مدیر مرکز رشد نوآوری پالایشگاه شهید هاشمی نژاد براثرگذاری پروژه متان در ارتباط با دانش بنیان ها تاکید کرد
50 میلیون یورو صرفه جویی ارزی تنها در یک سال
مشعل توسعه فعالیت شرکت های دانش بنیان، امروز به مهم ترین موضوع در دستور کار دولت و صنایع مختلف از جمله صنعت نفت تبدیل شده است. شرکت های
دانش بنیان توانسته اند در حوزه های کاربردی و ساختاری زیادی فعال شوند و سهم قابل توجهی در تولید ملی و ایرانی، تامین نیاز سازندگان داخلی و قطعه سازان و بسیاری از بخش های نرم افزاری و سخت افزاری صنایع مختلف از جمله صنعت نفت داشته باشند. نامگذاری سال 1401 به نام «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» تاکید و چراغ راهی جدی در این مسیر بود تا همه زمینه های اجرایی لازم برای فعالیت بیشتر این شرکت ها فراهم و در عین حال موانع موجود بیشتری برداشته شود.
مجموعه های دانش بنیان توانسته اند سهم قابل توجهی در جلوگیری از خام فروشی و صرفه جویی ارزی داشته باشند که می تواند یکی از دلایل اصلی حمایت از آنها باشد. صرفه جویی ارزی 50 میلیون یورویی تنها در یک سال و برای چند محصول راهبردی در صنعت گاز نمونه ای از این اثرگذاری شرکت های دانش بنیان است.یونس نیک پرست، مدیر مرکز رشد نوآوری پالایشگاه شهید هاشمی نژاد در گفت وگو با نشریه «مشعل» جزییاتی از تعامل مجموعه گاز با شرکت های دانش بنیان و مسیرهای ارتباطی و نتایجی که تاکنون به همراه داشته است، بیان کرد.
صنعت نفت، با توجه به نیاز و موقعیت استراتژیک خود، اقدامات پیشتازانه ای را در همکاری با شرکت های فناور و دانش بنیان انجام داده و شرکت های زیرمجموعه آن در این سال ها بخش قابل توجهی از کالاها و اقلام اساسی و تجهیزات خود را با کمک نیروهای متخصص داخلی و شرکت های فناور تامین کرده اند. شرکت ملی گاز ایران، یکی از این زیرمجموعه هاست که در ایجاد مجموعه ای مجزا در ارتباط با شرکت های دانش بنیان پیشرو بوده است
حذف موانع اضافی در تعامل با دانش بنیان ها
نیک پرست با اشاره به رویکرد مثبتی که دولت سیزدهم تا کنون به شرکت های دانش بنیان و اقتصاد مبتنی بر دانش بنیان ها داشته است، گفت: شرکت ملی گاز سیاستگذاری های ویژه ای در این حوزه داشته و در این مدت در جریان رویدادهای فناورانه زیادی درکنار شرکت های دانش بنیان قرار گرفته و قرارداد و تفاهمنامه های مشترک زیادی به نتیجه رسیده است.
وی با تاکید بر پیشرو بودن شرکت ملی گاز در زمینه حمایت از دانش بنیان ها به اجرایی کردن «پروژه متان» اشاره کرد و گفت: تلاش ما این بود که همکاری با دانش بنیان ها گاه به گاه و تنها در زمان نمایشگاه ها و فراخوان های دوره ای نباشد و دانش بنیان ها به شکل پیوسته با اجزای مختلف شرکت ملی گاز در ارتباط قرار گیرند.
نیک پرست با بیان اینکه در قالب پروژه متان (مرکز توسعه اکوسیستم نوآوری) هرکدام از پالایشگاه های گازی یا شرکت های گاز استانی و ... هر نوع نیاز خود را از طریق پروژه متان اعلام می کنند، افزود: کارگزار متان این درخواست را بررسی و ارزیابی کرده و با حفظ موارد محرمانگی که اهمیت زیادی دارد، پروژه کلی را روی سایت اعلام می کند و در آن سوی این تعامل هم شرکت های دانش بنیانی که در این حوزه ها تاییدیه دارند و رتبه بندی شده اند، می توانند درخواست دهند. کارگزار، این موارد را بررسی کرده و در صورت امکان، شرکت دانش بنیان را به شرکت متولی پروژه معرفی می کند و بعد جلسات مشترک شروع می شود و در همه مراحل تا تجاری شدن محصول، با آنها همراه می شود.
مدیر مرکز رشد نوآوری پالایشگاه شهید هاشمی نژاد تاکید کرد: شرکت ملی گاز این فرایند را شروع کرده اما به شکل مجزا، از پروژه های حمایتی که صندوق نوآوری یا معاونت علمی ریاست جمهوری و یا دبیرخانه ساخت اول معاونت علمی گذاشته اند نیز حمایت قابل توجهی داشته تا ساخت اقلام مورد نیاز برای اولین بار در کشور اجرایی شود.
شروع تجاری سازی تعدادی از 29 کالای راهبردی صنعت گاز
نیک پرست در مورد پروژه های موفقی که تاکنون به نتیجه رسیده است، گفت: شرکت ملی گاز لیستی از اقلام مهم فناورانه و راهبردی شرکت ملی گاز را که تا هم اکنون به کشور وارد می شده و برای تولید پایدار به آنها نیاز است را جمع بندی و برای آنها تصمیم گیری کرده است . در حال حاضر برای تولید 29 کالای راهبردی شرکت ملی گاز با شرکت های دانش بنیان و فناور همکاری شده و در نتیجه آن تعدادی از اقلام تولید شده و تعدادی هم در حال تولید است.نیک پرست ادامه داد: البته سطح فناوری برخی از این کالاها انقدر بالاست که نیاز به زمان بیشتری دارد و برخی دیگر مثل «کربن فعال» فناوری پایین تری دارد که به تکنولوژی ساخت این ماده رسیده ایم. کربن فعال ماده استراتژیکی است که در شرکت ملی گاز مصرف زیادی دارد و در سال 98 متوجه شدیم که این کالا برای ما اهمیت زیادی دارد و باید ساخت داخل آن را شروع کنیم اما شرکتی نبود که بتواند با کیفیت مورد نیاز ما آن را تولید کند. با گذشته حدود دو سال یک شرکت موفق به این کار شده و اولین تولیدات آن به پالایشگاه شهید هاشمی نژاد ارسال می شود.
مدیر مرکز رشد نوآوری پالایشگاه شهید هاشمی نژاد افزود: در حال حاضر دبیرخانه های حمایتی در سطح ملی برای کمک به شرکت های دانش بنیان در همه مراحل ایجاد و پس از آن هم صندوق های سرمایه گذاری با اعتماد به اینکه خریدار این کالاها مشخص هستند، اقدام کرده و پیشقدم می شوند.
نیک پرست با اشاره به شروع فعالیت پروژه متان (مرکز توسعه اکوسیستم نوآوری) از ابتدای سال 98 گفت: آخرین اقدامات و تحولاتی که در پروژه متان انجام می شود، زاویه نگاه و مسیر حرکت شرکت های دانش بنیان را تغییر می دهد. در برخی موارد دانش ارائه شده اهمیت زیادی دارد و تاییدمی شود ؛ اما تطبیق آن با اکوسیستم صنعت هماهنگ نیست و شرکت ها باید مطابق با نیازهای صنعت اقدام کنند. در عین حال شرکت های دانش بنیان به عنوان مجموعه های کوچک، کمتر این امکان را دارند تا با همه بدنه صنعت گاز به طور یکجا ارتباط بگیرند. در مجموعه متان این امکان فراهم شده تا تقاضاها به شکل هدفمند مورد ارزیابی واقع شوند، ضمن اینکه در همایش و نمایشگاه های مشترک و تورهای فناوری، آشنایی مستقیم و بیشتری صورت می گیرد.
مدیر مرکز رشد نوآوری پالایشگاه شهید هاشمی نژاد، در مورد شناسایی نیازهای فناورانه شرکت ملی گاز و نحوه ارتباط با دانش بنیان ها هم گفت: شرکت ملی گاز در برهه های زمانی مختلف، فراخوانی را به شرکت های زیرمجموعه ارائه می دهد تا نیازهای فناورانه خود را اعلام کنند که تاکنون بالغ بر 230 نیاز فناورانه در صنعت گاز ثبت شده که بر اساس تکرار و اهمیت، اولویت بندی شده اند. بر همین اساس 29 قلم کالا در صدر لیست کالاهای فناورانه قرار دارد که قراردادهایی نیز برای آنها منعقد شده است؛ البته با کمک شرکت های دانش بنیان، امکان ساخت داخل و به صرفه بودن بیش از 200 مورد نیاز فناورانه جدید دیگر را هم در دست بررسی داریم. او افزود: در عین حال باید توجه داشت که همین شناسایی و اعلام اقلام اساسی و تلاش برای تولید آن محصول در داخل، بازار جدیدی را ایجاد می کند و شرکت ها متوجه می شوند که می توانند این کالا را در داخل کشور تامین کنند و برایشان توجیه فنی و بازار پیدا می کند.
قیمت محصولات فناورانه تولید داخل، حداقل نصف مشابه خارجی است
نیک پرست با بیان اینکه شرکت ملی گاز، سند توسعه فناوری را تدوین کرده و بر اساس آن، اعتبار مورد نیاز برای تامین اقلام فناورانه مشخص شده است، افزود: به عنوان نمونه پس از بررسی ها مشخص شد که سالانه به حداقل 500 تن «کربن فعال» نیاز داریم و قراردادی را با یک شرکت دانش بنیان منعقد کردیم تا در اولین قدم، نیاز یکی از پالایشگاه ها را تامین کند و این اتفاق در حال حاضر رخ داده و بازار خوبی را ایجاد کرده است. او افزوذ: تجربه این سال ها نشان داده که محصول تولید شده از سوی شرکت های دانش بنیان، با حداقل نیمی از قیمت مشابه وارداتی آن تولید می شود و این روند تولید داخل دانش بنیان ها، صرفه جویی ارزی قابل توجهی را به همراه دارد؛ البته باید توجه داشت که همیشه نمونه های اولیه، قیمت تولید و فرایند طولانی تری دارند؛ اما در صورت موفقیت، سفارش های بعدی با هزینه و زمان کمتری تولید می شوند. مدیر مرکز رشد نوآوری پالایشگاه شهید هاشمی نژاد با اعلام اینکه تنها از محل تجاری سازی تولید تعدادی از آن 29 قلم کالای فناورانه صنعت گاز، سالانه بیش از 50 میلیون یورو صرفه جویی ارزی حاصل شده است، تصریح کرد: در حال حاضر قراردادهای متعددی با شرکت های دانش بنیان داریم که بتدریج محصولات فناورانه آنها وارد صنعت گاز می شود.