گپ و گفتی با نوبت کاران در تاسیسات شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری
شب بیداران امیدیه
مشعل شب از نیمه گذشته که به واحد بهره برداری مارون 2 از تاسیسات شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری می رسیم. چند ساعتی است که شیفت شب آغازشده و نیروهای عملیاتی جدید مشغول فعالیت هستند. شیفت شب اینجا از ساعت هفت شب آغاز و تا هفت صبح روز بعد ادامه دارد. کار در این تاسیسات به صورت شیفتی و شیفت ها هم 12 ساعته است؛ دو روز صبح کار، دو روز شب کار و چهار روز هم رست یا همان استراحت.
واحد بهره برداري نفت و گاز مارون2 ازجمله واحدهاي زيرمجموعه شركت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری است كه در سال 1342 در شمال شرق اميديه احداث شده است. شركت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری يكی از پنج شركت بهره برداری تابع شركت ملی مناطق نفت خیز جنوب است كه راهبری عمليات توليد، فرآورش و انتقال نفت و گاز را با رعايت اصول صيانت از مخازن با فعاليت مستمر در 45 واحد عملياتی از هشت ميدان نفتی (آغاجاری، كرنج، پرنج، پارسی، رامشير، رگ سفيد1، پازنان1 و مارون) عهده دار است. این شرکت با برخورداری از 12 واحد بهره برداری، 8 كارخانه گاز و گاز مايع، 18ايستگاه تقويت فشار و تزريق گاز، 4 واحد نمک زدایی و ٣ تلمبه خانه نفت سهم 20درصدی از تولید نفت مناطق نفت خیز جنوب را در اختیار دارد. شركت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری با گستردگی 25 هزار کیلومترمربع پراكندگی در نقاط كوهستانی و سخت گذر استان های خوزستان، كهگيلويه و بويراحمد و سواحل استان بوشهر قرار دارد.
وجود بزرگ ترین مخزن ثقلی مناطق نفت خیز جنوب در این واحد یکی از ویژگی های تاسیسات مارون ۲ است که وظیفه ذخیره سازی بیش از ۳۰ هزار بشکه نفت را به عهده دارد و هم اکنون به دست توانمند کارشناسان و ظرفیت های موجود شرکت در حال تعمیرات اساسی است. تعمیرات اساسی این مخزن با برنامه ریزی و پیگیری های مستمر و اقدام های نوآورانه و جهادی تعمیرات آن در بازه زمانی کمتر از ۶ ماه به سرانجام رسیده که نسبت به دوره گذشته، در انجام این عملیات ۱۲ ماه در زمان صرفه جویی شده است.
فرایند تولید و صادرات
با توجه به چاه های جريانی و بعد مسافت تا واحد،مراحل اول تفكيك گاز از نفت اين واحد در مجتمع تفکیک کننده سرچاهی كه در 32 كيلومتری شرق اميديه و در جوار كارخانه گاز و گاز مايع 500 قرار دارد انجام و مراحل بعدی تفكيك در واحد بهره برداری مارون 2 صورت مي گيرد. بخش عمده نفت توليدی اين واحد به پالايشگاه اصفهان و مازاد بر نياز نیز برای صادرات به خارگ ارسال مي شود. گاز حاصل از تفكيك گرهای مرحله اول واحد به كارخانه گاز و گاز مایع و مراحل دوم، سوم و چهارم به ايستگاه تقويت فشار گاز مارون 2 فرستاده می شود.
نفت نمكی این واحد پس از جداسازی از نفت به واحد نمک زدایی مارون 2 كه در مجاورت واحد بهره برداری مارون 2 قرار دارد، ارسال و پس از شيرين سازی مجددا جهت پمپاژ به واحد بهره برداری برگشت داده می شود. در واحد نمک زدایی مارون 2، نفت با انجام عمليات فيزيكي و شيميايی آب نمك خود را از دست می دهد و درصد آب نمك محلول در نفت به درصد مجاز می رسد. نفت ابتدا وارد مخازن ثقلی می شود. در اين مخازن نفت به وسيله نيروی گريز از مرکز از آب نمك همراه خود تا حد زيادی جدا می شود. پس از خروج نفت از مخازن ثقلي برای گرفتن تلاطم و اغتشاش از جريان نفت وارد مخازن نوسان گير می شود و پس از عبور از كوره نفت گرم شده وارد مخازن الكترواستاتيك می شود. در اين مخازن نمك نفت به يك روش ويژه رسوب می کند و از نفت گرانبها خارج می شود. پس از طی اين مراحل نفت با درصد مجاز آب نمك همراه از واحد نمک زدایی خارج و با ساير نفت ها مخلوط می شود. واحد بهره برداری مارون 2 دارای 3 دستگاه توربين رستون جهت پمپاژ نفت به پايانه صادرات است.
از نمای نزدیک
نفرات حاضر در شیفت شب چهار نفرند که سه نفرشان مسئولیت دستگاه ها را در داخل تاسیسات را به عهده دارند و یک نفر هم گشت زنی و سرکشی به چاه ها و تاسیسات را عهده دار است.
در بازدید از محوطه کارخانه برای گفت وگو با کارکنان درباره فرایند تولید و نوع کار در شیفت شب، تا چشم کار می کند، مه شدید تمامی فضا را گرفته است. با توجه به غلظت مه حتی تا 40 متری آن طرف تر هم قابل دیدن نیست.
روی تاسیسات شبنم های تشکیل شده ناشی از مه بی شمار است. کارکنان می گویند ناشی از این فضای مه آلود، اگر خدای ناکرده نشت چاه و نفت اتفاق بیفتد، به دلیل کمبود دید فقط از طریق بویایی قابل تشخیص است. افزون بر این فضا، سروصدای متاثر از فعالیت تاسیسات مختلف نیز بیداد می کند و صدا به صدا به سختی می رسد.
می گویند در اثر این آلودگی صوتی حتی کبوترها و گربه های این محدوده هم کر شده اند، به طوری که وقتی پشت سرشان می رویم و کامل نزدیک می شویم، هیچ حرکتی نمی کنند و فقط وقتی با چشم ما را بینند فرار می کنند.
خداحافظی با زندگی عادی
کمال شعاعی که مسئولیت شیفت شب واحد بهره برداری مارون 2 را عهده دار است، اهل بوکان و ساکن آغاجاری است و از طریق آزمون صنعت نفت فعالیت خود را آغاز کرده و اکنون یازده سال سابقه دارد.
وقتی از او درباره کار در شیفت شب می پرسم، می گوید: این نوعی قید زندگی عادی را زدن است و دیگر نمی توان تعادلی میان زندگی و کار ایجاد کرد. زمانبندی زندگی شخصی، به طور کامل مختل می شود و تنها احتیاجات ضروری خانواده را می توان تامین کرد.