بازیگردانی ایران در تجارت جهانی گاز
خدمت ماندگار
مشعل مجموعه تلاش ها برای افزایش سهم ایران از تجارت جهانی گاز از روزهای نخست آغاز به کار دولت در دستور کار قرار گرفت تا با توجه به ذخایر و ژئوپلیتیک بی نظیر ایران، این کشور به جایگاه واقعی خود یعنی تبدیل به هاب انرژی منطقه دست یابد. احیای قرارداد سوآپ گاز با ترکمنستان، مذاکرات فشرده برای تمدید قراردادهای صادراتی، وصول مطالبات، تکمیل زیرساخت های اساسی برای حضور قدرتمند در بازارهای صادراتی جدید و... تنها بخشی از فعالیت های وزارت نفت در حوزه دیپلماسی انرژی به شمار می آید که بخشی از این فعالیت ها با محوریت شرکت ملی گاز ایران عملیاتی شد.
همسو با افزایش سهم ایران از تجارت جهانی گاز، توسعه زیرساخت های کلان گازرسانی نیز با هدف تامین سوخت همه بخش های مصرف با محوریت واحدهای مولد و تولیدی در دستور کار قرار گرفت.
وزارت نفت دولت سیزدهم در حالی وارد نخستین زمستان خود شد که با ناترازی حدود 150میلیون مترمکعبی در تولید و مصرف گاز روبه رو بود و این شرایط،کار را برای شرکت ملی گاز ایران با چالش های دشواری همراه می کرد.
زمستانی که بهار شد
با وجود محدودیت های اساسی در افزایش تولید در بالادست و عدم تعمیرات اساسی بخشی از تاسیسات و تجهیزات به ویژه در پارس جنوبی، با برگزاری نشست های کارشناسی، همه راهکارها برای عبور از زمستان روی میز قرار گرفت و صنعت گاز خود را برای گذر از روزهای سخت آن آماده کرد.
با پای کار آمدن همه بخش ها و تلاش شبانه روزی کارکنان صنعت گاز، زمستان 1400 بدون قطع گاز مشترکان بخش خانگی در نقاط دورافتاده ایران اسلامی سپری شد؛ به طوری که جریان گاز در سردترین روزهای فصل زمستان و در مناطقی با دمای منفی ۳۰ درجه هم پایدار بود و این موضوع بارها از سوی مسئولان عالی رتبه کشور مورد تاکید و تقدیر قرار گرفت.
نخستین زمستان دولت سیزدهم اگرچه با همه دشواری ها به بهار ختم شد؛ بااین حال تجربه های صنعت گاز در این دوره تبدیل به نقشه راهی برای فردایی روشن شد.
بر این اساس همسو با ایجاد زیرساخت ها برای عدم تکرار تجربه های زمستان 1400، در نخستین گام توسعه مخازن ذخیره سازی با هدف تثبیت توزیع گاز در فصول مختلف در دستور کار قرار گرفت و پروژه توسعه ذخیره سازی در مخزن شوریجه D با ۶۱۱ میلیون یورو سرمایه گذاری کلید خورد.
بهره گیری از تجهیزات نسل نو و روزآمد با دانش کاملا بومی و ایرانی برای نخستین بار در مخزن شوریجه D کام دانش بنیان ها و جوانان نخبه را شیرین کرد. در دیگر سو، اجرای این پروژه در قالب روش BOT شرایطی ایدئال در حوزه سرمایه گذاری بخش خصوصی فراهم آورد و دست دولت در اجرای آن را بازتر کرد. این مسیر تداوم داشته و افزون بر شوریجه، پنج مخزن دیگر نیز در بازه زمانی 5 ساله برای ذخیره سازی گاز تجهیز می شود.
جلوگیری از خام فروشی
همزمان با توسعه زیرساخت های گازرسانی،کارکنان صنعت گاز در جبهه ای دیگر در تدارک ایجاد ارزش افزوده از تولیدات پالایشگاهی و متنوع کردن سبد محصولات بودند. بر این اساس، در قالب ایجاد مجتمع گوگردی در شمال شرق کشور با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی، پرونده خام فروشی این محصولات کاربردی بسته شد و تکمیل این فرایند، ارزش افزوده 3 تا 8 برابری برای کشور به همراه خواهد داشت.
تحقق عدالت اجتماعی
از سوی دیگر، گازرسانی به روستاها و مناطق کمتر برخوردار را شاید بتوان یکی از مهم ترین برنامه های دولت سیزدهم در حوزه محرومیت زدایی، تحقق سیاست های عدالت اجتماعی و ایجاد رفاه و آرامش برای اهالی روستاها برشمرد که زمینه ساز مهاجرت معکوس، رونق کسب وکار و حفظ محیط زیست شده است.
نکته حائز اهمیت، گازرسانی به روستاهای محروم و مرزی کشور است؛ موضوعی که با اقبال مردم روبه رو شده و افزون بر تامین انرژی، در حوزه های بهداشتی، اقتصادی و معیشتی نیز تاثیرگذار بوده است.
با آغاز سفرهای استانی رئیس جمهور، مصوبات گازرسانی نیز افزون بر پروژه های دیگر با اولویت در دستور کار و مورد پیگیری قرار گرفت و در دو سال گذشته، شاهد بهره برداری از بخش قابل توجهی از این مصوبات بوده ایم.
بر این اساس طی دو سال گذشته صدها شهر و هزاران روستای کشور به شبکه سراسری گاز متصل شد و این مسیر تا پایان بهره مندی همه مناطق از سوخت پاک تداوم دارد.
توسعه در دیار مهربانی
همسو با توسعه زیرساخت ها و افزایش شمار مشترکان جدید از نعمت گاز، سیستان و بلوچستان در دولت سیزدهم به کارگاه بزرگ گازرسانی تبدیل شد و همزمان 6 شرکت گاز استانی در این استان اقدام به افزایش ضریب نفوذ گاز کردند.
از سوی دیگر، در حوزه اجرای خطوط لوله انتقال گاز فشار قوی، تاسیسات تقویت فشار گاز و تجهیزات گازرسانی نیز رکوردهایی جدید ثبت شد و در مجموع 50 درصد از افتتاح های شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران در سال 1401 سهم استان سیستان و بلوچستان بود.
خط لوله انتقال گاز از زاهدان_زابل به طول220 کیلومتر، خط لوله انتقال گاز ایرانشهر-پالیزان- خاش به طول 253 کیلومتر، پروژه خط لوله انتقال گاز ایرانشهر _ چابهار به طول 290 کیلومتر و ... تنها بخشی از طرح هایی به شمار می آید که در دولت سیزدهم شاهد افتتاح و بهره برداری آن در دیار مهربانی بوده ایم.
اجرای پروژه های بهینه سازی
همزمان با توسعه زیرساخت های گازرسانی، اجرای پروژه های بهینه سازی با محوریت صنعت گاز در دستور کار قرار گرفت و در گام نخست، موتورخانه واحدهای خانگی، اداری و آموزشی به صورت رایگان بهینه شد. بر این اساس در قالب طرحی ملی و سراسری، شرکت های گاز استانی نسبت به بهینه سازی موتورخانه ها اقدام کرده اند و این فرایند با پیشرفت مطلوبی در جریان است.
آنچه روایت شد تنها بخشی از دستاوردهای کارکنان صنعت گاز ایران در دو سال بود و مسیر پرافتخار شرکت ملی گاز ایران در حوزه های مختلف همچنان تداوم دارد و با اجرای برنامه های تعریف شده در دولت سیزدهم شاهد ثبت اقدام هایی ماندگار در تاریخ این شرکت خواهیم بود.