سوالاتم برای همکاران مرد، پیش پا افتاده بود
عبداللهی افزود: نکته دیگر این بود که وقتی همکارانم در مورد یک مسأله عادی عملیات حفاری صحبت می کردند، تصورشان این بود که این موضوعات، امور پیش پا افتاده ای است که من باید بدانم و تاکید یا توجه خاصی به این موارد نداشتند! اما مسأله این بود که من این روند عادی که آنها براحتی به آن دسترسی داشتند را طی نکرده بودم و نمی دانستم باز شدن یک شیر پروانه ای یا خرابی یک تجهیز در سیستم گل حفاری چطور ممکن است بر کیفیت عملکرد عملیات سیمان کاری موثر باشد.
وی در پاسخ به این سوال که ماکت یا فیلم این روند نمی توانست کمک کننده باشد؟ گفت: موثر بود؛ اما دیدن فیلم یک تجهیز سرچاهی با حضور در شرایط واقعی و درک تفاوت کارکرد این تجهیزات و آشنایی با تنوع آنها در عملیات مختلف و ابعاد و اندازه های واقعی آنها فرق می کند.
مثل این است که یک مهندس ساختمان برای طراحی، هیچ آشنایی عملیاتی با مفاهیمی مانند آجر و بتن و کیفیت آنها و ابعاد ساختمان نداشته باشد. وقتی همکاران درباره لوله 30 یا 20 اینچ حرف می زدند، من تصویر ذهنی کلی داشتم؛ اما همکارانی که روی دکل کار کرده بودند، امکان تفکیک همه این موارد را داشتند.
او ادامه داد: برای حضور در میدان آذر، رفتن روی دکل حفاری و آشنایی با شرایط آن خیلی جنگیدم تا حداقل یکبار در این محل حاضر شوم؛ اما می گفتند این میدان چون در محدوده مرزی است و نیروهای نظامی مستقر هستند، اصلا امکان حضور شما به عنوان یک خانم وجود ندارد. مدتی بعد در میدان «سعادت آباد» در استان فارس و محدوده شرکت مناطق مرکزی ایران شرایط من و پروژه کمی تغییر کرد و فکر می کردم شاید آنجا این شرایط فراهم شود.
عبداللهی افزود: میدان سعادت آیاد در حدود 100 کیلومتری شهر شیراز بود و من آن زمان تازه ازدواج کرده بودم و همسرم هم شیرازی بود. به مدیران مجموعه گفتم اجازه بدهید من با همراهی همسرم در طول روز از دکل بازدید داشته باشم. فقط چند ساعت آنجا هستم و شب را هم در کمپ عملیاتی نمی مانم تا مسأله و نگرانی بابت ماندن در کمپ هم وجود نداشته باشد؛ اما با وجود این پیگیری و آماده کردن شرایط باز هم موافقت نکردند و گفتند حضور یک خانم در محیطی که فقط آقایان در مدتی طولانی حضور دارند، امکان ندارد.
او گفت: امروز یک سازمان با نگاه شایدسنتی از قرار گرفتن و حضورخانم ها در محیط کار آقایان و در کنار آنان، استقبال نمی کند.
عبداللهی افزود: در این سال ها این ذهنیت که حضور خانم ها در کنار آقایان مشکل ایجاد می کند، تبدیل به یک باور اشتباه بین همه کارکنان شده؛ اما ریشه اولیه آن معلوم نیست. در بسیاری از حوزه های شغلی این تابو و مانع شکسته یا کم شده؛ اما تنها حوزه ای که خانم ها هنوز ورود نکرده اند، مناطق عملیاتی نفتی است. تاجایی که من بررسی کردم، عدم حضور زنان در برخی مناطق عملیاتی نفت قانونی نانوشته است و چون از ابتدا زیرساخت حضور زنان فراهم نشده، حالا هم به بهانه های مختلف از این حضور ممانعت می شود.
او به حضور زنان حتی کشور های مسلمان منطقه با رعایت پوشش های عرفی یا کارکنان زن شرکت های خارجی روی دکل های نفت و گاز اشاره کرد و گفت: در شرکت های نفت و گاز کشورهای نفتی همسایه همچون عراق، کویت یا امارات که کشورهای اسلامی و همسایه ما هستند، زنان متخصص این حوزه دوشادوش مردان در دکل حفاری حاضر می شوند و مشکلی هم به وجود نمی آید؛ اما برای کارکنان زن ما محدودیت وجود دارد؛ البته زنان در شرکت های نفتی پایین دستی همچون صنایع پالایشگاهی و پتروشیمی در بخش های فنی، آزمایشگاهی و حتی مدیریتی حضور دارند و مشکلی هم ایجاد نشده؛ اما در مورد اعزام به مناطق حفاری عملیاتی همیشه مقاومت وجود داشته و من این مقاومت را درک نمی کردم.
لباس و کفش کار اندازه خانم ها نیست
عبدالهی به شروع کار خود در انرژی دانا و تخصصش در بخش سیمان کاری چاه های خشکی اشاره کرد و گفت: اصلا علت جذب من، تخصصی بود که روی سیمان کاری چاه های خشکی داشتم و در این پروژه درخواستم برای رفتن سر دکل مورد قبول قرار گرفت. دو روز بدون هیچ مشکلی اعزام شدم به اهواز و برگشتم و در هفته های بعد به همراه همکاران زن دیگر دوباره این حضور و عملیات تکرار شد. برای حضور روی دکل هم با هماهنگی مسؤولان شرکت تجهیزات و لوازم ایمنی متناسب با ما را تهیه کردند.
او در ادامه افزود: برای حضور در سایت عملیاتی دکل و در کمپ عملیاتی، الزامات ایمنی لازم بود که از قبل باید پیش بینی می شد؛ اما تهیه برخی از آنها مثل کاورال و کفش کار در سایز ما خانم ها سخت بود و در نتیجه کاور و لباس هایی مجزا سفارش دادیم تا دوخته شود. کفش هایی که برای کارکنان مرد وجود دارد، عموما از سایز 42 شروع و تا 50 موجود است و گاه حتی برای آقایان هم بزرگ هستند.
عبدالهی به واکنش ها و نگاه های بیرونی که نسبت به حضورشان در سایت عملیاتی دکل حفاری وجود داشته، اشاره کرد و گفت: همکاران و همکلاسی هایم که از حضور ما در دکل مطلع می شوند، نگاه همراه با حسرت دارند و اینکه کاش این شرایط برای آنها هم فراهم شود. مسأله و سوال مهم این است که چرا وقتی رشته مهندسی نفت با گرایش حفاری وجود دارد که دانشجوی خانم جذب می کند و اتفاقا گاه تعدادشان هم بیشتر از آقایان است، نمی توانند حداقل یکبار حتی در دوران کارآموزی به شکل حضوری عملیات حفاری را ببینند تا کاملا متوجه شرایط عملیات شوند. یعنی آنها که برای آموزش تئوری مسوولیت دارند، در مقابل آموزش عملی هم وظایفی دارند که مغفول مانده است.
این مهندس سیمان کار چاه با بیان اینکه حضور در این موقعیت ها به خود فرد، روحیات و قبول شرایط هم بستگی دارد، گفت: ممکن است خیلی از خانم ها شرایط کار سخت منطقه عملیاتی و کار سنگین و زمخت و خطرناک دکل حفاری را دوست نداشته باشند؛ اما مسأله این است که باید امکان انتخاب برای خانم ها وجود داشته باشد تا خودشان برای این موضوع تصمیم بگیرند که تمایل به فعالیت در مناطق عملیاتی دارند یا نه؟
درخواست زنان صنعت نفت، فمنیستی نیست
عبداللهی افزود: این درخواست به هیچ وجه رویکرد فمنیستی ندارد و تاکید ما این است که در بسیاری از موارد، شرایط برابر برای زنان و پیاده شدن عدالت حرفه ای به نفع پروژه هم خواهد بود. شاید مدیران قبلی در مقابل اصرار من پیش خودشان فکر می کردند چرا باید هزینه حضوریک زن و مسائل آن را بدهند؟ یا ممکن است برخی همکاران مرد فکر کنند من و توانایی ام در ادامه برایشان مانعی باشم و به همین دلایل اجازه حضور را نمی دادند؛ اما در نهایت این مطالبه گری یکجا جواب داد.
او همچنین به همراهی و تشویقی که همسر و اعضای خانواده اش در این مسیر داشته اند، اشاره کرد و گفت: همسرم دانش آموخته مهندسی نفت است و در شرکت عملیات اکتشاف کار می کند. در خانواده هم چون با چهار برادر هم سن و سال خودم بزرگ شده ام، روحیه متفاوتی دارم؛ چون تا حد زیادی در فضای مردانه بزرگ شده ام و به همین دلیل تفکیک جنسیتی برایم معنای زیادی ندارد.
عبداللهی افزود: همسرم کاملا درجریان شرایط نابرابری که در آن کار می کردم و مطالبه ای که داشتم، بود، به همین دلیل وقتی گفتم می خواهم به اهواز و سر دکل بروم، استقبال و حمایت کرد. وقتی هم که رفتم و برگشتم، سوال های زیادی از من پرسید و درباره تجربه خودش از حضور در دکل حرف زد. نگاه همسرم این بود که حضور تو می تواند مسیری را باز کند تا زنان دیگر هم در این موقعیت قرار بگیرند.
وی با اشاره به محدودیت هایی که بسیاری از زنان در خانه و خانواده به سبب مسؤولیت های شان دارند، گفت: زنان معمولا در خانه و خانواده محدودیت ها و وظایفی دارند و یکی از موانع خانم ها برای پیشبرد اهداف کاری و برابری در شرایطشان همین مسؤولیت هاست. بسیاری از خانم ها هم از ابتدا باید از سد مخالفت های خانواده و محدودیت های آن بگذرند؛ اما در این مورد من یک امتیاز داشتم و همسر و خانواده در همه مراحل همراه و مشوقم بودند و حالا به سبب این تغییر رو به جلو و محقق شدن مطالبه ام، خوشحال هستم.
عبداللهی افزود: از مدیریت ارشد مهندس اصغرنیا و همچنین مهندس ولی الهی و مهندس ستاره شناس که همواره من را در مسیر افزایش توانمندی ها و انجام هر چه بهتر وظایفم حمایت کردند، بسیار سپاسگزارم. به نظر من مجموعه انرژی دانا به عنوان یک شرکت پیشرو، همواره تلاش داشته تا خانم های متخصص را جذب کرده تا ضمن استفاده از ظرفیت ها و توانایی آنها، فرهنگ سازی نیز انجام دهد. همچنین از حمایت های مهندس ایروانی، معاون منابع انسانی و اداری مجموعه بزرگ انرژی دانا که نگاه متفاوت و مثبتی به سرمایه انسانی دارند، کمال تشکر را دارم. مطمئنا با حمایت این افراد و هفته نامه «مشعل» به عنوان یک رسانه تخصصی درصنعت نفت، شاهد حضور خانم های متخصص و مشتاق در بخش های عملیاتی در آینده نزدیک خواهیم بود.