گذری بر آخرین دستاوردهای پرکارترین خط لوله انتقال نفت ایران
افتخارآفرینی در حصار محدودیت ها
مشعل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه تهران با 2 هزار و 73 کیلومتر خطوط انتقال، عنوان پرکارترین خطوط لوله انتقال نفت ایران را به خود اختصاص داده است. کارکنان و متخصصان خطوط انتقال نفت منطقه تهران سختی ها و مشقت های بیشماری را به جان خریده اند تا بتوانند در حصار محدودیت ها، احداث خطوط لوله، بهره برداری و انجام امور تعمیراتی را عهده دار باشند و با افتخار اعلام کنند که افزون بر 100 درصد نیازهای این شرکت به دست توانمند سازندگان داخلی بومی سازی و تامین می شود. این شرکت سهمی عمده در انتقال نفت و فرآورده های نفتی به عهده دارد؛ به گونه ای که به طور میانگین سالانه 48 میلیارد لیتر نفت و انواع فرآورده به نیمه شمالی کشور ارسال می شود.در گفت و گو با مجتبی بشارتیان، مدیر شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه تهران به فعالیت ها و قابلیت های این حوزه عملیاتی پرداخته شده است که مشروح آن را می خوانید.
شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه تهران با 2 هزار و 73 کیلومتر خط لوله به قطرهای هشت تا 30 اینچ و با 8 خط ورودی و 12 خط خروجی، یکی از مهم ترین شاهرگ های اصلی جریان انرژی در میان مناطق 12 گانه شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران محسوب می شود. این شرکت با داشتن 15 مرکز انتقال نفت، فشارشکن و تاسیسات، ظرفیت انتقال روزانه 57 میلیون لیتر نفت خام و 82 میلیون لیتر فرآورده را دارد.
تمام خطوط انتقال نفت و فرآورده که از جنوب و جنوب شرق کشور وارد تهران می شوند، از این پایانه تقسیم می شوند و شمال، شمال شرق و شمال غرب کشور را تغذیه می کنند. با مجتبی بشارتیان، مدیر خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه تهران در ستاد مرکزی این شرکت واقع در نزدیکی پالایشگاه تهران در جنوب شهر تهران درباره ویژگی های منطقه، وسعت و حجم عملیات و آخرین اقدام های توسعه ای گفت و گو کردیم که مشروح آن از نظرتان می گذرد.
توانایی خطوط انتقال نفت منطقه تهران
مجتبی بشارتیان، مدیر خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه تهران می گوید: درصد بالایی از حجم انتقال زمینی نفت و فرآورده ازسوی خطوط انتقال نفت منطقه تهران و با تلاش شبانه روزی کارکنان خدوم و زحمتکش این شرکت انجام می شود. در توصیف اهمیت منطقه تهران باید اشاره کرد که این منطقه با 6 منطقه مرکزی، اصفهان، شمالغرب، شمالشرق، شمال و جنوب شرق مستقیما اشتراک انتقال دارد و نیز تامین کننده سوخت مورد نیاز کلانشهر تهران و استان های نیمه شمالی کشور است. وظیفه انتقال فرآورده های نفتی به استان های سمنان، مازندران، البرز، قـزوین، گیلان و زنجان را هم عهده دار بوده، ضمن اینکه نفت خام خوراک پالایشگاه های تهران و تبریز نیز از این منطقه تامین می شود.
وی سوخت رسانی به فرودگاه های مهرآباد و امام خمینی(ره) را از دیگر وظایف مهم خطوط لوله منطقه تهران نام برده و عنوان می کند: همه محصول تولیـدی پالایشگاه تهـران ازسوی خطوط انتقال منطقه تهران به استان های یادشده و همچنین انبارهای نفت پخش در جنوب، شمالغرب (کن)، شمالشرق (قوچک) انتقال می یابد.
انتقال سالانه 20 میلیارد لیتر نفت خام و 28 میلیارد لیتر انواع فرآورده
خطوط لوله و مخابرات نفت تهران انتقال سالانه 48 میلیارد لیتر نفت و فرآورده به استان های همجوار به صورت مستقیم و غیرمستقیم را به عهده دارد که این میزان شامل انتقال سالانه 20 میلیارد لیتر نفت خام و 28 میلیارد لیتر انواع فرآورده است که به صورت میانگین، روزانه 62 میلیون لیتر انواع فرآورده و 450 هزار بشکه نفت خام انتقال می یابد.
مدیر شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه تهران درباره حجم رسید و ارسال فرآورده در این منطقه می گوید: در سه ماه نخست امسال در مجموع ۷ میلیارد و ۶۴۳ میلیون لیتر فرآورده و ۵ میلیارد و 300 میلیون لیتر معادل ۳۳ میلیون بشکه نفت خام رسید و ۷ میلیارد و ۵۴۸ میلیون لیتر فرآورده و ۵ میلیارد و سیصد میلیون لیتر نفت خام به وسیله خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه تهران ارسال شده است.
خطوط 26 اینچ نفت خام اراک- تهران، خط 24 اینچ اصفهان- ری، خط 10 اینچ فرآورده شازند به ری، خط 16 اینچ فرآورده و خط 18 اینچ فرآورده اصفهان- ری از جمله مهم ترین خطوط حوزه استحفاظی این منطقه است. دو خط جدید شامل خط 26 اینچ فرآورده که از جنوب می آید و خط 20 اینچی که از اصفهان، نائین و ری می آید نیز در حوزه استحفاظی این منطقه قرار می گیرد. دو کریدور نفتی کشور شامل خط 26 اینچ اهواز - لرستان - مرکزی و خط مارون - اصفهان - تهران وارد حوزه استحفاظی خطوط لوله و مخابرات نفت تهران شده و از این منطقه تقسیم و به نیمه شمالی کشور منتقل می شود.
تخصیص سوخت به نیروگاه ها
بشارتیان درباره دیگر خطوط حوزه استحفاظی منطقه تهران اضافه می کند: خط 30 اینچ ری- نکا- ساری، خط 16 اینچ تبریز که نفت خام پالایشگاه تبریز را تامین می کند، خط 18 اینچ قزوین- رشت که تامین سوخت استان گیلان را به عهده دارد، خط 22 اینچ ری- شاهرود و در ادامه خط 20 اینچ شاهرود- مشهد که سوخت استان سمنان و خراسان شمالی، رضوی و جنوبی و بخشی از استان گلستان را به عهده دارد، خط 16 اینچ ری - ساری، خط 10 اینچ فرودگاه امام، خط 8 اینچ نفت جت ری - مهرآباد، خط 14 اینچ ری- کن، خط 14 اینچ ری- قوچک، خط 10 اینچ ری- کرج، خط 14 اینچ فرآورده تبریز که از ری به اشتهارد می رود و بعد وارد محدوده شمال غرب می شود و خط 12 اینچ نوشهر - چالوس از دیگر خطوط مهمی است که به این منطقه وارد و از آن خارج می شود.
وی در تشریح ویژگی های مهم خطوط لوله و مخابرات منطقه تهران که تأمین سوخت حدود نیمی از کشور را به عهده دارد، تاکید می کند: افزون بر این خطوط مهم و حیاتی، منطقه تهران تأمین سوخت چند نیروگاه مهم از جمله نیروگاه دماوند، باقرشهر، منتظرقائم، شهید رجایی (قزوین) و گیلان را نیز به عهده دارد. این منطقه 21 ایستگاه مخابراتی، 16 دستگاه توربوپمپ یا توربین، 81 دستگاه و بوستر پمپ اصلی، 70 دستگاه پمپ اصلی، 31 دستگاه دیزل ژنراتور، 16 دستگاه مخزن اصلی و 32 مرکز انتقال نفت را تحت پوشش دارد.
تک فرآورده کردن خطوط انتقال
مدیر شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه تهران همچنین از تک فرآورده کردن خطوط انتقال نفت منطقه تهران خبر می دهد و می افزاید: در نظر داریم تا با برنامه ریزی مدون و اصولی بتوان شرایط انتقال فرآورده ها را بهبود بخشید و در نحوه انتقال تغییراتی را ایجاد کرد؛ به این معنا که از هر خط لوله تنها یک فرآورده انتقال داده شود و از مهم ترین مزیت اجرای این طرح این است که قدرت مانور را در انتقال انواع فرآورده بیشتر خواهد کرد، ضمن آنکه شرایط انتقال با توجه به میزان و قطر خطوط لوله و همچنین بر اساس نیازسنجی های انجام شده فرآورده های مورد نیاز تخصیص داده خواهد شد.
بشارتیان به فعال بودن خطوط جدید و نقش چشمگیر آنها در افزایش ظرفیت تولید اشاره کرده و ادامه می دهد: خط ۲۰ اینچ نائین - کاشان - ری به طول ۴۱۴ کیلومتر و ظرفیت ۲۰۰ هزار بشکه و همچنین خط ۲۶ اینچ شازند - ری به طول ۲۹۲ کیلومتر و ظرفیت ۳۵۰ هزار بشکه با آمدن به روی مدار بهره برداری نه تنها طول خطوط لوله انتقال نفت خام و فرآورده ها را افزایش داده بلکه تحولات خوبی نیز در زمینه افزایش ظرفیت ایجاد کرده است.
انجام چند فاز پیگرانی هوشمند
وی به اهمیت پایش و نگهداری خطوط لوله منطقه تهران اشاره کرده و می گوید: نگهداری از خطوط لوله از آن دست پارامترهایی است که در طول عمر آنان اثرگذار است؛ ازاین رو با استفاده از فناوری پیگرانی هوشمند از وضع خطوط و درصد خوردگی آنها به طور دقیق آگاهی می یابیم. در سال گذشته 392 مورد خوردگی خطوط لوله به صورت پیگرانی هوشمند شناسایی و ترمیم شده است. البته پیگرانی معمولی به صورت روتین انجام می شود که بر این اساس خطوط لوله نفت خام به صورت دو بار در ماه و فرآورده یک بار در ماه پیگرانی معمولی انجام می شود. با انجام پیگرانی های هوشمند توانستیم وضع خطوطمان را پایدار کنیم و تعمیرات مورد نیاز را انجام دهیم. تعمیرات و نواقص خطوط در عملیات پیگیرانی اولویت بندی شده و براساس سطح اهمیت، درصد خوردگی ناچیز با تعویض پوشش لوله ترمیم و بازسازی شده است.