تیم کارکنان ایلام
کارکنان حاضر در سکوی ایلام شامل تعمیرات، گروه خدمات فنی و تکمیل چاه، مهندسی بهره برداری و بازسازی دریایی می شوند. میانگین سنی نفرات حدود 38 تا 40 سال است که نفرات بهره بردار از افراد ثابت روی سکو هستند و از نیروهای بخش تعمیرات به دلیل کمبود فضا در هر شیفت شب فقط یک نفر می تواند روی سکو حضور داشته باشد. به دلیل محدودیت فضای سکوی ایلام یک شناور روزانه باید در تردد میان جزیره و سکو باشد. با این حال مجموع نفراتی که مستقیم با سکوی ایلام همکاری و فعالیت دارند، 30 نفر هستند و در وقت شبانه 16 نفر باقی می مانند (معاون سکو- خدمات- حراست) که برای همین تعداد هم فضای سکو مناسب و کافی نیست. این را در بازدید از اتاق های استراحت یا همان LQ متوجه شدم.
در این سکو تنها چهار اتاق مسکونی وجود دارد که از این تعداد یک اتاق به نفرات خدمات و حراست، دو اتاق برای نفرات تعمیرات و ایمنی و یک اتاق مسئول سکو و نوبت کار و یک اتاق هم برای نفرات بهره برداری است. وارد این بخش که می شویم، این نوشته که «شب کار خواب است؛ لطفا آهسته تردد نمایید.» راهنمایی می شود تا بی سروصدا تردد کنیم.
وضعیت ال کیو یا همان اتاق استراحت جالب نیست؛ چهار اتاق بدون پنجره کوچک که در هر یک از آنها تختی برای چهار نفر در نظر گرفته شده است. هر یک از تخت ها در دو طبقه با پرده های آبی تیره رنگ از هم تفکیک شده اند؛ فایل هایی برای وسایل شخصی و یک آینه در آن نقش بسته است. تنها یک راهروی کوچک قرار دارد که امکان رفت و آمد یک نفر بیشتر نیست. روی اتاق ها کاغذهایی قرار دارد که مشخص می کند چه نفراتی در آنها مستقر هستند. به عنوان نمونه، اتاق یک: (حراست-خدمات-خدمات- خدمات) اتاق دو: (تعمیرات-تعمیرات- تعمیرات- ایمنی). داخل اتاق ها امکانات خاصی به چشم نمی آید و حتی از تلویزیون هم خبری نیست و برای کل سکو تنها یک تلویزیون در فضایی محدود رستوران قرار دارد که آن هم وقتی برای صرف چای می رویم که حداکثر ظرفیت 10 نفر به شکل فشرده را دارد. تقریبا تمام نفرات از این فضای محدود گله مند هستند. می گویند وقتی خواب و محل اسکان خوبی نداشته باشی، روز خوبی هم نخواهی داشت؛ در شرایط کار عملیاتی کسی نمی تواند کم کاری کند، وقتی فشار لاین بالا می رود و مشکلات زیاد دیگری مدام در حال تکرار است، در وضعیت سردرد و فشارهای ناشی از محل کار و خواب نامناسب باید با تمام توان پای کار باشیم.
احسان داداشی نیا، معاون سکو که سابقه 17 سال فعالیت در جزیره سیری و شرکت نفت فلات قاره را دارد، یک هفته است که عهده دار سمت معاون سکو شده و از جزیره سیری به اینجا آمده است، می گوید: توسعه فضا در اینجا آسان نیست و این موضوع با افزایش سازه ای امکان پذیر است. برنامه برای توسعه وجود دارد که بتوان تعداد نفرات بیشتری را اسکان داد و امکانات رفاهی بیشتری هم فراهم کرد؛ در غیر این صورت هر میزان تعداد نفرات بیشتر شوند، پاسخگو نیست. میزان تولید سکو به میزانی هست که افزایش نفرات قابل توجیه باشد؛ در واقع از نظر توسعه ای صرفه اقتصادی دارد.
داداشی نیا درباره شرایط کار روی سکو هم می گوید: چون وسط دریاست. اینجا محدودیت بیشتر و کار سخت تر است. در جزیره همه نفرات پایشان روی زمین است. اینجا برای انتقال حتما به شناور نیاز داریم و برای ما نقش خودروی خشکی را در جابه جایی دارد. وقتی دریا خراب است، مشکلات رفت و آمد بیشتر می شود. برخی به دریا حساس هستند و در دریای مواج حالشان بد می شود. از او درباره بزرگ ترین ریسک های کار می پرسم، می گوید: اینجا کلا ریسک است و بالاترینی وجود ندارد. وقتی روی سکو پا می گذارید، ریسک است.
در حال بازدید از سکو با اتاقی مواجه می شوم حدود ۳۰ متری که مرتب نفرات در رفت و آمد در آن هستند که یک سمت آن میزی با لیوان های یک بار مصرف نیمه از چای و قهوه به چشم می آید و نفراتی دور آن در حال صحبت کردن. اینجا کارگاه و دفتر تعمیرات سکو است.
محسن شمایلی، تکنیسین تعمیرات با 30 سال سابقه فعالیت که 10 سال آن به سکوی ایلام اختصاص دارد، درباره این کارگاه توضیح می دهد: اینجا کارگاه کار است که به دلیل محدودیت فضای سکو، تمام تعمیرات در این محل انجام می شود. البته به نوعی سالن اجتماعات و محل استراحت و سالن غذاخوری هم این مکان است. حتی بعد از استراحت، بیشترین زمان ما در اینجا سپری می شود. او می گوید کار در اینجا از ساعت 6 شروع می شود؛ اما ادامه آن با ما نیست و زمان مشخصی ندارد. محیطی بسته و کوچک، اما دوستانه است. سیدجواد میرحسینی، تکنیسین ابزار دقیق سکوی ایلام هم که نزدیک به 14 سال روی سکو مشغول فعالیت است، می گوید: سه گروه تعمیرات اینجا مشغول فعالیت هستند. کارگاه به یک گروه اختصاص ندارد، ابزار دقیق، مکانیک و بهره برداری هم در آن فعالیت دارند.
ظهر هم نفراتی که می خواهند استراحت کنند، در راهروهای تنگ و تاریک با هوایی ناخوشایند، موکت هایی پهن و روی آن استراحت می کنند و در کنار هم می خوابند. البته این فقط به ظهر اختصاص ندارد، شب تا صبح هم اینجا می گذرانیم. سروصدا زیاد است، اما گزینه دیگری وجود ندارد.
اقماری یعنی فرسودگی
کار اقماری یعنی 14 روز کار و 14 روز استراحت، اما برای بسیاری از کارکنان سکوی ایلام که از شهرهایی مثل کردستان، شمال و... به جزیره سیری و سپس به سکو می آیند، زمان استراحت کمتر می شود. یکی از کارکنان توضیح می دهد: ما باید با دو پرواز ابتدا به تهران بیاییم، عملا یک روز قبل باید حرکت کنیم تا به موقع به سکو برسیم. عملا 16 – 12 هستیم نه 14-14. در 12 روز استراحت هم مدام باید پیگیر کارهای باقی مانده از جمله نواقص بیمه ای و مشکلات این موارد باشیم. دیگری با اشاره به شرایط سخت اقماری خاطره فوت پدرش زنده می شود که به دلیل محدودیت پروازهای جزیره سیری که تنها دو روز در هفته است، می گوید: راهی برای رفتن نبود؛ باید صبر می کردم تا به روزی که هواپیما به اینجا می آید، برسم. نفرات هم محدود هستند و جایگزینی وجود ندارد. این خاطره تلخ نفرات دیگری از سکو است که با از دست رفتن پدر، مادر و دیگر بستگان خود ناگزیر به ماندن بوده یا دیر رسیده اند.
سعید مقدسی، تکنیسین تعمیرات هم درباره شرایط کاری خود می گوید:. خودش می گوید: 18 سال سابقه کار دارم. سکو نسبت به زمانی که روی آن آمدم، بسیار فرسوده شده است. نفرات هم فرسوده شدند. متاسفانه جایگزینی برای نفرات نیامده است تا تجربه منتقل شود و صنعت را دست بگیرند. این معضل بزرگی است. همه ما آسیب های شغلی داریم؛ زانودرد، کمردرد و بسیاری مشکلات دیگر چاشنی کار در این سال ها بوده است. دهقانی، رییس سکو هم می گوید: وقتی روی سکو کار می کنیم در واقع در این مخازن، لوله ها و آهن ها که می بینید، حل می شویم.