در این منطقه برای تامین سوخت نیروگاه های استان های مجاور با مناطق نفتی همجوارخبرداد. تیموری درباره توزیع بنزین و سی ان جی در منطقه چهارمحال و بختیاری نیز گفت: در این منطقه 77 جایگاه عرضه بنزین، نفت گاز و گاز طبیعی فشرده(سی ان جی) فعالیت می کنند که 40 باب دومنظوره و تک منظوره و37  باب دیگر نیز عرضه کننده بنزین، نفت گاز و یا هر دو این فرآورده های نفتی هستند. وی گفت: پنج جایگاه عرضه سوخت نیز در دست ساخت است که با بهره برداری از آنها به تقاضای های بیشتری در خصوص سوخت رسانی در بخش حمل ونقل پاسخ داده خواهد شد. مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه چهارمحال و بختیاری درباره طرح گازسوز کردن رایگان خودروهای عمومی نیز اظهار کرد: تاکنون یک هزار و 702 دستگاه وانت بار سبک، تاکسی و مسافربر اینترنتی با ثبت نام در سامانه تعریف شده به همین منظور با نشانی(gcr.niopdc.ir) دوگانه سوز شده اند. وی در ادامه با اشاره به اینکه مصرف سی ان جی در 8 ماه امسال 71 میلیون و 930 هزار مترمکعب بوده است، تصریح کرد: با این میزان جایگزینی در مصرف نزدیک به 71 میلیون لیتر بنزین نیز صرفه جویی شده است.

  ذخیره سازی بسیار مطلوب در انبارهای نفت منطقه همدان

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه همدان با تاکید بر ذخیره سازی مناسب و مطلوب انواع فرآورده های نفتی در انبارهای این منطقه عملیاتی گفت: با توجه به تمهیدات پیش بینی شده برای تامین سوخت زمستانی، انتظار می رود در گذر از دوره سرما هیچ یک از بخش های مصرف کننده با مشکل روبه رو نباشند. امین روستایی با اشاره به مسؤولیت مهم مناطق عملیاتی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در تامین و توزیع انواع فرآورده های نفتی گفت: خدمت رسانی به مردم در این حوزه، با توجه به گستردگی جغرافیایی، متفاوت و این تفاوت در همدان به عنوان یکی از نقاط سردسیر کشور مشهود است. وی تصریح کرد: سردسیر بودن استان همدان ایجاب می کند، انبارش مناسب و مطلوبی در انبارهای نفت آن، به ویژه برای عبور از زمستان پیش بینی شود. روستایی گفت: ایثارگران همدان با ظرفیت ذخیره سازی 310 میلیون لیتر و نوشیجان ملایر با ظرفیت  ذخیره سازی 70میلیون لیتر، از جمله انبارهای استراتژیک هستند که نقش مهمی در تامین سوخت بخش های مصرف کننده از جمله نیروگاه ها دارند.

وی همچنین خط لوله انتقال فرآورده شازند را از دیگر مزیت های مهم منطقه همدان برای انبارش فرآورده های نفتی در انبارهای این منطقه برشمرد.

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه همدان با اشاره به اینکه هم اکنون غالب نقاط شهری و روستایی زیر پوشش گاز قرار دارند، تصریح کرد: با وجود این مزیت مهم و بهره مندی 99 درصدی جمعیت استان همدان از گاز طبیعی، هم اکنون برخی خانوارهای روستایی که شمار آنها به حدود 5 هزار می رسد، از نفت سفید استفاده می کنند و این سوخت با توجه به زیرساخت الکترونیکی ایجاد شده به آنها تحویل می شود.

روستایی با بیان اینکه تعریف سوخت رسانی در فصل زمستان همانند بسیاری فعالیت ها تغییر کرده است، اظهار کرد: برای تامین سوخت بخش های مصرف کننده، ذخیره سازی هایی متناسب با آن بخش ها انجام می شود تا در فصل زمستان با مشکل کمبود سوخت روبه رو نشوند. وی گفت: از آنجا که در دوره سرما تامین گاز بخش خانگی اولویت دارد و گازرسانی به صنایع(عمده و جزء) و نیروگاه ها با محدودیت یا قطع آن رو به روست، برای جلوگیری از توقف فعالیت این بخش ها، ذخیره سازی های لازم انجام و سوخت آنها از یک هفته تا 30 روز(متناسب با نیاز) پیش بینی می شود.

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه همدان درباره تامین سوخت نیروگاهی این منطقه عملیاتی نیز گفت: بیش از 95 درصد سوخت دوم نیروگاه یک هزار مگاواتی شهید مفتح در شهریورماه تامین شده است و بخشی از سوخت مورد نیاز نیروگاه سنندج نیز با توجه برنامه اعلامی ستاد از طریق انبار نفت همدان تامین می شود. روستایی با اشاره به بهره مندی از ناوگانی متشکل از 400 دستگاه نفتکش با ظرفیت های مختلف در حمل فرآورده های نفتی اظهار کرد: به طور حتم نباید از تلاش های این بخش در توزیع مطلوب انواع فرآورده های نفتی به مبادی مصرف غافل شد؛ آنچه در چرخه ارسال و توزیع مواد سوختی اعم بنزین، نفت گاز، گاز مایع و... انجام می شود، حاصل جمعی این ناوگان در کنار دیگر عوامل خدمت رسان است.

 تحویل44 کیلوگرم گاز مایع به هر خانوار در کرمانشاه

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه کرمانشاه با بیان اینکه برای عبور از زمستان امسال برنامه ریزی و سوخت مورد نیاز بخش های مصرف کننده نیز تامین شده است، از تحویل سالانه 2 هزار لیتر نفت سفید و ماهانه 4 سیلندر، 11 کیلوگرمی گاز مایع به هر خانوار این استان خبر داد.

فریدون یاسمی افزود: اگرچه شبکه گاز همچون دیگر مناطق کشور در استان کرمانشاه نیز غالب شده، اما نفت سفید همچنان مورد مصرف برخی خانوارهاست و از آن به منظور پخت وپز و گرمایش استفاده می شود.

وی گفت: با توجه به راستی آزمایی ها، نزدیک به 47 هزار خانوار که از سوخت نفت استفاده می کنند در استان کرمانشاه شناسایی شده است که نفت سفید خود را از طریق کارت بانکی دریافت می کنند. یاسمی با اشاره به حذف 18هزار خانوار نفت سوز(به واسطه توسعه گازرسانی، راستی آزمایی و...) سالانه در مصرف 36 میلیون لیتر نفت سفید صرفه جویی شده است. وی افزود: گاز مایع مورد نیاز این تعداد خانوار نیز از طریق شارژ شدن در کارت و از طریق 300 عامل فروش ماهانه در اختیار مصرف کنندگان قرار می گیرد.

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های  نفتی منطقه کرمانشاه، عرضه الکترونیکی نفت سفید و گاز مایع را روشی مناسب برای پاسخگویی به مصرف کنندگان این فرآورده های نفتی عنوان و اظهار کرد: با این شیوه عرضه، هم مشترک از مقدار سهمیه و مانده آن آگاه می شود و هم از عرضه خارج از شبکه توزیع و قاچاق فرآورده های نفتی جلوگیری می شود. وی همچنین با اشاره به تامین سوخت مورد نیاز پادگان های نظامی و واحدهای تولیدی گفت: گاز مایع مورد نیاز این بخش ها نیز براساس سهمیه و با اعلام از طریق دستگاه متولی از طریق سامانه الکترونیکی در کارت بانکی آنها شارژ می شود.

یاسمی تامین سوخت بخش نیروگاهی را نیز مطلوب خواند و افزود: بیستون، زاگرس، فرآب دالاهو و اسلام آباد غرب، نیروگاه های حوزه عملیاتی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه کرمانشاه هستند که از شرایط خوبی در ذخیره سازی سوخت برخوردارند.

وی موجودی سوخت نیروگاه بیستون را 165میلیون لیتر، زاگرس را 80میلیون لیتر، فراب دالاهو را 130میلیون لیتر و اسلام آباد غرب را 20 میلیون لیتر اعلام کرد.

یاسمی همچنین با اشاره به فعالیت دو کارخانه مهم سیمان غرب سامان(ماهیدشت) استان کرمانشاه، موجودی سوخت مایع(نفت گاز) این بخش را قابل قبول خواند و افزود: هم اکنون کارخانه سیمان غرب 9 میلیون لیتر و کارخانه سیمان سامان نیز 14میلیون لیتر موجودی سوخت(نفت گاز) دارند. مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه کرمانشاه به فروش سوخت در 5 مرز پرویز خان، خسروی، شوشمی، سومار و شیخ صله اشاره و تصریح کرد: استفاده ازدیپ دیجیتالی در مرزها برای اندازه گیری سوخت داخل باک، دسترسی به مشخصات وسیله نقلیه، اندازه باک، مقدار بار، طول مسیر و... را با تراشه تعبیه شده در آن امکانپذیر کرده است.

وی فروش سوخت مرزی و واریز آن به خزانه دولت را یک تا 1.5میلیارد تومان در روز اعلام کرد.

گیلان آماده در همه فصول سال؛ آماده تر در زمستان

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه گیلان با اشاره به تامین سوخت و توزیع مطلوب آن در همه فصول سال گفت: جغرافیای عمدتا جنگلی استان گیلان و پراکندگی جمعیت روستایی آن ایجاب می کند برای توزیع سوخت در همه فصول سال آماده و در زمستان، آماده تر باشیم. کوروش بالادست با بیان اینکه بیش از 2500 روستا در استان گیلان وجود دارد که غالب آنها گازرسانی شده است، تصریح کرد: در این میان، شماری از روستاها هستند که سوخت قالب آنها برای پخت وپز و گرمایش، نفت سفید است و تامین آن به ویژه در فصل زمستان اهمیت بسزایی دارد. وی مجموع مصرف کنندگان نفت سفید در استان گیلان را 18هزار و500 خانوار اعلام و اظهار کرد: در منطقه عملیاتی گیلان 197فروشندگی شهری و روستایی فعالیت دارند که مصرف کنندگان سهمیه شارژ شده در کارت بانک خود را از آنها تحویل بگیرند. بالادست با اشاره به اینکه تامین نفت سفید مصرف کنندگان و ارسال آن به ویژه به مناطق سخت گذر استان قبل از ورود به دوره سرما انجام می شود، تصریح کرد: از ابتدای امسال تاکنون بیش از24 میلیون لیتر نفت سفید توزیع شده که 19میلیون لیتر آن به مصارف گرمایشی، کشاورزی و خانوارها رسیده است. وی با بیان اینکه ارسال نفت سفید به مناطق سخت گذر قبل از ورود به دوره سرما و انسداد احتمالی جاده های مواصلاتی و دسترسی روستایی انجام شده است، گفت: بر همین اساس، 6 میلیون و 300 هزار لیتر نفت سفید به مناطق سخت گذر ارسال شده است. مدیر شرکت ملی پخش فرآوردهای نفتی منطقه گیلان درباره تامین سوخت بخش نیروگاهی نیز اظهار کرد: از ابتدای امسال تاکنون 577 میلیون لیتر نفت گاز توزیع شده که311 میلیون لیتر از این مقدار به بخش نیروگاهی و بقیه به ناوگان حمل ونقل و بخش صنعتی استان صنایع اختصاص داشته است. وی یادآور شد: نیروگاه سیکل ترکیبی رشت، نیروگاه سیکل ترکیبی پره سر و نیروگاه گازی لوشان، نیروگاه های این حوزه عملیاتی هستند. مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه گیلان، همچنین پیش بینی تمهیدات برای رویارویی با بحران های احتمالی را از دیگر موارد مورد توجه برشمرد و افزود: آماده به کار نگاه داشتن تجهیزات، سرکشی به جایگاه های عرضه سوخت با هدف حصول اطمینان از سلامت ژنراتورهای برق آنها، تجهیز یک دستگاه کامیون به پاکت برف روب به منظور بازگشایی مسیر سکوی های بارگیری، فضای انبار و پارکینگ نفتکش ها را از جمله این تمهیدات عنوان کرد. مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه گیلان درباره فعالیت جایگاه های عرضه سوخت و گاز طبیعی فشرده در  این حوزه عملیاتی نیز گفت: در این منطقه187 جایگاه عرضه سوخت فعال است که 62 باب آن به عرضه گاز طبیعی فشرده(سی ان جی) اختصاص دارد. وی در پایان تاکید کرد: با توجه به هماهنگی با ستاد شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران و برگزاری نشست های ویژه زمستان برای عبور از روزهای سرد آن تلاش شده است که تامین و توزیع سوخت همه بخش ها بی هیچ مشکلی انجام شود. مطالب پیش گفته، همه گویای تلاش کسانی است که با هر درجه مسؤولیت، آماده اند تا وظیفه ای را که در حوزه تامین و توزیع سوخت، به ویژه در مناطق سردسیر عهده دارش هستند، به بهترین نحو ممکن انجام دهند. وظیفه ای بدون توقف که تمام 365 روز سال، به ویژه در روزهای سرد زمستانی بر مدارش می چرخند.

معاون مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت در گفت و گو با مشعل خبر داد

تغییر مسیر صنعت نفت  به سمت فناوری محور

مشعل     توجه به ساخت داخل به عنوان یکی از سیاست ها و اولویت های مهم دولت سیزدهم اعلام شده است؛ رویکردی که می تواند در مسیر تقویت هر چه بیشتر توان سازندگان داخلی موثر باشد. اگر چه دوره تحریم های یک جانبه، فرصت بهره مندی هر چه بیشتر از توان داخل را به ویژه در صنعت نفت فراهم ساخته است، به گونه ای که در شرایط موجود، سهم چشمگیر بهره گیری از تولید داخل را در این عرصه شاهد هستیم و این راه با تقویت و حمایت هر چه بیشتر می تواند به پویایی و شکوفایی آنها ( سازندگان داخلی) و همچنین توسعه سریع تر این صنعت استراتژیک منجر شود. آنگونه که معاون مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت نیز در گفت و گو با «مشعل» از حرکت و رویکرد جدید وزارت نفت در این مسیر سخن می گوید. وحیدرضا زیدی فرد که 21 مهر ماه امسال از سوی جواد اوجی به سمت معاون مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت منصوب شده است، در ماموریت خود از سوی وزیر نفت مواردی همچون توجه ویژه به داخلی سازی حداکثری تجهیزات و کالاهای اساسی مورد نیاز صنعت نفت، پیگیری جدی به منظور بومی سازی دانش فنی مورد نیاز صنعت نفت با اولویت به کارگیری حداکثری از توانمندی شرکت های دانش بنیان از طریق ایجاد بسترهای لازم، حمایت و بهره گیری از ظرفیت مراکز دانشگاهی و پژوهشی در حوزه های فناورانه و اجرای صحیح قراردادهای منعقده با مراکز مربوطه، اهتمام جدی برای ارتقا و به روزسانی نظام اجرایی و بهره برداری از پروژه های صنعت نفت، بهبود استانداردهای موجود در بخش های بالادستی و پایین دستی صنعت نفت، شناسایی و به کارگیری نیروهای توانمند، متعهد و کارآمد بر اساس اصل شایسته سالاری و جانشین پروری و پایبندی به شفافیت فرآیندها و شناخت گلوگاه های فسادخیز و مبارزه جدی با عوامل مرتبط را در برنامه دارد. زیدی فرد در این گفت و گو از برنامه ریزی و حرکت در این راه سخن گفته و ضمن آن بومی سازی حداکثری، اصلاح قراردادهای دانشگاه ها با صنعت نفت، خبر می دهد.  متن این گفت و گو در ادامه می آید:

   رویکرد و برنامه معاونت پژوهشی وزارت نفت در دولت سیزدهم به منظور تقویت و بهره گیری بیشتر از ساخت داخل و همچنین تولید و سازندگان داخلی چیست و قرار است چه گام هایی برداشته شود؟

سیاست کلی دولت سیزدهم به نوعی حمایت از فرمایش های مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در زمینه تولید و همچنین رفع موانع موجود تولید است. باید اعلام کنم که این سیاست ها از سوی رییس جمهور به تمامی وزرای دولت سیزدهم ابلاغ شده است. در این میان ایشان به خصوص از شخص وزیر نفت خواستند که به هر نحوی از شرکت های دانش بنیان حمایت کنند تا ما بتوانیم وابستگی خود را به خرید از خارج به شکل حداکثری کاهش دهیم و بومی سازی را در دوره دولت جدید با حمایت از شرکت های داخلی و افزایش توان داخلی کشور گسترش دهیم. وزیر نفت این سیاست را به بنده ابلاغ کرده اند و براساس همین ماموریت، تلاش ما در معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت این است که این کار را محقق کنیم. معتقد هستم یکی از بسترهای مناسب برای تحقق این مساله در پارک نوآوری و فناوری نفت فراهم شده است که بدون شک معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت از این بستر استفاده خواهد کرد. افزون بر آن بودجه های مناسبی از سوی مجلس شورای اسلامی برای سال 1400 و سال آینده در نظر گرفته شده و تلاش ما این است که این بودجه ها را دراین مسیر سوق دهیم.

    در حال حاضر چه میزان از نیاز صنعت نفت را سازندگان و توان داخل تامین می کنند؟

موضوع تحریم ها در کشور به ویژه در صنعت نفت به نوعی برای ما در مسیر تقویت توان داخل به فرصت تبدیل شد. اکنون در این صنعت، وابستگی 80 درصدی را به کمتر از 50 درصد رسانده ایم.

    از گذشته شاهد امضای قراردادهای مختلف با  دانشگاه ها و مراکز علمی در زمینه ازدیاد برداشت و با رویکرد میدان محور بوده ایم، دولت سیزدهم چه رویکردی را در این زمینه دنبال می کند، آیا این مسیر ادامه خواهد داشت؟

در دوره وزارت گذشته، قراردادهایی به عنوان «قراردادهای میدان محور»  با دانشگاه ها منعقد شده است که بیشتر با هدف همکاری صنعت و دانشگاه و همچنین مرتفع کردن نیازهای صنعت نفت بوده است. در این زمینه رویکرد وزارت نفت دولت سیزدهم این خواهد بود که شاید اگر محوریت قراردادها را از  «میدان محور»  به «فناوری محور»  یا « مساله محور» تغییر دهیم، نتیجه بهتری را شاهد باشیم. در همین زمینه طی نامه ای به وزیر نفت این مساله را اعلام کرده و ایشان هم با این موضوع موافقت کردند. در حال حاضر جلساتی با ذی نفعان مربوطه در حال برگزاری است که هر چه سریع تر بتوانیم این موضوع را محقق کرده و غالب قراردادها را به سمت « فناوری محور»   سوق دهیم.

    با این اوصاف تکلیف قراردادهای فراوان منعقد شده با دانشگاه ها چه می شود؟

نهایت تلاش ما این است که آن دسته از قراردادها را اصلاح و قراردادهای جدید منعقد کنیم.

    تشکیل صندوق پژوهش و فناوری از جمله اقدام ها برای حمایت مالی و به نوعی خرید تضمینی تولیدکنندگان است، در این زمینه تغییرات خاصی را شاهد خواهیم بود؟

نظر و رویکرد ما در زمینه صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت براساس تصمیم و نظر شورای معاونین وزارت نفت، تقویت آن است و افزون بر آن زمینه و بستری که در پارک نوآوری و فناوری نفت و سایر بخش ها وجود دارد، نهایت استفاده را داشته باشیم.

    در بخش پارک نوآوری و فناوری نفت چه مسیری قرار است دنبال شود؟

پارک نوآوری و فناوری نفت می تواند به استارت آپ ها کمک کند. یک ماه پیش به همراه مدیرعامل شرکت ملی نفت و سایر مسوولان از این مجموعه بازدید داشتیم و توانایی پارک را دیدیم؛ زمینه بسیار مناسبی در این پارک فراهم است و بنای ما این است که حتی آن پارک را تقویت کنیم. براساس تفاهمنامه ای که اخیرا با معاونت علمی ریاست جمهوری به امضا رسید، محوریت آن همین پارک فناوری بود. نظرمان این است که آن را تقویت کنیم و به بلوغ برسانیم.

    با توجه به بازدید از سومین نمایشگاه ساخت و تولید ایرانی (تستا) چه ارزیابی از نمایشگاه و شرکت های حاضر مرتبط با صنعت نفت داشتید؟

شرکت های دانش بنیان و دانشگاه ها استقبال مناسبی از این دوره از نمایشگاه داشتند؛ اینکه بعد از انقلاب شاهد این میزان از رشد و بالندگی در زمینه های صنعتی و پژوهشی هستیم، باعث افتخار است و امیدواریم با حمایت های معاونت علمی ریاست جمهوری و همچنین وزارت نفت در بخش های مرتبط با این صنعت، شاهد رشد و شکوفایی بیشتری در این زمینه باشیم.

گزارش اختصاصی مشعل از سومین نمایشگاه تقاضای ساخت و تولید ایرانی(تستا)

فناورانه ها در خدمت صنعت نفت

  زیست بوم، نوآوری و فناوری، موضوع مهم تنیده با صنعت نفت ایران است که از آن به عنوان بستر توسعه اقتصاد دانش بنیان این صنعت راهبردی کشور یاد می شود و در دهه های اخیر به دلیل ضرورت توسعه علمی کشور شاهد گسترش فعالیت ها و مفاهیم مختلف در این عرصه بوده ایم.  در همین زمینه طی ماه گذشته وزارت نفت و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با هدف توسعه زیست بوم نوآوری و فناوری صنعت نفت و برای گسترش بهره گیری از ظرفیت شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها، تفاهم نامه همکاری امضا کردند که ایجاد سازوکاری جامع برای احصا و تجمیع نیازهای فناورانه وزارت نفت و برطرف ساختن نیازها از طریق پارک علم و فناوری، همسو شدن برنامه ها و اقدام های وزارت نفت و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به منظور توسعه فناوری های بومی صنعت نفت و ایجاد فرصت های سرمایه گذاری، جلب سرمایه گذاران و تسهیل روند تجاری سازی در حوزه فناوری صنعت نفت، برخی اهداف اصلی این تفاهمنامه بود. به موازات آن با برگزاری سومین نمایشگاه تقاضای ساخت و تولید ایرانی (تستا) و حضور نخستین بار وزارت نفت و چهار شرکت اصلی در آن فرصتی به منظور معرفی و تامین نیازهای پژوهشی و فناورانه، زمینه مناسبی برای تجاری سازی یافته های پژوهشی و فناوری های توسعه یافته فراهم شد.

تستا نمایشگاه معکوس و مبتنی بر تقاضای فناوری است که در آن شرکت ها و سازمان های متقاضی، ظرفیت های توسعه ای و نیازمندی های فناورانه را مستند می کنند و آماده ارایه نیازمندی های فناورانه خود به صاحبان فناوری می شوند، از این رو این نمایشگاه با هدف شناسایی نیازهای پژوهشی و فناورانه، زمینه سازی برای تجاری سازی یافته های پژوهشی فناوری های توسعه یافته، همچنین برقراری ارتباط سازنده میان بخش عرضه و تقاضای فناوری کشور برگزار شد.

دبیرخانه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) به منظور تحقق اهداف سیاست های اقتصاد مقاومتی و حمایت از ساخت داخل، از سال ۱۳۹۷ اقدام به برگزاری نمایشگاه تقاضامحور تستا کرده است. این نمایشگاه فرصتی به منظور معرفی و شناسایی نیازهای فناورانه و پتانسیل های موجود در این عرصه برای صنعت نفت کشور بود.  بررسی میدانی و گفت وگوی «مشعل» در این نمایشگاه حاکی از اقبال فراوان شرکت های زیرمجموعه پارک های علم و فناوری به تامین نیازهای فناورانه صنعت نفت است و آنگونه که در اظهارات خود اعلام کردند، پیگیر آن هستند با توجه به خواسته ها و مطالبات این صنعت حرکت کنند تا پاسخگوی آن باشند.  در این میان نباید از نظر دور داشت که در شرایط موجود نیز همکاری مناسبی میان این دسته از پارک ها و صنعت نفت وجود دارد و در حوزه های بسیار مهمی دست به تولید فناوری های پیچیده ای زده و در مواردی دیگر در تولید برخی محصولات اگرچه از مهندسی معکوس آغاز کرده؛ اما حالا انحصار دانش و تولید برخی از آنها را در اختیار داشته و کشور را از خارج بی نیاز کردند. در این میان شاهد طیف گسترده ای از محصولات در بخش های مختلف نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشگاهی هستیم که در حال حاضر در بخش های مختلف این صنعت فعال شده است. مجموعه اقدام هایی که نمایندگان پارک های علم و فناوری تاکید دارند می خواهند براساس نیاز صنعت نفت حرکت کنند تا در خدمت آن باشند و سهمی در توسعه و اعتلای کشور با فعالیت در این بخش داشته باشند. به عنوان نمونه می توان به پارک علم و فناوری خوزستان اشاره کرد که از سال 88  فعالیت خود را آغاز کرده و بسیاری از محصولات عرضه شده آن در نمایشگاه مرتبط با صنعت نفت است.

 آمادگی پارک های علم و فناوری  برای گسترش همکاری بیشتر با وزارت نفت

پارک علم و فناوری خوزستان به دانش جدیدی در زمینه اکتشاف نفت دست یافته که این دانش اکنون طی قراردادی با مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در حال بهره گیری است. روش جدید زمین شناسی و ژئوشیمیایی سطحی است و تخمین وجود مخزن و دقت آن را بالا می برد و خطای موجود در روش های سنتی مرسوم در آن کمتر است. مهران آقاخانی، مدیر موسسات پارک علم و فناوری خوزستان در این زمینه به مشعل می گوید: با این روش تا بالای 90 درصد اطمینان از مخزن پیدا می کنند که براساس قرارداد منعقد شده با مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران این روش اکنون در خوزستان در حال اجراست.

او دیگر محصولات شرکت های زیرمجموعه این پارک را افزایه های حفاری، سیستم های نمودارگیری، استقرار سیستم های مدیریتی در آزمایشگاه ها، سیالات تکمیل چاه، سیالات حفاری، تجهیزات درون چاهی نفت و گاز حفاری جهت دار، تجهیزات انتقال دیتا، مانیتورینگ چاه های نفت و گاز، تجهیزات دوار و... دانسته که براساس آن قراردادهایی هم با شرکت ملی حفاری ایران و همچنین برخی پتروشیمی ها منعقد شده است.   آقاخانی درباره دیگر فعالیت های پارک علم و فناوری خوزستان توضیح می دهد:  یک مرکز رشد و فناوری نفت و گاز را با همکاری دانشگاه صنعت نفت تاسیس و همچنین کنسرسیوم شرکت های نفت و گاز را راه اندازی کردیم که متشکل از شرکت های فناور مستقر در پارک هستند.  وی با بیان اینکه پارک علم و فناوری خوزستان متشکل از 287 شرکت است که حوزه تخصصی حدود 18 درصد شرکت های نفت، گاز و پتروشیمی است، به همکاری های گسترده با صنعت نفت اشاره می کند و می گوید: با این حال ظرفیت ما بیش از این است که برخی مشکلات اجازه کارهای بزرگ تر را نداده است. آقاخانی در بیان این مشکلات به بحث وندورلیست شرکت ملی نفت ایران اشاره کرده و درخواست بازنگری آن را دارد و ضمن آن می گوید: معتقد هستیم که  باید به مالکیت فکری شرکت ها بهای بیشتری داده شود. در این پارک، محصول فناوری زیادی داریم و خواستار حمایت بیشتر صنعت نفت هستیم.

 او از آمادگی برای  همکاری هر چه بیشتر پارک علم و فناوری خوزستان با مجموعه وزارت نفت و بخش های مرتبط آن خبر می دهد و اظهار امیدواری می کند ظرفیت های فراوان موجود در این بخش که درآمد تمام شرکت های آن در سال گذشته 353میلیارد تومان بوده، هرچه بیشتر شود.

 تشکیل شبکه پارک های نفت و گاز در خراسان

افزون بر جنوب ایران به عنوان قطب نفت کشور، پارک علم و فناوری خراسان هم با فعالیتی عظیم در حوزه صنعت نفت و گاز با مجموعه نفت همکاری داشته و در حال تامین نیازهای مختلف در این عرصه است.  داود تفضلی، معاون توسعه فناوری پارک علمی و فناوری خراسان در گفت وگو با مشعل با اشاره به اینکه این مجموعه اولین مرکز رشد تخصصی نفت و گاز کشور است که مجوز قطعی از وزارت علوم اخذ کرده است، می گوید: در حال حاضر در پارک خراسان بالغ بر350 شرکت فعالیت می کنند که از این تعداد 70 شرکت در حوزه تجهیزات صنعت نفت، گاز و پتروشیمی فعال هستند و اشتغال بیش از 6 هزار نفر در مجموعه شرکت های این پارک را به همراه داشته که بالغ بر 50 درصد آنها در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی فعالیت می کنند. افزون بر آن میزان فروش شرکت های این پارک در سال گذشته هزار و 600 میلیارد تومان بوده که حدود بیش از 500 میلیارد تومان آن در حوزه صنعت نفت و گاز و پتروشیمی بوده است.

 او هدف پارک علم و فناوری خراسان را حمایت از شرکت های دانش بنیان و فناورانه اعلام می کند و می گوید: از مجموع 350 شرکت ما 110 شرکت دانش بنیان است.

به گفته او، پارک علم و فناوری خراسان تقریبا 19 سال پیش تاسیس شده و 11 سال است به صورت تخصصی در بخش نفت و گاز فعالیت دارد. افزون بر آن با سایر پارک هایی که در این حوزه قرار دارند، شبکه پارک های نفت و گاز را تشکیل داده است. تفضلی درباره توانایی ها و اقدام های فناورانه این پارک توضیح می دهد: اغلب شرکت های ما با مهندسی معکوس شروع می کنند و بعد از مدتی به دانش طراحی می رسند و محصول را بومی سازی می کنند. از جمله شرکت کاوش صنعت به تولید کمپرسورهای پرسرعت (که قبلا فقط در اختیار شرکت آمریکایی بوده) دست یافته است. یکی دیگر از شرکت های این پارک هم  سیستم های کنترلی را که در انحصار شرکت زیمنس بود، بومی سازی کرده است و باید اعلام کنم که بسیاری از محصولات از انحصار شرکت های خارجی خارج شده است.

تولیدات شرکت های پارک علمی و فناوری خراسان  انواع تجهیزات صنعت نفت در بخش پایین دستی است که مشتمل بر انواع شیرآلات صنعت نفت، تجهیزات دوار پمپ های پرسرعت و پرفشار و... است و به اعتقاد تفضلی محصولات شرکت های فناور پارک علمی و فناوری خراسان در شرایط موجود تقریبا در تمامی پتروشیمی ها و پالایشگاه های کشور نصب شده است.  او درباره سایر فعالیت های این پارک به برگزاری اولین تور تخصصی مرتبط با صنعت نفت و تشکیل شوراهای تخصصی با هدف پذیرش شرکت های فناور و دانش بنیان اشاره می کند.

وی درباره مشکلات و موانع در همکاری هرچه بیشتر با صنعت نفت به موضوع فهرست وندورلیست اشاره کرده و با این حال می گوید که 70 تا 80 درصد از شرکت های پارک علم و فناوری خراسان در این فهرست قرار دارند.

 دانشگاهیان در صف همکاری با صنعت نفت

از جمله بخش های فعال در نمایشگاه تقاضای ساخت و تولید ایرانی (تستا) که با هدف شناسایی نیازهای پژوهشی و فناورانه، بسترسازی برای تجاری سازی یافته های پژوهشی و فناوری های توسعه یافته برگزار شد، حضور چشمگیر دانشگاه های کشور بود که فعالیت پررنگی با صنعت نفت داشته و در حال تامین نیازهای مختلف فناورانه در این عرصه هستند.  یکی از اقدام های فناورانه که در این نمایشگاه به چشم می آید، ساخت پهپادی از سوی تیم تحقیقاتی دانشگاه صنعتی شریف است که این نشت یاب از راه دور لیزری برای شناسایی گاز طبیعی (متان) دارد و نشتی احتمالی این گاز را آشکار می کند. به گفته امیرحسین عظیمی، عضو دفتر سنجش و کنترل جریان دانشگاه صنعتی شریف، این پهپاد قابلیت استفاده در بخش های گازی پالایشگاهی و... را دارد و در هر بخشی که نشت متان باشد، از سوی این دستگاه امکان گزارش وجود دارد. این پهپاد که برای نخستین بار در ایران بومی سازی شده، براساس مذاکره و توافق با شرکت ملی گاز ایران اکنون در بخش گاز استان قزوین در حال فعالیت است.

او  به منظور گسترش همکاری هر چه بیشتر با وزارت نفت اعلام آمادگی می کند.

 آماده تعامل جدید با صنعت نفت هستیم

دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی از جمله دیگر مراکز دانشگاهی است که خواستار گسترش همکاری با صنعت نفت کشور است.  محمد کریمی، مدیر ارتباط با صنعت و کارآفرینی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی در گفت وگو با مشعل با اشاره به همکاری های مختلف با مجموعه وزارت نفت می گوید: در حال حاضر با شرکت های نفت فلات قاره، پارس جنوبی، پتروشیمی ها شرکت ملی گاز، شرکت ملی نفت ایران ، شرکت انتقال گاز، اداره های گازهای استانی و... قراردادهای اجرایی در زمینه های مختلف رسوب زدایی، پیگرانی هوشمند، بهینه سازی فرایندها و... داریم.  به گفته او، حجم قراردادهای جاری و در حال انجام دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی با صنعت نفت نزدیک به 2 میلیارد تومان است. او با اشاره به دانشگاه خواجه نصیر طوسی به عنوان اولین دانشگاه صنعتی کشور می گوید: با هدف متمرکز کردن فعالیت های مرتبط با صنعت نفت در دانشگاه خواجه نصیر، با موافقت رییس دانشگاه توانستیم اولین پژوهشکده بهره وری صنعت نفت را ایجاد کنیم که اکنون در حال فعالیت است و در زمینه این پژوهشکده موافقت اصولی وزارت علوم را دریافت کردیم و آماده انجام هرگونه فعالیت و تفاهمنامه در زمینه توسعه فناورانه هستیم. او همچنین از آغاز فعالیت جدید در دانشگاه خواجه نصیر برای تولید و بازمهندسی نخستین باربرخی محصولات برای شرکت نفت فلات قاره ایران خبر می دهد. نماینده دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی با اشاره به تعاملات مناسب و چشمگیر  با شرکت ها و دانشگاه های بزرگ و سطح یک دنیا اظهار امیدواری می کند که  در آینده محصولات تولیدی با وزارت نفت به مرحله تجاری سازی و انتقال فناوری برسد.

 در مراسم افتتاحیه چه گذشت؟

طبق هماهنگی های صورت گرفته در نمایشگاه تستای سال 1400، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، وزارت نفت، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو، سازمان انرژی اتمی، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو)، شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران، شهرداری تهران، کانون صنعت، دانش و بازار لوازم خانگی و گروه صنعتی بارز و... از جمله وزارتخانه ها و ارگان هایی بودند که در این نمایشگاه به ارائه نیازمندی های پژوهشی و فناورانه خود اقدام کردند. صنعت نفت هم به عنوان یکی از اصلی ترین مجموعه های پیشرو در حوزه ساخت پاویون جداگانه ای با حضور چهار شرکت اصلی خود در این نمایشگاه داشته است. سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری در آیین گشایش سومین نمایشگاه ساخت و تولید ایرانی (تستا) گفت: اقتصاد دانش بنیان جز با سرمایه گذاری بخش خصوصی در پژوهش محقق نمی شود و باید زیرساخت های پژوهش توسط دولت ایجاد شوند تا بخش خصوصی در آن سرمایه گذاری کند. وی ادامه داد: در حال حاضر نسبت سرمایه گذاری بخش دولتی و خصوصی در پژوهش در پارک های علم و فناوری  ۸ تا ۱۰ به یک و این در حالی است که این نسبت در پارک فناوری پردیس ۲۵ به یک است؛ به این معنا که یک میلیارد تومان سرمایه گذاری ما موجب سرمایه گذاری ۲۵ میلیارد تومانی از سوی بخش خصوصی خواهد شد. ستاری با اشاره به ایجاد بیش از ۶ هزار شرکت دانش بنیان، ۱۰ هزار استارت آپ و ۱۵۰۰ شرکت خلاق در کشور یادآوری کرد: تمام اینها اکوسیستم نوآوری در کشور برای سرمایه گذاری بخش خصوصی است. همچنین محمدعلی زلفی گل، وزیر علوم تحقیقات و فناوری ایجاد چنین نمایشگاهی را مصداق و الگوی کار جهادی دانست و گفت: هرچه به شرکت های دانش بنیان بها داده شود، یا حمایت شوند، این موضوع بهترین نوع سرمایه گذاری برای اشتغال است. زلفی گل بیان کرد: مشکل عمده امروز ما بیکاری است، اگر به علم و فناوری بها داده شود، همانند آن است که به نخبگان کشور و اشتغال زایی بها داده ایم. بهترین نوع دیپلماسی، دیپلماسی علم و فناوری است، باید از آن نهایت بهره را برد. وزیر علوم به موضوع خام فروشی اشاره و اظهار کرد: باید جلوی خام فروشی و خام سوزی را بگیریم. سوزاندن گاز طبیعی به صورت بی رویه نشان می دهد که در عرصه علم و فناوری سرمایه گذاری نکرده ایم.

صندوق پژوهش و فناوري غیردولتی صنعت نفت؛ نوپا و خوشنام پیش می رود

جای خالی حمایت های مالی دولتی پر می شود

مشعل   یکی از اقدام های قابل توجه و حمایت کننده از مجموعه های دانش بنیان و فناور، ایجاد صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی صنعت نفت بوده است که به شکل کاملا تخصصی پروژه ها و نیازهای صنعت نفت را پوشش می دهد. این نهاد مالی جهت رفع موانع و تسهیل فعالیت شرکت های دانش بنیان و بهره گیری از فرصت های موجود بازار نوآوری صنعت نفت، گاز و پتروشیمی فعالیت خود را شروع کرده است. نکته مهم در مورد این صندوق اما این است که 12 شرکت فعال صنعت نفت با سرمایه خودشان اعتبار اولیه این صندوق را فراهم کرده اند و به همین دلیل این صندوق کاملا غیردولتی است و می تواند جسورانه در جهت تأمین مالی و حمایت از توسعه نوآوری و فناوری در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی کشور فعالیت کند.

این صندوق در کنار سایر نهادهای پیش بینی شده نظیر پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز ماموریت ارائه خدمات مالی و اعتباری به شرکت های دانش بنیان و استارت آپ های در حوزه صنعت نفت را به عهده دارد. حضور 12 سهامدار که همگی از شرکت های با اعتبار حوزه نفت، گاز و پتروشیمی هستند، می تواند نویدبخش تمرکز خدمات مالی دانش بنیان ها در صنعت نفت باشد.

صندوق پژوهش و فناوري غیردولتی صنعت نفت، متناسب با سرمايه موجود و اولويت هاي سرمايه گذاري سهامداران خود اقدام به انجام سرمايه گذاري خطرپذير در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی می کند. شرکت هاي نوآوري که از دوره اولیه عبور کرده باشند، می توانند به عنوان گزينه سرمايه گذاری، مورد بررسی واقع شده و سرمايه مورد نیاز را از طريق سرمايه گذاري مستقیم و يا دريافت وام قابل تبديل به سهام دريافت کنند. صندوق نفت با توجه به شبکه ارتباطی ايجاد شده در زیست بوم نوآوري حسب موضوع از هم سرمایه گذاری ساير صندوق هاي کشور نیز بهره مند بوده و از اين طريق ظرفیت سرمايه گذاري خود را افزايش داده و منابع بیشتري به سمت سرمايه گذاري خطرپذير در صنعت نفت جذب می کند.

تاکنون بیش از 90 طرح در صندوق بررسی شده و برخی از آنها به سرمايه گذاري انجامیده است و طرح هاي رد شده نیز راهنمايی هاي لازم به منظور ادامه مسیر را از همکاران صندوق و شبکه متخصصین دريافت کرده اند.

 تسهیل شرایط تامین مالی شرکت های دانش بنیان

نکته قابل توجه در مورد صندوق این است که تأمین منابع مالی 100 درصد مشارکتی است و در قبال آن هیچ گونه وثیقه ای از فعالان صنعت نفت دریافت نخواهد شد. در واقع ضرورت تسهیل تأمین مالی شرکت های فعال فناور و استارت آپ های حوزه صنعت نفت، مهم ترین ویژگی تأسیس صندوق پژوهش و فناوری نفت است. خرید تضمینی تولید بار اول، تضمین تسهیلات سرمایه در گردش، تضامین قراردادی نظارتی و بسته اعتباری مشارکتی، از جمله اقدام های این صندوق است که برای تسهیل و ارائه خدمات مالی به ذی نفعان و فعالان این حوزه در نظر گرفته شده است.

از دغدغه های مرسوم میان تولیدکنندگان این است آیا وقتی برای نخستین بار اقدام به تولید محصول جدید در صنعت نفت می کنند، کارفرمایان تمایل به خرید از این شرکت ها دارند؟ صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت با لحاظ کردن موضوع خرید تضمینی بار نخست، این دغدغه را برطرف کرده است و به جای کارفرما، قرارداد خرید تضمینی را با تولیدکننده منعقد می کند. قرارداد خرید تضمینی در حقیقت قراردادی است که به تولیدکننده اطمینان می دهد می تواند این محصول را حتماً در بازار بفروشد و اگر به هر دلیلی نتواند به کارفرمایان یا مصرف کنندگان تحویل دهد، صندوق این کالا را با آنها تسویه خواهد کرد و از این رو می تواند به واسطه این قرارداد تضمینی، امکان تأمین مالی از بانک های تجاری را نیز داشته باشد.

این صندوق تلاش می کند علاوه بر ضمانت نامه های نظارتی، ضمانت نامه های متعارف پیمان را هم در نظر بگیرد. بر این اساس به جای دریافت وثیقه های زیاد از تولیدکننده، نظارت ها بر انجام قرارداد از سوی شرکت فنی که غالباً از شرکت های سهامدار صندوق به شمار می آید، افزایش می یابد و مطمئن می شوند که پیش پرداخت ها لزوماً در مسیر پروژه هزینه شده باشد.

البته صندوق یک گزینه دیگر هم دارد و آن بسته های اعتباری مشارکتی است. این بسته حاوی تکیه گاه ضروری مالی، پرداخت سود تسهیلات خرید مطالبات قطعی و غیرقطعی قراردادی است. تأمین مالی مستقیم استارت آپ ها در قالب قراردادهای مشارکتی سرمایه گذاری خطرپذیر و ارائه وام های مشارکتی قابل تبدیل به سهام برای ارائه به شرکت های دانش بنیان از جمله خدمات مالی است که صندوق تأمین خواهد کرد و 100 درصد مشارکتی است و وثیقه ای دریافت نمی شود.

 همکاری های چندجانبه برای تأمین مالی و اعتباری

صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت یک اقدام دیگر را هم در دستور کار قرار داده و آن همکاری با مجموعه هایی با کارکرد شبیه به خودش است. این مجموعه از همان ابتدا تفاهمنامه سه جانبه تامین مالی و حمایت از شرکت های دانش بنیان را میان شرکت ملی نفت ایران، صندوق نوآوری و شکوفایی و بانک تجارت و تفاهمنامه تامین مالی و حمایت از طرح های دانش بنیان و فناورانه نیز میان شرکت ملی نفت ایران، صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت امضا کرد.

صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت امروز به سطحی از قابلیت و اعتبار رسیده که می تواند با توجه به همین تفاهمنامه ها تا سقف ۵۰ میلیارد تومان با قراردادهای مشارکتی تأمین مالی کند و تاکنون هم در جریان انعقاد قراردادهای متعدد، تعدادی قرارداد خرید تضمینی با تولیدکننده امضا کرده است.

سرمایه گذاری در هوش مصنوعی یکی از زمینه های جدید شرکت های صنعت نفت در دنیاست که سبب افزایش رشد اقتصادی و افزایش تولید داخلی می شود و به همین دلیل صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت به سرمایه گذاری در زمینه هوش مصنوعی هم روی آورده است. این مجموعه قراردادهای همکاری با شرکت های نوپای فناورمحور را به امضا رسانده و طی ماه های گذشته دو قرارداد در زمینه خرید تضمینی و دو قرارداد در زمینه سرمایه گذاری خطرپذیر امضا کرده است. اولین تفاهمنامه، مربوط به قرارداد VC هوش مصنوعی در حوزه اچ اس ای و دومین تفاهمنامه، قرارداد VC طرح تصفیه EO بوده است.

 افق روشن در شرایط مبهم و تحریمی

مجموعه صنعت نفت در قالب آینده نگری و راهبردهای جدید خود توجه به مقوله فناوری و دانش های روز دنیا را در دستور کار قرار داده است. اهمیت به کارگیری این حساسیت ها برای تامین و تولید و ساخت تجهیزات و دانش فنی مورد نیاز کاملا لمس شده و تلاش ها برای بیشتر شدن حضور در این عرصه ادامه دارد و هر روز بیشتر هم می شود. به همین دلیل است که موضوع تامین اعتبار و کمک های مالی از اهمیت بیشتری برخوردار می شوند و باید دست این صندوق ها و شرکت های مرتبط را باز گذاشت. دولت و وزارت نفت می توانند از مسیرهایی که باز گذاشته شده میزان دسترسی به اعتبارات را برای این مجموعه ها باز بگذارند.

به عنوان نمونه چنانچه بودجه شرکت های دانش بنیان صنعت نفت در قانون بودجه افزایش داشته باشد، خواه ناخواه امکان و فرصت سرمایه گذاری برای این شرکت ها در بخش های مختلف بیشتر می شود. در واقع این بودجه، منبعی است که بتوانند به همه شرکت ها، تسهیلات ارزان قیمت بدهند و همچنین جایی مثل این صندوق نیز بتواند از طریق آن منابع، همسرمایه گذاری (سرمایه گذاری مشترک) داشته باشد. ممکن است این بودجه ها مستقیم به صندوق داده نشود، اما به واسطه این اعتبار وزارت نفت می تواند از بخش دولتی که اصالت آن بسیار بیشتر از بخش غیردولتی برای توسعه فناوری است، رقمی را به سرمایه صندوق و پارک کمک کند.

می توان گفت که با فعالیت بیشتر صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت، اقتصاد فناورانه این صنعت شاهد تحولات جدیدی شده است و مهم تر اینکه در شرایط اقتصادی سخت و تحریم که محدودیت های منابع مالی داخلی و خارجی زیاد است، چنین مجموعه های غیردولتی می توانند جای خالی حمایت های دولتی را پر کنند و شرکت های فناور و دانش بنیان متوقف نمانند.

دستورعمل قیمت خوراک ال ان جی بازنگری می شود؟

مینی  ال ان جی  راه خروج از  بحران

 مشعل   به باور بسیاری از تحلیلگران حوزه انرژی، ایران تاکنون در زمینه صادرات ال ان جی چندان موفق عمل نکرده و دیگر مجالی برای تصاحب بازارهای ال ان جی جهان وجود ندارد. طعم این واقعیت با طرح این پرسش تلخ تر می شود که چرا ایران با وجود در اختیار داشتن ذخایر غنی گاز جهان و همجواری با همسایگان تشنه بازار گاز ایران، به گونه ای شایسته نتوانسته است اعمال قدرت کند و عرصه را به راحتی برای جولان رقبا باز کرده است.  در بسیاری از محافل کارشناسی و به ویژه رسانه ای پاسخی که در قبال این پرسش شنیده می شود، تحریم های خصمانه علیه ایران است. بسیاری از مدیران و دولتمردان از تحریم و مصائب آن به عنوان یک نعمت و فرصت یاد می کنند. اما آنچه عیان است، ایران منطبق با ظرفیتی که در حوزه گاز دارد، لااقل در صنعت ال ان جی موفقیت چندانی نداشته و در عرصه ای که بسیاری از کشورها برای اجرای پروژه های مایع سازی گاز به منظور گسترش چتر صادراتی خود از هیچ تلاشی دریغ نکرده اند، شوربختانه ایران با مسکوت گذاشتن پروژه های پارس و پرشین و ایران ال ان جی، سهم صفر درصدی از این صنعت پرسود را از آن خود کرده است. با این اوصاف رویکرد دولت جدید مبنی بر تکمیل طرح های معطل مانده پیشین از جمله واحدهای ال ان جی، بستری را فراهم خواهد کرد تا فارغ از شعارهای تکراری، بتوان به آینده صادرات گاز و بازپس گیری سهم کشور از تجارت صنعت ال ان جی امیدوارتر بود. پرواضح است که سایه تحریم بر بدنه صنعت نفت بی تاثیر نبوده و نیست، اما برای عبور از تنگنای تحریم، تنها توجه حداکثری به ظرفیت های داخلی راهگشاست.

 در این میان، سعید پاک سرشت، مدیر پیشین پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران در گفت وگو با مشعل، اجرای پروژه های ال ان جی در ایران را ناموفق ارزیابی و عنوان می کند: با وجود نقش آفرینی این صنعت ارزشمند در تجارت جهانی گاز، مسیر تصمیم گیری ها و سیاست ها به سمتی روانه شد که غفلت از بازار پرسود ال ان جی را برایمان رقم زد. این حجم انبوه فرصت سوزی آن هم برای صنعتی مانند ال ان جی که رشد خیره کننده آن در آینده تجارت جهانی گاز تداوم خواهد داشت، هرگز قابل دفاع نیست. البته تحریم ها سهم بسزایی در متوقف کردن این طرح ها به همراه داشت، اما آنچه در این میان حائز اهمیت است و متاسفانه با وجود تکرار مکررات، همچنان شاهد بی ثباتی در این زمینه هستیم، مصرف افسارگسیخته و غیربهینه گاز در داخل کشور است که این مسئله تخصیص مقادیر قابل توجهی از گاز طبیعی به عنوان خوراک به تاسیسات بزرگ ال ان جی را از بین برده و باید بپذیریم که در این صنعت با چالش های فراوانی روبه رو هستیم. البته در این میان نباید از این موضوع نیز غافل ماند؛ زمانی که پای گاز به عنوان یک منبع سوخت ارزان قیمت و در عین حال با زحمت اندک به خانه ها باز شد، نگاه ها به سمت بی توجهی به صرفه جویی معطوف شد که این مسئله در بلندمدت رشد غیرضروری و فزاینده مصرف گاز را به ویژه در بخش خانگی به همراه داشت. از دیگر سو تداوم رشد لجام گسیخته مصرف، گاهی جریان صادرات گاز را نیز ناپایدار و شرایط کشور را به عنوان تامین کننده مطمئن گاز در بازار خدشه دار کرده است.  پاک سرشت از مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی و به دنبال آن افزایش تولید گاز با بهره گیری از روش های فناورانه به عنوان مولفه های تاثیرگذار، نه تنها برای توسعه صنعت ال ان جی، بلکه برای توسعه اقتصاد کشور یاد کرده و می افزاید: در این حالت است که می توان به نتیجه مطلوب و آینده این صنعت در ایران امیدوار بود.

 تنوع بخشی به نحوه صادرات

ایران با در اختیار داشتن ۳۴ تریلیون مترمکعب ذخیره گازی (۱۸ درصد از ذخایر گاز جهان) دومین منبع گاز در جهان است و می تواند نقش موثری در بازار جهانی گاز داشته باشد و با تنوع بخشی به نحوه صادرات، در تجارت این بازار نقش آفرینی کند؛ بنابراین اگر فرصت حضور در عرصه ال ان جی در مقیاس بزرگ را از دست داده، اما این فرصت هنوز برای واحدهای اقتصادی کوچک تمام نشده است. از طرفی در شرایط کنونی بهتر است به جای صرف هزینه های کلان و پذیرش مشکلات و مصائب سرمایه گذاری در تاسیسات مایع سازی گاز، به احداث و راه اندازی واحدهای ال ان جی در مقیاس کوچک بسنده کرد. مدیر پیشین پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه به هر تقدیر نمی توان از صنعت ال ان جی چشم پوشید و باید راهکاری برای برون رفت از این مشکل یافت، به واحدهای کوچک ال ان جی (مینی ال ان جی)اشاره و اظهار می کند: اکنون چند سالی است که بحث ال ان جی های مقیاس کوچک در دنیا مطرح شده که استفاده از ال ان جی این واحدها در ناوگان حمل ونقل ریلی، دریایی و جاده ای این فرصت را برای دیگر کشورها به منظور ورود به فناوری های طراحی و ساخت این کارخانه ها ایجاد کرده است و با سرمایه گذاری روی این واحدهای کوچک می توان تا حدودی از حجم فرصت سوزی ها و اهمال کاری های انجام شده در سال های گذشته کاست. میزان سرمایه گذاری برای احداث این دست از واحدها چندان زیاد نبوده و می تواند روزنه امیدی برای حتی صادرات این محصول به کشورهای همسایه را نیز ایجاد کند.  پاک سرشت از دو مولفه زیست محیطی و اقتصادی به عنوان عوامل رشد و توسعه صنعت ال ان جی در دنیا یاد کرده و می گوید: جایگزینی ال ان جی با سوخت های مایع نفتی در ناوگان حمل ونقل ریلی، جاده ای و دریایی نه تنها از لحاظ زیست محیطی به شدت توصیه می شود، بلکه از لحاظ اقتصادی نیز توجیه پذیر است. افزون بر آن صادرات ال ان جی به کشورهای همسایه از طریق زمینی یا کشتی های کوچک برای بازارهای موردی و نزدیک مانند هند قابل پیش بینی است. از سوی دیگر فناوری های مورد نیاز برای واحدهای کوچک ال ان جی از طریق سازندگان داخلی قابل دستیابی بوده و سرمایه گذاری های مورد نیاز نیز در توان بخش های غیردولتی است.  او ادامه می دهد: ما هم اکنون در حال ورود به دوره ای هستیم که استفاده از سوخت های هیدروکربنیک با آلایندگی بالا در کشتی ها ممنوع و پتانسیل ورود ال ان جی به این عرصه بیشتر می شود. ما باید استفاده از این سوخت را به عنوان یک جایگزین در ناوگان کشتیرانی مدنظر داشته باشیم. کشورهای حاشیه خلیج فارس و حتی چین و هند دنبال این هستند که کشتی ها را تبدیل به سوخت ال ان جی کنند. ناوگان حمل ونقل سنگین در چین روبه رشد گذاشته و این نشان دهنده آن است که در آینده سوخت ال ان جی در سبد وسایل نقلیه این کشور تاثیرگذار خواهد بود و ما نباید این فرصت ها را دست کم بگیریم و از آن غفلت کنیم. واحدهای تولید ال ان جی در مقیاس کوچک هم از لحاظ فناوری و هم از لحاظ تامین سرمایه شدنی است، فقط باید کمی همت به خرج داد.

دیپلماسی سازنده

 تحلیلگران می گویند ورود ایران به بازار انرژی طبیعتا باید با نفوذ سیاسی بیشتری در خاورمیانه و به ویژه خلیج فارس همراه باشد. مدیر پیشین پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران نیز بر این امر صحه گذاشته و از کلیدواژه دیپلماسی سازنده و تقویت سطح تعاملات منطقه ای برای حضور مجدد ایران به عرصه تجارت جهانی ال ان جی یاد می کند. پاک سرشت با این عنوان که دیگر نمی توان به سرمایه گذاری در ظرفیت های بالای صنعت ال ان جی اندیشید و فقط باید به راه اندازی واحدهای کوچک بسنده کرد، از پروژه های پرشین، پارس و ایران ال ان جی که زمانی قرار بود حرف های زیادی در تجارت ال ان جی دنیا داشته باشند، یاد کرده و ضمن ابراز تاسف از نافرجام ماندن توسعه این صنعت در کشور توضیح داد: سابقه احداث واحدهای ال ان جی به دهه 70 شمسی بازمی گردد. منابع گاز طبیعی در پارس جنوبی، زمینه ساز صادرات بخشی از گاز تولیدی آن هم به صورت گاز طبیعی مایع شده را در اذهان شکل داد و از همان زمان هم برنامه ریزی ها برای راه اندازی واحدهای ال ان جی البته با همکاری شرکت های اروپایی شکل گرفت.  این کارشناس حوزه انرژی می افزاید: طبق قرارداد امضاشده مقرر شد سه کارخانه بزرگ ال ان جی با عنوان های ایران ال ان جی (به ظرفیت 4/10 میلیون تن در سال)، پرشین ال ان جی (به ظرفیت 2/16 میلیون تن در سال) و پارس ال ان جی (به ظرفیت ۱۰ میلیون تن در سال) در جنوب کشور بر پایه فناوری شرکت های اروپایی ساخته شوند و در بازه زمانی ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ میلادی (۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳) به بهره برداری برسند، اما متاسفانه بدعهدی و ناپایبندی برخی شرکت های خارجی در انجام تعهداتشان از یک سو و تحریم های آمریکا علیه ایران از سوی دیگر راه ورود دانش و فناوری این صنعت را به داخل کشور بست و از همان زمان تجارت ال ان جی در ایران متوقف و به سرانجامی نامعلوم کشیده شد.

 دستورعملی برای سازندگان داخلی

 مدیر پیشین پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران بر بازنگری دستورعمل قیمت گذاری خوراک واحدهای مینی ال ان جی تاکید و از آن به عنوان عامل تعیین کننده برای ورود بخش خصوصی به عرصه صنعت ال ان جی یاد می کند: دولت در شرایطی است که امکان سرمایه گذاری گسترده در حوزه ال ان جی را ندارد؛ بنابراین حتی الامکان باید از حضور بخش خصوصی در این عرصه بهره برد و شرایط را برای هرچه بیشتر کردن جذابیت این بازار فراهم کرد که در این مسیر اولین گام تغییر و اصلاح دستورعمل مربوط به قیمت خوراک واحدهای مقیاس کوچک است تا بخش خصوصی از قبل سرمایه گذاری در آن منتفع شود. پتانسیل فنی و اقتصادی این صنعت بارها و بارها مورد ارزیابی کارشناسان و تحلیلگران حوزه انرژی قرار گرفته و نتایج مثبت بوده است؛ به این ترتیب به نظر می رسد دولت باید ضمن تلاش برای احیای طرح ایران ال ان جی و ورود به بازارهای موردی و مقطعی، حداکثر توان خود را برای توسعه واحدهای کوچک ال ان جی از طریق بومی سازی با همکاری سازندگان داخلی به کاربرد و زنجیره تولید تا مصرف ال ان جی را به عنوان سوخت در داخل کشور و صادرات محموله های کوچک ال ان جی به کشورهای نزدیک را با ایجاد زیرساخت های قانونی برای مشارکت بخش خصوصی فراهم آورد. پاک سرشت در ادامه به اجرای طرح پارک ال ان جی اشاره و هدف از اجرای آن را استفاده از برخی زیرساخت های موجود در پروژه ایران ال ان جی یاد کرده و یادآور می شود: در شرایطی که وزارت نفت در اجرای پروژه های ال ان‎جی موفقیت چندانی نداشت ، طرح پارک ال ان جی در دستور کار قرار گرفت. هدف از اجرای این طرح، بهره مندی از تجهیزات و زیرساخت های به کار رفته در پروژه ایران ال ان جی بود که چندان مورد اقبال بخش خصوصی واقع نشد و این پروژه نیز به سرنوشت دیگر طرح ها دچار شد. پرواضح است که تجارت جهانی گاز طبیعی مایع (ال ان جی) رو به رشد است و در آینده ای نه چندان دور راه اندازی این دست از واحدها جایگزین مطلوبی برای خطوط انتقال گاز طبیعی خواهد بود؛ با وجود این صنعت ال ان جی در ایران موفقیت چندانی نداشته و انتظار می رود در کوتاه ترین زمان ممکن برای عبور از این بحران چاره اندیشی کرد. در این میان  باید تمام تمرکزمان بر احداث واحدهای با مقیاس کوچک باشد و تحقق این مهم هم جز با حمایت سازندگان داخلی و بخش خصوصی امکان پذیر نخواهد بود؛ بنابراین جا دارد مدیران و دست درکاران قدری توجه بیشتری به این صنعت داشته باشند، چراکه چالش های بازار بین المللی انرژی بالاخص گاز زیاد است و باید هوشمندانه در این زمینه کار شود.

نگاهی به سهم سوخت و خوراک پتروشیمی های کشور

مصرف کم در مقابل محصولات متنوع

 مشعل    صنعت پتروشیمی در چند دهه گذشته توسعه همه جانبه ای داشته است؛ توسعه و تحولاتی که با نظرها و مدیریت های متفاوت، سبب ساز اشتباه هایی شده که عوارض آن تاکنون در این صنعت باقی مانده است. صنعت پتروشیمی همیشه با این پرسش ها به خصوص از بیرون از مجموعه روبه رو بوده که آیا احداث این تعداد مجتمع پتروشیمی دور از محدوده های عملیاتی و صنعتی و پراکنده در شهرهای مختلف، اقدامی کارشناسی بوده؟ یا مجوزهای داده شده برای احداث واحدهای متانول در دوره ای خاص درست بوده است؟ یکی از مهم ترین چالش ها و نگرانی ها در مورد صنعت پتروشیمی، موضوع تامین خوراک است؛ در حالی که بخش قابل توجهی از صنعت پتروشیمی با وجود دسترسی به منابع عظیم گازی در پارس جنوبی و تامین سوخت گاز و مشتقات آن، فعالیت خود را شروع کرده اند، آیا نباید در مورد کاهش ذخایر این نعمت خدادادی در آینده نزدیک برنامه ریزی و چاره اندیشی شود؟ سهم پتروشیمی ها از منابع گاز امروز به چه میزان رسیده است و آیا برای تنوع و تکمیل زنجیره ارزش محصولات تلاش می شود؟

گاز طبیعی، اتان، پروپان، بوتان، میعانات و نفتا از جمله اصلی ترین خوراک ها برای مجتمع های پتروشیمی هستند که متناسب با موقعیت جغرافیایی، دسترسی به منابع سوخت و توجیه های اقتصادی هرکدام از این سوخت ها انتخاب می شوند. سهم گاز طبیعی در میان مجموعه خوراک های پتروشیمی ها قابل توجه است، اما در مقابل گاز مصرفی در بخش صنعتی و خانگی رقم قابل توجهی محسوب نمی شود.

طبق اعلام و ارقام اعلام شده کارشناسان بین المللی، صنعت پتروشیمی در جهان به طور متوسط حدود 15 درصد از منابع نفت و گاز خود را به عنوان خوراک وارد زنجیره ارزش و تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر در مجتمع های پتروشیمی می کند. پیش بینی آینده این صنعت هم نشان می دهد که این رقم به بیش از 20 درصد هم خواهد رسید. با این حساب سهم حدود 5 درصدی گاز طبیعی و مشتقات آن در خوراک پتروشیمی های ایران رقم چندان زیادی نیست.

شکل ایده آلی که صنعت پتروشیمی برای توسعه متوازن و پایدار خود پیش بینی کرده، دسترسی به انواع خوراک های مایع و گاز است، اما با وجود منابع غنی نفت و گاز در کشور، بهتر است به جای خام فروشی یا سوختن بخش زیادی از گاز تولیدی در بخش صنعتی و خانگی، این سهم در صنعت پتروشیمی تبدیل به ارزش افزوده شود.

در حال حاضر نزدیک به سه چهارم گاز کشور صرف بخش های خانگی و تجاری و صنایع کوچک و نیروگاه ها می شود و سهم صنایع عمده کمتر از 18 درصد است که نیمی از این میزان، یعنی 8.7 درصد سهم صنعت پتروشیمی است. به عبارت ساده تر، مجموع گازی که به عنوان خوراک و سوخت در اختیار صنعت پتروشیمی قرار می گیرد، 8.7 درصد مصرف روزانه کشور معادل روزانه 62.5 میلیون مترمکعب است که از این میزان 43 درصد به عنوان خوراک و 57 درصد به عنوان سوخت مورد استفاده قرار می گیرد.

بر اساس آخرین اعلام شرکت ملی صنایع پتروشیمی، سهم صنعت پتروشیمی از گاز طبیعی به عنوان سوخت و خوراک 84 میلیون مترمکعب است. در عین حال گفته شده که با توجه به مجتمع های در حال ساخت، گاز مورد نیاز پتروشیمی ها در سال 1404 در حدود 153 میلیون مترمکعب در روز خواهد بود و با بهره برداری از طرح های جدید، این نیاز در سال 1405 روزانه به 163 میلیون مترمکعب خواهد رسید.

 به حداقل رساندن خام فروشی با توسعه صنایع پتروشیمی

صنعت پتروشیمی سال هاست به دنبال تولید محصولات باارزش تر و تکمیل زنجیره ارزش و به همین دلیل است که به عنوان نمونه با افزایش تولید میعانات گازی به صورت گسترده در منطقه عسلویه، تلاش می شود به سمت تولید محصولات آروماتیک حرکت کنیم. همچنین صنعت پتروشیمی اجرای طرح های MTP  را در دستور کار جدی قرار داده و همزمان زنجیره تولید پروپیلن و در نهایت پلی پروپیلن را شروع کرده است.

در حال حاضر توسعه هوشمندانه صنعت پتروشیمی به عنوان یک نقشه راه برای صنعت پتروشیمی در دستور کار قرار دارد که با نگاه به بازارهای آینده تدوین شده است و با برنامه ریزی های انجام شده صنعت پتروشیمی ایران به تعادل و توازن خواهد رسید. به همین دلیل اگرچه در مورد سهم تزریق گاز به صنایع و بخش خانگی، شرایطی اجتناب ناپذیر در شرایط فعلی وجود دارد اما باید یادآوری کرد که هرچقدر بتوانیم سهم تزریق خوراک گاز به مجتمع های پتروشیمی را بیشتر کنیم، ارزش افزوده بیشتری در اقتصاد کشور ایجاد می شود و در نتیجه آن از خام فروشی به سمت ایجاد ارزش افزوده و ارزآوری و ایجاد اشتغال پایدار و رونق اقتصادی حرکت کرده ایم.

مجتمع های پتروشیمی مصرف کننده نفتا همچون پتروشیمی شازند، بندرامام، تبریز و... با مشکل تأمین خوراک روبه رو نیستند و حتی تأمین کامل خوراک نفتای این واحدها موجب افزایش تولید سایر محصولات در مسیر زنجیره ارزش از جمله پروپیلن و پلی پروپیلن شده است. همچنین با کوشش ها و اعمال سیاست ها و برنامه های جامع و متوازن وزارت نفت، هم اکنون سبد تأمین خوراک صنایع پتروشیمی متنوع شده است. یعنی هم زمان با توسعه پارس جنوبی و پالایشگاه ستاره خلیج فارس، اجرای طرح های جدید پتروشیمی با خوراک های ترکیبی در دستور کار قرار گرفته است.

مهم ترین مزیت استفاده از خوراک های ترکیبی در طرح های جدید صنعت پتروشیمی، متنوع سازی سبد تولید محصولات، افزایش تاب آوری، تکمیل زنجیره های ارزش و جلوگیری از توسعه نامتوازن صنعت پتروشیمی است که با اجرای طرح های خوراک ترکیبی، میزان سودآوری طرح های خوراک مایع هم به طور چشمگیر افزایش می یابد و به همین نسبت، انگیزه سرمایه گذاران بخش غیردولتی در این حوزه دوچندان می شود.

 کاهش نگرانی ها درباره کمبود خوراک

در شرایطی که موضوع کمبود منابع هیدروکربوری برای بسیاری از کشورهای تولیدکننده محصولات پتروشیمی وجود دارد، بسیاری از کشورها با مدیریت هوشمندانه منابع سوخت، در تلاشند آینده تولید و بازار خود را حفظ کنند. صنعت پتروشیمی ایران هم با وجود فراز و نشیب بسیار در چند دهه اخیر، امروز به بلوغی رسیده که بتواند آینده خود در بازار جهانی را مدیریت کند و یکی از مهم ترین موضوع ها مدیریت خوراک است.

مدیران صنعت پتروشیمی حالا دیگر به این نتیجه رسیده اند که اجرای طرح های خوراک ترکیبی، سودآوری طرح های خوراک مایع را به مقدار خیره کننده ای افزایش می دهد. همچنین مهم ترین مزیت استفاده از این خوراک ها در طرح های جدید، ایجاد تنوع در سبد تولید محصولات، افزایش تاب آوری، تکمیل زنجیره های ارزش و جلوگیری از توسعه نامتوازن صنعت پتروشیمی است. حالا دیگر سال هاست مهم ترین مؤلفه توسعه صنعت پتروشیمی در اختیار داشتن سبد متنوع و مطمئنی از انواع خوراک های مایع و گاز است و تا زمانی که خوراک کافی و پایدار وجود نداشته باشد، توسعه ای در صنعت پتروشیمی اتفاق نخواهد افتاد.

اگرچه با توسعه پارس جنوبی افزون بر افزایش تولید و عرضه سوخت و خوراک متان، دوره کمبود شدید خوراک اتان و میعانات گازی صنایع پتروشیمی هم به پایان رسیده است، اما نگاهی به وضعیت تولید مجتمع های زنجیره آروماتیک صنایع پتروشیمی نشان می دهد این واحدها در سخت ترین شرایط تحریم بدون کسری و کمبود خوراک میعانات گازی در حال تولید، تأمین نیاز داخلی و صادرات محصولات هستند. در حال حاضر وضع تولید در واحدهای الفینی و به دنبال آن مجتمع های مسیر خط اتیلن غرب، از ثبت رکوردهای جدید تولید حکایت دارد که این رکوردشکنی به دلیل توسعه پارس جنوبی و افزایش ظرفیت تولید و تأمین خوراک اتان در طول چند سال اخیر است.

اگرچه گاز و مشتقات آن و پتروشیمی ها می توانند سبد خوبی برای رسیدن به درآمد پایدار کشور باشند، اما باید یار ذخیره هم داشت. حالا دیگر بعد از چند دهه، بخش قابل توجهی از میدان عظیم پارس جنوبی توسعه پیدا کرده اما صنایع پتروشیمی دیگر مثل گذشته معطل خوراک گاز نمی مانند.

انفجار  ابر بخار  در واحد جذب و تفکیك

مشعل     صنعت نفت، از صنايع پيچيده و با ريسک بالاست که بروز حوادث در آن می تواند خسارت های جاني و مالي جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. در طول تاريخ، حوادث زيادي در اين صنعت رخ داده که پيامدهاي فراواني دربر داشته است، از این رو اهميت درس آموزی از حوادث و سوانح در اين صنعت، براي شناسايي مناطق پرريسک چند برابر می شود. همانطور که می دانید، دانش به دست آمده در مورد علل حادثه، می تواند اجازه استقرار اقدام های پيشگيرانه و کاهش دهنده حوادث در محل را صادر کند، ضمن آنکه بازخورد ناشي از آن نیز باعث بهبود رفتار ايمني در افراد مستقر در فضاي صنعت نفت خواهد شد. با بهره مندی از نکات «درس آموزی از حوادث»، می توان از نوع وقايع ناخواسته تشديدکننده و بازدارنده، عواقب احتمالي وقايع ناخواسته و... به اقدام های کنترلي که می تواند عواقب ناشي از حوادث را محدود کند، دست يافت. به دليل اهميت اين موضوع، هفته نامه «مشعل» قصد دارد با چاپ مطالبی درباره «درس آموزی از حوادث صنعت نفت ايران و جهان» گامي در مسير کاهش حوادث بردارد. در ادامه، درس آموزی از حادثه « انفجار ابر بخار در واحد جذب و تفکیك» در يکي از مناطق عملياتي را می خوانید:

شرح حادثه

روز حادثه کشیك ارشد نوبت کاری شب در حال تردد در سايت متوجه نشتی از اطراف فلنج مسیر ورودي به مبدل شده و سریعا به وسیله بیسیم موارد را به اطلاع اتاق کنترل می رساند. سه نفر از اپراتورها به همراه سرپرست ناحیه جهت ايزوله کردن مبدل و بستن شیرهاي ورودي و خروجی ريبويلر به محل مراجعه می کنند. هنگام تلاش براي ايزوله کردن مبدل، ناگهان دبی جريان نشتی افزايش می يابد و ابر بخار تشكیل با رسیدن به منبع حرارتی(احتمالا دودکش کمپرسور واحد جذب) منفجر می شود و برگشت حريق به منبع نشت کارکنان را دربر می گیرد. سرپرست بهره برداری و نیز کشیك ارشد که در حدود 17متر از برج دي اتانايزر قرار داشتند، بر اثر موج انفجار به اطراف پرتاب می شوند. با ادامه يافتن نشت از فلنج و رسیدن حريق به نشت، آتش فورانی ايجاد می شود که پايپ رک ها و خطوط لوله اطراف را در مواجهه با حريق قرار می دهد. تجمع ابر بخار در پايین برج سبب وقوع انفجار دوم می شود که موجب کنده شدن برج و واژگونی آن روي تجهیزات مجاور می شود. پس از گذشت چند دقیقه جداره خط برج دي اتانايزر به سمت چیلر از درز جوش پاره شده و منجر به شکل گیری آتش کروي (Fireball)به ارتفاع 87 متر می شود. در نهايت حريق در ساعت22مهار و در ساعت 3 و 27 دقیقه بامداد به صورت کامل مهار می شود. در اثر اين حادثه 4 نفر از کارکنان واحد بهره برداري جان خود را از دست دادند.

شما چه کاری می توا نید انجام دهید

   ضدحريق کردن سازه ها و پايه برج ها براساس استاندارد API2218

   استقرار يك سیستم مديريت تغییرات جامع و بررسی مجدد تغییرات عمده

   برگزاري دوره های آموزشی براساس استانداردهاي آموزشی

   استقرار تجهیزات اطفای حريق متناسب با استانداردهايAPI2030 ,NFPA15

   انجام مطالعات HAZOP برای شناسايی و ارزيابی مجدد خطرات

   بهره گیری از نیروهاي متخصص برای استقرار سیستم مديريت ايمنی فرايند

   اجراي مانورهاي مختلف و بررسی میزان اثربخشی آنها

   بررسی و ریشه یابی حوادث گذشته و برگزاري دوره آموزشی براي آگاهی کارکنان

   رعايت دستورعمل هاي راه اندازی و پیش راه اندازی

 زون بندي نواحی خطر و نصب سیستم کاشف گاز و حريق

 بررسی فرهنگ ايمنی و ارائه راه حل براي ارتقای فرهنگ ايمنی

آیا می دانستید

 درصد حوادث مربوط به گاز مايع (پروپان و بوتان) با پديده دومینو همراه است و باعث گسترش حريق به تاسیسات مجاور می شود.

 گاز مايع هنگام تغییر فاز257برابر حجم مايع خود فضا را اشغال می کند و حداقل انرژي لازم براي اشتعال آن0.1ژول است.

 گاز مايع از هوا سنگین تر است و تمايل به تجمع در نقاط پست و فضاهاي محصور دارد.

 قبل از وقوع حادثه یادشده بیش از17 نقص جزئی و متوسط در واحد جذب و تفكیك و مبدل ورودي برج در فاصله زمانی چند ماه رخ داده بود.

گردشگری صنعتی؛ راهبردی موفق و تجربه شده در دنیا برای زنده کردن صنایع مختلف 

پنجره ای طلایی برای تولد دوباره

مشعل     گردشگری صنعتی، گونه ای از گردشگری است که در آن، مقصد مورد نظر شامل مکان های صنعتی با مشخصات و ابعاد متفاوتی است؛ اگرچه گردشگری صنعتی، مفهومی جدید نیست و در بسیاری از کشورها از گذشته وجود داشته؛ اما برای ما و در ایران، این موضوع با توجه به بسترهای اندکی که تاکنون داشته، تا حد زیادی جدید است. گردشگری صنعتی، الزامات، شرایط و بخصوص هزینه های متفاوتی در مقایسه با انواع گردشگری دارد و هر کشوری نمی تواند این شرایط را در محیط صنعتی خود ایجاد کند. صنعت گردشگری، همواره بخشی مهیج و جذاب به عنوان گردشگری تخصصی دارد و بخشی از گردشگری صنعتی می تواند در همین گروه قرار گیرد.  بازدید از یک کارخانه قدیمی ساخت توربین ، اسکله های قدیمی نفتکش های غول پیکر ، یخ شکن های تحقیقاتی در قطب جنوب، کارگاه های تولید روغن نارگیل در آمازون یا بازدید از یک کارخانه تولید شکلات، همه اینها می توانند یک تور تخصصی و در عین حال صنعتی باشند که شرکت ها با شرایطی اختصاصی، ایمن و با هزینه ای قابل توجه اجرا کنند؛ اما آیا چنین تورهایی صنعتی در ایران داریم و آیا شرایط برگزاری این تورها در ایران وجود دارد؟

آنچه باید درباره تورهای خاص گردشگری صنعتی بدانیم

موضوع مهم در گردشگری صنعتی یا همان تورهای اماکن خاص، این است که علاوه بر ایجاد شرایط ایمن دوجانبه (برگزارکننده و گردشگر) و رعایت پروتکل های محل برگزاری تور، شرایط رفاه شامل ایاب و ذهاب، اقامت و پذیرایی از گردشگران بخوبی انجام شود. در عموم موارد، افرادی که این نوع تورهای اماکن خاص را انتخاب کرده اند، از شرایط و پروتکل های این مکان ها و الزاماتش آگاه نیستند و حتما باید قبل از اجرای تور، مواردی به آنها توضیح داده شود و ملزم به رعایت آنها شوند. از سوی دیگر، ممکن است گردشگران خارجی، وارد اماکن کشور دیگر شده باشند و علاوه بر تفاوت زبانی، تفاوت های فرهنگی وجود داشته باشد، به همین دلیل شرایط پیش برگزاری در چنین تورهایی باید جدی تر گرفته شود. به عنوان مثال، زمانی که گردشگران سوار بر هلیکوپتر به سمت سکوی نفتی که تبدیل به یک هتل 5 ستاره شده، می روند و قرار است یک روز روی این سکو اقامت کنند، باید از قبل درباره شرایط خواب، تردد روی سکو و الزامات ایمنی توجیه شده باشند.

سهم ایران از گردشگری صنعتی چقدر است؟

تبدیل یک نیروگاه برق از رده خارج شده روی یک قله برف گیر به پیست اسکی یا هتل یا یک پالایشگاه قدیمی که دیگر کاربرد ندارد؛ اما افراد علاقه مند و دانش آموزان برای دیدن جزییات آن سر و دست می شکنند یا تبدیل یک کارخانه قدیمی و بلا استفاده تولید میخ به مسیری آموزشی- تفریحی در دل شهری قدیمی برای گردشگران و...می تواند درآمد زایی بالایی  ایجاد کند. به عبارتی، با تبدیل یک کارخانه ، نیروگاه یا سکوی نفتی بدون کارکرد به جاذبه های گردشگری، می توان برای دهه های بعد، به جای کارکرد قبلی، از آنها درآمد به دست آورد و این ایده می تواند بهترین تصمیم درباره برخی حوزه ها و غول های صنعتی باشد.  در ایران، اگرچه موضوع تورهای خاص و گردشگری صنعتی مقوله ای جدید و گاه همراه با مقاومت های دولتی است؛ اما شروع و اتفاقات خوبی را در این زمینه شاهد بوده ایم. صنایع مختلف در کشورمان، پتانسیل ها و شرایط بالقوه زیادی برای تبدیل شدن به فضاهای خاص گردشگری دارند؛ اما هنوز این نگاه و ضرورت، بین مدیران اجرایی برای چنین تغییرات و درآمدزایی وجود ندارد.  استفاده دوباره از صنایع متروک شده گذشته، احتمالاً توسعه و تغییراتی در عملکرد این مکان ها به همراه دارد؛ چراکه باعث می شود از صنعتی بودن صرف، به یک جاذبه گردشگری تبدیل شوند یا به طور کلی تغییر هدف داده و از اصالت خود خارج شده و با برنامه ریزی جدیدی به فعالیت خود ادامه دهند. بنابراین یکی از اقدامات مهم مدیران این مجموعه ها در حوزه گردشگری صنعتی، این است که اصالت و تاریخ نهفته در این میراث را در هنگام تغییر کاربری حفظ کنند. با این شرایط، چند مولفه اصلی نظیر اقتصاد مکان خاص، پتانسیل تاریخی یا طبیعی برای جذب گردشگر، معروفیت و سندیت در منطقه ، شهر یا کشور باید مورد توجه مدیران و سرمایه گذاران قرار گیرد.

اولین تلاش ها به سمت گردشگری صنعتی

 شاید یکی از اولین نمونه های تلاش در حوزه گردشگری صنعتی، در صنعت نفت مشهود باشد. صنعت نفت به عنوان صنعتی با اهمیت که در تعداد زیادی از استان ها پراکندگی و حوزه های اجرایی دارد، دارای تاسیسات، تجهیزات و اماکن خاص زیادی است که می تواند برای شهروندان عادی، دیدنی و قابل توجه باشد. همه مردم ایران درباره پالایشگاه آبادان به عنوان اولین پالایشگاه ایران و یکی از بزرگترین ها در دوران خود شنیده اند؛ اما به قول معروف «شنیدن کی بود مانند دیدن». صنعت نفت، تعداد قابل توجهی پالایشگاه، کارخانه، تلمبه خانه، سکوی نفتی، اسکله و پمپ بنزین یا تجهیزات و ابزارآلات جالب و خاص دیگر دارد که وقتی صحبت از بازدید و مشاهده آنها از نزدیک به میان بیاید، مخاطبان زیادی اظهار علاقه مندی می کنند.  از چند سال قبل، موضوع گردشگری صنعتی در نفت با توجه به محدودیت های جغرافیایی، ایمنی و امنیتی، مطرح شده و برخی اقدامات عملی نیز برای تبدیل اماکن قدیمی و از کارافتاده، به فضاهایی برای بازدید گردشگران انجام شده که تبدیل  اولین پمپ بنزین  در آبادان، اسکله بارگیری نفت در آبادان یا تبدیل شهر آبادان به شهر- موزه از جمله این اقدامات است. این تغییر کاربری اماکن قدیمی در صنعت نفت، از محیطی صرفا صنعتی به فضایی برای حضور گردشگران شروع شده است. از سوی دیگر قرار بود یکی از سکوهای قدیمی که دیگر کاربرد قبلی را ندارد، در منطقه بهرگانسر برای حضور و بازدید گردشگران آماده شود که این موضوع هنوز اجرایی نشده و می تواند به عنوان یکی از اهداف پیش رو مورد ارزیابی جدید قرار گیرد. منطقه عملياتي بهرگان از قدیمی ترین مناطق در مجموعه شرکت نفت فلات قاره است. اين سکوي نفتي، دو ميدان نفتي بهرگانسر و هنديجان را پوشش می دهد. از  سال 1338حفاري در اين دو ميدان نفتي شروع و در سال 1341 بهره برداری از آن آغاز شد که تا امروز ادامه دارد. بهرگانسر به دليل قديمي بودن در سال  1387 بازسازي و سکوي جديد در آن نصب شد.  سکوی نفتی بهرگانسر، قديمي ترين سكو در منطقه آبي فلات قاره محسوب می شود، به همين دليل موضوع مرمت و بازسازي آن به عنوان يك ميراث نفتي در دستور کار قرار گرفته است. در ادامه قرار بود موضوع تردد مردم و علاقه مندان به این سکو و حضور چند ساعته آنها برای آشنایی با فعالیت های نفتی و مراحل استخراج نفت و انتقال آن فراهم شود. در این تور قرار بود گردشگران ٥٦ كيلومتر از ساحل دور شوند و چند ساعتي روي سكويي بمانند كه دور تا دور آن درياست. البته صنعت نفت طی چند دهه گذشته، به شکل داخلی و اختصاصی در برخی مناطق عملیاتی خود، بازدید از تاسیسات و حضور در برخی مناطق عملیاتی را برای خانواده بزرگ خود در نفت اجرا کرده است. در ایام زمستان و نوروز که هوای مناطق جنوبی، مطلوب و بهاری است، برخی شرکت های عملیاتی، بخصوص برای کارکنان اقماری خود که از خانواده دور هستند، امکان همراهی خانواده ها در مناطق عملیاتی و بازدید از محیط کاری آنها را فراهم می کنند. صنعت نفت همواره در دهه های گذشته، شروع کننده بسیاری از روندهای تاثیر گذار بوده و ما امروز شاهد بسیاری از اولین ها در مناطق عملیاتی نفت و استان های جنوبی، همچون آبادان هستیم و هنوز هم این مجموعه می تواند با نگاهی متفاوت به صنعت گردشگری، از این قابلیت بالقوه خود استفاده حداکثری داشته باشد و بسیاری از بخش های راکد خود را با کاربری جدید و متفاوت دوباره زنده کند و سبب توسعه منطقه ای در بسیاری از شهرها شود.

   شرکت ملی نفت ایران   

تکمیل 155پروژه مسئولیت اجتماعی در 100 روز

مدیریت نظارت بر عمران مناطق نفت خیز شرکت ملی نفت ایران با تاکید بر اهمیت ایفای مسؤولیت های اجتماعی، از شروع به کار دولت سیزدهم تا پایان آبان امسال (حدود 100روز) 155 پروژه مسؤولیت اجتماعی با تخصیص بیش از128میلیارد و 419تومان اعتبار در13 استان اجرا و تکمیل شده است. بنا بر گزارش مدیریت نظارت بر عمران مناطق نفت خیز ملی نفت ایران، اجرا و تکمیل بیش از نیمی از این طرح ها(ازنظر تخصیص اعتبار) به استان خوزستان اختصاص داشته است. در بازه زمانی یاد شده، 52 پروژه مسؤولیت اجتماعی با اختصاص بیش از70 میلیارد و 620 میلیون تومان در استان خوزستان تکمیل شده که بیش از40 میلیارد تومان آن به تکمیل 3 پروژه در حوزه آبفای این استان اختصاص داشته است. در استان ایلام نیز طی مدت زمان یاد شده، 43 پروژه مسؤولیت اجتماعی با تخصیص بیش از20 میلیارد و600 میلیون تومان اعتبار تکمیل و اجرا شده است که بخش عمده آن به تکمیل 41 پروژه بنیاد مسکن (طرح هادی) استان مربوط می شود. شرکت ملی نفت ایران در استان بوشهر نیز 16 پروژه مسؤولیت اجتماعی را با 6.4میلیارد تومان اعتبار تکمیل کرده است. مدیریت نظارت بر عمران مناطق نفت خیز شرکت ملی نفت ایران در حدود 100 روز یاد شده، 17پروژه مسؤولیت اجتماعی را نیز با تخصیص بیش از 3.5 میلیارد تومان در استان فارس تکمیل کرده که همه آنها این در حوزه ورزش و جوانان استان اجرا و بهره برداری شده است. بیش از10میلیارد تومان اعتبار مدیریت عمران مناطق نفت خیز ملی نفت ایران نیز به تکمیل 2 پروژه مسئولیت اجتماعی در استان کرمانشاه اختصاص یافته که اعتبار هر یک حدود 5 میلیارد تومان بوده است. از مجموع پروژه های مسؤولیت اجتماعی اجرا شده 9 پروژه با بیش از 5.6 میلیارد تومان اعتبار در استان هرمزگان تکمیل شده که بخش عمده آن صرف تکمیل پروژه ای در حوزه آبفای استان شده است. در مدت زمان یاد شده، 7 پروژه مسؤولیت اجتماعی نیز با اعتبار 3.6 میلیارد تومان در استان کهگیلویه و بویراحمد تکمیل شده که بخش اعظم آن برای تکمیل 6پروژه در حوزه بنیاد مسکن (طرح هادی) صرف شده است.  در100 روز یاد شده 9 پروژه مسؤولیت اجتماعی با اعتبار7.5میلیارد تومان نیز در حوزه های کم برخوردار و در دیگر استان های کشور تکمیل شده است.

 بیابان زدایی و درختکاری در 2 هزار هکتار از اراضی استان خوزستان

عملیات اجرایی بیابان زدایی و درختکاری 2 هزار هکتار از اراضی استان خوزستان با مشارکت شرکت ملی نفت ایران و همزمان با 29 دی ماه روز هوای پاک آغاز می شود. در نشست مشترک نمایندگان مدیریت نظارت بر طرح های عمرانی مناطق نفت خیز شرکت ملی نفت ایران، مشاور مدیرعامل در امور اجرایی، نمایندگان اداره کل منابع طبیعی خوزستان و کارشناسان شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب به منظور هماهنگی در اجرای این طرح مقرر شد عملیات اجرایی درختکاری و بیابان زدایی پس از تعیین کانون های ریزگرد استان خوزستان، همزمان با 29 دی ماه روز هوای پاک، از سوی اداره کل منابع طبیعی خوزستان آغاز شود. براساس اعلام اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان خوزستان، این اعتبار برای عملیات بیولوژیک، بیومکانیک و حفاظت از عرصه های اجرایی در 2 هزار هکتار از کانون های ریزگرد استان خوزستان هزینه می شود. برای اجرای این طرح، مدیریت نظارت بر طرح های عمرانی مناطق نفت خیز با امضای تفاهمنامه ای با اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان خوزستان 500 میلیارد ریال اعتبار اختصاص داد. طرح بیابان زدایی برای تثبیت شن های روان و نهال کاری 200هزار هکتار از اراضی خوزستان از سال 1389با مشارکت وزارت نفت آغاز شده است و بر اساس آن هر سال بخشی از این طرح اجرا می شود.

 معرفی 2 کتاب در حوزه معاملات نفتی و  کالای ایرانی

«مجموعه قوانین حاکم بر معاملات و مناقصات صنعت نفت» و «حمایت از کالای ایرانی» کتاب هایی است که به قلم اکبر هاشم زاده چاپ و منتشر شده است.

کتاب نخست هاشم زاده با مقدمه وحید رضا زیدی فرد به منظور تجمیع و شفاف سازی الزامات عمومی و اختصاصی حاکم بر معاملات و مناقصات وزارت نفت و کلیه شرکت های تابعه آن تدوین شده است.

در این کتاب تلاش شده است با افزایش دانش حقوقی و قانونی مخاطبان، گام موثری در خصوص بهبود فرآیند کالا و تجهیزات صنعت نفت برداشته شود.

 کتاب «حمایت از کالای ایرانی» نیز که به عنوان راهنمای دست درکاران تدارکات عمومی کشور اعم از مدیران ارشد و کارکنان دولت و بخش خصوصی در زمینه مهم ترین کاربردی ترین قوانین و مقررات حمایتی کشور از کالا، خدمات، سازندگان و شرکت های دانش بنیان تهیه شده، جلد اول از مجموعه دست نامه حقوق معاملات دولتی ایران است.

در این کتاب نیز با افزایش دانش حقوقی مخاطبان خود اعم از مدیران و کارشناسان دولتی، صاحبان صنایع و شرکت های تولید و دانش بنیان، تلاش شده است گام های موثری در حوزه کاهش واردات غیرضرور و بهبود فضای اجرایی تدارکات عمومی کشور و کاستن از ایرادات اجرایی آن برداشته شود.

    مجتمع گاز پارس جنوبی

دستیابی به بهترین کیفیت ال پی جی در پالایشگاه دهم

مدیر پالایشگاه دهم مجتمع گاز پارس جنوبی گفت: با انجام اقدام های نوآورانه و تکیه بر توان و دانش بومی متخصصان و کارکنان این پالایشگاه به بهترین کیفیت ال پی جی در خروجی واحدهای مرکاپتان زدایی فاز 19 پارس جنوبی دست یافته ایم. سهیل رفیعی با بیان اینکه متخصصان واحد مهندسی پالایشگاه دهم پارس جنوبی، امسال دستاوردهای مهمی در حوزه تولید داشته اند، اظهار کرد: روزانه بیش از2300 تن گاز مایع با بهترین کیفیت، در واحد ال پی جی پالایشگاه دهم تولید می شود. وی کاهش بار بسترهای خالص سازی نهایی، افزایش عمر مولکولارسیوها، افزایش قابلیت اطمینان، همچنین افزایش کیفیت و قیمت محصول را مهم ترین اهداف این پروژه برشمرد.

مدیر پالایشگاه دهم مجتمع گاز پارس جنوبی گفت: با فعالیت های انجام شده، مشکلات کمی و کیفی این واحد 100درصد برطرف شده است. رفیعی با اشاره به اینکه مقدار مولکولارسیوهای استفاده شده در واحد ال پی جی حدود 80 تن به قیمت هر کیلو4 یورو بوده است، تصریح کرد: پیش بینی می شود با این اقدام عمر مولکولارسیوها به دو برابر افزایش یابد و توالی تعویض آن نیز نصف شود. وی صرفه جویی از این محل را در هر بار تعویض، 160هزار یورو عنوان کرد و افزود: این دستاورد بزرگ در شرکت ملی گاز ایران، تاکنون مشابه نداشته و پالایشگاه دهم برای نخستین بار به این درجه از کیفیت تولید ال پی جی دست یافته است.

     شرکت ملی نفت ایران

خاموش کردن 50 درصدی بویلرها در ساختمان های نفت

شرکت ملی نفت ایران با هدف رعایت الگوی مصرف و صرفه جویی در مصرف انرژی، اقدام به خاموش کردن 50 درصد بویلرهای مستقر در ساختمان ها پس از پایان ساعت کار اداری کرده است. این مهم در پی دستور وزیر نفت ابلاغ بخشنامه ای مبنی بر مدیریت و بهینه سازی سیستم های گرمایش در مصرف انرژی انجام شده است. طراحی فرم های روزانه ثبت دمای موتورخانه ها و فضاهای اداری ساختمان ها، خاموش کردن 8 دستگاه آسانسور در ساختمان های مرکزی چهارم، مرکزی ششم، مرکزی هشتم، مرکزی سیزدهم، مرکزی هفدهم و مرکزی سی و نهم (هر کدام یک دستگاه) از دیگر اقدام های انجام شده در همسویی با مدیریت مصرف انرژی است.

وزیر نفت در نامه ای به مدیران چهار شرکت اصلی وزارت نفت و مدیران شرکت های تابع، نگرانی از کمبود گاز به علت مصرف نامتعارف آن در بخش خانگی را  یکی از چالش های پیش رو به ویژه در فصل سرما، عنوان و بر آمادگی وزارت نفت به منظور تامین گاز و سوخت مورد نیاز عموم مردم به ویژه در بخش خانگی تاکید کرده است.

اوجی در ادامه این نامه بر آماده سازی و تمهیدات لازم برای استفاده بهینه انرژی در کلیه ادارات، شرکت ها و شهرک های مسکونی تابع، همچنین مناطق و تاسیسات اعم از تعمیرات مورد نیاز، اصلاح و به روزرسانی موتورخانه ها، کاهش مصرف برق تا حد امکان و رعایت دمای رفاه 18 درجه تا 22 درجه در اماکن، همچنین خاموش بودن مولدهای انرژی در ایام تعطیل به منظور کمک به روند تامین متناسب انرژی و جلوگیری از کمبودهای احتمالی تاکید کرده است.

    نفت و گاز کارون

خدمات درمانی رایگان به بیش از 3500 نفر در 8 ماه

رئیس ایمنی، بهداشت و محیط زیست شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون گفت: این شرکت همسو با مسئولیت های اجتماعی صنعت نفت به 3518 نفر از ساکنان مجاور تأسیسات از طریق درمانگاه های عملیاتی خدمات درمانی ارائه کرده است.

سعید جهانی افزود: این خدمات درمانی در هشت ماه امسال و به صورت رایگان به ساکنان همجوار تأسیسات نفتی انجام شده است.

وی اظهار کرد: ویزیت پزشک، درمان سرپایی، تحویل دارو و خدمات اورژانس به ویژه با توجه به شیوع ویروس کرونا در درمانگاه های عملیاتی واقع در منطقه کریت کمپ، صفیره، منصوری و آب تیمور و تأسیسات غرب اهواز ازجمله خدمات ارائه شده این شرکت به ساکنان مجاور تاسیسات شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون است.

    شرکت نفت خزر 

ضرورت بازآرایی در ساختار سرمایه انسانی

مدیر منابع انسانی شرکت ملی نفت ضمن تأکید بر لزوم بازآرایی ساختار در حوزه های اکتشاف، حفاری، مهندسی و ساختمان، مدیریت تولید و دیگر بخش ها گفت: در این زمینه کمک های لازم انجام می شود و سعی می کنیم افزون بر استفاده از فارغ التحصیلان دانشگاه صنعت نفت، در بخش های مختلف به تقویت ساختار و تزریق نیروی جوان به این مجموعه مهم کمک کنیم. ناصر مولایی، مدیر منابع انسانی شرکت ملی نفت ایران در نشست با مراد کمالی، مدیرعامل شرکت نفت خزر که با هدف تکریم، همکاری و تسهیل امور مربوط به منابع انسانی برگزار شد، اظهار کرد: کاری که شرکت نفت خزر در دستیابی به منابع هیدروکربوری در آب های عمیق دریای خزر انجام داده، بیانگر وجود نیروهای متعهد، متخصص و کارآمد است و با توجه به آشنایی کامل اینجانب با ساختار، نوع وظایف و مأموریت های نفت خزر، تقویت کمی و کیفی این شرکت در ابعاد مختلف منابع انسانی ضرورت دارد. وی اظهار کرد: شرکت نفت خزر همواره به عنوان شرکتی مهم و حاکمیتی برای صنعت نفت شناخته می شود و زحمات، فعالیت ها و تجارب متخصصان و کارکنان این شرکت در ساخت سکوی نیمه شناور امیرکبیر و کشف نفت در میدان سردار جنگل در سال های گذشته جزو افتخارهای کشور و ذخیره ارزشمندی برای صنعت نفت به شمار می آید.

مدیر منابع انسانی شرکت ملی نفت ایران گفت: مشکلات ساختاری و منابع انسانی را می دانیم و درصدد رفع آن هستیم، اما از نگاه ما نفت خزر در صنعت نفت، شرکت بالادستی مهم و راهبردی است و در کمک به پیشبرد فعالیت های توسعه ای نفت خزر از هیچ کمکی دریغ نخواهم کرد. مولایی با اشاره به جلسه ای با حضور محسن خجسته مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و ارائه گزارشی مبسوط از حوزه منابع انسانی، سامانه ها و سیستم های مدیریتی تصریح کرد: تصمیم های بسیار خوبی اتخاذ و مقرر شده به منظور تکریم، پشتیبانی و توسعه منابع انسانی زیرمجموعه ها و شرکت های تابع، گام های مؤثری برداشته شود. مراد کمالی، مدیرعامل شرکت نفت خزر نیز ضمن ارائه توضیحاتی درباره فعالیت های این شرکت دریک ماه گذشته، بازنگری و بازآرایی ساختار سازمانی را یکی از مهم ترین دغدغه ها برای توسعه برنامه های شرکت نفت خزر در حوزه شمال کشور عنوان و اظهار کرد: به منظور پیشبرد بهتر فعالیت ها در نظر است ساختاری متناسب با گستردگی حوزه عملیاتی داشته باشیم.

 انتصاب مدیرعامل شرکت توسعه پایدار آسمان کیش

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در حکمی بهروز میرابی زاده را به عنوان مدیرعامل شرکت توسعه پایدار آسمان کیش منصوب کرد. در حکم محسن خجسته مهر خطاب به بهروز میرابی زاده آمده است:

«نظر به مراتب تعهد، تخصص و تجربیات ارزشمند جنابعالی به موجب این حکم به عنوان «مدیرعامل شرکت توسعه پایدار آسمان کیش» منصوب می شوید.

 امید است با اتکال به خداوند متعال و همکاری مدیران و کارکنان ارزشمند آن مجموعه در انجام مأموریت های محوله موفق باشید».

    نفت و گاز مسجدسلیمان

 پایان عملیات روکش آسفالت در جاده تمبی - چم فراخ

عملیات اجرای روکش آسفالت، احداث و ترمیم ابنیه فنی بخش نخست از بهسازی و مرمت جاده روستاهای جاده تمبی - چم فراخ(چوب سرخ) از سوی شرکت بهره برداری نفت و گاز مسجدسلیمان پایان یافت. برای این بخش از پروژه بهسازی و مرمت جاده روستاهای جاده تمبی - چم فراخ که 3100 متر طول و 5.5 متر عرض آسفالت آن است، سه میلیارد و 650 میلیون تومان هزینه شده و مدیریت مهندسی و ساختمان بر عملیات اجرایی آن نظارت داشته است. با اجرای این پروژه که همسو با عمل به تعهدهای و مسؤولیت های اجتماعی صنعت نفت تعریف شده، مشکلات عبور و مرور و دسترسی روستاهای چوب سرخ، چم فراخ، تمبی، پنبه کار، تلبمن، چهاربیشه و اکبرآباد بخش گلگیر مسجدسلیمان با جمعیتی حدود 2 هزار نفر به مرکز شهرستان در این بخش از مسیر برطرف می شود. جاده دسترسی روستاهای منطقه تمبی چم فراخ بخش گلگیر مسجدسلیمان 18 هزار و 300 متر طول دارد که پیش از این عملیات بهسازی و مرمت آن شامل عملیات خاکی و ترمیم و احداث ابنیه فنی و اجرای روکش آسفالت به طول 13هزار متر از سوی مدیریت مهندسی و ساختمان شرکت بهره برداری نفت و گاز مسجدسلیمان انجام شده است.

   مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران   

فعالیت 80 درصد چاه های نفتی با دانش و تجهیزات ایرانی

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه پژوهش گرهگشای صنعت نفت کشور بوده است، گفت: به واسطه فعالیت های پژوهشی، اکنون بیش از 80 درصد چاه های نفت و گاز کشور با دانش و تجهیزات ایرانی فعالیت می کنند. مهدی فکور در آیین گرامیداشت هفته پژوهش و فناوری در محل ساختمان مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران ضمن تبریک این هفته به پژوهشگران، نوآوران و فناوران صنعت نفت اظهار کرد: امروزه در زندگی روزمره خود به دانش نیاز داریم و یکی از کارهای پژوهش خلق دانش است و هر روز بحث دانش و پژوهش در زندگی افراد برجسته تر می شود.

وی با اشاره به نقش گسترده پژوهش و فناوری در صنعت نفت افزود: در کشور ما در بُعد انرژی، گشایش های بسیاری به واسطه پژوهش فراهم شده است و اکنون 80 تا 90درصد فعالیت و تجهیزات چاه های ایران از پمپ های درون چاهی تا تاج چاه همه ایرانی هستند. مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه موضوع خالقیت را نمی توان از ذات خدا جدا دانست، تصریح کرد: مخلوقات خدا برای راحتی انسان خلق شده اند و کار پژوهش، کشف رابطه انسان و آن مخلوقات برای راحتی بیشتر است. فکور گفت: فرآیندها در کشور حتی برای اهداف ساده، پیچیده و مشکل ساز هستند و نیاز به اصلاح دارند، اما این اصلاح نمی تواند به واسطه تنها قانونگذار و فردمحور اجرا شود، بلکه نیازمند کار دانشی و پژوهشی است. وی با بیان اینکه زمانی که طرح پژوهشی مطرح می شود، باید آثار جانبی آن مدنظر قرار گیرد تا پژوهشگر مطمئن شود خروجی طرح پژوهشی وی اثر نامطلوبی ایجاد نمی کند، اظهار کرد: برای هر پروژه ای که اجرا می شود، باید بحث پژوهش دنبال شود و این طور نباشد که بعد از اجرای یک طرح و رویارویی با مشکل به دنبال راه حل پژوهشی برای آن باشیم. مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران افزود: دهها سال پیش موضوع خروجی گازهای کارخانه های سیکل ترکیبی تولید برق و جداسازی آنها و جلوگیری از آلودگی هوا برای اجرای یک کار پژوهشی مطرح شد، اما در عمل مطلع شدیم که کارخانه های موجود در کشور قابلیت اجرای چنین پژوهشی را ندارند و باید از ابتدای ساخت کارخانه به این موضوع پرداخته می شد.

فکور با بیان اینکه آینده نگری از مسائل مهم درباره فعالیت پژوهشی است، گفت: صنعت انرژی کشور سمت وسویی دارد که تابع حرکت جهانی است، ما ناخودآگاه مجبوریم با این حرکت همسو باشیم، اما بودن در نوک پیکان این حرکت بهتر از دنباله رو دیگران بودن است.

    شرکت انتقال گاز ایران 

افزایش بازده انتقال گاز در تأسیسات رشت

مدیرعامل شرکت انتقال گاز ایران از نوسازی و بازسازی تأسیسات تقویت فشار گاز رشت پس از 48 سال و با هدف افزایش بازده انتقال گاز در شمال کشور خبر داد.

مهدی جمشیدی دانا در بازدید از تأسیسات تقویت فشار گاز رشت در منطقه 9 عملیات انتقال گاز با قدردانی از تلاش کارکنان ستادی و عملیاتی در تحقق انتقال ایمن و پایدار گاز در استان های شمالی گفت: بیش از10هزار نفر-ساعت کار طاقت فرسا در اوج شیوع ویروس کرونا انجام شده است. وی افزود: با فعال شدن این ایستگاه و افزایش فشار گاز در خطوط لوله استان های گیلان و مازندران، ظرفیت انتقال گاز به آنها در شرایط بهتری قرار گرفته است. مدیرعامل شرکت انتقال گاز ایران با بیان اینکه تأسیسات رشت در سال 1352به بهره برداری رسیده و در سال های اخیر بازسازی شده است، افزود: این تأسیسات از خط سوم سراسری، گاز را برداشت و به خط لوله نخست سراسری و خط لوله شمال کشورگازتزریق می کند. به گفته جمشیدی دانا، این تأسیسات 3 دستگاه توربوکمپرسور 10مگاواتی با ظرفیت انتقال 23 میلیون مترمکعب گاز در روز دارد. وی تصریح کرد: اقدام های سخت افزاری و نرم افزاری بسیاری در ایستگاه های رشت و رامسر انجام شده و این 2 ایستگاه به ویژه ایستگاه رشت، بی شک در اوج سرمای امسال نقش ویژه ای را در انتقال گاز و پایداری شبکه شمال کشور ایفا می کنند.

وی گفت: با تلاش همه همکاران به ویژه در ایستگاه ها و مراکز بهره برداری خطوط لوله و مصرف بهینه مردم، امید می رود که زمستان امسال را همانند پارسال به خوبی پشت سر بگذاریم.

    قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا

بهره برداری از ان جی ال 3200 در سال 1401

فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا با اشاره به اهمیت تکمیل طرح توسعه کارخانه جمع آوری گازهای همراه نفت موسوم به ان جی ال 3200، از بهره برداری آن در سال 1401 خبر داد.

سردار سیدحسین هوش السادات در سی ودومین سالروز تأسیس قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا با اشاره به فعالیت های این مجموعه و مراحل پیشرفت آن گفت: قراراست در سال 1401در طول 50 هفته 50 طرح مهم در کشور اجرا شود که تکمیل 550 کیلومتر خط لوله انتقال انرژی و ان جی ال 3200 از جمله این طرح هاست.

وی درباره طرح توسعه ان جی ال 3200 گفت: این طرح با جمع آوری گازهای مشعل، روزانه97هزار بشکه ان جی ال،41 تن گوگرد جامد و340 میلیون فوت فوت گاز طبیعی تولید می کند که گاز طبیعی در کارخانه تولید برقی که درهمان نزدیکی در دست ساخت است، به عنوان خوراک استفاده می شود.

سردارهوش السادات با اشاره به اینکه جمع آوری گازهای مشعل به لحاظ اقتصادی و زیست محیطی کمک شایانی به کشور می کند،درباره زمان تکمیل این پروژه گفت: امیدواریم اواخر امسال تزریق گاز به کارخانه آغاز شود ودرنیمه نخست سال 1401این طرح به بهره برداری برسد؛ البته در پروژه های بزرگ زمان انجام آزمون ها، گاهی تکمیل پروژه را به تعویق می اندازند. فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا در تشریح سهم این نهاد از تولید انرژی کشور گفت: بیش از 40 درصد تولید بنزین کشور، 21درصد تولید گاز و 42 درصد از مخازن ذخیره سازی حوزه نفت و گاز کشور به همت قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا محقق شده است. وی با اشاره به تکمیل 26پروژه زیربنایی انجام شده در حوزه صنعت نفت از سوی قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا در سال گذشته، اجرای 235کیلومتر از خط لوله انتقال نفت گوره - جاسک  را که در توسعه سواحل مکران نقشی بسزا دارد، ازجمله این طرح ها عنوان کرد. فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا درباره حضور قرارگاه در پروژه های عمده صنعت نفت گفت: قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا به 3 صورت پیمانکاری، سرمایه گذاری موقت و سرمایه گذاری دائم در صنعت نفت فعالیت می کند و افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز عمده ترین بخش فعالیتش در صنعت نفت را تشکیل می دهد.

     پالایشگاه بندرعباس

بومی سازی 6900 قطعه پالایشگاهی با مهندسی معکوس

معاون بازرگانی شرکت پالایش نفت بندرعباس گفت: تاکنون در این شرکت 6900 قطعه از طریق مهندسی معکوس، داخلی سازی و فناوری آن بومی سازی شده است.

فردین بهرام پور در بازدید شرکت های دانش بنیان و عضو پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی از پالایشگاه نفت بندرعباس افزود: حمایت از ساخت داخل و تولیدکنندگان داخلی به منظور کمک به استمرار تولید، از سیاست های پالایشگاه نفت بندرعباس است. وی اظهار کرد: سالانه حدود150 قطعه به روش مهندسی معکوس در شرکت پالایش نفت بندرعباس با همکاری شرکت های دانش بنیان و تولیدکنندگان داخلی بومی سازی می شود.

عبدالرضا واعظی، رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی نیز گفت: اقدام های پالایشگاه نفت بندرعباس در حوزه پژوهش و اعتماد به شرکت ها و تولیدکنندگان داخلی قابل توجه است.

وی افزود: شرکت های فعال در پارک علم و فناوری شرکت های تولیدی توانمندی هستند که افزایش ارتباط آنها با صنایع از جمله شرکت های نفتی می تواند در تأمین کالا و قطعات مورد نیاز همچنین جلوگیری از وابستگی به خارج از کشور بسیار مؤثر باشد.

شماری از مدیران و متخصصان شرکت های دانش بنیان و عضو پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی به مناسبت هفته پژوهش و فناوری با حضور در پالایشگاه نفت بندرعباس از واحدهای عملیاتی، کارگاه ها و بخش های پژوهشی این پالایشگاه دیدن کردند.

    شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران

عرضه روزانه 180 خودروی دوگانه سوز به بازار مصرف

اجرا شدن قرارداد تولید 45 هزار خودروی تاکسی و ون دوگانه سوز به طور میانگین ورود روزانه 180 خودرو به بازار مصرف را به دنبال خواهد داشت.  بنا بر اعلام شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران 14آذرماه امسال قراردادی به منظور حمایت از ناوگان حمل ونقل و افزایش سهم سی ان جی در سبد سوخت کشور و مدیریت بهینه مصرف سوخت به امضای شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران و گروه صنعتی ایران خودرو رسید. با توجه به اینکه مدت زمان اجرای این قرارداد 8 ماه است، مقرر شده تا از زمان ابلاغ قرارداد(16 آذرماه امسال) روزانه 180خودرو دوگانه سوز به بازار مصرف عرضه شود. ارزش این قرارداد برای تولید 45هزار خودرو برابر با19میلیون و 525 هزار دلار است که در سال نخست منجر به صرفه جویی بیش از 19میلیون دلار می شود و در سال های بعدی این رقم با رشدی 8 میلیون دلاری به سقف بیش از ۲۷ میلیون دلار می رسد. پیش بینی می شود به دنبال عرضه 45 هزار خودروی دوگانه سوز به مصرف کنندگان، طی 4 سال، 101 میلیون و 641 هزار دلار صرفه اقتصادی رقم بخورد. با تولید این تعداد خودروی دوگانه سوز در سال نخست، حدود 58 میلیون لیتر و در سال های بعدی 80 میلیون لیتر بنزین صرفه جویی می شود که درمجموع 4 سال، به رقمی حدود 300 میلیون لیتر می رسد؛ روندی که می تواند با توجه به افزایش مصرف بنزین در داخل، کشور را از تهدید واردات آن رها کند و صادرات فرآورده ها را استمرار بخشد.

 افزایش 30 درصدی سهم سی ان جی در سبد سوخت 

مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران از افزایش سهم سی ان جی در سبد سوخت خودروها به 30 درصد تا افق 1404 خبر داد. رضا کاظم نژاد با اشاره به اهمیت امضای قرارداد تولید 45 هزار خودرو دوگانه سوز تاکسی و وانت بین شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران و ایران خودرو اظهار کرد: این کار گام مهمی بود که در بخش تولید کارخانه ای خودروهای دوگانه سوز در دولت سیزدهم برای نخستین بار برداشته شد. وی با بیان اینکه هم اکنون سهم سی ان جی در سبد سوخت کشور21.2درصد معادل مصرف روزانه 22.4 میلیون مترمکعب است، تصریح کرد: مقرر شده است که این سهم 1404 این میزان در بخش حمل ونقل(خودروهای سبک) به 30درصد افزایش یابد. کاظم نژاد با اشاره به اینکه افزایش سهم سی ان جی در سبد سوخت خودرو مستلزم این است که قیمت سوخت اصلاح شود، اظهار کرد: مابه التفاوتی قیمت سی ان جی و بنزین، مشوقی برای طیف بازار مصرف و افزایش اقبال عمومی به منظور توسعه هرچه بیشتر این سوخت است. مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران با تاکید بر اینکه در این مسیر باید از فناوری های  روز و کارآمد استفاده شود، گفت: در بخش تبدیل کارگاهی خودروها این مهم که استفاده از لوازم و ملزومات نسل ۴ است، به زودی اتفاق خواهد افتاد.

    شرکت ملی حفاری ایران 

خریداری تجهیزات سرچاهی پرفشار از سازندگان ایرانی

مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران تأکید کرد: تجهیزات سرچاهی پرفشار کاربردی در صنعت نفت و حفاری از جمله تأسیسات سرچاهی با توان 15هزار پوند بر اینچ مربع از محل تولیدات داخلی تأمین می شود. حمیدرضا گلپایگانی همزمان با هفته پژوهش در بازدید از شرکت فناوری تجهیزات سرچاهی(وتکو) گفت: توانمندی و خودکفایی شرکت های ایرانی در ساخت انواع قطعات و تجهیزات از جمله شیرآلات پرفشار و دروازه ای و تاج چاه(کریسمس تری) 5 تا 15هزار پوند بر اینچ مربع بسیار قابل توجه و در شرایط تحریم و محدودیت ها تحسین برانگیزاست. وی با بیان اینکه تولیدات این شرکت در پروژه کلید در دست میدان نفتی آزادگان جنوبی کاربرد دارد، افزود: ساخت تأسیسات سرچاهی با توان 15هزار پوند بر اینچ مربع که برای نخستین بار در کشور از سوی شرکت وتکو در دست اجراست، زمینه ورود دوباره شرکت ملی حفاری ایران را به میدان های پرفشار، نظیر مارون خامی فراهم می آورد. گلپایگانی تصریح کرد: شرکت ملی حفاری ایران از بدو تأسیس تاکنون تلاش کرده است در همکاری اثربخش با سازندگان و صنعتگران داخلی تا جای ممکن از قطعات، تجهیزات و اقلام مورد نیاز تولید داخل در دستگاه های حفاری و تجهیزات مربوط به خدمات فنی و مهندسی استفاده کند. مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران گفت: هم افزایی میان متخصصان این شرکت با شرکت های سازنده تجهیزات صنعت نفت، زمینه رشد و روزآمدی این شرکت ها و کارآفرینی و اشتغال زایی را به دنبال داشته است. گلپایگانی با قدردانی از صنعتگران داخلی به ویژه متخصصان و کارکنان شرکت وتکو در زمینه تجهیزات سرچاهی ادامه داد: شرکت ملی حفاری ایران همسو با سیاست های اقتصاد مقاومتی، برنامه های گسترده ای در زمینه توسعه دانش فنی بومی، حمایت از سازندگان،منابع ساخت داخل و مراکز دانش بنیان درباره طراحی تجهیزات پیچیده، توجه به خلاقیت و نوآوری و... تدوین و اجرایی کرده است. شرکت فناوری تجهیزات سرچاهی(وتکو) از شرکت های زیرمجموعه صندوق بازنشستگی صنعت نفت است که در زمینه طراحی، ساخت و نصب تجهیزات سرچاهی فعالیت می کند.

   شرکت نفت مناطق مرکزی ایران

 پیشرفت 68 درصدی در لرزه نگاری میدان های تنگ بیجار و دلاوران

مدیر امور فنی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران گفت: پروژه لرزه نگاری سه بعدی میدان های تنگ بیجار و دلاوران با پیشرفت 68 درصدی در غرب کشور از سوی این شرکت با مشارکت یک شرکت داخلی در حال اجراست. غلامرضا نصیرایی گفت: این پروژه در قالب طرح توسعه میدان های تنگ بیجار و دلاوران که تحت سرپرستی این شرکت قرار دارد، اجرا می شود. وی افزود:عملیات برداشت داده های لرزه نگاری میدان های تنگ بیجار و دلاوران به مساحت یک هزار و 500 کیلومترمربع و با 73هزار نقطه چشمه لرزه ای در حال اجراست و پیش بینی می شود عملیات برداشت داده ها در این پروژه مهرماه 1401پایان یابد. مدیر امور فنی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران ادامه داد: این پروژه همچنین شامل 570 کیلومتر خط لرزه نگاری دوبعدی با 8 هزار و 200 نقطه چشمه لرزه ای روی میدان های باباقیر و بانکول طراحی شده که برداشت، پردازش و تفسیر داده های آن پایان یافته است. نصیرایی اظهار کرد: با توجه به شرایط اقلیمی، کوهستانی و سخت گذر بودن منطقه، همچنین واقع شدن بخشی از این پروژه در مناطق مرزی، عملیات برداشت داده های لرزه نگاری با استفاده از خدمات پروازی بالگرد و پاکسازی مناطق آلوده به مین باقیمانده از زمان جنگ تحمیلی در حال انجام است. وی هدف از اجرای این عملیات را مطالعه ساختار زمین شناسی، بررسی و رفع ابهام های ساختمانی و مخزنی میدان های تنگ بیجار و دلاوران، همچنین چگونگی توسعه میدان دلاوران عنوان کرد. مدیر امور فنی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران گفت: همزمان با برداشت داده های لرزه نگاری در میدان های تنگ بیجار و دلاوران، پردازش و تفسیر اولیه اطلاعات لرزه نگاری به منظور بررسی کیفیت داده های برداشت شده، تعیین تکلیف سریع تر برخی ابهام های اساسی، مشخص شدن موقعیت چاه های میدان های باباقیر و بانکول در بخش لرزه نگاری دوبعدی این پروژه و ارزیابی میدان دلاوران است که برداشت داده های آن به تازگی پایان یافته است.

نصیرایی یادآور شد: با اجرای پروژه های لرزه نگاری دوبعدی و سه بعدی در حوزه فعالیت شرکت نفت مناطق مرکزی در غرب کشور، افزون بر ایجاد فرصت اشتغال برای بیش از یک هزار و100 نفر، فعالیت های عام المنفعه ای نیزدرقالب مسئولیت های اجتماعی انجام شده است. وی گفت: در پروژه لرزه نگاری میدان های تنگ بیجار و دلاوران، کریدورهای طراحی شده در منطقه ای به وسعت یک هزار و 600 هکتار از مناطق مرزی آلوده به مین و مهمات عمل نشده از زمان جنگ تحمیلی، به صورت مکانیزه و دستی پاکسازی شده است.

بصیرت و آگاهی در سیره حضرت فاطمه زهرا(س)

گرچه دوران حیات ریحانه محمدی پس از ارتحال پیامبر اکرم(ص) بسیار کوتاه بود، اما خط مشی سیاسی آن حضرت در طول حیات نشان می دهد که در سیره خود با تعابیری حکیمانه همگان را به بصیرت، آگاهی، شناخت فتنه ها و گرفتار نشدن در دام دشمنان دین دعوت می فرمودند. در مطلب پیش رو کوشش می کنیم تا ابعادی از این بصیرت و آگاهی عمیق حضرت فاطمه(س) را واکاوی کنیم.

 دفاع از حریم امامت و ولایت

حضرت فاطمه(س) در راه اثبات امامت و تبیین اصل ولایت از هیچ کوششی فروگذار نکرد و به منظور تحقق این هدف الهی سعی کرد با بیان خطبه های غرا و استفاده از منطق و استدلال، وصیت جانشینان پیامبر(ص)را به اثبات برساند و مردم را با جایگاه رفیع امامت آشنا فرماید. زهرای مرضیه(س) عنایت ویژه ای به موضوع دفاع از امامت و ولایت حضرت علی(ع) داشت و به عنوان یک وظیفه اجتماعی در قالب های مختلف، بر آن اهتمام و جدیت می ورزید. صدیقه طاهره(س) حرکت و هدایت انسان ها را بدون امام، سکون و زمامداری باطل نااهلان را باعث دور ماندن مردم از مسیر «صراط مستقیم» می دانست. ایشان کتاب فضائل علی(ع) را در پنج محور بنیادین گشود تا فردا و فرداها همگان با مطالعه گفتار گران سنگ وی به حقایق هستی پی ببرند و راه را از بیراهه ها تشخیص دهند. در فصل نخست، حضرت علی(ع) را در برابر خداوند عبدی مخلص معرفی کرد که بسیاری از شب ها از شوق عبادت و ترس فراوان بر روی خاک نخلستان مدهوش می شد. در فصل دوم، او را نسبت به رسول خدا سنجید و فرمود: حضرت علی(ع) بهترین جانشین پیامبر(ص) و دوست بی نظیر رسول خداست. در فصل سوم، سخن از امامت و ولایت امیرمؤمنان(ع) به میان آورد و او را امامی ربانی و الهی معرفی کرد که فقط و فقط او لیاقت رهبری امت اسلام را دارد. وی مولای متقیان را نخستین مسلمان و دین باور می دانست، از این رو، وظیفه ای سنگین و خطیر برای خویش نسبت به امام(ع) برمی شمرد و آن توصیف صفات و برکات بی پایان همسرش تا واپسین لحظات زندگی بود. در فصل چهارم، هدایت و رهبری امام علی(ع) را چنان تأثیرگذار می دید که برای تحقق امامت و خلافت آن بزرگوار خود را آماده فداکاری کرد. در فصل پنجم، مقام بلند شیعیان حضرت علی(ع) را بیان و با بصیرت و اعتقاد قلبی، سخن پدر را بازگو کرد و امام علی(ع) و شیعیان او را اهل بهشت دانست.

 تبیین معارف الهی

از مهم ترین رسالت های آن حضرت در جامعه آن روز، تبیین آگاهانه معارف الهی بود. عبدالله بن مسعود از صحابه پیامبر اکرم(ص) می گوید: «مردی نزد حضرت فاطمه(س) آمد و گفت: آیا رسول خدا(ص) چیزی نزد شما گذاشته است که من از آن بهره مند شوم؟ آن حضرت به خدمتگزار منزل فرمود که برود و دستمالی ابریشمی را بیاورد. او هرچه به دنبال آن گشت، پیدا نکرد. حضرت زهرا(س) فرمود: حتماً آن را پیدا کن. خدمتگزار پس از جست وجو آن را پیدا کرد. در آن صحیفه ای وجود داشت که بر آن چنین نوشته شده بود: پیامبر اکرم(ص) فرمودند کسی که همسایه اش از شر او در امان نباشد، مؤمن نیست. کسی که به خدا و روز قیامت ایمان دارد یا سخن نیکو بگوید یا سکوت کند؛ زیرا خداوند انسان های بردبار و نیکوکار را دوست دارد. همانا حیا از ایمان است و ایمان در بهشت جای دارد و ناسزاگویی نشانه بی حیایی است و آدم بی حیا در آتش است».

 بیان فضائل امیرالمومنین(ع)

 کوثر آفرینش در سیره انسان ساز خود در موارد لازم سابقه طولانی و فضایل بی شمار اولین فروغ امامت را به مردم گوشزد می کرد و با تمام وجود معتقد و معترف به فضایل حضرت علی(ع) بود. روزی نبی مکرم اسلام(ص)در یک جلسه خانوادگی به ارزش های حضرت علی(ع) اشاره کرد و شدت محبت و ارادت قلبی خود را نسبت به دامادش برای دختر خویش فاطمه(س) اظهار فرمود. صدیقه کبری(س) فرمود: «سوگند به خدایی که تو را به رسالت برگزید و تو را هدایت و به وسیله تو امت اسلامی را هدایت کرد، من به ارزش ها و فضایل همسرم علی(ع) معترف و معتقد بوده ام». آن بانوی پاکدامن و گرامی در بخشی از خطبه معروف خود در مسجد مدینه درباره سابقه درخشان امام علی(ع) می فرماید: «پس از بعثت رسول خدا(ص)هرگاه مشرکان آتش جنگ برافروختند، خداوند آن را خاموش کرد و هرگاه شیطان سر برداشت یا مشرکی حمله کرد، رسول خدا(ص)، برادرش علی(ع) را در کام سختی ها و شعله ها انداخت و آن امام بر جای نمی نشست، مگر اینکه مخالفان را شکست می داد. او رنج ها را برای خدا تحمل و در راه تحقق امر الهی تلاش کرد و از سرزنش کننده بیم به خود راه نداد؛ در حالی که مردم در رفاه و آسایش زندگی آرمیده بودند».

 اعتراض به سکوت مردم

دخت گرامی رسول خدا(ص) می دید که با خروج رهبری از محور خود چه بسا ممکن است امور مهم دیگر نیز دچار این آفت شوند و هر نوع سکوتی در واقع مهر تأییدی بر کارهای نارواست، از این رو در مواردی مخالفت خود را با اعتراض و انتقاد و شکوه به اثبات می رساند. بخش هایی از خطبه بانوی نمونه اسلام در مسجد مدینه گواهی گویا و شاهدی زنده بر این مطلب است. زهرای اطهر(س) با دلی پرخون از حوادث ناگوار پیش آمده، با زبان شکوه و اعتراض خطاب به انصار فرمود: «ای انجمن بزرگان! ای بازوان ملت! ای حافظان اسلام! این غفلت و سستی در مورد حق من چیست؟ چرا در برابر دادخواهی من سهل انگاری می کنید؟»

افشای ظلم و خیانت

از همان لحظه های اول اعلام امامت امیرالمؤمنین(ع) در غدیر خم و تحقق بیعت عمومی برای ولایت، حضرت زهرا(س) از پیمان شکنی و دورویی مخالفان غدیر آگاهی کامل داشت. در اوج فتنه ها افشاگری عالمانه حضرت زهرا(س) بود که مانند تیغ، بندبند دام های گسترده دشمن را برید و با افشای چهره زشت جریان فتنه، مردم را از افتادن در دام گمراهی مصون داشت. پس از ستم دنیاپرستان و سکوت و بی تفاوتی خودپرستان و ایجاد انحراف در امت اسلامی، حضرت زهرا(س) به افشای خیانت خیانتکاران پرداخت و وجدان های خفته آنان را با شلاق ملامت بیدار کرد و خطاب به آنان فرمود: «وای بر شما، چه زود به خدا و پیامبرش درباره ما اهل بیت(ع) خیانت کردید، در صورتی که رسول گرامی اسلام(ص) به شما سفارش فرمود از ما پیروی کنید. ای گروه مهاجرین و انصار، خدا و دختر پیامبرتان را یاری کنید. شما با رسول خدا(ص) بیعت کردید که همان گونه که از خود و فرزندان خودتان دفاع می کنید، از پیامبر و فرزندانش هم دفاع کنید. پس بر بیعت خود با رسول خدا(ص) استوار بمانید».

 پاسخ به مسائل

از وظایف مهمی که پیشوایان معصوم(ع) به عهده داشتند، تلاش و کوشش و استفاده از دانش گسترده خویش در راه بالا بردن فرهنگ جامعه و دفع شبهات و پاسخ به مسائل بود. حضرت زهرا(س) در این زمینه با تمام توان، مسئولیت بزرگ خود را انجام و از موضوعات ساده گرفته تا پیچیده ترین مسائل را پاسخ می داد. نقل می شود که روزی بانویی خدمت آن حضرت زهرا(س) رسید و گفت: «مادر پیر و ناتوانی دارم که در نماز بسیار اشتباه می کند. مرا فرستاده است تا از شما بپرسم که چگونه نماز بخواند؟ حضرت فرمود: هر چه می خواهی بپرس. آن زن سؤالات خود را مطرح کرد تا به ده سؤال رسید و فاطمه(س) با روی گشاده جواب می داد. زن از پرسش زیاد خود شرمنده شد و گفت: شما را بیش از این زحمت نمی دهم. حضرت زهرا(س) فرمود: باز هم بپرس. آنگاه برای تقویت روحیه وی، پاداش ارزشمند کسانی را که به مردم معارف دینی را می آموزند بیان فرمود، سپس ادامه داد: از رسول خدا(ص) شنیدم که در روز قیامت دانشمندان اسلام در پیشگاه الهی حاضر می شوند و به اندازه علم و تلاشی که در راه آموزش و هدایت مردم به کار گرفته اند، از خدای خویش پاداش دریافت می کنند».

دشمن شناسی

صدیقه کبری(س) نخستین معیار دشمن شناسی را دشمنی و مخالفت با اهل بیت رسول خدا(ص) معرفی می کند و با صراحت بسیار می فرماید: «هر کس با ما دشمنی کند با خداوند ستیز کرده است و آن کسی که با ما مخالفت کند با پروردگار رودررو شده است و بر مخالف ما عذاب دردناک و مجازات شدید الهی در دنیا و آخرت واجب می گردد». زهرای اطهر(س) با ارائه تدبیری خردمندانه، عرصه ستم ستیزی و میدان مبارزه با دشمن را فراتر از زمان و مکان گسترش داد تا تمام افراد از ارزش دوستی های الهی و زشتی دشمنی های شیطانی تا روز رستاخیز آگاهی یابند؛ از این رو در وصیتش به امیرمؤمنان(ع) فرمود: «وصیت می کنم که هیچ یک از آنان که به من ظلم و حق مرا غصب کردند، نباید در تشییع جنازه من شرکت کنند، زیرا آنان دشمن من و دشمن رسول خدا(ص)هستند. اجازه مده فردی از آنان و پیروانشان بر من نماز بخوانند و مرا شبانه و آن هنگام که چشم ها آرام گرفته و دیده ها به خواب فرورفته اند، دفن کن». این وصیت، ضربه سهمگینی بر پیکر دشمنان امامت و ولایت وارد ساخت؛ ضربه ای که تا قیام قیامت استمرار خواهد داشت و سندی زنده و ماندگار بر محکومیت حکومت خلفا و غیرعادلانه بودن آن از منظر زهرای مرضیه(س) به شمار می آید.

بازخوانی پیام رهبر معظم انقلاب به مناسبت میلاد حضرت مسیح(ع)

آن کلمه خدا در دوران گمراهی و جهل و بی عدالتی و بی اعتنایی به ارزش انسان ، پرچم هدایت و نجات انسان ها را بر دوش گرفت و با قدرت های ستمگر زر و زور به ستیزه برخاست و به بسط عدل و رحمت و توحید همت گماشت . امروز مؤمنان به آن پیامبر بزرگ یعنی مسیحیان و مسلمانان برای استقرار نظم شایسته جهانی باید به تعالیم و راه پیامبران روی آورند و فضایل انسانی را طبق آموزش آن معلمان بشریت گسترش دهند. قدرت های ستمگر عالم به خصوص در صد سال اخیر برخلاف معنویت و ارزش های والای انسانی در زندگی جوامع بشری پای فشرده اند و نتیجه آن گسترش فسادهای اخلاقی و اعتیاد و بی بندوباری و ویرانی بنیان خانواده و نیز رشد استثمار و افزایش فاصله ی میان ملت های فقیر و غنی و دوری روزافزون از عدالت اجتماعی و بی اعتنایی به کرامت انسان و تولید سلاح های مرگبار و افزایش کشتارهای دسته جمعی گردیده است . علم نیز مانند انسان، قربانی حذف معنویت و بی اعتنایی به ارزش های دینی شده است . اگر حضرت مسیح (ع) امروز در میان ما می بود لحظه ای را برای مبارزه با سردمداران ظلم و استکبار جهانی از دست نمی داد و گرسنگی و سرگردانی میلیاردها انسانی را که به وسیله قدرت های بزرگ ، استثمار و به جنگ و فساد و ستیزه خویی سوق داده می شوند تحمل نمی کرد. اینجانب امیدوارم که با بیداری جوامع بشری و تلاش صادقانه پرچمداران معرفت دینی و برانگیخته شدن وجدان های خفته ، بشریت ؛ قرن روی آوردن به معنویت و ارزش های دینی را در پیش داشته باشد و جهان ، چنان که محو حکومت های مارکسیستی را به چشم دید فروریختن همه بنیان های استکباری و ظالمانه را شاهد باشد.

بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در تاریخ 7/۱۰/1370

نگاهی به تاریخ نظام قراردادهای نفتی در خاورمیانه (بخش دوم و پایانی)

از جزیره مروارید تا ماجرای 50-50

مشعل          از زمانی که پای نفت به منطقه خاورمیانه باز شد، نزدیک به 115 سال می گذرد؛ اما این گذران عمر نفت در منطقه، به این راحتی ها هم طی نشده است. نفت در این منطقه پرماجرا و پرمساله، ابعاد حقوقی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بسیار زیادی داشته که بررسی تاریخی هر کدام از آنها به بیش از صدها جلد کتاب و مقاله خواهد رسید. در مطلب پیش رو که اکنون بخش دوم و پایانی آن را می خوانید، خلاصه وار، ابعاد حقوقی -  اقتصادی قراردادها و امتیازهای نفتی غربی ها را در تاریخ خاورمیانه دنبال می کنیم و ردپای سیاه نفت را مورد واکاوی و دقت قرار می دهیم.

در سال های پایانی قرن 18، ناپلئون مصر را اشغال کرد و جهان اسلام را در بهت و حیرت برد. غربی ها با اشغال کشورهای مسلمان، یک راهبرد مشخص داشتند؛ استفاده از منابع و مواهب سرزمین های اسلامی برای رسیدن به منافع خودشان. خیلی طول نکشید که استعمار غربی، چهره خودش را نشان داد. همه چیز وقتی به نهایت عیان شد که پای نفت به میان آمد. استعمارگران نفت را از سرزمین های خاورمیانه بیرون کشیدند و روزگار این کشورها را تیره وتار و شب های تار و سرد مردم خود را با استفاده از نفت این کشورها روشن و گرم کردند.

  جزیره مروارید

پس از ماجرای نفت عراق، نفت خلیج فارس و جزایر آن نیز زیر تیغ برنده غربی ها بود. بعد از جنگ جهانی اول، دیگر کسی نمی توانست جلودار متفقین باشد، بخصوص که آمریکا هم به عنوان یک سهم خواه بزرگ، چشمانش به دنبال نفت خاورمیانه بود. نوبت به بحرین رسید؛ جزیره ای کوچک و ثروتمند که ده ها قرن، خاک سرزمین ایران محسوب می شد. بحرینی ها سال 1930 میلادی، امتیازدهی را شروع کردند. آنها هم در ابتدا مانند عراقی ها، پول سهم مالکانه شان را به روپیه می گرفتند، بدون هیچ پشتوانه ای از طلا. برنارد مومر در کتاب «نفت و حاکمیت ملی» در این باره نوشته است: «سال 1930 بحرین یک امتیاز نفتی را به شرکت نفت بحرین که صددرصد آن متعلق به استاندارد اویل بود، اعطا کرد. پرداخت بهره مالکانه ثابت و نیز مالیات های عمومی به میزان تقریبی 4شیلینگ و 6 پنس در هر تن، در قرارداد مربوطه پیش بینی شده بود؛ اما پرداخت ها به روپیه هند صورت می گرفت و پشتوانه طلا برای آن در نظر گرفته نشد.» عربستان در آن زمان، استقلال بیشتری نسبت به سایر کشورهای حوزه خلیج فارس داشت و توانست از امتیازهای نفتی بحرین هم سود خوبی به دست آورد. با کشمکش های بسیار زیادی که در سال 1933 پیش آمد، بالاخره پرداخت حق مالکانه از روپیه به شیلینگ تبدیل شد. برنارد مومر در کتاب «نفت و حاکمیت ملی» در این باره آورده است: «شرکت استانکال مجبور شد با شرکت نفت عراق به رقابت بپردازد؛ اگرچه در نهایت این امتیاز در سال 1933 میلادی به استانکل رسید که شرکت نفت کالیفرنیای عربی استاندارد(کاسوک) را به وجود آورد؛ اما چاره ای نداشت جز اینکه به پرداخت بهره مالکانه ثابت به صورت شیلینگ انگلستان به جای روپیه هند، تن دهد. علاوه بر این، نحوه پرداخت جدید از پشتوانه طلا هم برخوردار بود و به دلیل خوش اقبالی عربستان سعودی، با پرداخت 4 شیلینگ در هر تن قبل از کاهش ارزش پوند انگلستان، موافقت شد ه بود.»

امتیازهای کویت و قطر 

بین شرکت های غربی، رقابت های بسیار زیادی وجود داشت و طبق منطق استعماری، هر کدام می کوشیدند تا جیبشان را از نفت خلیج فارس پر کنند. دو لقمه حاضر و آماده دیگر برای غربی ها وجود داشت. کویت و قطر می توانستند منابع درآمد و انرژی خوبی برای آنها باشند و کلکسیون بهره برداری از نفت کشورهای خلیج فارس را تکمیل کنند. برنارد مومر در کتاب «نفت و حاکمیت ملی» در این باره آورده است: « ابتدای سال های 1930 میلادی، بین شرکت نفت «انگلو پرشین» و شرکت «گلف اویل» رقابتی در گرفت که تقریبا به نفع کویت تمام شد؛ اما قبل از آن، هر دو توافق کردند که شرکتی مشترک به نام شرکت نفت کویت ایجاد کنند که در آن، هر کدام 50 درصد سهام داشته باشند و گذشته از این، درباره شرایط پیشنهادی به دولت کویت هم بین خودشان به توافق دست یافته بودند. در قطر، شرکت نفت عراق، تنها متقاضی برای اجرای عملیات نفتی بود؛ البته ناگفته نماند که در سال 1929 میلادی، شرکت نفت ترکیه به شرکت نفت عراق تغییر نام داده بود. امتیاز نفتی مربوطه نیز در سال 1935 به شرکت زیرمجموعه آن و به نام شرکت نفت قطر واگذار شد. در قطر و کویت، پرداخت رانت زمین و مالیات ها، مشابه همان روش معمول در بحرین بود و به روپیه هند پرداخت می شد که تقریبا برابر با 4شیلینگ و 6 پنس در هر تن بود، از پشتوانه طلا نیز برخوردار بود و تورم و کاهش ارزش روپیه هندی هم بر میزان قابل پرداخت تاثیر می گذاشت. در هر حال، با وجود موفقیت آمیز بودن عملیات اکتشاف نفتی در کویت و قطر، به دلیل بروز جنگ جهانی دوم، تولید نفت در آنها به تاخیر افتاد.»

عربستان و ماجرای 50-50

جنگ جهانی دوم به پایان رسیده بود، کشور ونزوئلا با خاورمیانه ارتباط گرفته بود و روابطشان هر روز و هر ماه و هر سال بیشتر می شد. این مسأله به چند دلیل رخ داد؛ اول اینکه همان ابرشرکت هایی که در ونزوئلا کار نفتی می کردند، در خاورمیانه نیز مشغول به فعالیت بودند. دوم اینکه آمریکایی ها خیلی بیشتر در هر دو منطقه حضور داشتند و سوم اینکه هیات هایی از ونزوئلا از سال 1949 به خاورمیانه آمد و رفت جدی و موثر داشتند. نفت هم پس از جنگ جهانی دوم قیمت بیشتری پیدا کرد و تقریبا هوش و حواس و توان کشورهای استعمار شده هم بیشتر شده بود. ونزوئلایی ها که توانسته بودند سود مالکانه شان را به ضرب و زور به 50 درصد برسانند، اثر خودشان را در خاورمیانه گذاشتند و نخستین کشوری که وارد چنین فضایی از سود مالکانه شد، عربستان سعودی بود. برنارد مومر در کتاب «نفت و حاکمیت ملی» در این باره آورده است:«در سال 1948 میلادی، 4 شیلینگ در هر تن، معادل 21/0 دلار در هر بشکه نفت بود. به درخواست دولت عربستان سعودی که به افزایش قیمت نفت اشاره داشت، شرکت آرامکو با افزایش فوری 32/0 دلار در هر بشکه، موافقت کرد  و  با افزایش مورد انتظار نرخ بهره مالکانه، امتیاز شرکت نفت عراق از 4 به 6 شیلینگ افزایش یافت. با وجود این افزایش، آرامکو در سال 1949، به دولت عربستان سعودی 38 میلیون دلار اجاره بهای زمین پرداخت و به عنوان مالیات بر درآمد، 43 میلیون دلار هم به خزانه داری آمریکا واریز کرد. این وضعیت بسیار عجیب بود و با توجه به اینکه مالیات بر درآمد شرکت های آمریکایی رو به افزایش بود و از 38 درصد سال 1949 به 42 درصد سال 1950 و در نهایت به 52 درصد در سال 1952 رسید، شرایط رو به وخامت گذاشت. از جنبه تولید نفت خام نیز با توجه به ضریب تهی شدن ذخایر، نرخ های مربوط عبارت بود از 55/27، 45/30، 7/37 درصد؛ اما به دلیل قانون مرتبط با پرداخت مالیات مضاعف در آمریکا، راه حل ساده ای برای حل وفصل این معضل پدیدار شد. به تبع آن، آرامکو با دولت عربستان سعودی برای رسیدن به راه حلی جدید در مورد بهره مالکانه وارد مذاکره شد تا در مورد تولید حوزه های درون خشکی، بهره مالکانه ای معادل 21/0 دلار در هر بشکه و در مورد تولید حوزه های برون خشکی، 26/0 دلار در هر بشکه را پرداخت کند. پس از آن، به کمک کارشناسان امور مالیاتی آمریکا، قانون مالیات بر درآمدی با نرخ 20 درصد طراحی شد. قانون دیگری نیز به وجود آمد که با هدف تامین تسهیم سود به نسبت 50 - 50، زمینه ساز پرداخت اضافه مالیاتی به میزان 50 درصد را فراهم کرد. بالاخره اینکه، همین بند مرتبط با تسهیم سود به نسبت 50 - 50، به بخشی از قرارداد امتیازی، آن هم به صورت موافقتنامه ای مکمل تبدیل شد که از سال 1950 قابلیت اجرایی پیدا می کرد.»

منبع:  کتاب «نفت و حاکمیت ملی»، نوشته برنارد مومر با ترجمه علیرضا حمیدی یونسی

هنر ایران و ایرانیان را بشناسیم (بخش دوم)

پروازی  زیبا  با  رنگ ها و شکل ها

ایران، مرکز و ماوای بسیاری از هنرهای درخشان است که هم در جهان اسلام و خاورمیانه و هم در سطوح متعدد بین المللی چشمگیر و چشم نواز بوده اند؛ اگرچه لزومی ندارد همه هنرمند باشند؛ اما بد نیست یک ایرانی، دست کم با مهم ترین هنرهای سرزمین خود آشنایی داشته باشد. این آشنایی در زندگی همه ما به کار می آید؛ در طراحی خانه، چیدمان محل کار و زندگی، خریدها و در زیست بوم و سبک زندگی مان تاثیر بسیار خوبی خواهد گذاشت. در سری مطالب پیش رو که اکنون بخش دوم آن را می خوانید، بسیار مختصر به مهم ترین هنرهای ایران پرداخته ایم:

مشبک کاری

اگر سری به خانه های قدیمی و دیدنی ایرانی در شهرهایی چون کاشان، تبریز، شیراز، یزد و... زده باشید، پنجره های زیبایی را دیده اید که نورهای زرد، سبز، آبی و قرمز را به داخل اتاق ها و محیط های مختلف آن خانه ها می تابانند. فعلا با شیشه ها کاری نداریم؛ اما خوب که دقت کنید، می بینید که پنجره ها حالت خاصی دارند و شبکه شبکه شده اند. نوع خاص چیدمان این پنجره ها و اشکال مختلف اینگونه را هنر «مشبک کاری» نامیده اند. دیدن هنر مشبک کاری، حتما به شما هم حس خوبی داده است، تلفیقی از آرامش و اطمینان؛ البته تاکید می کنیم که مشبک کاری فقط روی چوب انجام نمی شود؛ بلکه روی انواع فلزها نیز هنر مشبک کاری می تواند خودنمایی کند. فهم هندسی از اشیا و فضای هنری، گام اصلی پیشرفت در این هنر ایرانی به شمار می رود. چوب های مورد استفاده در هنر مشبک کاری عبارتند از: ساج، چنار و گردو؛ البته این را فراموش نکنید که از این هنر نه فقط در خانه های قدیمی و سنتی؛ بلکه با اندکی خلاقیت در خانه های کوچک امروز و حتی آپارتمان ها هم بخوبی می توان از آن استفاده و محیط را دلپذیرتر کرد. پیشنهاد جدی ما این است که حتما سری به منابع معتبر بزنید و درباره مشبک کاری بخصوص از نوع چوبی آن بیشتر اطلاعات جمع کنید، مطمئن باشید که عاشق این هنر خواهید شد.

سفالگری

 خیلی ها معتقدند که این هنر، قدیمی ترین و باستانی ترین هنر دست ساز بشر است که این اعتقاد خیلی هم بیراه نیست. این هنر، قدمتی دیرینه دارد و نمی توان گفت که چه قومی یا ملتی به این هنر دست یافته است. هنوز هم هرچند یکبار، از یک جای این کره خاکی، سفال هایی عجیب وغریب و زیبا بیرون می آید و کشف می شود. لازم است تاکید کنیم که سفال: «به اشیای ساخته شده از گل پخته، گفته می شود و سفالینه همان سفال ساخته شده است.» سفال در واقع سه عنصر، خاک، آب و آتش را توامان در خودش دارد؛ اگرچه هر تمدن و فرهنگی در این کره خاکی، سفال خاص خودش را با شکل ها و ترکیب های منحصربه فرد دارد؛ اما ریشه هنر سفالگری نیز در فلات ایران بسیار طولانی و قدیمی است. یکی از منابع معتبر در این باره آورده است: «فلات ایران، یکی از مهم ترین مناطق آسیای غربی است که در پیدایش و گسترش صنعت سفالگری نقش داشته است. اشیای سفالی بسیاری در کاوش های باستان شناسی ایران زمین به دست آمده که به 8 تا 10 هزار سال پیش از میلاد مربوط می شود. برخی باستان شناسان، آغاز سفالگری را از ایران می دانند که با توجه به آثار کشف شده از سفالینه های مربوط به 8 هزار سال پیش از میلاد در البرز مرکزی و کوهستان های بختیاری، این نتیجه گیری حاصل شده است. مشخصه اصلی سفالگری در فلات ایران، سفال قرمزرنگ و منقش به نقش های زیبا و بی بدیل است. این نوع سفال به طور کامل دست ساز بوده و از خمیری مخلوط با خاک رس، پودر شن و گیاه خرد شده ساخته شده است. عمده منطقه ای که این نوع سفال در آن یافت شده، منطقه چشمه علی، اسماعیل آباد، تپه زاغه، تپه شهریار، حصار و تپه سیلک است.» دنیای زیبای سفال ایرانی را دنبال کنید، یقینا از وجود چنین هنری در ایران بسیار لذت خواهید برد.

میناکاری

 در بازارهای سنتی شهرهای مختلف ایران و البته گاه در آخرین مغازه های یک بازارچه کوچک در فرودگاه های کشور، ظروفی را که عموما رنگ آبی فیروزه ای دارند، دیده اید. ظرف هایی کوچک و بزرگ و در اشکال و اندازه های مختلف که با دیدن آنها آرامش عجیبی به آدم دست می دهد و چشم از تماشای آنها سیر نمی شود. چنین هنری را «میناکاری» می نامند. بهترین و ماندگارترین میناکاری ها روی طلا و نقره است؛ اما میناکاری که عموما می بینیم و در دسترس هستند، روی سفال یا مس انجام می شوند؛ اما چرا میناکاری و منظور از کلمه «مینا» چیست؛ مینا در کلمه میناکاری، دقیقا به معنای آسمان آبی است. بیجا نیست که رنگ آبی غالب در تمامی میناکاری ها، آسمان را به یاد می آورد و حس دلنشین و مطبوعی به انسان منتقل می کند. میناکاری در دوران مختلف تاریخ و تمدن ایران، رونق خاصی داشته؛ اما با ظهور قاجارها و سقوط هنر، میناکاری نیز به سرقلیان و چپق محدود شد و کم کم به ورطه فراموشی و نابودی گرایید. تا اینکه در دوران معاصر شکرالله صنیع زاده، هنرمند برجسته ایرانی این هنر را احیا کرد و روح تازه ای به آن دمید. پیشنهاد می کنیم نام های زیر را دنبال کنید تا به دنیای زیبا و آبی رنگ میناکاری بروید. غلامحسین فیض اللهی، حسین هنردوست، مهدی غفاریان، برادران نعمت اللهی، محمدعلی فرشید، ابراهیم زرقونی و فرزندان شکرالله صنیع زاده.

شیشه گری

هنر شیشه گری، در واقع هنری است که در آن به شیشه به طور خلاقانه ای شکل و رنگ می دهند. شیشه گری به دو روش فوتی و پرسی انجام می شود و هنرمند شیشه گر در روش نخست با دمیدن در لوله ای بلند که انتهای آن شیشه ای با حرارت قرار دارد، شیشه گری می کند. در روش دوم شیشه گر، شیشه را در قالب هایی قرار می دهد و آن را تحت فشار می گذارد و جزییاتی را به آن اضافه می کند. همه شواهد و قرائن نشان می دهد که ایرانیان از دوران هخامنشی، هنر شیشه گری را دنبال می کردند و در دوران ساسانی آن را به اوج رساندند. این هنر ایرانی در دوران صفوی رشد بسیاری کرد و در منطقه و سطح بین المللی آن زمان خریداران زیادی داشت؛ اما رنگ های شیشه گری، فوت وفن خاصی دارد. رنگ های زیبای پنهان و رازگونه شیشه ها به این شکل به دست می آیند: اکسید آهن: از ترکیب رنگ های سبز روشن و سبز تیره به دست می آید که با افزودن اکسید کبالت به آن، آبی خیلی کمرنگ به وجود می آید. اکسید کرم: رنگ سبز، زرد یا سبزآبی خواهد داد. اکسید مس: معمولا رنگ سبز یا سبز آبی به دست می دهد و در بعضی حالات نیز رنگ قرمز ایجاد می کند. در واقع با افزودن این مواد به شیشه است که رنگ های چشم نواز شیشه گری جلوه می کنند. اگر هنر شیشه گری را از منابع درست و دقیق دنبال کنید، به شما قول می دهیم که تحت تاثیر زیبایی این هنر قرار بگیرید.

گپ و گفتی با همکار بازنشسته روابط عمومی گاز

برای اولین بار شرکت ملی گاز  را  به نمایشگاه های خارجی بردم

مشعل     نخستین کسی است که شرکت ملی گاز ایران را به نمایشگاه ها و همایش های خارجی برده است. جدی و منضبط است و به جزییات بسیار دقت دارد. 30 سال در روابط عمومی شرکت ملی گاز ایران کار کرده و برای سال های متمادی، رئیس واحد نمایشگاه، همایش ها و انتشارات روابط عمومی بوده و دو سال و نیم است که بازنشسته شده است. همین دلایل کافی بود تا با سیدمحمد طباطبایی، گپ و گفتی داشته باشیم و درباره خاطرات، چالش ها و شرایط کاری اش بپرسیم. در ادامه گفت وگوی ما را با این پیشکسوت خانواده بزرگ صنعت نفت می خوانید:

  چه زمانی وارد صنعت نفت شدید و به چه کاری مشغول بودید؟

متولد شهریور 1338 در تهران هستم. تحصیلاتم دیپلم است و سال 1365 به عنوان کمک ملوان وارد صنعت نفت شدم؛ البته بنا به شرایط خاصی که پیش آمد، چند ماه بعد موافقت وزیر وقت را گرفتم و به شرکت ملی گاز ایران منتقل شدم. از آن زمان تا پایان سال 1398 در روابط عمومی مشغول به کار بودم. از سال 1371 تا پایان دوران خدمتم نیز در سمت رئیس نمایشگاه، همایش ها و انتشارات روابط عمومی شرکت ملی گاز ایران فعالیت داشتم.

   پس سال ها نمایشگاه و همایش برگزار کردید؟

به پشتوانه همت و راهنمایی اکبر امتی، رئیس روابط عمومی وقت گاز که فردی توانا و قدرتمند در کار روابط عمومی صنعت نفت بود، من برای اولین بار شرکت گاز را به نمایشگاه های خارجی بردم و نزدیک به 20 سال این کار را انجام دادم. شرکت ملی گاز ایران، اولین شرکتی بود که در نمایشگاه خارجی سال 1372 با عنوان نمایشگاه نفت و گاز قزاقستان در آلماتی حضور داشت. سال های بعد و به طور متوسط سالی 2-3 نمایشگاه و همایش خارجی از سوی بنده و واحد مربوط برگزار شد. شرکت ملی گاز ایران را در عرصه های بین المللی از مسکو تا قطر و از تاجیکستان تا کشورهای اروپایی همراهی کردم. البته در برخی از نمایشگاه ها و همایش ها نیز شرکت ملی گاز به تنهایی حضور داشت.

   در سال های برگزاری همایش خارجی با چه چالش هایی مواجه شدید؟

چالش های حضور شرکت ملی گاز ایران در همایش ها و نمایشگاه های خارجی بسیار زیاد بوده و باید تاکید کنم که این کار، نیازمند یک هماهنگی خیلی دقیق و سخت است. هماهنگی و ارتباط با مدیران، تهیه بروشورها، فیلم ها و کلیپ ها و اساسا اینکه یک متن انگلیسی باشد یا فارسی یا نیاز است که به زبان کشور مهمان تهیه شود، چه وسایل و هدایایی باید با خود ببریم، نوع پذیرایی به چه صورت باشد و چه بخش هایی از آن را از ایران ببریم و...، از سوی این واحد انجام می شود. کار بسیار سنگینی است و استرس ها و اضطراب های خاص خودش را دارد. جزییات کار بسیار زیاد است و به هماهنگی های خیلی دقیقی نیاز دارد. وقتی داریم غرفه برپا می کنیم، انگار که خانه خودمان را می سازیم و شب آخر که می خواهیم سازه ها را جمع کنیم، انگار خانه را خراب می کنیم. در نمایشگاه ها، بهترین زمان، شب افتتاحیه است و بدترین و غمناک ترین زمان، شب جمع کردن غرفه. کسی باید عاشق این کار باشد تا این موضوع را درک کند.

   در این سال ها قطعا خاطرات زیادی دارید. اگر امکان دارد یکی از آنها را برای مخاطبان «مشعل» بازگو کنید.

همانطور که گفتید، خاطرات بسیار زیاد است. چند سال پیش مقدمات کار برای حضور در کنگره جهانی نفت در استانبول را فراهم کردیم؛ چون غرفه دار بودیم، طبیعتا وسایل زیادی داشتیم. با خود گفتیم هزینه بار را می دهیم و از گیت نهایی فرودگاه امام خمینی(ره) عبور می کنیم. 150 کیلو بار اضافه داشتیم که همگی شامل وسایل غرفه و پذیرایی ها بود. قرار شد پول اضافه بار را که بین 400 تا500 یورو بود، طبق قرار همیشه پرداخت کنیم و به پروازمان برسیم. یک ساعت به پرواز مانده بود که هنگام پرداخت، متوجه شدیم دستگاه پوز که باید پول اضافه بار را بگیرد، کار نمی کند. هیچ کدام از دستگاه ها کار نمی کردند. گفتند سیستم قطع است و باید بارتان را بگذارید داخل انبار  و  بلیت را کنسل کنید. انجام ین کار محال بود؛ چون فردای آن روز، زمان  افتتاحیه نمایشگاه بود و ما باید غرفه را آماده می کردیم. فشار، نگرانی و اضطراب هر لحظه بیشتر می شد. مجبور شدم پولی را که برای هزینه های جاری بود، در صرافی تبدیل کنم و با کلی ضرر، پول بار اضافه را به پرواز بدهم. وقتی مشکلمان برطرف شد و روی صندلی هواپیما نشستم، انگار تازه متولد شده بودم. این استرس ها در کار ما زیاد بود. هیچ کس هم متوجه نمی شود که بر ما چه می گذرد، واقعیت این است که ما زحمت کشیدیم و 30 سال در روابط عمومی از جان ودل مایه گذاشتیم و عاشق این کار بودیم.

   غیر از حضور در نمایشگاه ها و همایش های خارجی، چه موارد دیگری به عهده شما و واحدتان در روابط عمومی شرکت ملی گاز ایران بود؟

همایش های داخلی بسیار زیادی برگزار می شد. تمام کارهای مربوط به مهمان های خارجی؛ از آوردن آنها از فرودگاه به هتل تا زمانی که قصد رفتن می کردند، به عهده واحد ما بود. سالی 4، 5 همایش داشتیم که صفر تا صد برگزاری آن را واحد ما انجام می داد؛ البته در کنار اینها، برگزاری جشن ها هم با ما بود؛ جشن های مربوط به دانش آموزان ممتاز، اعیاد، روزهای ملی، گردهمایی ها و دورهمی های کارکنان؛ البته طی چند سال گذشته به دلیل شیوع بیماری کرونا و بحث صرفه جویی، عمده آنها برگزار نشد.

   چه زمانی بازنشسته شدید، الان مشغول به چه کارهایی هستید و اوقات فراغتتان را چگونه سپری می کنید؟

من باید شهریور 1398 بازنشسته می شدم؛ اما 6 ماه اضافه ماندم و در پایان سال 98 بازنشسته شدم. اکنون کار خاصی انجام نمی دهم، بجز اینکه گاهی به دوستان برای برگزاری همایش ها و نمایشگاه ها مشاوره می دهم. بیشتر اوقات فراغتم را تلویزیون می بینم و شبکه های خبری را دنبال می کنم و البته پیاده روی جزو برنامه های روزانه من است؛ البته این را هم باید اضافه کنم که از سال 1366 رئیس هیأت کشتی گاز بودم. بچه های گاز در رشته کشتی، چند بار در سطح وزارت نفت مقام اول آوردند. برای تمرین، باشگاه اجاره می کردیم و مسابقات هم سالی یکی دو بار در تهرانسر برگزار می شد. این موضوع علاوه بر بحث سلامت کارکنان، باعث می شد که آنها اوقات فراغتشان را مفید سپری کنند. متاسفانه یک دهه ای می شود که ورزش در صنعت نفت افت کرده و کارکنان هم کمتر ورزش می کنند؛ البته جسته و گریخته می بینم کارکنانی را که هنوز هم ورزش کشتی را بیرون از صنعت نفت و در باشگاه ها دنبال می کنند. 

   همسرتان به چه کاری مشغول  هستند و فرزندانتان چه می کنند؟

همسرم خانم ارباب زادگان هاشمی، سال ها در آموزش و پرورش خدمت کردند. ایشان معاون مدرسه بودند و دو سال زودتر از من با 28 سال خدمت بازنشسته شدند. پسرم مهدی، کارشناسی صنایع دارد و کارشناسی ارشد را نیز در رشتهMBA  از مالزی گرفته است. او دو فرزند دارد و همسرش هم شاگرد اول کارشناسی ارشد در رشته گرافیک از دانشگاه تهران است. دخترم هم پزشک است و اکنون دوران تخصص را در رشته رادیولوژی دانشگاه شهید بهشتی می گذراند و در بیمارستان شهدای تجریش مشغول به کار است. دامادم هم لیسانس صنایع است و فوق لیسانس MBA دارد.  

زمانی که به دوران بازنشستگی می رسی، گویی فراموش می شوی و دیگر کسی به سراغت نمی آید؛ اما من همیشه در طول مدت خدمتم، سعی کردم در هر کاری، سنگ تمام بگذارم، به طوری که تلاش می کردم حتی شام مهمان های خارجی به بهترین نحو برگزار شود. بنابراین به همه توصیه می کنم هر کاری را که به آنها محول می شود، به نحو احسن انجام دهند تا هیچ گاه شرمنده خودشان نباشند.

درخشش فرزند نفتی در مسابقات پاراآسیایی با کسب 5 مدال

امیدوارم طلای پارا المپیک پاریس را  به دست آورم

مشعل     کارکنان صنعت نفت در اقصا نقاط کشور برای شکوفایی اقتصادی کشور گام برمی دارند تا چرخ های اقتصاد کشور منظم بچرخد. فرزندان آنان نیز طی سال های اخیر در زمینه های مختلف علمی و ورزشی برای صنعت نفت و کشور افتخارآفرینی کرده اند و پرچم پرافتخار کشورمان را در عرصه های مختلف بین المللی به اهتزاز درآورده اند.  در همین خصوص، بازهم شاهد درخشش یکی دیگر از فرزندان نفتی در مسابقات برون مرزی  و البته این بار در رشته شنا بودیم. دانیال محسنیان از فرزندان همکار در شرکت بهره برداری نفت و گاز مارون است. او نزدیک به 10 سال است که شنا می کند و در این مدت، پله های ترقی را یکی پس از دیگری در این رشته آبی طی کرده است. دانیال در عین جوانی، کاپیتان تیم ملی شنای معلولان و جانبازان جوانان کشورمان و یکی از ورزشکاران و شناگران مستعد است که آذر امسال، در مسابقات پاراآسیایی بحرین در منامه پایتخت این کشور، با به دست آوردن 5 مدال طلا و نقره، عنوان پرافتخارترین ورزشکار مسابقات را در میان تمام رشته ها به نام خود ثبت کرده تا ثابت کند که معلولیت، محدودیت نیست.

به همین بهانه، با این ورزشکار و شناگر با آتیه که در بازی های پاراآسیایی خوش درخشیده است، گفت وگویی داشتیم که با هم می خوانیم.

    در ابتدا با معرفی خودتان شروع کنید.

دانیال محسنیان، متولد شهر آبادان هستم. پدرم محمود محسنیان از کارکنان شرکت بهره برداری نفت و گاز مارون از شرکت های تابعه مناطق نفت خیز جنوب است. در کلاس دوازدهم دبیرستان شهید محمد خیاط زیتون کارگری درس می خوانم.

   چه عواملی باعث شد که رشته شنا را انتخاب کنید. از چه سالی، در کجا و زیر نظر چه کسی فعالیت در این رشته ورزشی را شروع کردید؟

من شنا کردن را از بچگی دوست داشتم. به همین دلیل از 8 سالگی شنا را به عنوان یک رشته ورزشی دنبال می کنم. در خوزستان از طریق مربیانم با شنای جانبازان و معلولان آشنا شدم و در ادامه با تمرین زیر نظر مربیانی که داشتم، تلاش کردم بهترین نتایج را به دست آورم. همچنین 5 سال است که  به عضویت تیم ملی درآمدم و ۲ سالی است که کاپیتان تیم ملی جوانان کشور شده ام.

   بجز رشته شنا، به رشته های ورزشی دیگری هم علاقه مند هستید؟

نه به غیر از شنا به هیچ رشته ورزشی دیگری علاقه ندارم.

    اولین مقام قهرمانی که به دست آوردید، چه سالی بود و پس از کسب این عنوان، چه حسی به شما دست داد؟

اولین عنوان قهرمانی را در سال 1394 و در مسابقات قهرمانی کشور به دست آوردم. با این قهرمانی، حسی وصف نشدنی به من دست داد و بعد از کسب این مقام، با تمرکز، تلاش و تمرین زیاد و با اراده ای قوی، برای کسب موفقیت های آتی، تلاشم را دوچندان کردم.

   مهم ترین عناوین داخلی و بین المللی که تاکنون کسب کرده اید، چه بوده است؟

از زمانی که رشته شنا را به صورت حرفه ای دنبال می کنم، حدودا ۳۰  مقام مختلف در مسابقات متعدد قهرمانی کشور به دست آورده ام. همچنین در رقابت های پاراآسیایی امارات در سال 2017 ، توانستم یک مدال برنز و یک مدال نقره کسب کنم و در مسابقات پاراآسیایی 2021 بحرین که آذر امسال برگزار شد نیز خوشبختانه موفق شدم 2 مدال طلا و 3 مدال نقره را برای کشورعزیزمان ایران به ارمغان بیاورم.

   در خصوص معلولیت تان بگویید و اینکه آیا این معلولیت برای شما مشکلاتی ایجاد کرده است؟

من از کودکی دچار نقص عضو در پای راستم هستم؛ اما این موضوع نه تنها باعث ضعف در من نشده؛ بلکه من را قوی تر کرده تا با اراده و پشتکار بیشتر به آرزوها و اهدافی که  در سر داشتم، برسم و به آنچه تا به امروز خواستم، رسیده ام و می خواهم در آینده به اهداف بزرگ تری برسم. 

   به کسانی که معلولیت دارند و می خواهند ورزش کنند، چه توصیه ای دارید ؟

با ورود به دنیای ورزش حرفه ای و حضور در تیم ملی و مسابقات مختلف، انگیزه ای برای برادرم و دیگر دوستانم شدم تا بتوانند با پشتکار در ورزش فعالیت کنند. برای همین  به افراد دارای معلولیت پیشنهاد می کنم که هیچ زمانی به دلیل شرایط جسمانی که دارند، از ورزش فاصله نگیرند؛ بلکه فعالیتشان را با هدف رسیدن به موفقیت آغاز کنند تا با ورود به اجتماع و دنیای قهرمانی، توانمندی هایشان را باور کرده و به دیگران هم ثابت کنند که قادرند کارهایی بزرگی انجام دهند.

   بتازگی در مسابقات پاراآسیایی بحرین خوش درخشیده اید. در خصوص این مسابقات و سطح برگزاری آن بیشتر برایمان بگویید.

مسابقات پاراآسیایی بحرین، چهارمین دوره رقابت های آسیایی جوانان بود که برگزار شد و من به عنوان کاپیتان تیم ملی شنای جانبازان و معلولان ایران در این رقابت ها به آب زدم و خوشبختانه توانستم در شنای 50 متر و 100 متر آزاد مدال طلا بگیرم و در 100 متر کرال، 100 متر پروانه و 100 متر آزاد صاحب مدال نقره شوم. در مجموع در این مسابقات، تیم ملی کشورمان به 13 مدال دست یافته که به لطف خداوند توانستم از این تعداد، 5 مدال کسب کنم و عنوان پرافتخارترین ورزشکار مسابقات پاراآسیایی را به دست بیاورم. در مورد سطح کیفی مسابقات هم باید بگویم که سطح این دوره از مسابقات نسبت به دوره های قبل، بسیار بالا بود و حدوداً ۵۰۰ شناگر از کشورهای مختلف آسیایی در این رقابت ها حضور داشتند که همین کار را برای قهرمانی و کسب عنوان، سخت تر می کرد. تمام تیم ها با آمادگی بالایی به این رقابت ها آمده بودند و به قول معروف نتایج، بسیاربه هم نزدیک و میلی متری بود.

   در این  مدت، کرونا باعث نشد که از ورزش قهرمانی دور شوید و به نوعی نتوانید برای مسابقات بخوبی آماده شوید؟

متأسفانه همین طور است. به دلیل شیوع بیماری کرونا استخر ها برای حفظ سلامت ورزشکاران تعطیل شد و در این مدت، برای اینکه سطح آمادگی جسمانی ام را حفظ کنم، به تمرینات اختصاصی بدنسازی پرداختم؛ البته هرزمان که شرایط برای استفاده از فضای آبی به لحاظ ویروس کووید ۱۹ مساعد می شد، تمرینات تکنیکی ام را در استخر انجام می دادم. درکل باید بگویم تمرین و آماده شدن برای مسابقات خیلی سخت بود و امیدوارم این ویروس هرچه زودتر از بین برود.

   تلخ ترین و شیرین ترین خاطره ورزشی شما چیست؟

شیرین ترین اتفاق ورزشی ام این بوده که کاپیتان تیم ملی شنای ایران شدم و تلخ ترین خاطره من  در ورزش هم این است که هیچ حمایتی از سوی هیچ کدام از مسؤولان نداشته ام. حتی در مسابقات پارا آسیایی اخیر که در بحرین برگزار شد، با اینکه 5 مدال کسب کردم و به عنوان پرافتخارترین ورزشکار آسیا شناخته شدم، هیچ مسؤولی برای استقبال از من و تیم شنا که 13 مدال آورده بود، به فرودگاه نیامد و دریغ از یک شاخه گل که به من  و سایر اعضای تیم هدیه شود. این رفتارها، ورزشکاران، بخصوص ورزشکاران جانباز و معلول را سرد می کند. امیدوارم مسؤولان به خودشان بیایند و ارزش کار ورزشکار معلول در تمام رشته های ورزشی  را درک کنند.

  مهم ترین اهداف و برنامه های آینده دانیال محسنیان چیست؟ به عبارت بهتر چه هدفی را در رشته شنا دنبال می کنید؟

به نظر من، سقف آرزوهای هر ورزشکار حرفه ای، حضور در مسابقات المپیک و پاراالمپیک است و من نیز از این قاعده مستثنا نیستم. آرزوی من این است که در مسابقات پاراالمپیک ۲۰۲۴ پاریس، روی سکو بروم و برای کشورم مدال بگیریم. همچنین دوست دارم روزی بتوانم در جایگاه یک مدیر ورزشی مسؤولیتی داشته باشم تا با توجه به درکی که از شرایط و نیازهای ورزشکاران دارم، به جامعه ورزش خدمت کنم.

   آنطور که شنیدیم، شما از کشورهای مختلف پیشنهاداتی داشتید که با پرچم آنها در مسابقات بین المللی شرکت کنید. در این خصوص بیشتر برایمان بگویید.

از کشورهای امارات، اندونزی، گرجستان و قطر پیشنهادهای خیلی خوبی برای اقامت داشتم، حتی پس از بازگشت از مسابقات پاراآسیایی بحرین، از کشور قطر به من ایمیل زدند و اعلام کردند در صورتی که برای کشور قطر در مسابقات مختلف مسابقه بدهی، امکانات مختلف از جمله  یک واحد مسکونی در یکی از بزرگ ترین برج های قطر را به تو می دهیم؛ اما من به دلیل تعصبی که به کشورعزیزمان ایران دارم و به ایرانی بودنم احساس غرور و افتخارمی کنم، این درخواست را قبول نکردم و سوگند یاد می کنم که تا آخرین لحظه ای که شنا می کنم، برای کشورم مدال بیاورم و افتخارآفرینی کنم.

   در پایان اگر حرف خاصی باقی مانده، بگویید. 

ابتدا باید بگویم که با اراده و تلاش بیشتر برای مسابقات پیش رو آماده می شوم. در همین جا نیز فرصت را غنیمت می شمارم و از پدر و مادرم که همواره کنار من بودند و با تمام توان از من حمایت کردند، بی نهایت سپاسگزارم.

از مربیانی که در این سال ها برای من زحمات زیادی کشیدند، نهایت تشکر و قدردانی را دارم. ان شاء الله در مسابقات پاراالمپیک ۲۰۲۴ پاریس، گردن آویز طلا را از آن خود کنم و پرچم کشورم را برفراز پاریس به اهتزاز درآورم.

نمره  قبولی  برای فوتبال  نفت

 هفته ای که گذشت، برای فوتبال نفت هفته خوبی بود. از پیروزی خانگی صنعت نفت آبادان در لیگ برتر مقابل تیم فوتبال شهر خودرو گرفته تا پیروزی و صعود این تیم در جام حذفی به مرحله یک هشتم . از سوی دیگر نفت مسجدسلیمان هم موفق شد در جام حذفی به پیروزی برسد و به مرحله یک هشتم صعود کند تا جشن نفتی ها در جام حذفی کامل شود؛ البته هنوز دو تیم در جدول رده بندی لیگ برتر جایگاه خوبی ندارند؛ اما رفته رفته   به شرایط آرمانی نزدیک می شوند تا بتوانند مانند فصل قبل، نتایج خوبی بگیرند.

صنعت نفت آبادان که تا هفته دهم لیگ برتر موفق نشده بود در خانه به پیروزی برسد، بالاخره موفق شد در دقیقه 96 با گل زیبای شروین بزرگ، نخستین برد خانگی خود را در فصل جدید جشن بگیرد.  شاگردان علیرضا منصوریان تا قبل از بازی با شهر خودرو، فقط یک پیروزی در کارنامه شان دیده می شد که آن هم در قائمشهر مقابل نساجی به دست آمده بود. صنعت نفت آبادان در حالی که در حسرت برد خانگی به سر می برد، بالاخره موفق شد مقابل تیم قعر جدولی شهر خودرو در ورزشگاه خانگی خود «تختی»، به پیروزی برسد تا طلسم نبردن در آبادان شکسته شود.  البته آبادانی ها برای پیروزی 96 دقیقه صبر کردند تا اینکه در ثانیه های پایانی، شروین بزرگ، مهاجم این تیم موفق شد با یک ضربه قیچی برگردان زیبا، گل پیروزی و 3 امتیازی صنعت نفت را به ثمر برساند.  به این ترتیب، صنعت نفت آبادان موفق شد هم دومین پیروزی فصل را به دست بیاورد و هم اولین پیروزی خانگی را جشن بگیرد تا فشار سنگین از روی دوش کادر فنی و بازیکنان به خاطر نبردن در خانه، برداشته شود.

 صعود یلدایی

صنعت نفت آبادان که طلسم نبردن در خانه را در لیگ برتر فوتبال باشگاه های ایران شکسته بود، در دومین بازی خانگی بعد از 3 روز دوباره در خانه از سری مسابقات جام حذفی در مرحله یک شانزدهم به مصاف  تیم دسته اولی، شمس آذر قزوین رفت و موفق شد این تیم را هم در دیداری پرگل شکست دهد تا به مرحله یک هشتم صعود کند. شاگردان علیرضا منصوریان در مرحله یک شانزدهم در خانه و در شب یلدا، میزبان تیم شمس آذر بودند که موفق شدند درهمان نیمه اول، کار حریف قزوینی خود را با زدن 3 گل  یکسره کنند. صنعت نفتی ها در نیمه دوم به اداره بازی پرداختند تا با این پیروزی، به مرحله یک هشتم صعود کنند. در این دیدار عباس بوعذار(۳)، محمدرضا غبیشاوی(۲۷) و شروین بزرگ(۴۰) برای صنعت نفت آبادان  گلزنی کردند.

 صعود   در ساحل بوشهر

تیم فوتبال نفت مسجدسلیمان در مرحله یک شانزدهم جام حذفی، به بوشهر رفته بود و مهمان تیم شاهین این شهر بود. شاگردان فراز کمالوند در روزی که  تیم برتر میدان بودند و به قولی توپ و میدان را در دست داشتند، در وقت قانونی و دو وقت اضافه نتوانستند از فرصت ها استفاده کنند تا سرنوشت پیروزی در این دیدار و صعود به ضربات پنالتی کشیده شود.  در ضربات پنالتی، این نفت مسجدسلیمان بود که با درخشش دروازه بان خود موفق شد تیم شاهین را شکست دهد تا به مرحله یک هشتم صعود کند. مسعود پورمحمد، دروازه بان نفت مسجدسلیمان همانقدر که در جریان بازی اجازه تهدید دروازه اش را نداد و با خروج های موفق بخوبی توانست از دروازه نفت در جریان بازی حراست کند، در ضربات پنالتی هم عالی عمل کرد. اوج نمایش او جایی بود که توانست 2 ضربه پنالتی شاهینی ها را مهار کند و با 2 مهاری که او انجام داد، نفت توانست به برتری 4 بر 3 در ضربات پنالتی برسد و شاگردان فراز کمالوند این چنین با بال های شاهین در ساحل شن های سفید بوشهر توانستند به جمع 16 تیم برتر جام حذفی صعود کنند.   

منصوریان: منتظر درخشش صنعت نفت در لیگ برتر باشید

صنعت نفت آبادان موفق شد در فاصله چند روز2 پیروزی مهم را به دست آورد؛ ابتدا اولین برد خانگی را جشن گرفت و سپس در خانه موفق شد در جام حذفی تیم لیگ دسته اولی، شمس آذر قزوین را شکست دهد تا به مرحله یک هشتم صعود کند. در همین خصوص با علی منصوریان، سرمربی صنعت نفت آبادان گفت وگویی کوتاه داشتیم که باهم می خوانیم.

 از بازی با شهر خودرو و نخستین پیروزی خانگی در لیگ برتر بگویید؟

بازی خیلی سختی بود و بازیکنانم فشار زیادی را به این دلیل که در خانه پیروز نشده بودند، تحمل می کردند. برای همین، بازی را هجومی شروع کردیم . ما می توانستیم در نیمه اول به گل برسیم؛ اما حریف در مقابل فشار ما دوام آورد تا اینکه دقایق آخر بازی، با گل شروین بزرگ که شاید لطف و عنایت خدا بود، توانستیم پیروز شویم و به 3 امتیاز خانگی برسیم و این فشار  که تیم ما را خیلی اذیت می کرد، از بین ببریم.

  چقدر از شهر خودرو شناخت داشتید، با اینکه سرمربی این تیم عوض شده بود؟

یک مربی نمی تواند در فاصله یکی، دو روز، کار فنی خاصی انجام دهد؛ بلکه به صورت روحی-روانی به تیم شوک می دهد تا موفق شود. برای همین شهر خودرو با سرمربی جدید، تغییر خاصی   نداشت. در مقابل من و همکارانم، تیم فوتبال شهر خودرو را بخوبی آنالیز کرده بودیم و می دانستیم که آنها در ضدحمله و در انتقال توپ خیلی سریع هستند. در مقابل، خودمان هم با استفاده از نقطه ضعفشان، خیلی از راه های مختلف را برای گلزنی امتحان کردیم؛ چه در نیمه اول و چه در نیمه دوم؛ اما در مقابل، شهر خودرو خیلی خوب دوام آورد که گل نخورد؛ ولی در نهایت گل پیروزی را زدیم و 3 امتیاز بازی را گرفتیم.

  به نوعی طلسم نبردن در خانه شکسته شد و در بازی خانگی بعدی و در جام حذفی هم برنده شدید تا به مرحله بعد صعود کنید؟

 دقیقا همین طور است. برد مقابل شهر خودرو باعث شده فشار از روی بازیکنانم کم شود. برای همین در جام حذفی هم یک بازی چشم نواز را به نمایش گذاشتند و به پیروزی شیرینی دست پیدا کردیم. این دو برد در روحیه تیمی ما تأثیر بسزایی داشت.

  بازی با شمس آذر چطور بود؟

می دانستیم با تیم سرسختی بازی داریم. این تیم، در لیگ یک بخصوص در دو بازی آخر نتایج خوبی گرفته بود. در مقابل ماهم نسبت به بازی با شهرخودرو سعی کردیم با کمی تغییر وارد زمین شویم. از سوی دیگر نمی خواستم اتفاقات و شگفتی های جام حذفی، گریبانگیر ما شود. باور کنید حریف ما اصلاً لیگ یکی بازی نکرد. باید به تیم شمس آذر و سرمربی خوب آنها احترام بگذاریم. اصلاً ضدفوتبال بازی نکردند. می توانستند کاملاً بسته بازی کنند و ما را به چالش بکشند؛ اما در کل 90 دقیقه وسط زمین فوتبال بازی کردند و به همین دلیل، احساس می کنم بازی قشنگی شد. من برنامه این مربی را در بازی با سایپا و ماشین سازی دیدم. فقط فوتبال بازی کردند، برای آنها در لیگ یک آرزوی موفقیت می کنم، چون جوان های خیلی خوبی دارند. خوشبختانه ماهم با ارائه یک بازی خوب و استفاده از فرصت ها در نیمه اول، کار را تمام کردیم و حالا به مرحله بعد فکر می کنیم.

  با این اوصاف، باید منتظر درخشش صنعت نفت آبادان در لیگ برتر باشیم؟

ما تیم خوبی داریم. هم بازیکن با تجربه داریم و هم بازیکن جوان. هماهنگ شدن ما زمان می برد. از سوی دیگر، مشکلات زیادی داشتیم که رفته رفته مقداری مشکلات حل شد.   همانطور که گفتم این دو بازی به تیم من کمک کرد تا بچه ها اعتماد به نفس خوبی بگیرند. برای همین عقیده دارم که لیگ، تازه برای ما شروع شده و شما می توانید منتظر درخشش صنعت نفت در ادامه لیگ برتر باشد.

  پس صنعت نفت آبادان، خود را از انتهای جدول جدا می کند؟

تمام هدف من و همکارانم این است که نتایج خوبی بگیریم. جای صنعت نفت در انتهای جدول نیست. مطمئن باشید که با نتایج خوب در هفته های آتی، ما در جدول صعود خوبی خواهیم داشت و حداقل به میانه های جدول صعود می کنیم. از هواداران هم می خواهم مثل همیشه از تیم حمایت کنند تا موفق باشیم.

پالایش  نفت آباادن:  برنده دربی بسکتبال بانوان نفتی

هفته هشتم لیگ برتر بسکتبال بانوان، با برگزاری دیدار گاز تهران و پالایش نفت آبادان پیگیری شد که با برتری قاطع شاگردان مدینه آلبوعلی همراه بود.

در هفته هشتم لیگ برتر بسکتبال بانوان از گروه ۲، تیم های گاز تهران و پالایش نفت آبادان از ساعت ۱۳ جمعه ۲۶ آذر در سالن شهر قدس به مصاف هم رفتند. پالایش نفت آبادان که هفته قبل، مغلوب اکسون تهران شده بود، قصد داشت که با کسب برتری در این دیدار، دوباره روی ریل پیروزی قرار بگیرد. همانطور که انتظار می رفت، پالایش نفت آبادان در یک بازی کاملاً برتر توانست گاز را با نتیجه ۹۷ بر ۴۱، مقتدرانه شکست دهد و پنجمین پیروزی فصل را جشن بگیرد. گاز نیز درحالی که حتی نتوانسته بود لیست ۱۲ نفره خود را تکمیل کند و ۹ بازیکن در لیست خود داشت، باز هم باخت تا ششمین شکست را متحمل شود؛ شکستی که مورد انتظار بود.  هر چهار کوارتر این بازی به سود آبادانی ها به پایان رسید؛ کوارتر اول ۲۵ بر ۱۵، کوارتر دوم ۱۷ بر ۹، کوارتر سوم ۲۶ بر ۶ و کوارتر چهارم ۲۹ بر ۱۱. در این دیدار انیس مرادی، بازیکن پالایش نفت آبادان بازهم خوش درخشید و با کارایی ۳۳، بهترین بازیکن زمین لقب گرفت. انیس با کسب ۲۱ امتیاز، امتیازآورترین بازیکن میدان نیز بود. او همچنین ۱۲ ریباند، ۳ پاس منجر به گل، ۳ توپ ربایی و یک بلاک شات نیز به دست آورد. مژگان خدادادی، کاپیتان نفت آبادان نیز با ۱۰ امتیاز، ۶ ریباند، ۶ پاس منجر به گل، ۲ توپ ربایی، یک بلاک شات و کارایی ۲۰، دومین بازیکن مؤثر تیمش بود. او ۱۶ دقیقه در زمین حضور داشت. محدثه قسمی ۱۲، مریم جانکی ۱۱، ترنم شاهین زاده و ناهید  اسدی نیز هر کدام ۱۰ امتیاز برای نفت آبادان کسب کردند. در سوی دیگر نیز المیرا اعرابی نژاد با ۱۶ امتیاز، ۹ ریباند، ۳ پاس منجر به گل، ۵ توپ ربایی و کارایی ۹، عملکرد خوبی داشت و بهترین بازیکن گاز تهران بود. مدینه آلبوعلی، سرمربی پالایش نفت آبادان در این بازی به ساغر آجیلی استراحت داده بود؛ اما از هر ۱۱ بازیکن دیگر خود، بیشتر از ۱۰ دقیقه بازی گرفت.

آسمان خراش های    نفت    آبادان  برنده دربی خوزستانی ها

تیم بسکتبال پالایش نفت آبادان در هفته یازدهم رقابت های لیگ برتر بسکتبال در اوورتایم، برابر تیم خانه بسکتبال خوزستان به برتری رسید تا پیروز دربی خوزستانی ها باشد. شاگردان علی توفیق در یک بازی حساس و دیدنی و درعین حال سخت و نفسگیر که به وقت های اضافه کشیده شد، موفق شدند با نتیجه 76 بر 71 تیم سرمربی سابق خود را شکست دهند تا به اوضاع خود در جدول رده بندی سروسامان داده باشند.

تیم بسکتبال پالایش نفت آبادان در کوارتر نخست، زیاد خوب بازی نکرد و با نتیجه 21 بر 12 نتیجه را به حریف خوزستانی خود واگذار کرد.   شاگردان علی توفیق در کوارتر دوم با ارائه یک بازی برتر موفق شدند تیم خانه بسکتبال را با نتیجه 18  بر 11 شکست دهند تا همه چیز پایاپای پیش برود.  در کوارتز سوم بازهم این تیم پالاش نفت آبادان بود که بهتر بازی کرد و موفق شد با نتیجه 24 بر 20 برنده شود. پیروزی در این کوارتر باعث شد که نفت از حریف خود پیشی بگیرد.  کوارتر چهارم را خانه بسکتبال به نفع خود رقم زد تا همه چیز به وقت اضافه کشیده شود. خانه بسکتبال با نتیجه 17 بر 15 برنده کوارتر چهارم شد.  دو تیم که در امتیاز 69 مساوی شده بودند در وقت های اضافه به مصاف هم رفتند که در پایان، این پالایش نفت بود که موفق شد با نتیجه 76 بر 71 برنده این ماراتن نفسگیر شود.  پالایش نفت آبادان از 4 پیروزی و 7 شکست خود صاحب 15 امتیاز شده و در میانه جدول قرار گرفته است.