هم اندیشی مدیریت اکتشاف با انجمن های تخصصی بالادستی نفت و گاز برگزار شد
از رفع مـوانع قانونی تا توجه به دانشجویان
مشعل مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت، اواخر آبان امسال، نشست هم اندیشی را با انجمن های علمی و تخصصی بالادستی نفت و گاز برگزار کرد تا پای صحبت روسا و اعضای این انجمن ها بنشینند و نیازها وموانع احتمالی آنها را بررسی و برطرف کنند. در این نشست،افزون بر مهدی فکور، مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران به عنوان میزبان؛ محمد چاردولی، مدیرکل امور پژوهش وزارت نفت؛ محمدرضا حاتمی، رئیس انجمن ژئوفیزیک؛ محمدعلی عمادی، رئیس انجمن نفت و منصور قربانی، رئیس انجمن زمین شناسی نیز حضور داشتند. دراین نشست، اعضای انجمن های علمی و تخصصی بالادستی نفت، موضوعاتی را مطرح و درباره آن به بحث پرداختند. گزارش پیش رو، چکیده ای است از این نشست تخصصی.
در نشست هم اندیشی مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران که 25 آبان امسال به میزبانی مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران برگزارشد، مهدی فکور،مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران اداره جلسه را به عهده داشت و با طرح سلسله مباحثی به جایگاه،توانمندی ها و طرح های در دست اجرا در این مجموعه پرداخت. فکور با اشاره به جایگاه و رتبه ای که مدیریت اکتشاف در اخذ منابع مالی دارد، گفت: میزان توجه شرکت ملی نفت به موضوع اکتشاف و طرح هایی که در دستور کار داریم، قابل توجه است و رتبه دوم بودجه حفاری به مدیریت اکتشاف اختصاص پیدا کرده و در کل زیرمجموعه ها هم از نظر اعتبارات و بودجه سال 1402 در رتبه اول قرار داریم . او با بیان اینکه پس از دو دهه، پروژه های لرزه نگاری و سایر پروژه های مطالعاتی در 13 گروه فعال شده اند ، افزود: 4 هزار نفر از نیروهای متخصص در این طرح ها مشغول فعالیت هستند.
فکور با اشاره به بی توجهی که قبلا نسبت به انجمن های تخصصی در صنعت نفت وجود داشته، گفت: انجمن های تخصصی، تلفیقی از دانش و تجربه هستند و این همکاری به مدیریت اکتشاف که دانش محور است، کمک زیادی می کند. رشد فناوری های نوین و کاربردی کردن آنها در صنعت نفت می تواند در انجمن ها پیگیری و دنبال شود و در ادامه، مشکلات نفت را حل کند.
او در عین حال تاکید کرد، انجمن های تخصصی می توانند با مجموعه های دانش بنیان نیز همکاری خوبی داشته باشند و همسو با نیازهای صنعت نفت پیش بروند.
نیاز به نقشه راه دقیق داریم
محمد چاردولی، مدیرکل امور پژوهش وزارت نفت، دیگر سخنران این نشست تخصصی نیز از امضای چهار قرارداد طرح کلان پژوهشی اکتشافی با دانشگاه های کشور تا پایان سال خبرداد و گفت: سامانه عرضه و تقاضای فناوری، همچنین شیوه نامه صحه گذاری دانش فنی صنعت نفت به عنوان اقدامات عملیاتی وزارت نفت در مسیر اعتلای تعاملات فناورانه با دانشگاه ها اجرایی شده است. در همین زمینه بازنگری فرصت های مطالعاتی و پژوهشی نیز در دستور کار قرار گرفته است.
به گفته وي، تحقق اهداف سند راهبردی انرژی کشور و لزوم تمرکز ویژه بر تحصیل فناوری های روز در چارچوب جلوگیری از خام فروشی نفت، نیازمند نقشه راه دقیقی است که انجمن های تخصصی نفت و گاز می توانند بخوبی در آن به ایفای نقش بپردازند.
مدیرکل امور پژوهش وزارت نفت ادامه داد: در حال حاضر وزارت نفت، سند توسعه برنامه های اولویت دار فناوری را در دستورکار قرار داده که می تواند مسیر توسعه فناوری در کشور را هموار سازد.
فراخوان کالاهای استراتژیک نفت در آینده ای نزدیک
مهدیا مطهری، مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران هم در این جلسه، با بیان اینکه درحوزه حمایت از ساخت داخل و رفع نیازهای فناورانه صنعت نفت در بخش تجهیزات راهبردی، فهرستی از 14 قلم کالای استراتژیک مورد نیاز صنعت نفت تهیه شده که در آینده ای نزدیک اعلام مي شود، گفت: فراخوان های مربوط به این کالاها در آینده ای نزدیک اعلام می شود. این فهرست می تواند گردش مالی چند صد میلیون دلاری را در داخل کشور رقم بزند و در شکل گیری شرکت های دانش بنیان و فناور موثر باشد.
وی همچنین از تعریف 10 مگاپروژه در حوزه اکتشافی نفت و گاز خبر داد و گفت: این پروژه ها از ارزشی بالغ بر 30 میلیون یورو و 150 میلیارد تومان برخوردار است و کمک موثری به اشتغالزایی و توسعه فناوری در کشور می کند. مطهری از همکاری های مشترک میان وزارت علوم و شرکت ملی نفت ایران به عنوان گامی مؤثر در مسیر ارتقای سطح علمی در کشور یاد کرد و گفت: حدود 80 درصد از پروژه های پژوهشی واگذار شده به وزارت علوم، مربوط به پروژه های صنعت نفت است. مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران، از طرح احیای چاه های کم بازده که مقدمات اجرایی آن از اواسط بهمن سال گذشته در مجموعه شرکت ملی نفت ایران نهایی شده بود، به عنوان مهم ترین طرح حمایتی از شرکت های دانش بنیان یاد کرد و گفت: با مکاتبات انجام شده با شرکت های فناورانه، مقرر شد 15 آذرماه پیشنهادات مربوطه از شرکت ها گرفته شود و ظرف یک ماه تا 45 روز آینده نیز قراردادها با شرکت های دانش بنیان امضا خواهد شد.
وی همچنین از شکل دهی تقاضای دانش بنیان به عنوان وظیفه اصلی شرکت ملی نفت ایران نام برد و اضافه کرد: برای تحقق این راهبرد، نیاز به یادگیری دو جانبه و ارتقای تعاملات فی مابین وجود دارد. در عین حال لازم است تا شرکت های دانش بنیان، طرح های جدید فناورانه را در اولویت فعالیت های خود قرار دهند تا بتوانند پاسخگوی نیازهای صنعت نفت نیز باشند.
چرا دانشجوی نفت نمی تواند عملیات نفت را ببیند ؟
در این جلسه همچنین محمدرضا حاتمی، رئیس انجمن ژئوفیزیک با بیان اینکه بسیاری از کشورهایی که نفت ندارند ، بازار جهانی نفت و فناوری آن را در دست دارند، گفت: انتظار این است که با توجه به پتانسیل های بسیاری که در صنعت نفت و دانشگاه ها وجود دارد ، صنعت نفت ایران هم در دانش و فناوری نفت پیشرفت بیش از این داشته باشد و در کنار فروش نفت و فراورده های نفتی ، این دانش و فناوری را هم صادر کنیم.
وی با اشاره به حمایت و همراهی که دولت و وزارت نفت در چند سال اخیر از انجمن ها و مراکز دانشگاهی مرتبط با نفت داشته ند، گفت: این نگاه و حمایت در مورد ساخت داخل باید عمیق تر و بیشتر شود. این میزان ارتباط و همکاری با توجه به حجم عملیات نفتی و سابقه 120 ساله صنعت نفت، راضی کننده نیست.
حاتمی با تاکید بر اینکه جریان خام فروشی هنوز ادامه دارد ، افزود: با هزینه بسیار، دانشجوبان را با انگیزه تربیت می کنیم؛ اما برخی از آنها مهاجرت می کنند و این غم و سوال بزرگ برای ما وجود دارد که چرا به جوانانمان بها نمی دهیم؟ چرا دانشجویان را در پروژه ها مشارکت نمی دهیم و دانشجوی نفت نمی تواند عملیات نفت را حتی یک روز هم ببیند، در حالی که کشورهای خارجی نگاه دیگری به این دانشجویان دارند ؟
رئیس انجمن ژئوفیزیک با تاکید بر اینکه متاسفانه در پروژه های عملیاتی، همراهی و کمک انجمن های علمی و ناظر دانشگاهی اصلا تعریف نمی شود، افزود: لازم است چشم اندازی برای صنعت نفت و آینده آن در تعامل با دانشگاه تعریف شود تا همه اعضای آن اعتماد کنند و بدانند آینده ای روشن وجود دارد.
گره خوردن 13 وزارتخانه به موضوعات زمین شناسی
در این جلسه همچنین منصور قربانی، رئیس انجمن زمین شناسی هم با بیان اینکه عملیات اجرایی و کار حداقل 13 وزارتخانه به موضوع زمین و زمین شناسی گره خورده است؛ اما ارتباط با این انجمن در حداقل ممکن است، گفت: این انجمن و موضوع زمین شناسی، باحداقل 40 درصد درآمد کشور در زمینه های مختلف ارتباط دارد؛ اما دانشجویان و متخصصان این حوزه دخالتی در امور ندارند و به کار گرفته نمی شوند.
محمدعلی عمادی، رئیس انجمن نفت هم در این جلسه، طولانی شدن پروژه های اکتشافی ، بالا بودن هزینه پروژه های اکتشافی نسبت به زمان اولیه، کاهش ضریب موفقیت، اکتشاف در منابع غیرمتعارف، اهداف عمیق و در نهایت سطح پایین رقابت پذیری را از جمله موضوعاتی عنوان کرد که همچنان به عنوان اشکالات اساسی در حوزه اکتشاف مطرح است و باید مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند.