گپ وگفت با هنرمندی از خانواده بهداشت و درمان صنعت نفت اصفهان
خالق سبکی نو در خطاطی
مشعل وقتی سخن از اصفهان به میان می آید، به واقع از گنجینه ای بی بدیل صحبت می شود؛گنجینه ای که آثار تاریخی زیبا و منحصر به فرد ایران و جهان را در دل خود جای داده و هنرهای متنوعی همچون قلم زنی، میناکاری، خطاطی و ... آن را زبانزد کرده است.
در این شهر پر از ذوق و هنر با پیشینه تاریخی، هستندکسانی که درکنارحرفه اصلی خود، توانسته اند در عرصه هنر نیز حرفی برای گفتن داشته باشند. کرامت اله صداقت، مسؤول فنی داروخانه درمانگاه ولیعصر بهداشت و درمان صنعت نفت اصفهان، یکی از این دست هنرمندان است که توانسته با سال ها تمرین و تلاش، درحوزه خطاطی، خوش بدرخشد. این که چگونه به هنر خطاطی روی آورده و خانواده چه نقشی در پیشرفتش داشته اند، موضوع گفت وگوی «مشعل» با او و خانواده صداقت است که در ادامه می خوانید.
لطفا در ابتدا خودتان را معرفی کنید.
متولد سال 1346 در شهر آغاجاری هستم. مدرک دکترای حرفه ای داروسازی دارم و اکنون به عنوان مسؤول فنی داروخانه درمانگاه ولیعصر بهداشت و درمان صنعت نفت اصفهان فعالیت می کنم. یک داروخانه نیز در شهر اصفهان دارم که با همسرم آنجا را اداره می کنیم.
بفرمایید که از چه زمانی به رشته خطاطی علاقه مند شدید؟
پدرم خط خوبی داشت و من نیز از همان دوران کودکی به هنر علاقه پیدا کردم. رفته رفته احساس کردم خط و خطاطی، هنری است که از میان تمام شاخه های هنر، علاقه ام به آن بیشتر است. به همین دلیل، با استادان زیادی در این رشته، کار کردم و همواره سعی ام بر آن بوده که در این هنر، به مرحله قابل قبولی برسم؛ به گونه ای که سال گذشته موفق شدم نمایشگاهی با 79 اثر خطاطی از خودم در شهر اصفهان برگزار کنم. این نمایشگاه، ثمره سال ها تلاش من بود.
با برگزاری این نمایشگاه به دنبال چه هدفی بودید؟ شهرت یا انتقال ذوق و قریحه؟
هنر، بر روح و زندگی انسان بسیار تاثیر می گذارد. بنابراین بهتر است درکنار فعالیت های روزانه، دستی هم بر هنر داشته باشیم. معتقدم، هر فعالیت هنری که درجامعه انجام می شود، گامی رو به جلو و مثبت است در مسیر تلطیف فضای جامعه و روح انسان هایی که درآن زندگی می کنند. برپایی چنین نمایشگاه هایی می تواند افزون بر صیقل دهی به روح انسان ها، به افرادی که از آن دیدن می کنند نیز ایده بدهد.
به فکر برپایی نمایشگاه دیگری هم هستید؟
برخی کارهایی که در نمایشگاه، درمعرض دید علاقه مندان قرارگرفت، مورد استقبال واقع شد و به فروش رفت. قصد دارم در نمایشگاه بعدی، آثار جدیدی خلق کنم و آنها را به نمایش بگذارم.
به نظر شما در هنرخطاطی که آن رادر کنار فعالیت اصلی خود انجام می دهید، ذوق، استعداد و آموزش چه جایگاهی دارد؟
بی تردید استعداد و ذوق در رشته ای، می تواند زمینه ساز قرارگرفتن در مسیر انجام آن باشد؛ اما کافی نیست و به طور حتم، به آموزش و فراگیری تخصصی هم نیاز دارد.
هنر چه تاثیری بر روحیه و شغل شما داشته است؟
هنر تاثیر قابل توجهی بر روحیه و شغل من دارد. زمانی که در مشکلات روزمره زندگی، کسی نمی تواند کمکمان کند، این هنر است که آرامش بخش است و روحمان را صیقل می دهد و بار روانی مشکلات را به حداقل ممکن می رساند. اگر هنر به گونه ای باشد که زیبایی آن، دیگران را تحت تاثیر قرار دهد، حس خوبی به هنرمند دست می دهد.
خطاطی را از روی ذوق ذاتی خود فراگرفتید یا با آموزش و گذراندن دوره های تخصصی؟
پیش تر اشاره کردم که از دوران کودکی به این رشته هنری علاقه مند شدم و این علاقه مندی با گذر زمان بیشتر و بعد با گذراندن دوره های تخصصی به یک مهارت تبدیل شد.
رشته های هنری افزون بر ذوق و استعداد ذاتی، نیازمند این است که زیر نظر استاد آموزش ببینی و با طی مراحل مختلف به درجه ای از مهارت برسی. من نیز در رشته خطاطی، دوره های متوسط و خوش عالی را گذرانده ام و شروع کارم هم سیاه مشق خط های قدیمی و جدید بود. خیلی تمرین می کردم تا اینکه کم کم توانستم در این رشته، نوآور و خلاق باشم؛ البته خلاقیت، یک حس خدایی است.
از سبک خاصی در خطاطی تبعیت می کنید یا اینکه خودتان صاحب سبک خاصی هستید؟
بیشتر کارهایی که انجام می دهم، به صورت سیاه مشق است و سبکی که از آن درکارهایم استفاده می کنم، تلفیقی از خط شکسته و چلیپاست و سبک ابداعی من نیز «چلیپا سیاه مشق» است.
خطوطی را که می نویسید، الهام گرفته از چه افراد یا اشعاری است؟
کشور ما مهد ادبیات و هنر است و این برای فردی که در پی هنر و یادگیری آن باشد، یک امتیاز مهم به شمار می آید.
خطاطی، هنری است که در آن ادبیات و شعر موج می زند و هر دو اینها کمک می کنند تاهنر خطاطی بیشتر و بهتر خود را عرضه کند. اشعار شعرای برجسته ای همچون حافظ، سعدی، مولانا، خیام، سهراب سپهری و نیما یوشیج، سرمایه هایی هستند که در هنر خطاطی بسیار استفاده می شود و به خلق یک اثر و تاثیر آن بر بیننده کمک بسیاری می کند.
خطاطی را آموزش هم می دهید؟
برخی دوستان و آشنایان، پیشنهاد برگزاری دوره های آموزش خطاطی را داده اند؛ اما به دلیل مشغله کاری، تاکنون فرصتی فراهم نشده است. شاید بتوانم در دوران بازنشستگی به تدریس این هنر بپردازم.
چند فرزند دارید؟ دلتان نمی خواست رشته هنری شما را دنبال کند؟
یک پسر 23 ساله دارم که دانشجوی سال پنجم رشته پزشکی و همچنین علاقه مند به موسیقی است. هنر، دنیای وسیعی دارد و علاقه افراد به هر یک از شاخه های آن، متفاوت است؛ اما یک نکته را نباید از نظر دور داشت؛ اینکه در خانواده ای که پدر و مادر اهل هنر باشند، زمینه علاقه مندی فرزندان به آن نیز فراهم می شود و به خودی خود به سمت آن گرایش پیدا می کنند. در مورد علاقه پسرم به موسیقی و پیگیری این هنر، من بی تاثیر نبودم و با توجه به شخصیتی که در او سراغ دارم، همچنین به دلیل زمانبر بودن رشته خطاطی از حیث آموزش و برای اینکه در میانه راه دلزده نشود، ترجیح دادم مشوق ورودش به رشته خطاطی نباشم.
همسرتان چطور؟ او هم فعالیت هنری دارد؟
همسرم در دوره ای نقاشی را دنبال می کرد و ورزشکارحرفه ای در رشته والیبال هم بود، حتی در شرکت نفت مقام های بسیار خوبی در سطح کشوری به دست آورده است.
علاوه بر خطاطی، دستی هم بر شعر و شاعری دارید. در این باره توضیح می دهید؟
همانطور که پیش تر گفتم، هنر یک دریاست و هر کس می تواند از این دریا به سهم و قدر خود بهره مند شود. داستان نویسی کوتاه و شعر سرایی نیز از دیگر علاقه مندی من است که در این زمینه، آثاری را هم خلق کرده ام و به چاپ رسیده است. یکی از آنها، مجموعه اشعاری با عنوان «نهان نامه» است که چاپ شده و سری داستان های کوتاه و رمان هم نوشته ام که به چاپ خواهند رسید.
توصیه شما به جوان ها چیست؟
بهتر است در کنار شغل اصلی خود، یک رشته هنری را نیز دنبال کنند تا بتوانند خالق فضایی بهتر در زندگی خود و خانواده شان باشند؛ چراکه معتقدم، انجام فعالیت های هنری می تواند به شکل بارزی، نیازهای روحی انسان را مرتفع کند و فردی که به لحاظ روحی سیراب باشد، سالم تر نیز خواهد بود.
***
لاله صادقیان، همسر دکتر صداقت است. او که شرایطی را برای ادامه فعالیت های هنری همسرش مهیا کرده، پاسخگوی چند سوال ما بود.
زمانی که همسرتان در منزل فعالیت هنری انجام می دهد، شما چه شرایطی را برای ایشان فراهم می کنید؟
نزدیک به 25 سال است که ازدواج کرده ایم. همسرم از همان ابتدای زندگی، خطاطی می کرد. همیشه سعی کرده ام در این مسیر، پشتیبان و حامی ایشان باشم، به طوری که مسؤولیت هایی را که به عهده ایشان بود خودم انجام می دادم تا بتواند وقت بیشتری را به انجام فعالیت های هنری اش اختصاص دهد.
والیبال از علایق شما بود، آن را پیگیری نکردید؟
زمانی نقاشی می کشیدم و در دوران دبیرستان هم عضو تیم والیبال مدرسه بودم. سپس به صورت حرفه ای در تیم های والیبال صنعت نفت حضور داشتم و چند مقام کشوری هم به دست آوردم. ورزش در شادابی روحیه ام تاثیر زیادی داشت و موجب می شد خستگی های روحی ام برطرف شود؛ اما متاسفانه به دلیل آسیب دیدگی شدید، دیگر نتواستم این رشته ورزشی را ادامه بدهم، به همین دلیل به سمت ورزش های سبک تر رفتم.
***
نهاد صداقت نیز همانند پدر و مادر خود در کنار تحصیل، رشته موسیقی را دنبال می کند و شاید این برگرفته از راه والدینش باشد.
به گفته پدر، در رشته موسیقی فعالیت دارید، چه سازی می زنید؟
دانشجوی سال پنجم رشته پزشکی هستم و هم اکنون دوره کارآموزی را می گذرانم. علاقه من به موسیقی به دوران کودکی هم بر می گردد.
کلاس های «ارف»را پشت سر گذاشته ام و با نت های موسیقی آشنایی دارم. در ادامه، آموزش و نواختن گیتارکلاسیک را شروع کردم و در یکی از تولدهایم، پدر و مادرم گیتار الکتریکی به من هدیه دادند که این هدیه با ارزش، مسیر فعالیت هنری، یعنی موسیقی را برایم هموار کرد.
پدرتان در این زمینه چقدر مشوق شما بودند؟
پدرم هر آنچه برای موسیقی نیاز داشتم را برایم فراهم می کرد؛ از تمرین گرفته تا ساز و کتاب های مورد نیاز، حتی برای تمرین هایی که در خانه داشتم، همیشه گوش شنوای کارهایم بود و همواره مرا به ادامه این مسیر و درک بهتر موسیقی و فراگیری آن هدایت می کرد.
پدرتان را چگونه توصیف می کنید؟
پدرم، هنرمندی است که در خطاطی، سال ها قلم زده و سیاه مشق کرده. خود خالق سبک است و آثار هنری اش بسیار بدیع بوده و تقلیدی در کارشان وجود ندارد.