امضای 16 تفاهمنامه شرکت ملی پالایش و پخش با شرکت های دانش بنیان
شکست انحصار یکی پس از دیگری
مشعل از ابتدای سال تاکنون نهادها و سازمان های دولتی برای اجرایی کردن شعار «سال تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» تلاش کرده اند و در این زمینه وزارت نفت و شرکت های تابعه آن از جمله شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران نیز، گام های موثری برداشته اند تا آنجا که این شرکت، اوایل هفته گذشته 16 تفاهمنامه به ارزش 50 میلیون دلار با شرکت های دانش بنیان امضا کرد. در این تفاهمنامه ها، محورهای مورد نیاز صنعت پالایش و پخش کشور و پاسخگویی به نیازهای این صنعت از جمله بهینه سازی مصرف سوخت کانون توجه قرار گرفته است، ضمن اینکه همه این آنها با تکیه بر بودجه های شرکت های دانش بنیان اجرا می شود. گزارش پیش رو، نگاهی دارد به این رویداد تعاملی شرکت های دانش بنیان با شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران به عنوان بخش مهمی از بدنه صنعت نفت کشور.
در نخستین روز از هفته گذشته (شنبه 3 دی ماه) نمایندگان شماری از شرکت های دانش بنیان با حضور در سالن غدیر شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، با این شرکت 16 تفاهمنامه با عناوین مختلف امضا کردند؛ تفاهمنامه هایی که انتظار می رود بارسیدن آنها به مرحله قرارداد و اجرایی شدنشان، گام های بیشتر و بلندتری دراین بخش از صنعت نفت برداشته شود.
از 16 تفاهم نامه و قرارداد میان شرکت های دانش بنیان با شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران می توان به افزایش سهم سی ان جی درسبد سوخت کشور اشاره کرد؛ موضوعی که هم اکنون نیز با همکاری شرکت های خودروساز برای تولید خودروهای دوگانه سوز وارتقای کیفیت آنها درحال انجام است.
گوگردگیری از وکیوم باتوم یکی دیگر از این تفاهمنامه هاست که بر اساس آن، مقدار گوگرد به یک دهم درصد کاهش خواهد یافت و هزینه آن ۹ تا ۱۵ دلار تخمین زده می شود.
ساخت دستگاه های جداساز روغن از پساب، انشعاب یاب و نشت یاب از خطوط لوله، همچنین پیگ هوشمند خطوط لوله، ساخت دستگاه ضدهک و ضد نفوذ، همچنین مخازن کامپوزیت که نسل چهارم مخازن سی ان جی به شمار می آیند، دیگر مواردی است که تفاهمنامه های آنها چه درحوزه ساخت و چه در حوزه اجرا از سوی شرکت های دانش بنیان امضا شد.
ایجاد اکوسیستم پژوهشی
جلیل سالاری،مدیرعامل شرکت ملی پالایش وپخش فرآورده های نفتی ایران، در آیین امضای 16 تفاهمنامه با تعدادی از شرکت های دانش بنیان گفت: آسیب شناسی در حوزه پژوهش نشان می دهد از سال های گذشته، پژوهش درصنعت پالایش و نفت تنها به ارتباط با دانشگاه منتهی می شد و درمقابل هزینه ها، دستاوردها بسیار اندک بود و در زمینه دستیابی به دانش فنی، آن گونه که مدنظر مقام معظم رهبری بود، موفق نبودیم، بنابراین کارگروه «تحول پیشرفت دانش بنیان»متشکل از همه شرکت های تابع تشکیل شد وبراساس آن، با ابلاغیه صادره ازسوی هیئت وزیران، سند توسعه پژوهش و فناوری شکل گرفت و نیازهای حوزه فناوری تجمیع شد.
سالاری بابیان اینکه بنابرآسیب شناسی انجام شده، هزینه هایی که برای واحدهای پژوهشی شده در برابر دستاوردهای آنهاکم بوده است، افزود: اکوسیستمی ازشرکت های دانش بنیان را درکنار دانشگاه ها شکل دادیم وتجاری سازی و بومی سازی در صنعت پالایش تعریف کردیم؛ به فرآیند دومرحله ای وارد شدیم و در برخی موارد هم که به طراحی مفهومی نیاز داشتیم، این کار با همکاری پژوهشگاه صنعت نفت انجام شد. در مواردی هم تولید نمونه انجام دادیم.
او ابرازامیدواری کرد: با تفاهمنامه های امضا شده، درآینده نزدیک، در زمینه ارتقای کیفی نفت کوره و شکست مولکولی،به طور کامل به دانش فنی دست خواهیم یافت وچالش نفت کوره که تکلیف قانونی است، مرتفع خواهد شد.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش وپخش فرآورده های نفتی ایران ادامه داد: باشکل گیری فن بازارها باید شرایطی ایجاد کرد که شرکت های دانش بنیان بتوانند وارد بازارشوند وفرآیند تجاری سازی وتولید درسطح انبوه اجرایی شود.
100 تن کالا در پالایشگاه فراسرزمینی
طرح پالایشگاه فراسرزمینی، از دیگرمحورهایی بود که سالاری در آیین امضای 16 تفاهم نامه و قرارداد با شرکت های دانش بنیان مطرح کرد و ازآماده سازی 100 تن کالا درطرح پالایشگاه فراسرزمینی خبر داد و گفت: ۳۰ تن از این کالا با هدف به کارگیری کالای ایرانی به یک پالایشگاه خارجی منتقل شده است، اکنون شاهد مصرف کاتالیست ایرانی دریک پالایشگاه خارجی هستیم وشرکت های خارجی از نزدیک این توانمندی ها را دیده و اعتبار صنعت پالایش ایران را درک کرده اند.
او بااشاره به ایجاد پالایشگاه های نو درکشور تصریح کرد: باید در این زمینه از فناوری های نوین بهره مند گرفت، فرآیندهای فناور در دنیا به سرعت در حال رشد است؛ ازاین رو هم باید شرایط رقابتی راحفظ کنیم وهم دربازارها حضور داشته باشیم.
قانون جهش دانش بنیان
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوده های نفتی ایران یکی از چالش های پیش روی صنعت پالایش هوشمندسازی در زنجیره انتقال و توزیع فرآورده خواند و افزود: دراین زمینه شاهد اختلاف قیمت بسیار بالای فرآورده باکشورهای همسایه هستیم و این موضوع به قاچاق، مصرف گرایی و انحراف ها منجر می شود.
وی افزود: دراین زمینه، هوشمندسازی درحوزه سامانه، انتقال، پایش، در الگوهای حمل و پیمایش در چرخه حمل ونقل بسیار مؤثر و در تفاهمنامه های امضا شده با شرکت های دانش بنیان به آنها توجه شده است.
سالاری افزون برهوشمند سازی زنجیره انتقال و تنوع فرآورده ، تحول دیجیتال را از محورهای مهم دیگر درصنعت پالایش کشور عنوان و اظهارکرد: امروز حمله سایبری، نکته ای مهم است؛ به همین دلیل موضوع پدافند غیرعامل به ویژه در زمینه بهداشت، ایمنی و محیط زیست اهمیت زیادی دارد، ضمن این که باید به بخش نرم افزاری دراین حوزه نیز توجه ویژه داشت، در این زمینه نیز تفاهمنامه هایی آماده شده است.
او تاکید کرد: باید با نگاه به قانون جهش، شرکت های دانش بنیان و تسهیلات مربوط به آنها را شکل دهیم تا جریان "نخبگانی" در کشورشکل گیرد و نخبگان دانشگاهی را پیش از فارغ التحصیلی جذب کند و مانع از مهاجرت آنها شود.
استفاده از کاتالیست های بومی
سالاری به کاتالیست های بومی سازی شده به دست شرکت های دانش بنیان اشاره کرد و گفت: این توفیقات درشرایطی رخ داده است که ۱۵سال پیش طی عملیات تعمیرات اساسی در زمینه کاتالیست ها کمبود داشتیم،اما امروز این موضوع در داخل کشور حل شده است و همه شرکت ها، نیازهای خود دراین بخش را از داخل تأمین می کنند.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش وپخش فرآورده های نفتی ایران بابیان این که انتظار می روداین تفاهمنامه ها،درچارچوب زمان بندی مشخص شده محقق شوند، تصریح کرد: به دنبال این هستیم که با آسیب شناسی تفاهمنامه ها، طرح های توسعه ای و احداث پالایشگاه های نو را انجام دهیم تا بتوانیم از سود پالایشی ها درحوزه توسعه این صنعت استفاده کنیم وبخشی از آن هم باید درحوزه دانش بنیان ها استفاده شود.
سالاری با اشاره به اینکه باید از تمام ظرفیت داخل کشوراستفاده شود تا آنچه درگام دوم انقلاب نیاز کشوراست، تامین کنیم، گفت: این تکلیفی است که در بودجه ۱۴۰۲ پیشنهاد داده ایم تا از سود شرکت های پالایشی برای توسعه طرح های پالایشی استفاده شود.
در پایان این آیین، از دستاوردهای پژوهشی صنعت پالایش رونمایی و از پژوهشگران و فناوران برتر در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی قدردانی شد.
شرکت های دانش بنیان در مسیر پیشرفت
قراردادهای امضا شده با شرکت های دانش بنیان، در زمینه های مختلف از افزایش سهم سی ان جی در سبد سوخت کشور گرفته تا گوگرد زدایی از مازوت پالایشگاه ها بوده، با هدف حفظ محیط زیست، بومی سازی و اقتصادی کردن فعالیت های پالایشی انجام شده، به توسعه فعالیت های شرکت های دانش بنیان کمک خواهد کرد؛ از این رو در آیین امضای۱۶ تفاهم نامه و قرارداد با مجموعه شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی با شرکت های دانش بنیان برخی از آنها سخنرانی کردند.
حرکت به سمت دانشگاه های نسل ۳ و ۴
سید رضا غفاریان عنبران، معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه صنعتی امیرکبیر به نمایندگی از دانشگاه صنعتی امیرکبیر که تفاهم نامه ای با پالایشگاه آبادان در زمینه تقویت و گسترش همکاری ها با هدف بررسی کاربرد مایعات یونی به عنوان کاتالیست امضا کرد، گفت: در ۱۰ سال آینده تحولات قابل توجهی را شاهد خواهیم بود که تاثیر آن در جنبه های اجتماعی، اقصادی، سیاسی و ... وجود خواهد داشت. وی افزود: از منظر علم اتفاقاتی که در انرژی های نو و در هم تنیدگی دنیای مجازی و واقعی و هوش مصنوعی رخ می دهد، زمینه ساز خواهد بود. از منظر تحولات جهانی نیز جا به جایی قدرت اقتصادی، نظامی و تفکرات تحول ساز در دنیا رخ خواهد داد که زمینه تغییرات را فراهم خواهد کرد. او با تاکید بر حرکت به سمت دانشگاه های نسل ۳ و ۴، گفت: حرکت دانشگاه امیرکبیر به سمت دانشگاه تراز تمدن نوین اسلامی خواهد بود؛ باید برای تحولات حرفه ای و تربیت نیروهای با تخصص و دلبسته به کشور حرکت و همه باید تفکر کنیم در تحولاتی که در جهان قطعی است، آیا با این سبک و برنامه، می توانیم جوابگوی این تحول باشیم.
تولید پیگ هوشمند ضد نفوذپذیری و ضد هک
احسان بهروزی، مدیرعامل شرکت صنعتکاران الکترونیک مراغه که قراردادی با پالایشگاه بندرعباس در زمینه تولید پیگ هوشمند ضد نفوذپذیری و ضد هک امضا کرد، در تعریف این قرارداد می گوید: در ۱۰ ماه توانستیم ۴ پروژه ملی را که در ۱۰ سال گذشته شرکت های خارجی روی آنها فعالیت می کردند، آماده رونمایی کنیم.
او با بیان اینکه یکی از ربات هایی که ما طراحی کردیم، گوی های هوشمند است که نشتی و مشکل در خطوط لوله را شماسایی می کند، افزود: این ربات ها تا پیش از این از خارج وارد می شد که با تحریم در تامین آن مشکل به وجود آمد که اکنون امکان تولید آن در کشور ایجاد شده است.بهروزی تاکید کرد: در سامانه هوشمند سوخت نیز دستگاه های کل سامانه را ساختیم و به صورت عملیاتی مورد استفاده قرار گرفت.
بومی سازی 70 درصدی ابزار دقیق
در ادامه، حسین مقدسی، مدیرعامل شرکت پارس جهد که در زمینه بومی سازی تجهیزات و سیستم های ابزار دقیق با پالایشگاه اصفهان تفاهم نامه ای امضا کرد، گفت: بیش از ۷۰ درصد ابزار دقیق و بخش بزرگی از ابزارهای برق را در ایران و مالزی بومی سازی کردیم. به گفته او،۶۰ تا ۷۰ درصد از هر کدام از پروژه های نفتی را بومی سازی کرده ایم و در وندورلیست شرکت های بزرگ بین المللی هستیم.مقدسی با بیان اینکه بازاری به بزرگی یک میلیارد یورو در سال در ابزار دقیق و برق در کشور وجود دارد که یک برند ملی در این زمینه را می طلبد، افزود: قرار است در مدت ۳ سال به فناوری تجهیزات زیادی از تجهیزات دیجیتال و اندازه گیری برسیم. این طرح برای ۹۰۰ نفر اشتغال دانش بنیان مستقیم ایجاد می کند.
تنش آبی وخیم در خاورمیانه تا سال 2030
علی نوروزی، مدیرعامل شرکت کیانا پتروانرژی که با پالایشگاه شازند قرارداد تقویت و گسترش همکاری با هدف بهینه سازی مصرف آب کمپرسورهای واحد هوا امضا کرد، می گوید: صرفه جویی و بالانس مصرف آب در کشور مورد تاکید ما بوده و تطابق فناوری های های روزآمد دنیا با اقلیم ایران نیز انجام شده است.
وی ادامه می دهد: کاهش مصرف آب در صنعت نفت مورد تاکید است و با فناوری ما تا ۹۰ درصد در مصرف آب صرفه جویی می شود. نوروزی می افزاید: با ادامه روند مصرف آب در دنیا، تا سال ۲۰۳۰ مصرف آب ۵ برابر افزایش پیدا می کند و اگر در خاورمیانه الگوی مصرف آب تغییر نکند، تنش آبی وخیم در ۳۳ کشور و از جمله ایران ایجاد خواهد شد.
استفاده از موتورهای جدید با کاهش یک لیتر
محمد علی تیموری، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا نیز که تفاهم نامه ای برای ساخت خودروهای دوگانه سوز با شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی امضا کرد، می گوید: سیاست گذاری یک سال اخیر در تولید خودرو ساخت زیرساخت ها برای تولید خودروهای سی ان جی سوز است که هم مصرف سوخت کمتر و هم آلایندگی پایین تر خواهد داشت.به گفته وی، ۱۰۰ هزار خودروی سواری ساینا دوگانه سوز سال آینده ساخته و خودروی نیسان دوگانه سوز ۶۵ هزار خودرو تحویل می شود، همچنین نیسان های بزرگ تر دوگانه سوز به منظور حمل بار بیشتر ساخته خواهد شد.
تیموری با بیان اینکه پلتفرم سوم که سال بعد عرضه خواهد شد، ون ۱۴ نفره دوگانه سوز است که برای مسیرهای شهری ساخته شده است و می توان برخی از مسیرهای اتوبوس را با این ون ها جایگزین کرد، ادامه می دهد: نخستین قرارداد موتورهای هیبریدی را بسته ایم و خودروهای ۲ سال بعد با موتوری ساخته خواهد شد که ۸۰ درصد ساخت داخل خواهد بود؛ هم سی ان جی سوز و هم هیبریدی خواهد بود و در مرحله عقد قرارداد قرار داریم.
تیموری افزود: استفاده از موتورهای جدید با کاهش یک لیتر مصرف بنزین در دستور کار این شرکت است.