ركورد توليد 705 ميليون مترمكعب گاز در پارس جنوبي
يكي از دستاوردهاي قابل توجه كه در نتيجه برنامه ريزي دقيق براي افزايش توليدگاز در كشور انجام شده است، ثبت ركورد توليد در ميدان گازي پارس جنوبي است كه برای اولین بار تولید گاز از اين ميدان تا پايان آذرماه امسال به رقمي در حدود ۷۰۵ میلیون مترمکعب رسیده كه بيش از برنامه بوده و همچنان روند افزايشي دارد. در ادامه اجراي طرح هاي ميدان پارس جنوبي كه از جمله اولويت هاي توسعه اي شركت ملي نفت ايران است، طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبی مطرح است كه پيش بيني می شود با تداوم روند كنوني و نهايي شدن بهره برداري از چاه هاي اين ميدان در آينده نزديك، توليد روزانه 14 میلیون مترمکعب گاز از اين فاز نيز انجام شده و ميزان توليد روزانه از فاز 11 به رقم مشابه ديگر فازهاي اين ميدان يعني 56 میلیون متر مکعب در روز خواهد رسيد.
برنامه ريزي براي دستيابي به ظرفیت تولید پیش از تحریم ها
يكي از محوري ترين فعاليت هاي صورت گرفته در شركت ملي نفت ايران از زمان آغاز به كار دولت سيزدهم، تمركز بر افزايش توليد و دستيابي به ظرفيت توليد پيش از تحريم ها بوده است كه هم اكنون با اقدام های صورت گرفته بخش قابل ملاحظه اي از افزايش توليد محقق شده يا با برنامه ريزي انجام شده در شركت هاي تابع تا پايان سال محقق خواهد شد. به عنوان نمونه پيش بيني می شود كه تنها در شركت نفت مناطق مركزي ايران ميزان توليد به بيش از دو برابر رقم کنونی برسد.
افزايش صادرات و تسويه تمام مطالبات فروش نفت
شركت ملي نفت ايران با توجه به نقش بي بديل و مسئوليت خطيري كه در تامين بودجه كشور دارد، اولويت فروش نفت و تعريف بازارهاي جديد صادراتي را كه از زمان تحريم ها دستخوش تغييرات زيادي شده بود، در دستور كار قرار داد و سعي كرد تا با تمركز ويژه بر شيوه هاي نوين بازاریابی، سهم ايران در سبد صادرات نفتي جهان را افزايش دهد.
برای دستيابي به اين هدف تلاش شد تا ضمن احیای برخی بازارهای از دست رفته طی دوران تحریم، از تمام ظرفیت ها، از جمله ظرفيت بخش خصوصی در اين زمينه استفاده شود تا به دور از حصار تعاملات محدود، فروش نفت ايران افزايش يابد.
نتیجه اين تلاش ها به موفقيت هاي قابل توجهي در زمينه فروش نفت منجر و سبب شد تامين منابع مالي بودجه دولت منطبق بر برنامه از پيش تعيين شده تضمين شود.
در ادامه اين روند سعي شد تا با ایجاد یکپارچگی در کل مدیریت فروش امور بین الملل، استفاده از سازوکارهای قابل دسترس و ابزارهای موجود همچون تهاتر، سرمایه گذاری و ایجاد فرصت برای فروش نفت از طریق بورس در دستور كار قرار گيرد تا فروش نفت ايران بهبود يابد.
مشاركت حداكثري بخش خصوصي در تامين منابع مالي
شركت ملي نفت ايران براي تكميل و توسعه ميدان هاي نفتي و گازي خود در 8 سال آينده نيازمند 100 ميليارد دلار سرمايه گذاري است كه بنابر برنامه ريزي ها مقرر شد بخش عمده اي از آن از محل مشاركتي و خارج از منابع سرمايه اي تامين اعتبار شود و تلاش شد تا ضمن برنامه ریزی در جهت تسهیل سرمایه گذاری، بهبود رویه های قراردادها و جذابیت طرح ها، ایجاد ساختار کسب وکار و سرمایه گذاری فعال در زیرمجموعه های شرکت ملی نفت ایران با رویکرد صادرات محوری در تمامی بخش ها و همچنين توجه به ماهیت روش های گذشته برای ایجاد موقعیت های برد- برد مدنظر قرار گيرد.
در عين حال طراحي اوراق جديد مالي- اسلامي از جمله اوراق سلف گازي و اوراق نفتي بلندمدت، طراحي مدل تأمين مالي طرح ها و پروژه ها با استفاده از صندوق پروژه با مشاركت سازمان بورس و تشكيل كميته تهاتر نفت خام به منظور تأمين كالا و تجهيزات مورد نياز عمليات بهره برداري از ديگر رئوسي است كه در افق سرمايه گذاري شركت ملي نفت ايران به آن توجه شده است.
برای تحقق اهداف كمي سرمايه گذاري در صنايع بالادستي نفت و گاز، بهمن ماه 1400 نخستين نشست هم انديشي سيستم بانكي و صنعت نفت براي ايجاد ارتباط موثر چندسويه برقرار شد و راهكارهاي سرمايه گذاري بانك هاي كشور در طرح هاي بالادستي صنعت نفت با حضور مديران عامل اين شركت ها بررسي و مقرر شد تا اين جلسات تا دستيابي به تفاهمات سازنده ادامه يابد.
در عين حال جلساتي نيز از سوي مديران ارشد شركت ملي نفت با هلدینگ های مهم پتروشیمی برگزار شد تا مقدمات ورود بخش پایین دستی به بخش بالا دستی صنعت نفت فراهم شود.
طرح پيشنهادي براي افزايش همكاري هاي دو بخش اين بود كه همگام با سرمايه گذاري هلدینگ های پتروشیمی در بخش توسعه میادین نفت و گاز، شرکت ملي نفت نيز در یک بازه زمانی طولانی خوراک مورد نیاز اين واحدها را تامين كند.
رویکرد فناورانه در اجراي طرح هاي صنعت نفت
حمایت از شرکت های دانش بنیان، استارتاپ ها، دانشگاه ها و مراکز علمی کشور، از رويكردهاي مورد توجه مديريت عالي شركت ملي نفت ايران به شمار می رود.
اين اصل براي تزريق دانش روزآمد به طرح هاي عظيم صنعت نفت كه برخي از آنها به تنهايي ارزشي چند صد ميليون دلاري دارد، لازم و حياتي است.
اين همكاري هاي مشترك، ضمن افزايش ضريب بازيافت از چاه هاي نفت و گاز می تواند در چارچوب احیای چاه های كم بازده يا غیر فعال، جمع آوری گازهای مشعل و بهینه سازی مورد استفاده قرار گيرد.
مشارکت در زیست بوم نوآوری صنعت نفت و اجرای طرح های پژوهشی در جهت ارتقای سطح علم و فناوری، از ديگر محورهايي است كه در اولويت طرح هاي پژوهشي شركت ملي نفت ايران قرار دارد.
به هر تقدير، شركت ملي نفت ايران در مسیر حمايت حداكثري از شركت هاي دانش بنيان گام برمی دارد و مديريت پژوهش و فناوري اين شركت به عنوان بازوي توانمند آن در مشاركت هاي فناورانه علمي قراردادهایی را براي همكاري با مراكز علمي و پژوهشي در دستور كار قرار داده است كه گام بلندي در مشاركت حداكثري شركت ملي نفت ايران با مراكز پژوهش محور به شمار می رود.
به كارگيري روش هاي نوين فرآورش نفت خام با استفاده از تجهيزات سريع احداث Skid Mountedو نيز ايجاد مشوق جهت بازارسازي محصولات دانش بنيان توسط شركت هاي تابع با استفاده از تفاهم نامه هايي مشتمل بر تأمين 2000 ميليارد تومان اعتبار كه پيشتر با صندوق نوآوري و شكوفايي امضا شده بود، از ديگر رويكردهايي است كه در قالب مديريت فناورانه شركت ملي نفت ايران مورد توجه قرار گرفته است.
حركت در مسير فناوري در شركت ملي نفت ايران طي چندماه آغاز به كار دولت سيزدهم شتابی فزاينده گرفته است كه نمود آن را می توان در امضاي حدود ۲۷۵ میلیون دلار و ۱۶ میلیارد تومان قرارداد و تفاهم نامه با جهاد دانشگاهي مشاهده كرد.
فناوري روزآمد در طرح احياي چاه هاي كم بازده و استحصال هليوم
طرح احيای چاه هاي كم بازده شركت ملي نفت ايران به منظور اجرای بندهای ۱۴ و ۱۵ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی مبنی بر افزایش ذخایر نفت و گاز کشور و توسعه ظرفیت های تولید و برداشت صیانتی از منابع هیدروکربوری در دستور كار شركت ملي نفت ايران قرار گرفت و مقرر شد تا با اجراي آن احیای بیش از ۷۰۰ حلقه از چاه های کم بازده کشور با استفاده از روش های نوین و دانش محور محقق شود.
بر همين اساس فراخوان مربوط به طرح احیای چاه های بسته و كم بازده نفت در بهمن ماه امسال منتشر و از شركت هاي فناور و دانش بنیاني كه شرایط پذیرش در پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز را داشتند، دعوت شد تا در اين فراخوان مشاركت داشته باشند.
با امضاي قراردادهايي با محوريت پيش گفته، مقدمات نگهداري و فشارافزايي چاه هاي كم بازده و استفاده حداكثري از اين منابع خداداد براي شركت ملي نفت ايران فراهم می شود كه تاثير قابل توجهي در ثروت افزايي كشورمان خواهد داشت.
در ادامه فعاليت هاي شركت ملي نفت ايران با رويكرد استفاده حداكثري از فرصت هاي موجود، توليد هليوم مايع از طريق احداث كارخانه Mini –LNG در دستور كار قرار گرفته است. همزمان با تشكيل كميته شوراي عالي راهبردي در شركت ملي نفت ايران به منظور استحصال هليوم مايع، مطالعات اقتصادي به منظور احداث كارخانه LNG و توليد هليوم از ميادين گازی پارس جنوبی و گنبد شمالی (به عنوان بزرگ ترین منابع دارنده گاز هليوم در دنيا) در دستور كار قرار گرفت تا با تولید این گاز علاوه بر رفع نیاز داخلي، امكان صادرات اين محصول ارزشمند نيز فراهم شود.
افزایش ضریب بازیافت نفت با اتكا به شركت هاي داخلي
مشاركت حداكثري با شركت هاي دانش بنيان تنها محدود به اين موارد نمي شود؛ بلكه برنامه ريزي دقيقي نيز از سوي شركت ملي نفت ايران براي افزايش ضريب بازيافت نفت با اتكا به فناوري هاي روزآمد دنيا انجام شده است كه نمونه بارز آن را می توان در شركت ملي مناطق نفتخيز جنوب به عنوان قطب توليد نفت خام كشور شاهد بود.
اين شركت به منظور افزایش ضریب بازیافت نفت قابل حرکت که حدود 100 میلیارد بشکه (28 درصد) برآورد می شود، استفاده از روش های خاصی را در دست اجرا یا بررسی دارد که از میان آنها می توان به حفر چاه های بیشتر، استفاده از چاه های پیشرفته، تزریق آب و گاز بیشتر، تولید با نسبت نفت به گاز بالاتر، تولید با درصد آب بالاتر، استفاده از لرزه نگاری چهار بعدی، تزریق ژل پلیمر و تزریق متناوب آب و گاز اشاره كرد.
از ديگر روش هاي در دست بررسی این شرکت برای افزایش ضریب بازیافت نفت غیر قابل حرکت که حدود260 میلیارد بشکه (72 درصد) را شامل می شود نیز، می توان به استفاده از آب هوشمند، تزریق سورفکتانت، تزریق گاز امتزاجی، تزریق آب با شوری کم و روش های حراراتی، اشاره کرد كه در نوع خود بسيار قابل توجه است.
حمايت از ساخت داخل
صنعت نفت فضاي مناسبي براي حضور حداكثري شركت هاي داخلي و توان افزايي بخش خصوصي دارد؛ به طوري كه پيش بيني می شود در مسير تحقق اهداف برنامه ريزي شده در صنايع بالادستي نفت به بيش از ۱۵۰ میلیارد دلار سرمايه گذاري نياز باشد كه بخش قابل ملاحظه اي از آن با توان بخش خصوصي قابليت اجرايي شدن خواهد داشت.
به منظور حمايت حداكثري از بخش خصوصي و نيل به سياست سرمایه گذاری و تأمین کالاهای موردنیاز از طریق كانال زنجیره تأمین ایرانی كه در چارچوب دستیابی به اقتصاد مقاومتی در صنعت نفت تعريف شده است، مديريت ارشد شركت ملي نفت ايران بارها از تمامی شركت های متخصص و توانمند ایرانی در داخل و خارج از كشور با توانایی انجام كار حرفه ای و توجیه بیشترین میزان بهره وری سرمایه در صنعت نفت دعوت به همكاري كرده و مقرر كرده است تا تمامي فعاليت هاي شركت هاي تابعه در چارچوب هم افزايي توان ايراني اجرايي شود.
در عين حال سعي شد تا با تهیه، تدوین و اجرای برنامه راهبردی مدیریت زنجیره تأمین کالای شرکت ملی نفت ایران و توجه به رویکرد اقتصاد مقاومتی، حمایت منعطفي از ساخت داخل کالاها و تجهیزات و تجاری سازی فناوری از سوی سازندگان ایرانی و شرکت های دانش بنیان صورت بگيرد تا از اين طريق راه براي ادامه حضور شركت هاي خصوصي در تجارت جهاني انرژي باز شود.
تداوم توسعه در شركت ملي نفت ايران
در ميان طرح هاي بزرگ اقتصادي شركت ملي نفت ايران، علاوه بر محوريت توليد و صادرات، رويكرد توسعه نيز به شدت مورد توجه قرار دارد.
توسعه ميادين نفتي و گازي به ويژه در سرحد خطوط مرزي ايران به عنوان نواحي پراولويت شركت ملي نفت ايران انجام می شود و از اين رهگذر مقرر شده است تا در حوزه غرب كارون و ميدان مشترك نفتي آزادگان جنوبي، با به مدار آوردن چاه ها، ميزان توليد در سال 1401 به رقمی قابل توجه برسد.
در خصوص ميدان نفتي آذر نيز هم اكنون پروپوزال پروژه افزايش توليد از فاز 2 اين ميدان تدوین شده است كه در صورت تصويب نهايي و اجرای آن، امكان افزايش 12 هزار بشكه اي از توليد اين ميدان را تا پايان سال 1401 ممكن مي سازد.
روند توسعه در حوزه ميدان گازي كيش نيز در جريان است و بنا بر برنامه ريزي انجام شده مقرر شده است تا گاز تولیدی اين ميدان كه در فاز نخست حدود 28 میلیون متر مکعب در روز خواهد بود، به پالایشگاه فاز 6 و 7 و 8 منتقل شود.
زمان اتمام احداث خط لوله اين طرح تا پایان سال 1401پیش بینی شده است و پس از آن برنامه توسعه برای فازهای 2 و 3 اين ميدان گازي نيز ارائه خواهد شد.