استقرار نظام مدیریت دارایی فیزیکی و بهبود عملكرد مالی
برنامه ریزی برای تدوین سیاست ها، الزام ها، اهداف و برنامه دارایی های فیزیکی و ایجاد بستر مناسب برای استقرار سیستم مدیریت دارایی های فیزیکی در سطح شرکت ملی گاز و شرکت های زیرمجموعه، از اهم مأموریت های واحد برنامه ریزی و ارزیابی مدیریت دارایی های فیزیکی است. عماد ضرغامی، رئیس واحد برنامه ریزی و ارزیابی مدیریت دارایی های فیزیکی می گوید: تدوین و به روزرسانی اسناد راهبردی مدیریت دارایی های فیزیکی از جمله اسناد خط مشی، اهداف استراتژیک مدیریت دارایی ها، الزام های مدل اجرایی و اسناد AMP ، SAMP ، تدوین سیاست ها و الزام ها چرخه عمر در سیستم مدیریت بهره برداری، مدیریت نگهداشت، مدیریت بازرسی فنی و مدیریت خوردگی و سلامت فنی دارایی های فیزیکی از فعالیت های این واحد است. به گفته وی، تدوین سیاست ها و الزام های مدیریت مالی دارایی های فیزیکی، تدوین سیاست ها و الزام ها از رده خارج کردن و اسقاط دارایی های فیزیکی، ارزیابی دوره ای سطح بلوغ سیستم مدیریت دارایی های فیزیکی و ممیزی فرایندهای چرخه عمر تاسیسات و تجهیزات در سطح شرکت ملی گاز و شرکت های فرعی، همچنین مدیریت دانش و بهبود مستمر فعالیت های چرخه عمر از دیگر مأموریت های مهم این واحد به شمار می رود. ضرغامی با بیان اینکه استقرار و راهبری نظام مدیریت دارایی فیزیکی در سازمان ها منجر به بهبود عملكرد مالي می شود، ادامه می دهد: تصميمات سرمایه گذاری آگاهانه، مديريت ريسك، بهبود توليد و خدمات، توسعه اعتبار و برند، بهبود کارایی و اثربخشي تجهيزات باعث توسعه متوازن سازمان خواهد شد.
وی در خصوص سند الزام ها و مدل اجرایی مدیریت دارایی فیزیکی شرکت ملی گاز می گوید: این سند با هدف تبیین خط مشی، رویکردها و الزام های اجرایی استقرار مدیریت دارایی های فیزیکی تدوین شده و اهداف، برنامه های استراتژیک و الزام های سیستم مدیریت دارایی ها را با رویکردی بهینه، منسجم و بلندمدت تشریح می کند. مدل اجرایی مدیریت دارایی فیزیکی شرکت ملی گاز، ابزارها و تکنیک هایی را برای مدیریت فعالیت های چرخه عمر دارایی های فیزیکی بر اساس 6 گروه موضوعی مدل مؤسسه مدیریت دارایی ها تبیین می کند. این مدل، بستر مناسبی را برای ارتقای سطح بلوغ سیستم مدیریت دارایی فیزیکی و قرار گرفتن در مسیر تعالی برای شرکت ملی گاز و شرکت های فرعی زیرمجموعه فراهم می کند. وی با اشاره به اینکه برنامه ریزی برای استقرار مدیریت دارایی فیزیکی در سطح شرکت ملی گاز و شرکت های فرعی زیرمجموعه از ابتدای سال 1399 آغاز شده است، می گوید: شرکت ملی گاز ایران به عنوان شرکت پیشرو، با تعریف طرحی در همین زمینه و انتخاب پروژه های پایلوت در زنجیره تأمین گاز، اقدام های مهمی را برای استقرار این سیستم شروع کرد.
اتوماتیک شدن مراحل ارزیابی شرکت ها
با توجه به ضرورت گسترش استفاده از خدمات شرکت های مشاور بازرسی فنی با رویکرد تضمین سلامت فنی دارایی های فیزیکی شركت ملی گاز ایران، واحد ارزیابی و تعیین صلاحیت شرکت های مشاور بازرسی فنی بر اساس نظام نامه جامع مصوب بازرسی و کنترل فنی شرکت ملی گاز مسؤولیت شناسایی و ارزیابی صلاحیت شرکت های مشاور بازرسی را به عهده دارد. غلامرضا مطهری، رئیس واحد ارزیابی و تعیین صلاحیت شرکت های مشاور بازرسی فنی می گوید: ارزیابی صلاحیت شرکت های بازرسی فنی بر اساس دستورالعمل ارزیابی، تشخیص صلاحیت و براساس معیارهایی نظیر سوابق کاری، ساختار مدیریتی، رویه ها و مستندات فنی، گواهینامه ها و توان مالی انجام می شود. به گفته وی، مطابق مراحل انجام این فرایند، مدارک شرکت های مشاور متقاضی به صورت فایل الکترونیک روی لوح فشرده دریافت می شود؛ البته سامانه نرم افزاری برای خودکارسازی این فرایند، در مرحله راه اندازی است که در آینده نزدیک همه مراحل ارزیابی از طریق این سامانه صورت می گیرد. مطهری ادامه می دهد: هم اکنون در لیست مرجع مذکور، تعداد 191 شرکت در 12 زمینه خدمات بازرسی فنی در دسترس و قابل بهره برداری است. نتیجه فرایند ارزیابی به تفکیک زمینه در قالب لیست مرجع شرکت های مشاور بازرسی فنی واجد صلاحیت از طریق تارنمای امور بازرسی فنی به آدرس ir.nigc.pam در دسترس شرکت های فرعی قرار دارد. به روزرسانی زمینه ها و لیست شرکت ها، ممیزی دوره ای و نظارت بر عملکرد این شرکت ها از دیگر وظایف مهم این واحد است.
شرکت گاز؛ پایلوت اجرای سند راهبردی مدیریت خوردگی
واحد نظارت بر روش ها و دستورالعمل های بازرسی فنی، مسؤولیت برنامه ریزی و نظارت بر تدوین و به روزرسانی آیین نامه ها، روش ها و دستورالعمل های فعالیت های چرخه عمر دارایی ها از زمان اکتساب تا مرحله اسقاط را به عهده دارد. ایجاد هماهنگی با سازمان های بیرونی برای هماهنگی و یكپارچگی روش ها و دستورالعمل ها، نیازسنجی روش ها و رضایت سنجی منظم از ذینفعان، از دیگر وظایف این واحد به شمار می رود. علی مسائلی، رئیس واحد نظارت بر روش ها و دستورالعمل های بازرسی فنی می گوید: خوردگی، یکی از پدیده های مخرب در صنعت است که سالانه هزینه های زیادی را به صنایع تحمیل می کند. بر این اساس، مطالعاتی در زمینه مدیریت خوردگی در وزارت نفت صورت گرفته و در نهایت سندی با عنوان سند راهبردی مدیریت خوردگی صنعت نفت از سوی معاونت امور مهندسی وزارت نفت ابلاغ و نظر به اهمیت موضوع، شرکت ملی گاز ایران به عنوان پایلوت برای استقرار این سیستم از سال 1396 انتخاب شد. به گفته وی، این طرح در قالب قرارداد پژوهشی در 6 مرکز پایلوت منتخب شرکت ملی گاز ایران منعقد و فاز اجرایی آن از آبان سال 96 آغاز شد. آذر امسال، خروجی های این طرح در قالب نظام نامه های مدیریت خوردگی برای پیاده سازی و استقرار به شرکت های زیرمجموعه ابلاغ شد. مسائلی ادامه می دهد: تدوین و ابلاغ سند راهنمای الزام های نظام مدیریت بازرسی فنی، تدوین و ابلاغ روش اجرایی نظارت و بازرسی فنی عملیات تعمیر و بازسازی قطعات توربین گازی، تدوین و ابلاغ روش اجرایی ارزیابی قابلیت سرویس دهی، تدوین سند راهنمای استقرار ایزو 3834 ، تدوین و ابلاغ نظام نامه های مدیریت خوردگی، به روزرسانی استاندارد تست مقاومت و نشتی از جمله دستورالعمل های سال گذشته بوده است. وی یادآور می شود: سند سیاست ها و الزام های فنی و استانداردی سیستم مدیریت بازرسی فنی، بخشی از سیستم مدیریت دارایی های فیزیکی محسوب می شود که با هدف ارتقای سطح کیفی و اثربخشی فعالیت های بازرسی فنی در طول چرخه عمر دارایی ها و مدیریت بهتر چالش های پیش روی سازمان، طرح ریزی و تدوین شده است.
تدوین روش اجرای بازرسی، تعمير و بازسازی قطعات توربين گاز
واحد بازرسی و کنترل فنی تأسیسات، طرح ها و کالا، مسؤولیت کنترل انطباق استانداردها، فرایندها و روش های بازرسی فنی در چرخه عمر تأسیسات و تجهیزات شرکت های فرعی شرکت ملی گاز ایران را به عهده دارد. نظارت بر اجرای همه آیین نامه ها، استانداردها و روش های اجرایی بازرسی فنی در شرکت های فرعی در زمینه های تخصصی ذی ربط از اهم وظایف این واحد است. غلامرضا سجودی، رئیس واحد بازرسی و کنترل فنی تاسیسات، طرح ها و کالا می گوید: در مسیر فعالیت های مديريت دارايي فيزيكي و ايجاد توازن در هزينه، ريسك و عملكرد و ارزش افزايي حداكثري از تجهیزات دوار حساس و گران قیمت، ضرورت یکپارچه سازی و نظام مند کردن فرايند نظارت و بازرسي فني در عمليات بازسازي قطعات توربين گازي ایجاب کرد که امور بازرسی فنی نسبت به تدوین روش اجرايي بازرسي، تعمير و بازسازي قطعات توربين گاز اقدام کند که پس از جمع بندی و اعمال پیشنهادات به شرکت های فرعی، برای اجرا ابلاغ شد. به گفته وی، به منظور ارزیابی عملکرد، واحدهای بازرسی فنی شرکت های فرعی، نظام گزارش فصلی فعالیت های بازرسی فنی، نظام ممیزی سیستم مدیریت بازرسی فنی، تقویم سالانه ممیزی فرایندهای بازرسی فنی را تدوین و کارشناسان این امور برای ارزیابی عملکردها و ممیزی دوره ای در شرکت های فرعی حضور پیدا می کنند و محورهای تبیین شده را مورد ارزیابی قرار می دهند.
سجودی تصریح می کند: با توجه به گزارش های انواع خوردگي، بويژه ترك هاي هيدروژني در تجهيزات فرايندي چند پالایشگاه گاز و نبود چارچوب نظام مند و سبد استانداردي مرجع، نياز به بهره گیری از روش هاي استاندارد قابليت سرویس دهی با هدف افزايش ايمني تجهيزات و كاركنان، كاهش زمان و هزینه های تعميرات و استمرار توليد، احساس شد كه با گردآوري اطلاعات و استانداردهاي لازم، دستورالعمل مذكور از سوی كميته متخصص تدوین شد.
رئیس واحد بازرسی و کنترل فنی تاسیسات، طرح ها و کالا ادامه می دهد: بازرسی فنی برای حفظ و افزایش کیفیت کنتورها، اقدام به استقرار بازرس مقیم در شرکت های تولیدی کرد تا بر فرایند تهیه و تامین مواد اولیه و قطعات مصرفی، خط تولید و تست های نهایی نظارت داشته باشد و در صورت مطابقت با استاندارد و مشخصات فنی ارائه شده در قرارداد، اقدام به صدور مجوز ترخیص كند.