قوانین نانوشته و نگاه سنتی
بابک ولی الهی، مدیر ارشد عملیات کسب و کار سیمان کاری و اسید کاری شرکت انرژی دانا به عنوان یکی از مدیران تاثیر گذار و تصمیم گیر برای حضور و فعالیت خانم ها در پروژه حفاری، با اشاره به توانایی و تمایل شخصی که همکار خود (مریم عبداللهی) برای حضور در منطقه عملیاتی داشته است، گفت: وی از همان ابتدای حضورش در شرکت، به واسطه تخصصی که در سیمان کاری چاه های خشکی داشت، در جلسات مختلف به عنوان نماینده شرکت درجلسات فنی و عملیاتی حاضر می شد و تمایلش را برای حضور در منطقه عملیاتی و دکل حفاری را بارها اعلام کرده بود و ما هم با توجه به همین علاقهمندی، تصمیم گرفتیم او و خانم هایی که در بخش فنی و مهندسی مشغول به کار هستند را به منطقه عملیاتی اعزام کنیم تا از نزدیک با تجهیزات و شرایط کار آشنا شوند.
وی افزود: بالاخره چند ماه قبل، زمانی که خانم عبداللهی به همراه مدیر عملیات سیمان کاری شرکت به اهواز و کمپ حفاری رفتند تا از نزدیک با تجهیزات، پیمانکاران، پایگاه پشتیبانی و همه بخش های عملیاتی آشنا شوند، نشان داد که می تواند پا به پای همکاران مرد، زیر آفتاب گرم اهواز و درشرایط سخت کاری حضور داشته باشد و بر عملیات سیمان کاری نظارت کند.
ولی الهی با بیان اینکه «وقتی درباره چالش های عملیات در جلسات صحبت می شد، خانم عبداللهی و دیگر خانم های بخش حفاری، دید واضحی به این شرایط نداشتند»، افزود: خانم ها به دلیل حضور نداشتن در محیط کاری دکل حفاری، زحمت و شرایطی را که همکارانمان در ریگ آب تجهیزات عملیات می کشند، از نزدیک لمس نکرده بودند؛ اما پس از حضور دیدند که این فرایند در روند کلی کار چه تاثیر زیادی دارد.
شاید برای تعدادی از کارفرما ها حضور یک خانم در عملیات عجیب و غیر معمول باشد؛ اما ما این ریسک را با کسب مجوز از مدیریت ارشد مجموعه مهندس اصغرنیا و همراهی شان برای ارتقای حرفه ای و ایجاد رضایت حرفه ای بیشتر در همکاران خانم پذیرفتیم و تاکید داریم که برای همه نیروهای عملیاتی این حضور لازم است و سبب اشراف بیشتر به کار می شود.
ولی الهی با اشاره به اینکه برخی قوانین نانوشته و شاید نگاه سنتی برای حضور زنان در مناطق عملیاتی به این بستگی دارد که آن را بپذیریم یا نه، گفت: همه ما می دانیم که خانم ها هم باید مثل آقایان در امور مختلف مشارکت کنند و نفت فرقی با سازمان ها ومشاغل دیگر ندارد. چطور در پالایشگاه ها، پتروشیمی ها، صنعت فولاد، خودرو، معدن و ... زنان متخصص حضور دارند؟ به نظر می رسد این موضوع بیشتر از منع قانونی، به نگرش افراد برمی گردد.
مدیر ارشد عملیات کسب و کار سیمان کاری و اسید کاری شرکت انرژی دانا با تاکید بر اینکه در حال حاضر خانم ها در بخش عملیات این شرکت مثل آقایان برای حضور در پروژه معرفی می شوند و متناسب با نیاز پروژه از یک تا چند روز می توانند در محل کمپ بمانند، گفت: شرایط حضورخانم ها در کمپ فراهم شده و آموزش های ایمنی، لوازم ایمنی و لباس کار مناسبشان تهیه شده که با خودشان به همراه می برند. قطعا در پروژه ها و برنامه های بعدی این شرایط حضور خانم عبداللهی و دیگر همکاران خانم برای همکاران مرد حاضر در سایت عملیاتی حفاری، عادی می شود.
وی گفت: فرهنگ سازی و تغییر باید از جایی شروع شود و مجموعه های دیگر با دیدن حضور خانم ها که بدون مشکل بوده، حتما به فکر به کارگیری خانم ها در عملیات خواهند افتاد.
ولی اللهی افزود: ما تلاش کردیم با توجه به شرایطی که داریم، زمینه را برای رضایت و کارایی بیشتر همکاران فراهم کنیم و زن و مرد بودن آنها محدودیتی ایجاد نمی کند. قطعا سه سال قبل، کسی به این موضوع فکر نمی کرد؛ اما حالا اتفاق افتاده و قطعا ادامه خواهد داشت.
از همکاران خانم ها با احترام استقبال شد
وی افزود: بسیاری از مدیران فنی و عملیاتی در ذهنشان این است که فردی را جذب کنند تا بتواند با عملیات درگیر شود، چکش بزند و خاک کار را بخورد و گرما و عرق ریختن های سایت عملیاتی در فصل تابستان را ببیند و برای همه اینها یک مرد تداعی می شود. سابقه تاریخی و عرفی صنعت نفت هم این است که کار نفت، کاری مردانه است و بر همین اساس در موقعیت های کاری عملیاتی خانم جذب نکرده اند. ما با به کارگیری خانم عبدالهی و سایر همکاران خانم نشان دادیم که این رویکرد قابل تغییر است.
ولی اللهی با بیان اینکه برای انتخاب فرد مورد نظر گزینه های مرد هم وجود داشت؛ اما وقتی رزومه خانم عبدالهی در سیمان کاری چاه های خشکی را دیدیم، با خودمان گفتیم که ایشان می تواند به نیروی ارزشمند مجموعه بدل شود، افزود: وقتی آقای ستاره شناس، پیشنهاد حضور خانم عبدالهی در کمپ و در دکل حفاری را داد، تردیدی نداشتیم که این حضور می تواند بدون مشکل انجام شود؛ چون قبلا خانم های تیم «منابع انسانی» شرکت برای یک هفته در کمپ حضور داشتند و مشکلی به وجود نیامده بود. هم همکاران خانم ما و هم سایر کارکنان نشان دادند که حضور چند خانم در محوطه عملیاتی و کارگاهی، کانکس های اقامتی مجزا یا حضورشان در رستوران هیچ مشکلی ایجاد نمی کند و همه آنها با استقبال و احترام همکاران مرد مواجه شدند.
وی افزود: ما از معدود شرکت های هستیم که این تغییر را برای خانم ها ایجاد کردیم و امیدواریم این روند برای سایر کارکنان موفق و با انگیزه خانم در شرکت های دیگر اجرا شود. ما نمی خواهیم شعاری و غیر واقعی عمل کنیم؛ اما در هر خانواده ای خواهر، دختر یا مادر و همسری داریم که شانه به شانه مردان کار و تلاش می کنند و نشان داده اند مسؤولیت پذیری و روحیه قوی برای کار و پیشرفت دارند.
خانم ها باید نیاز و خواسته خود را بروز دهند
مجید ستاره شناس، مدیر عملیات سیمان کاری در شرکت انرژی دانا، به عنوان مدیر خانم عبدالهی و یکی دیگر از مدیران تاثیرگذار برای حضور زنان در پروژه حفاری میدان آزادگان جنوبی معتقد است که آنها باید به عنوان یک مجموعه خصوصی پیشرو باشند تا شرکت های دیگر با دیدن تجربه موفق آنها به مرور در این مسیر قدم بردارند و در ادامه محدودیت ها و قوانین هم تغییر کند.
ستاره شناس با بیان اینکه نظر هر کسی به تعلقات درونی آن فرد برمی گردد و لزوما ربطی به جنسیت او ندارد، افزود: بسیاری از خطرهایی که همه ما در محیط صنعتی می شناسیم، همانقدر برای خانم ها می تواند رخ دهد که برای آقایان هم ممکن است اتفاق بیافتد. به نظر می رسد درک ناصحیح از کار و شرایط محیطی، تصمیم گیرندگان این حوزه را به چنین برخوردی وا داشته و با تغییر این نگاه می توان شرایط حضور برابر زنان را فراهم کرد. در تجربه قبلی حضور خانم ها در سایت عملیاتی دیدیم آقایانی که در یک سایت یا منطقه عملیاتی حضور دارند، به دلیل فرهنگ غنی خانوادگی و شخصیت بالای شان، حساسیت و تلاش بیشتری برای ایجاد امنیت و شرایط مساعد همکار یا بازدیدکنندگان دارند.
وی به محدودیت های قانونی که برای حضور نیروی کار زن در مناطق عملیاتی وجود دارد، اشاره کرد و گفت: حضورخانم عبدالهی حتی با وجود تحت پوشش بودن تمامی همکاران ما در بیمه مسؤولیت مدنی، توام با ریسک بود و ما با حمایت مدیریت ارشد سازمان، مهندس اصغرنیا، ریسک حضور ایشان را قبول کردیم؛ اما طبق قانون، حضور نیروی ستادی شرکت در تهران در منطقه عملیاتی توجیهی ندارد. در عین حال نگاه قانونگذار و مدیران صنعت نفت هم باید تغییر کند؛ چون در کشورهای حاشیه خلیج فارس و عراق هم زنان در مناطق عملیاتی و دکل ها حضور دارند.
مدیر عملیات سیمان کاری در شرکت انرژی دانا تاکید کرد: خانم های فعال در این صنعت، باید اراده و مطالبه برای حضور در مناطق عملیاتی را داشته باشند و این خواسته را اعلام کرده و بروز دهند.
امیدواریم این جریان به نفع زنان متخصص نفت ادامه یابد
او افزود: ممکن است عده ای از مدیران مخالفت کنند و نگذارند؛ اما قطعا عده ای هم مثل ما موافقت می کنند و شرایط حضور و اعزام به عملیات را فراهم می سازند. ما این مسیر را باز کردیم تا زنان دیگری هم در این راه گام بردارند. تا کجا و کی قرار بود خانم عبداللهی و سایر زنان متخصص در این عرصه از روی کاغذ و توصیف و گزارش دیگران، شرایط و مختصات دکل را درک کنند و تصمیم بگیرند؟
ستاره شناس، درباره واکنش ها و بازخوردهای مثبت و منفی این تصمیم برای شرکت هم گفت: تا جایی که واکنش ها به حضور خانم ها در محیط کار عملیاتی مثبت باشد، همه خودشان را شریک می دانند؛ اما اگر منفی باشد، می گویند کار یا تصمیم فلانی بود. خدا را شکر حمایت و همراهی مدیران ارشد سازمان و پشتیبانی همکاران عملیاتی و پشتیبانی در پروژه های خشکی، منجر به این حضور و اتفاق ارزشمند شد.
او افزود: به هر صورت ما در جغرافیا و فرهنگی حضور داریم که محدودیت ها و دیدگاه هایی بخصوص در مورد حضور زنان در برخی محیط های صنعتی وجود دارد؛ اما می توان با اعتماد بیشتر، آموزش های حرفه ای تر و پذیرفتن ریسک کاری، این شرایط را تغییر داد. ما این روند را شروع کردیم و امیدواریم این جریان به نفع زنان متخصص صنعت نفت ادامه پیدا کند.
البته باید بگویم که یک بخش مهم این تغییر هم به خود خانم ها برمی گردد؛ استعداد و توانایی فرد و اراده ای که برای موفقیت در کار نشان می دهد و از سوی دیگر روحیه انعطاف پذیر خانم عبداللهی به نحوی بود که همه شرایط و سختی ها را تحمل کرد. او نشان داد که می خواهد یاد بگیرد و برای آن تلاش کرد؛ اما ممکن است خیلی از خانم ها نخواهند خود را در این شرایط سخت قرار دهند. در همان زمان حضور خانم عبداللهی سر دکل و در گرمای تابستان، او به خاطر فشار و طولانی شدن بازدیدها هم گرسنگی کشید و هم با تجهیزات سیمان کاری، گل حفاری و سایر تجهیزات درگیر بود و شاید هر خانم دیگری بود، از شرایط گلایه می کرد؛ اما ایشان بدون هیچ انتقادی و اعتراضی کارش را ادامه داد.
خانم عبداللهی، نیروی متخصص و با سابقه خوب در سیمان کاری است که هر شرکتی او را جذب می کرد، امتیاز بالایی به دست می آورد . به نظر من، جذب نیروی خوب، کار آسانی است؛ اما نگه داشتن او کار سختی است. سرمایه گذاری روی نیروی انسانی، حتما برای شرکت آورده دارد. هر بار حضور و رفت و برگشت ایشان و سایر خانم ها برای شرکت هزینه دارد؛ اما ما این هزینه را به چشم سرمایه گذاری و در نهایت ارتقای سطح حرفه ای پرسنل می بینیم. به عبارت دیگر ما ریسک فرستادن همکاران خانم به دکل حفاری را پذیرفته ایم و معتقدیم که برای تبدیل شدن این حضور به شرایط عادی و نرمال، باید نگاه رایج و قوانین تغییر کند. مسأله این است که یکسری از خانم ها نشان داده اند که می خواهند در مناطق عملیاتی حضور داشته باشند؛ حالا یک سازمانی با این مطالبه مخالفت و یک سازمان هم مثل ما موافقت می کند.