غول های نفتی اروپا کوچک می شوند
شرکت های بزرگ نفتی (Big Oil) اروپایی در نظر دارند، پول های بادآورده از قیمت های بالای انرژی را برای تبدیل شدن به شرکت های کوچک تر (Small Oil) با بازدهی بیشتر هزینه کنند. افزایش قیمت های نفت خام و گاز طبیعی در سال۲۰۲۱ بر خلاف سال 2020، زمانی که قیمت های انرژی در پی شیوع ویروس عالم گیر کووید-19 (کرونا) و به دنبال آن لطمه دیدن فعالیت های اقتصادی در سراسر جهان و کاهش سفرهای هوایی و زمینی به دلیل اعمال محدودیت ها و قرنطینه های بلندمدت با افت شدیدی روبه رو شده بود، میلیاردها دلار سود را نصیب شرکت های بزرگ نفتی کرد. به طور معمول، شرکت ها در چنین شرایطی پس از افت شدید در سال پیش، بخش عمده این درآمدها را در پروژه های بلندمدت افزایش تولید و ذخایر نفت و گاز سرمایه گذاری می کنند. با این حال، آنها برخلاف رویه پیشین در طول تاریخ فعالیت شان، این بار روندی دیگر در پیش گرفته اند، شرکت بی پی انگلیس، شرکت انگلیسی-هلندی شل، توتال انرژی فرانسه، اکینور نروژ و انی ایتالیا بر آن هستند تا حدامکان به منظور کسب رضایت مندی سهامداران، بخش بیشتری از این پول را به آنها بازگردانند؛ زیرا این غول های نفتی اروپایی، مسیر پر پیچ و خم و دشوار گذار به انرژی های تجدیدپذیر یا کاهش انتشار کربن را در پیش گرفته اند.
بن کوک، مدیر پورتفوی شرکت بی پی کپیتا فاند آدوایزرز (BP Capital Fund Advisors) معتقد است که شرکت های بزرگ نفتی، با تغییر رویه و تغییر مسیر به سمت حوزه های با بازده سرمایه گذاری بالاتر برای سهامداران و فروش دارایی های قدیمی ، تا حدی در حال مدیریت این کاهش هستند.
فشار فزاینده سرمایه گذاران، فعالان محیط زیستی و دولت ها برای مقابله با تغییرات اقلیمی، به معنای این است که غول های نفتی اروپا حتی با وجود چشم انداز روشن برای قیمت ها و تقاضای نفت خام، در حال کاستن یا توقف کامل هزینه های تولید نفت هستند.
راهبرد دو جانبه کاهش تولید نفت و افزایش بازگشت سود سهامداران، زمانی جدی شد که شرکت شل کسب وکار خود در حوضه نفت شیل پرمین را به قیمت 9 میلیارد و 500 میلیون دلار به دولت ایالات متحده آمریکا فروخت و تعهد بازگشت 7 میلیارد دلاری آن را به سرمایه گذاران داد. سرمایه گذاران در شرکت های آمریکایی هم می توانند منتظر افزایش بی سابقه پرداختی شان باشند؛ اما اکسون موبیل و شورون، به عنوان بزرگترین شرکت های نفت و گاز آمریکا در نظر دارند توأمان به سرمایه گذاری در پروژه های جدید نفتی ادامه دهند؛ زیرا برنامه های آمریکا برای افزایش تولید نفت با هدف مقابله با قیمت های بالای انرژی و مهار تورم، آنها را به سمت افزایش تولید سوق داده است. بر اساس تحلیل مؤسسه پژوهشی برنشتاین، شرکت های اروپایی قرار است در سال 2022 رقم بی سابقه 54 میلیارد دلار سود و بازخرید سهام را به سرمایه گذاران برگردانند، در حالی که این رقم برای شرکت های آمریکایی اکسون موبیل و شورون در مجموع بیش از 30 میلیارد دلار برآورد شده است.
شرکت های نفتی کوچک تر
برآوردهای مؤسسه برنشتاین حکایت از آن دارد که با وجود کاهش سرمایه گذاری ها در پروژه های جدید نفتی، تولید نفت پنج شرکت بزرگ نفت و گاز اروپا تا سال 2030 میلادی پس از رسیدن به اوج، حدود روزانه 7 میلیون بشکه در سال 2025 میلادی، پنج سال پس از آن یعنی در سال 2030 میلادی با بیش از 15 درصد کاهش به کمتر از روزانه 6 میلیون بشکه می رسد.
شرکت بی پی اعلام کرده است که تا سال 2030 میلادی، تولید نفت خود را حدود 40 درصد یا نزدیک به روزانه یک میلیون بشکه نسبت به سال 2019 کاهش می دهد.
در همین حال، شل اعلام کرد که تولید نفت این شرکت انگلیسی-هلندی در سال 2019 میلادی به اوج رسید، در حالی که انی اعلام کرده است، تولید این شرکت ایتالیایی در سال 2025 میلادی افزایش می یابد. با ورود کامل پدیده انتقال (گذار) انرژی، سرمایه گذاران دوباره به سمت تمرکز بر بازگشت سود گام برداشته اند.
شرکت های بزرگ نفتی با بیش از یک قرن حرکت روبه جلو در مسیر برداشت از ذخایر نفت خام و گاز طبیعی، از حفاری در خاورمیانه تا تولید پیشگامانه در پروژه های آب های عمیق، سوابق قابل توجهی در زمینه سرمایه گذاری میلیاردها دلار در طرح های بزرگ و پیچیده دارند، به طوری که این سرمایه گذاری ها فراتر از بودجه و برنامه ریزی هایشان بوده و یک دهه بازگشت سرمایه اندک پس از سال 2010 میلادی را برای آنها به همراه داشته است. الاسدیر مکینون از صندوق سرمایه گذاری اسکاتلند در این باره گفت: راهبردهای پدیده گذار انرژی روشن تر شده است؛ اما سرمایه گذاران با توجه به ناکامی های پیشین، براحتی هر شرایطی را نمی پذیرند، بنابراین شرکت ها باید اثبات کنند که توانایی اجرای مؤثر و سودآور این راهبردها را دارند.
زمان برداشت سود
با وجود آغاز راه، پدیده گذار انرژی بخشی از تولید نفت همچنان تداوم خواهد داشت و از آنجا که کشورهایی مانند چین و هند، به دنبال جایگزینی گاز طبیعی با سوخت های فسیلی آلاینده تر مانند زغال سنگ هستند، انتظار می رود تولید این سوخت فسیلی پاک، روندی افزایشی داشته باشد. در همین حال، شرکت های بزرگ اروپایی در حال انتقال سرمایه گذاری های خود به سمت انرژی های تجدیدپذیر مانند انرژی های بادی و خورشیدی هستند و این نوید را می دهند که بازده حاصل ازکسب و کارهای با سطح پایین کربن در بلندمدت، به اندازه یا حتی فراتر از درآمدهای نفتی و گازی باشد. این برخلاف مسیری است که شرکت های آمریکایی در پیش گرفته اند، شرکت های اکسون و شورون تا حد زیادی با انرژی های تجدیدپذیر فاصله دارند. مایک ورث، مدیرعامل شرکت آمریکایی شورون در این باره گفته است که انرژی های تجدیدپذیر، بازده دو رقمی موردنظر سرمایه گذاران را محقق نمی کنند. کاهش شدید سرمایه گذاری در طرح های توسعه ای جدید نفتی ازسوی شرکت های اروپایی در سال های اخیر، سبب افزایش قیمت های نفت در بلندمدت شده است؛ زیرا برآوردها از عقب افتادن عرضه نسبت به تقاضا حکایت دارد. راس مولد، مدیر سرمایه گذاری در پلتفرم برخط (آنلاین) ای جی بل (AJ Bell) گفت: از آنجا که انتظار می رود روند افزایشی تقاضا ادامه داشته باشد، چنین احتیاطی می تواند سبب بهبود قیمت های نفت و گاز شود. وی افزود: عرضه می تواند محدود شود، بویژه که منابع انرژی تجدیدپذیر و جایگزین هنوز آمادگی تحمل بار کاهش سوخت های فسیلی پایه را ندارند. براساس برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا، انتظار می رود تقاضا برای نفت، حدود سال 2030 میلادی به اوج برسد. مولد گفت: مدیران نفتی از فشار عمومی، مسؤولیت های محیط زیستی و دشواری های انجام هر کار جدید و بزرگ، آگاه هستند. وی افزود: شرکت ها در برابر وسوسه افزایش تولید مقاومت خواهند کرد. بن ون بوردن، مدیرعامل شرکت شل گفت: این شرکت نگاه بلندمدت دارد و در حالی که می خواهد از قیمت های بالای نفت بهره ببرد، تمایلی به سرمایه گذاری بزرگ در بازار رو به رشد ندارد؛ زیرا معتقدیم تا زمانی که بتوانیم برداشت از آن را آغاز کنیم، دوباره فراتر از آن اوج خواهیم بود. کوک گفت: راهبرد اروپا موردی آزمایشی خواهد بود، سخت می توان پیش بینی صحیح و نزدیک به واقعیت را درباره سرعت پدیده گذار انرژی پیدا کرد. زمان تعیین می کند که آیا قاره سبز با سرعتی بالا به این سمت گام برداشته است یا خیر؟
منبع: خبرگزاری رویترز
نویسندگان: ران بوسو و سابرینا واله
مترجم: امیر دشتی