اقدام های افزایش تولید در گفت وگو با جانشین مدیر منطقه عملیاتی بهرگان تشریح شد:
نفت خلیج فارس در اوج
مشعل منطقه عملیاتی بهرگان به عنوان یکی از بخش های ماموریتی شرکت نفت فلات قاره ایران در کنار بندر امام حسن، از توابع استان بوشهر، حدفاصل بندرگناوه تا بندر دیلم (40 کیلومتری شمال غربی گناوه و 28 کیلومتری بندر دیلم) قرار دارد؛ منطقه ای که نخستین آرزوی دسترسی به نفت در آب های نیلگون خلیج فارس پس از سال ها تلاش در قشم و ناامیدی از آن دراین منطقه (میدان نفتی بهرگانسر) محقق شد و این به سال های 1340بازمی گردد. بهرگان اولين نقطه در دريای خليج فارس است که توسعه يافت و در رقابتي چشمگير با عربستان، ميزان قابل توجهی نفت از آن استخراج شد؛ تاریخ و قدمتی که رد آن در نخستین سکوی خلیج فارس (بهرگانسر) می توان نظاره گر بود که زمزمه واگذاری اش به بخش موزه های صنعت نفت هم درمقطعی شنیده شد. درمنابع تاریخی از نام بهرگان با اسامی مختلف یاد شده است. ازجمله «سينيز»است که بخشي از آن اکنون، روستای امام حسن ناميده مي شود. طبق اعلام جانشین منطقه عملیاتی بهرگان، بخش مهمی از فعالیت های این منطقه براساس تخصص نفرات بومی، از سوی آنها در حال انجام است. نفت، نقش بسیار مهمی در اشتغالزایی این اقلیم دارد و گاه در برخی حوزه ها حدود 85 درصد کارگران بومی هستند. منطقه عملیاتی بهرگان در حال حاضر مشتمل بر جمع قابل توجهی از کارکنان صنعت نفت است که به شکل اقماری ( 14 روز کار و 14 روز استراحت) درحال فعالیت هستند. تقریبا یک سوم کارکنان در بخش دریا (سکوهای نفتی سروش، نوروز، بهرگانسر و پایانه صادراتی خلیج فارس) و دوسوم هم در خشکی مشغول فعالیت هستند. مسعود بیرانوند، دانش آموخته دانشکده مهندسی نفت اهواز از سال 1376 در این منطقه شروع به کار کرده و هم اکنون جانشین مدیر منطقه عملیاتی بهرگان است. در بازدید از منطقه عملیاتی بهرگان به گفت وگو با او درباره روند تولید، بهره برداری و طرح های افزایش تولید، وضعیت رفاهی و خدماتی کارکنان و . . . در این منطقه پرداختیم. او اخبار خوشی از افزایش تولید نفت خام دراین بخش دارد که با تلاش شبانه روزی و اقدام های خاص مهندسان، پیامدهای تحریم کاهش یافته و رکوردهای خاصی رقم خورده است. از جمله این فعالیت ها تعمیر سه دستگاه توربین SGT-500 در سکوی نفتی سروش است که از سوی جوانان با تجربه و شجاع منطقه عملیاتی بهرگان در حال انجام است و مراحل نهایی را پشت سر می گذارد. متن این گفت و گو در ادامه می آید.
با این موضوع که منطقه بهرگان در میان مناطق دیگر کمتر شناخته شده است، موافق هستید؟
فکر نمی کنم، چون اولین تولید نفت خام خلیج فارس از میدان بهرگانسر در سال 1341 آغاز شده است.
چه قابلیت و امکاناتی در منطقه وجود دارد؟
منطقه بهرگان با برخورداری از میادین نفتی سروش، نوروز، بهرگانسر و هندیجان، یکی از مناطق قابل اتکا در تولید نفت خام کشور به شمار می رود. امتیاز دیگر منطقه عملیاتی بهرگان، قابلیت صادرات در آن با برخورداری از پایانه صادراتی خلیج فارس است که دو میلیون بشکه نفت میدان های سروش و نوروز در آن ذخیره و صادر می شود. بر این اساس، میادین سروش و نوروز ارتباطی با خشکی ندارند و فرایند تولید، فرآورش و صادرات به طور کامل در دریا انجام می شود.
آمار امیدوارکننده ای از رشد تولید و صادرات منتشر می شود، منطقه عملیاتی بهرگان به عنوان یکی از بخش های مهم تولید و صادرات چه روندی را در این خصوص طی می کند؟
اگرچه در دوسال اخیر به دلیل تحریم ها و کاهش تکلیفی، با کاهش تولید نفت خام مواجه بودیم، اما خوشبختانه در6ماه اخیر به ما اجازه داده شد به حداکثر تولید نفت خام از میادین و مخازن تحت اختیار در منطقه عملیاتی بهرگان برسیم و در حال حاضر ظرفیت منطقه حدود 65 هزار بشکه در روز است که 43 هزار بشکه تولید می شود و به زودی 20 هزار بشکه دیگر هم به آن افزوده خواهد شد؛ از این رو باید اعلام کنم که منطقه عملیاتی بهرگان در بخش تولید نفت، کارنامه قابل دفاعی دارد؛ به طوری که با کمترین هزینه، حداکثر برداشت از میادین آن انجام می شود.
بهبود و رشد تولید نفت چگونه در این منطقه حاصل شده است؟
مطالعات فنی و مهندسی، انجام فشارسنجی های منظم، ایجاد بانک اطلاعاتی و ... سبب شد دبی بحرانی چاه ها را که منجر به تولید پایدار، جلوگیری از افت شدید فشار مخازن، جلوگیری از هدررفت گاز و ... شده است، محاسبه کنیم. همه این فعالیت ها حاصل تلاش و همکاری تمام کارکنان منطقه عملیاتی بهرگان است. این اقدام ها گاه بدون اختصاص دکل های حفاری وبا روش و تکنیک های مهندسی بهره برداری و مخازن سبب پایداری تولید شده است.
به تفکیک مقدار افزایش تولید و میادین آن اشاره می فرمایید؟
خوشبختانه در میدان سروش از طریق پمپ های درون چاهی نفت برداشت می شود. این پمپ ها گران قیمت هستند و بار مالی زیادی دارد. با کمک مهندسان منطقه عملیاتی بهرگان و سکوی سروش فعالیتی به ثمر رسید که می توان آن را رکوردی جهانی قلمداد کرد و دانش آن قابل انتقال به سایر بخش هاست. در این روش با ایجاد بانک اطلاعاتی پمپ های درون چاهی و نوشتن نرم افزاری به منظور پایش و طراحی پمپ های درون چاهی، موفق به افزایش چشمگیر طول عمر پمپ های گران قیمت درون چاهی شده ایم؛ طوری که طول عمر متوسط پمپ های حاضر، به بیش از سه سال رسیده است. در بازه قبل از تحریم ها، با بهره گیری از همین تکنیک ها، متوسط طول عمر پمپ های شلمبرژه را به بیش از 6 سال رساندیم که رکوردی منحصر به فرد و جهانی است. واقعیت این است که با گذر زمان، با کاهش تدریجی فشار مخازن (به دلیل تولید از آنها) و افزایش تدریجی میزان آبدهی- که اجتناب ناپذیر است- مواجه هستیم؛ از این رو با انجام تست های منظم تولید ماهانه چاه ها، تست میزان آبدهی، پایش فشارسرچاهی و درون چاهی، همچنین انجام فشار سنجی درون چاهی، آنالیز آزمایش های فوق و... توانسته ایم دبی بحرانی چاه ها را محاسبه کنیم که نتیجه آن جلوگیری از افت شدید فشار چاه ها و کنترل بهینه میزان آبدهی آنها شده است. به همین ترتیب و با روش های فوق در میادین با کلاهک گازی بهرگانسر و هندیجان و با مشورت همکاران مهندسی مخازن و مهندسی بهره برداری ستاد، دبی بحرانی چاه ها برای جلوگیری از کاهش تولید و هدررفت گاز را به نقطه مطلوبی رسانده ایم.
به پروژه های در حال اجرا و اولویت دار منطقه عملیاتی بهرگان بپردازیم. چه مسیری در شتاب بخشی آنها دنبال می شود؟
از جمله اقدام ها می توان به تعمیر یک مخزن 400 هزار بشکه ای است که بتازگی به پایان رسیده و در مدار قرار گرفته است، اشاره کرد. تعمیر دو مخزن 500 هزار بشکه ای نیز در دستور کار ستاد و منطقه عملیاتی بهرگان قرار دارد. یکی دیگر از پروژه ها، مرتبط با سکوی بهره برداری سروش به عنوان یکی از هایتک ترین سکوهای خلیج فارس است. با توجه به قطع همکاری شرکت های خارجی با صنعت نفت ایران(پس از اعمال تحریم ها)، در زمینه تعمیر سه توربین زیمنس موجود هیچ کدام از شرکت های خارجی همکاری در این زمینه نکردند؛ از این رو جوانان با تجربه و شجاع منطقه عملیاتی بهرگان دست به کار شده و تعمیرات اساسی یکی از توربین ها را به سرپرستی مهندس سرکهکی، با موفقیت انجام دادند؛ امیدواریم این عملیات که در مراحل پایانی است، بزودی راه اندازی شود. از تجربه مهندسان منطقه عملیاتی بهرگان طی سال های گذشته برای تعمیر و راه اندازی یکی از توربوکمپرسورهای شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب هم استفاده شد و با اعزام تیم کارشناسی منطقه بهرگان در مدت زمان یک ماه آن را تعمیر و راه اندازی کردند.