پازل 28 تکه قطب انرژی در دولت سیزدهم تکمیل می شود
فــــــاز 14 ،نقطه پایان توسعه خشکی در پارس جنوبی
مشعل وزارت نفت دولت سیزدهم تمرکز بر توسعه میدان گازی پارس جنوبی، اتخاذ تمهیدات لازم و استفاده از تمام ظرفیت های موجود را برای افزایش تولید گاز غنی از این میدان مشترک در دستور کار قرار داده است، ضمن آنکه با بهره برداری از فازهای میدان گازی پارس جنوبی، تولید گاز غنی ایران از قطر، با وجود سهم دو برابری این کشور از این میدان گازی مشترک، پیشی گرفته است. در همین زمینه با بسیج تمام امکانات، فاز 14 به عنوان یکی از بخش های باقی مانده، روندی رو به پیشرفت را طی می کند.
فاز 14 پارس جنوبی که از ابتدا تا امروز فراز و نشیب های زیادی را پشت سر گذاشته، قرار است تا پایان امسال مراحل مهمی از پیشرفت را پیش رو داشته باشد. جواد اوجی، وزیر نفت، اوایل مردادماه امسال در دیدار با اعضای کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در این باره گفته است: سه ردیف پالایشی پالایشگاه بخش خشکی طرح توسعه فاز ۱۴ پارس جنوبی پیش از پایان امسال به بهره برداری خواهد رسید.
در همین زمینه محمد مشکین فام، مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس چندی قبل در نشست با پیمانکاران پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی با تأکید بر اهمیت زمان عملیات اجرایی و راه اندازی واحدهای جانبی و فرآیندی پالایشگاه این طرح گفت: با توجه به شرایط اقتصادی کشور و لزوم صرفه جویی در هزینه های ساخت و راه اندازی، باید فعالیت های باقیمانده به منظور افزایش بازده کاری شتاب گیرد و فعالیت ها به دستاوردهای تازه تبدیل شود.
نخستین ردیف عملیاتی شده (ترین چهارم) این پالایشگاه، اسفندماه پارسال با حمایت جدی وزارت نفت، شرکت ملی نفت ایران و همکاری مضاعف همه پیمانکاران در مدار تولید قرار گرفت. برای تکمیل بخش های باقیمانده این پروژه ملی نیز همچنان این حمایت ها به قوت خود باقی و برنامه این است که با مدیریت اصولی زمان و استفاده حداکثری از توان کارکنان، فعالیت های باقیمانده پیگیری شود تا ضمن بالا بردن راندمان کار، سایر واحدهای فرآیندی در سریع ترین زمان ممکن به بهره برداری برسند.
میدان پارس جنوبی از بزرگ ترین منابع گازی مستقل جهان است که روی خط مرزی مشترک ایران و قطر در خلیج فارس و در ۱۰۰ کیلومتری ساحل جنوبی ایران قرار گرفته است. در سال ۱۳۶۹ با حفر نخستین چاه اکتشافی در این میدان، وجود گاز تأیید شد. سهم ایران از این میدان ۹۷۰۰ کیلومتری، ۳۷۰۰ کیلومتر است و با ذخایر ۱۴ هزار میلیارد مترمکعب حدود ۸ درصد از ذخایر کل جهان را در خود جای داده است. حجم ذخایر میعانات گازی این میدان ۱۸ میلیارد بشکه تخمین زده شده است. توسعه این میدان در سال ۱۳۷۶ از سوی ایران آغاز شد.
پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی آخرین مجتمع پالایشی درحال توسعه پارس جنوبی است که مراحل ساخت و راه اندازی آن را شرکت نفت و گاز پارس به نمایندگی از شرکت ملی نفت ایران از سوی کنسرسیومی متشکل از سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو)، شرکت مدیریت طرح های صنعتی ایران، شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی ایران، شرکت ملی حفاری ایران، شرکت مجتمع کشتی سازی و صنایع فراساحل ایران، شرکت مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران (مپنا)، شرکت پایندان و شرکت ماشین سازی اراک واگذار شده که مسؤولیت رهبری کنسرسیوم را سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) به عهده دارد و با تکمیل این پالایشگاه، پرونده توسعه بخش خشکی پارس جنوبی به طور کامل بسته خواهد شد.فاز 14 که بخشی مهم از منابع میدان مشترک 9700 کیلومترمربعی پارس جنوبی است، به منظور تأمين بخشی از گاز مورد نياز كشور در بخش های مختلف وارد فاز اجرایی شد.
اهداف توسعه ای
از جمله اهداف طرح توسعه فاز 14 پارس جنوبی، تولید روزانه 56.6 میلیون مترمکعب گاز غنی، تولید روزانه 75 هزار بشکه میعانات گازی، تولید سالانه 1.05 میلیون تن گاز مایع پروپان و بوتان، تولید سالانه یک میلیون تن اتان به منظور تامین خوراک واحدهای پتروشیمی و تولید روزانه 400 تن گوگرد است. تاسیسات دریایی فاز 14 پارس جنوبی، شامل چهار سکوی دریایی در مجموع 44 حلقه چاه در 105 کیلومتری ساحل کنگان، دو رشته خط لوله 32 اینچ دریایی انتقال گاز به طول تقریبی هر خط 105 کیلومتر، دو خط لوله 4 اینچ دریایی به منظور انتقال محلول گلایکول به طول تقریبی هر خط 105 کیلومتر است. همچنین تاسیسات ساحلی آن، مشتمل بر واحدهای دریافت و جداسازی گاز و میعانات، تثبیت میعانات گازی، چهار ردیف تصفیه گاز شامل واحدهای شیرین سازی، نم زدایی، تنظیم نقطه شبنم و مرکاپتان زدایی هر کدام به ظرفیت پالایش 500 میلیون فوت مکعب در روز، واحد فشرده سازی و تراکم گاز به منظور صادرات، واحدهای استحصال و بازیافت گوگرد به همراه واحد جداسازی و دانه بندی گوگرد و واحد احیای منواتیلن گلایکول، سرویس های جانبی شامل بخار، توزیع برق، آبگیری از دریا و سرویس های متفرقه از جمله نیتروژن، هوای فشرده و...، سیستم تصفیه آب های صنعتی و فاضلاب و سیستم های مشعل به منظور تخلیه اضطراری سیستم سوخت گاز و دیزل پالایشگاه، سیستم آب آتش نشانی (مخزن، تلمبه ها و شبکه ها) اتاق های کنترل، پست های برق، آزمایشگاه، انبار، کارگاه، دفاتر و... همچنین چهار مخزن برای ذخیره و صادرات میعانات گازی شامل مخازن ذخیره سازی است. با روی کار آمدن دولت سیزدهم، تمام امکانات برای سروسامان گرفتن فاز 14 پارس جنوبی که با انبوهی از مشکلات از مسائل تامین کالا تا اعتراضات کارگری و ... همراه بود، بسیج شد تا آنکه با رفع مشکلات یک «ترین» آن به سرانجام رسید.
با توجه به اهمیت برداشت سهم ایران از میادین مشترک و محدودیت منابع مالی، در فاز 14 نیز تمرکزی جدی بر تکمیل بخش فراساحل صورت گرفت تا با فرآورش گاز این موقعیت در ظرفیت های خالی پالایشگاه های دیگر پارس جنوبی، هدف اصلی این طرح پیش از تکمیل بخش پالایشگاهی محقق شود. عملیات احداث فاز 14 پارس جنوبی از 25 خرداد سال 1389 آغاز شده و چهار سکو و دو زنجیره دریایی فاز 14 میدان مشترک گازی پارس جنوبی هم در مردادماه به بهره برداری رسیده است.افزون بر اهمیتی که بیان شد، ميدان گازي پارس جنوبي به عنوان قطب انرژي كشور، دارای منابع ارزش آفرین متنوع برای اقتصاد کشور است و هم اکنون بزرگ ترین كانون توسعه صنعتي و موتور اصلي توسعه اقتصادي ايران محسوب می شود كه افزون بر تأمين حداکثری تقاضای گاز كشور، می تواند با ایجاد صدها هزار شغل پایدار، سالانه دهها میلیارد دلار درآمد عاید کشور کند. به عنوان نمونه در همین فاز 14 پارس جنوبی فعالیت گسترده 7 هزار نفری برای به ثمر نشستن تمام مراحل آن در حال انجام است که نشان از آمار بالای اشتغالزایی آن در این گستره دارد.
نمودار توسعه پارس جنوبی در دولت سیزدهم
طبق اعلام معاونت برنامه ریزی وزارت نفت، ظرفیت تولید گاز خام کشور در سال ۱۴۰۰ برای نخستین بار از مرز ۱۰۰۰ میلیون مترمکعب در روز عبور کرد و برداشت گاز از میدان مشترک پارس جنوبی هم نسبت به سال قبل از آن (۱۳۹۹) بیش از ۴ درصد افزایش یافت.در این گزارش با اعلام اینکه توسعه فازهای ۱۳ و ۲۴-۲۲ پارس جنوبی به اتمام رسیده و پیشرفت فیزیکی فاز ۱۴ در پایان سال ۱۴۰۰ بیش از ۹۱ درصد بوده، اعلام شده است: در گزارش معاونت برنامه ریزی وزارت نفت همچنین آمده است: به پشتوانه افزایش جهشی تولید گاز کشور در پارس جنوبی، ظرفیت تولید گاز خام کشور برای نخستین بار از مرز ۱۰۰۰ میلیون مترمکعب در روز عبور کرد.میانگین تولید گاز غنی از میدان گازی مشترک پارس جنوبی در سال های اخیر از روند افزایشی قابل توجهی برخوردار بوده و در دی ماه ۱۴۰۰ توانست به رکورد ۷۰۵ میلیون مترمکعب در روز برسد. این رقم در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل از آن (۱۳۹۹) بیش از ۴ درصد رشد داشته است، با راه اندازی فازهای جدید پارس جنوبی، میزان تأمین گاز کشور از این میدان در سال ۱۴۰۰ به حدود ۷۰درصد ارتقا یافته است.
در کنار فاز 14، فاز 11 نیز روند تکاملی خود را طی می کند و این دو با هم، نقطه پایانی هستند برای طرح توسعه پارس جنوبی که با بهره برداری کامل از آنها پازل های این میدان گازی کامل و این تکامل نیز، افق هایی امیدبخش را فراروی پاسخ گویی به نیازهای داخل و بازارهای صادراتی قرار خواهد داد.