گفت و گو با رئیس پژوهشکده توسعه فناوری های شیمیایی و پلیمری پژوهشگاه صنعت نفت
سختی ها رنگ باخته اند
سمیه راهپیما زنان در امر پژوهش، همپای مردان ورود کرده اند و به دلیل دقت نظری که در حرفه خود دارند، بسیار موشکافانه تر موضوعات را بررسی می کنند، از این رو همواره درخشان ظاهر شده اند. پژوهشگاه صنعت نفت با در نظر گرفتن این ویژگی، از بانوان با ذوق و با استعداد بهره گرفته تا در مسیر پیشبرد اهداف صنعت نفت، دستاوردهای قابل توجهی داشته باشد. مرضیه شکرریز از جمله این افراد است که پله های ترقی و موفقیت را یکی پس ازدیگری طی کرده و امروز به عنوان رئیس پژوهشکده توسعه فناوری های شیمیایی و پلیمری درپژوهشگاه صنعت نفت فعالیت می کند. با این بانوی تلاشگر درپژوهشگاه صنعت نفت که توانسته گام های ارزشمندی در مسیر اعتلای صنعت نفت بردارد، گفت و گویی انجام شده که در ادامه می خوانید.
در ابتدا می توانید در یک جمله تعریفی از حرفه خود ارائه کنید؟
سخت است که حرفه خود را در یک جمله بیان کنم؛ اما آنچه به ذهنم می رسد، این است که پژوهش پنجره ای به سوی آینده است؛ چراکه باید برای فعالیت های آینده خود، در حال حاضر پژوهش کنیم تا بتوانیم در عرصه های جهانی، حضوری فعال داشته باشیم.
از چه زمانی وارد صنعت نفت شدید؟
بعد از اتمام تحصیلات خود در دانشگاه شیراز و دریافت مدرک دکترا در رشته شیمی آلی در سال 1378 وارد پژوهشگاه صنعت نفت شدم. پژوهشگاه صنعت نفت را به این دلیل برای فعالیت انتخاب کردم که بتوانم موثرتر و همگام تر با مسائل و مشکلات صنعت نفت کشور باشم و از این طریق، با ارائه برخی راهکارها گامی در پیشبرد اهداف این صنعت بزرگ در کشور بردارم. اکنون در سمت رئیس پژوهشکده توسعه فناوری های شیمیایی و پلیمری که یکی از زیرمجموعه های پردیس پژوهش توسعه فناوری های پایین دستی نفت پژوهشگاه صنعت نفت به شمار می رود، خدمت می کنم.
در مورد راهی که از ابتدای ورود به صنعت نفت تاکنون طی کرده اید، بفرمایید ؟
به اعتقاد من برای همه در محیط کار پستی ها و بلندی هایی وجود دارد که من نیز از آن مستثنا نبوده ام. اکنون که به پشت سر خود نگاه می کنم، می بینم که مسیر پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته ام. مشکلاتی که آن زمان بزرگ به نظر می رسید، امروز رنگ باخته و جز خاطره ای از آنها همراه با تلاش در آن لحظه، چیزی باقی نمانده است.
در زمینه کاری خود چه فعالیت یا فعالیت های شاخصی انجام داده اید؟ بفرمایید که این فعالیت ها در چه زمینه ای بوده و چه تحولی در محیط کارتان ایجاد کرده است؟
عمده فعالیت هایی که در پژوهشگاه صنعت نفت انجام می شود، بر پایه تحقیقات است. بر همین اساس تاکنون پروژه های زیادی(بیش از 70پروژه) را یا به عنوان مجری اصلی یا به صورت مشارکتی انجام داده ام که برخی از آنها در ابعاد پایلوت یا تست های میدانی و صنعتی بوده است. وقتی یک پروژه از مقیاس آزمایشگاهی شروع می شود و به مقیاس بالاتر و تست های میدانی می رسد، این مهم از نظر یک محقق، فعالیتی شاخص و موفق است؛ اما برای اینکه بتوان یک فناوری را در سطح صنعت نفت فراگیر کرد، نیازمند اثبات فناوری هستیم و باید تست ها و موارد بسیاری برای آن در نظر گرفته شود. امیدوارم تا پایان دوره خدمت خود در پژوهشگاه صنعت نفت، با کمک همکاران بتوانیم برخی از این پروژه ها مثل استفاده از مواد شیمیایی سبز با کارآیی بالاتر را که سبب کاهش مخاطرات زیست محیطی هم می شود، به اجرا درآوریم. بدون تردید هنگامی که یک طرح پژوهشی به ثمر می رسد و آثار مثبت آن بر صنعت نفت ظاهر می شود، منشأ تحول و دگرگونی در جهت بهبود خواهد بود.
به اعتقاد شما یک بانوی موفق باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
به اعتقاد من محیط کار بسیار تاثیرگذار است، جایی که به توانمندی ها ارزش داده شود، موفقیت های سازمانی و بهره وری کارکنان بیشتر نمایان می شود. درصورتی که وقتی محیط کار به گونه ای باشد که افراد نتوانند خلاقیت و توانمندی خود را نشان دهند، به طور قطع باعث ایجاد سرخوردگی و مسائلی برای آن فرد می شود. خوشبختانه من در پژوهشگاه صنعت نفت و پژوهشکده شیمی، در محیطی بسیار دوستانه کار کرده ام و همیشه از سوی مدیریت و همکاران خود حمایت شده ام. در چنین محیطی، وقتی یک پروژه با مشکل مواجه شود، می توان با همفکری همکاران آن را برطرف کرد و راه را تا رسیدن به هدف ادامه داد. این روند باعث شده من به عنوان فردی در جمع بتوانم توانمندی های خودم را بیشتر نشان دهم. بنابراین ایجاد یک محیط دوستانه توام با یک رقابت سالم و سازنده و قبول مسؤولیت در حوزه تخصصی، همراه با ارتباط جمعی موثر، از عوامل موفقیت به شمار می رود.
به نظر شما بانوان صنعت نفت چگونه می توانند گام های موثر و ماندگاری در حرفه خود بردارند و فرد موفقی باشند؟
برای موفقیت می توان جنبه های مختلفی در نظر گرفت. هر یک از افراد جامعه موفقیت را از دیدگاه خود تعریف می کنند؛ اما اگر شاخص موفقیت را در صنعت نفت، رشد و ارتقای سازمانی بدانیم، به نظر من مهم ترین عاملی که می تواند هر فرد را در شغل خود موفق سازد، علاقه و پشت کار اوست. اگر به حرفه و کاری که انجام می دهیم، اعتقاد داشته باشیم و باپشتکار آن را دنبال کنیم، حتما در آن حرفه موفق خواهیم شد. برای دستیابی به موفقیت، علاقه مندی نقش ویژه ای دارد، ضمن آنکه حمایت هایی که از سوی خانواده، مسؤولان و همکاران خود دریافت می کنیم، در این مسیر بسیار موثر و سازنده است. یک فرد برای موفقیت باید نخست به توانایی های خود تکیه کند و بتواند با بهره مندی از خلاقیت در کار و ایجاد شبکه های همکاری، اهدافش را پیش ببرد.
در دوران کاری خود با چه تلخی ها و شیرینی هایی روبه رو بوده اید؟
در دوران خدمت، همیشه مشکلات و تلخی هایی وجود داشته که از تلخ ترین روزهای کاری می توانم به خبر از دست دادن برخی همکاران اشاره کنم. حل نشدن برخی مشکلات صنعت در محدوده زمانی حضورم در صنعت نفت نیز از روزهای سخت کاری ام بوده که البته این امیدواری وجود دارد که در آینده ای نزدیک این مورد یا موارد مشابه با کمک سایر همکاران حل شود. شیرین ترین خاطره کاری ام نیز موفقیت ها و دستاوردهایی است که طی این سال ها در زمینه های تحقیقاتی خود به آن دست یافته ام و با اجرایی شدن آنها گام های ارزشمندی برای صنعت کشور برداشته خواهد شد.
توصیه شما به بانوان چیست؟
خودشان را دست کم نگیرند، ریسک کنند و در جایگاه هایی که تاکنون در آن قرار نگرفته اند، حضور یابند تا با تکیه بر دانش و پشتکار خود بتوانند کارهای ارزشمندی انجام دهند. مهم ترین عامل در این مسیر، داشتن اعتماد به نفس و خودباوری است. این اصل، لازمه هر موفقیتی در زندگی و فعالیت اجتماعی به شمار می رود.
اگر حرف یا سخن ناگفته ای باقی مانده، بفرمایید؟
اکنون برخی قوانین به دلیل به روز نشدن آنها، مسائل و مشکلاتی را برای بانوان به وجود آورده که امیدوارم در آینده ای نزدیک و با حمایت مدیران و قانونگذاران این مشکلات برای بانوان برطرف شود. همچنین امیدوارم تمام صنعت نفت به این باور برسند که پژوهش می تواند نقشی موثر در پیشبرد اهداف صنایع، ایجاد مزیت رقابتی و توسعه آنها در کشور و جهان داشته باشد.