گزارشی از ارائه خدمات بهداشت و درمان صنعت نفت در مسجد سلیمان
طب صنعتی ضامن سلامت کارکنان
سمیه راهپیما حفظ و ارتقای سلامت آحاد جامعه، از شاخص های اصلی توسعه پایدار به شمار می رود. در این میان، سلامت نیروی کار نیز به عنوان بخش قابل توجهی ازجمعیت، از ارکان اصلی توسعه پایدار و شاخص مهمی از بهره وری در جامعه محسوب می شود. مقوله طب صنعتی نیز به عنوان بخشی کلیدی از نظام سلامت کار، درکنار بهداشت حرفه ای، ایمنی صنعتی و روان شناسی محیط کار، مسئولیت مهمی در قبال حفظ و ارتقای سلامت نیروی کار به عهده دارد. در تحقق هرچه مطلوب تر این مسئولیت که مهم ترین هدف آن سلامت نیروی کار است، لازم به نظر می رسد ارکان اصلی نظام سلامت کار، افزون بر تعامل مثبت و موثر با یکدیگر، براساس اصول و قواعد شناخته شده خود و بر اساس استانداردها و روش های اجرایی مبتنی بر شواهد علمی عمل کنند. در صنعت نفت نیز از آنجا که به لحاظ ماهیت و عملکرد، متفاوت تراز دیگر بخش هاست، طب صنعتی با جدیت بیشتر، پیگیری و انجام می شود. این موضوع، یعنی طب صنعتی و اهمیت و ضرورت معاینات دوره ای آن، دستمایه ای شد تا به مسجد سلیمان، جایی که خدمات درمانی صنعت نفت برای نخستین بار در آن ارائه شد، سفر و از روند مراجعه مدیران ارشد شرکت بهره برداری نفت و گاز مسجد سلیمان به منظور پایش سلامت آنها گزارشی تهیه کنم که در ادامه مشروح آن را می خوانید.
در یکی از روزهای پایانی بهار 1401 بهداشت و درمان صنعت نفت مسجد سلیمان، با انجام معاینات دوره ای طب صنعتی مدیران ارشد درشرکت بهره برداری نفت و گاز مسجد سلیمان برگزارکرد واز همان ساعات اولیه فعالیت، شاهد حضور مسئولان بخش های مختلف شرکت بهره برداری نفت و گاز مسجد سلیمان در پلی کلینیک تخصصی بهداشت و درمان این شرکت بود. ارزیابی وضعیت جسمانی کارکنان و کشف بیماری ها به منظور شناسایی زود هنگام موارد مشکوک به بیماری های شغلی، تعیین وضعیت بیماری های مزمن به منظور رفع مشکلات احتمالی، مواردی بود که این اردوی جهادی برپایه آنها شکل گرفت و در آن به موارد مختلفی ازجمله انجام آزمایش های خون و ادرار،سنجش دید،تعیین تناسب وزن و قد، ارزیابی غربالگری قند خون و فشار خون، تغذیه، همچنین شنوایی سنجی، چشم پزشکی، قلبی عروقی، سلامت روان و موارد دیگری از این دست با هدف پایش سلامت توجه شد. البته در این میان برخی مدیران که برای انجام دوره ای طب صنعتی آمده بودند، به نبود معاینات دندانپزشکی انتقاد داشتند.
سلامت نیروی انسانی، اولویت مهم سازمان
مدیران ارشد شرکت بهره برداری نفت و گاز مسجدسلیمان که برای انجام کامل معاینات طب صنعتی آمده بودند، مهم ترین دلیل حضور خود را افزون برپایش سلامت و آگاهی از وضع خود، فرهنگ سازی برای کارکنان عنوان و اظهار می کردند نیروی انسانی، از سرمایه های ارزشمند یک سازمان به شمار می آید؛ بنابراین سلامت آنها باید در اولویت باشد.فرحناز عزیزی دوست، رئیس بهداشت و درمان صنعت نفت مسجد سلیمان در این باره می گوید: با توجه به تاکید فراوان سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت بر معاینات دوره ای کارکنان و ارتقای سلامت آنها که منجر به افزایش بهره وری خواهد شد، انجام این معاینات، سرلوحه کار بهداشت و درمان صنعت نفت هم هست. به گفته وی، اهمیت طب صنعتی (طب کار) در حفظ سلامت کارکنان نقش قابل توجهی دارد و با انجام معاینات دوره ای طب صنعتی، سلامت کارکنان مورد پایش قرار می گیرد و در نهایت نتیجه آزمایش ها و معاینات به صورت کاملا محرمانه به فرد اعلام و توصیه های پزشکی برای برطرف شدن مشکل ارائه می شود و برآیند همه اینها تشکیل یک پرونده سلامت پزشکی برای افراد است.
لزوم افزایش خدمات درمانی
وقتی نام مسجد سلیمان را می شنویم، ناخواسته سابقه تاریخی 100 ساله آن را در ذهن مرور می کنیم؛ جایی که نخستین چاه نفتی در آن کشف و نخستین بیمارستان نفت نیز در آن بنا شد.از آن دوران تا کنون تغییر و تحولات بسیاری در این منطقه رخ داده است؛ به گونه ای که ساختمان های این بیمارستان فرسوده شده است و برای ارائه خدمات بهتر باید بیمارستانی مجهزتر ساخته شود.
علیرضا هیهاوند، مدیرعامل شرکت بهره برداری نفت و گاز مسجدسلیمان در این باره می گوید: متاسفانه با وجود همه تلاش های بهداشت و درمان صنعت نفت در این منطقه، بیمارستان نفت مسجد سلیمان هنوز به لحاظ امکانات و تجهیزات پزشکی و برخورداری مستمر از متخصصان، در تنگناست و عمده مشکل آن کمبود تجهیزات پزشکی است.وقتی زمینه فراهم نباشد، به خودی خود انگیزه روی آوری کارکنان به سمت بهداشت و درمان هم کم می شود. کارکنان این بیمارستان با وجود کمی امکانات و تجهیزات پزشکی و بیمارستانی، سنگ تمام می گذارند، اما نباید ازکنار این کاستی ها گذشت؛ اگر ابزار نباشد، یک پزشک به خودی خود نمی تواند رسالت پزشکی را به درستی انجام دهد. به گفته او، اواخر دهه 80 پروژه ساخت بیمارستان جدید مسجد سلیمان کلید خورد، اما از آن زمان تا کنون به دلایلی درصد کمی پیشرفت فیزیکی داشته است، وقتی اتفاق مثبتی نیفتد، گرایش به سمت بهداشت و حفظ سلامت کارکنان را نیز تحت تاثیر قرار می دهد و لازم است سازمان بهداشت و درمان در خصوص مسجد سلیمان بازنگری کند. منطقه مسجد سلیمان به خودی خود از امکانات رفاهی محروم است و اگر امکانات نفت لحاظ نشود، فاقد جاذبه لازم برای ماندگاری نیرو خواهد بود. کارکنان در شهرهای بزرگ مانند تهران از تمام امکانات برخوردار هستند و به خودی خود انگیزه و حس ماندگاری در آنها ایجاد می شود. متاسفانه منطقه ای مانند مسجد سلیمان بر حسب شرایط زمان مغفول واقع شده است. مدیرعامل شرکت بهره برداری نفت و گاز مسجد سلیمان با بیان اینکه برای رفع چالش های موجود این منطقه نیاز به عزم واقعی وجود دارد تا به عنوان یک شرکت بهره بردار بتوانیم رسالت خود را به طور مطلوب انجام دهیم، ادامه می دهد: عمده ترین مشکل ما مهاجرت نیروست و علت آن به عدم برخورداری از امکانات و شرایطی باز می گردد و بهداشت و درمان به عنوان اولین نیازهای هر فرد به شمار می رود زمانی که فردی از آن برخوردار نباشد، به خودی خود ماندگاری نیرو صورت نخواهد گرفت. هیهاوند می گوید: در ادارات عملیاتی اغلب محدودیت پزشکی به دلیل سختی کار متوجه آنهاست و بارها سرپرستان نیز گلایه مند هستند که کارمند ما برخی موارد را رعایت نمی کند. ما باید به گونه ای عمل کنیم که نه در حوزه بهداشت بلکه در مسائل فرهنگی و رفاهی نفت نیز به گونه ای اقدام شود که مهاجرت نیرو از مسجد سلیمان کاهش یابد و به حداقل برسد و بتوانیم در پیشبرد تولید پایدار و ایمن موفق عمل کنیم. بهداشت و درمان صنعت نفت مسجد سلیمان با وجود کم و کاستی ها آنچه در توانشان است را ارائه می دهند. به گفته وی، بیشترین دغدغه خاطر به عنوان یک شرکت بهره بردار، بحث تولید است. قالب محدودیت های پزشکی، جسمی و روحی که ناشی از شرایط کار ایجاد می شود، چه به لحاظ فیزیکی و سنگینی کار و چه به لحاظ روحی و استرس کار در لایه های عملیاتی شرکت بیشتر اعمال می شود. به طور قطع تداوم معاینات طب صنعتی و تبدیل آن به یک باور می تواند در سلامت نیروها و پیشبرد اهداف سازمان موثر باشد .
متاسفانه در مناطق عملیاتی شاهد آن هستیم که وقتی تجهیزی دچار مشکل می شود، جهت تعمیرات آن اقدام می کنیم، اما کارکنان به عنوان راهبر سیستم در مورد خودشان آن را اجرا نمی کنند و زمانی به بیماری خود پی می برند که بازنشسته شده اند و آن زمان با انبوهی از بیماری ها مواجه می شوند.