افتتاح هفتمین موزه نفت درمحمودآباد
هفتمین موزه و نمایشگاه دائمی مدیریت مرکز اسناد و موزه های صنعت نفت با حضور علیرضا دانشی، مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، حسین شاملی، مدیر مرکز اسناد و موزه های صنعت نفت و جمعی از کارکنان صنعت نفت در مجتمع آموزشی و ورزشی نفت محمودآباد به بهره برداری رسمی رسید. در موزه میراث صنعت نفت محمودآباد اسناد در هشت بخش اکتشاف، قراردادهای تاریخی نفت، کمک های اجتماعی شرکت ملی نفت ایران، دفاع مقدس، اسناد پرسنلی کارگری آبادان، کارمندی آبادان، اسناد مالکیت موزه های دایر شده نفت و اسناد موقعیت های نفتی ثبت شده در فهرست آثار ملی در معرض دید علاقه مندان قرار گرفته است. در هفته ای که گذشت، موزه نفت محمودآباد به عنوان یکی دیگر از فعالیت های شاخص مرکز اسناد و موزه های صنعت نفت در مجتمع آموزشی – ورزشی نفت محمودآباد گشایش یافت و دریچه دیگری از تاریخ نفت برای علاقه مندان به این حوزه باز شد.
حمایت مناطق نفت خیز جنوب از راه اندازی موزه های تخصصی
علیرضا دانشی، مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در آیین افتتاح هفتمین موزه مدیریت مرکز اسناد و موزه های صنعت نفت با بیان اینکه تاریخ تکاملی صنعت نفت مملو از فراز و نشیب های یک ملت و اقتصاد کشور به این ماده سیاه گره خورده است، اظهار کرد: در دنیا حدود یکصد رشته تخصصی دست در دست هم دادند تا یک بشکه نفت تولید و مصرف شود، به نظر می رسد هر یکصد رشته یک تاریخ مفصل دارد.
وی بر ضرورت تببین تاریخ صنعت نفت به صورت عمومی و تخصصی تأکید کرد و گفت: حرکات و فعالیت های ما قطعا ترسیم تاریخ آینده صنعت نفت است، بنابراین ضرورت دارد فعالیت های امروز این صنعت برای آینده جمع آوری و اسناد آن ثبت شود. مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب با یادآوری حفر نخستین چاه نفت در مسجدسلیمان در سال ۱۲۸۶ و استخراج نفت در پنجم خردادماه ۱۲۸۷ و با اشاره به اینکه ۱۱۵ سال از استخراج نفت در ایران می گذرد و اسناد مهمی از این سال ها ثبت و به یادگار مانده است، افزود: مدیریت مرکز اسناد و موزه های صنعت نفت برای ثبت این آثار و اسناد حرکت خوبی را آغاز کرده و تاکنون موفق شده است هشت موزه و نمایشگاه دائمی را راه اندازی کند. دانشی با بیان اینکه امیدوارم اجرای ۱۱ طرح تأسیس موزه و نمایشگاه دائمی از سوی مدیریت مرکز اسناد و موزه های صنعت نفت به صورت جدی پیگیری شود، تصریح کرد: شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب به عنوان مهد نفت کشور حتما به اجرای این طرح ها و راه اندازی موزهای تخصصی صنعت نفت کمک خواهد کرد.
وی به داشتن موزه های تخصصی در کشورهای مصرف کننده نفت اشاره و با تاکید بر ضرورت راه اندازی موزه های تخصصی صنعت نفت در کشور با پشتوانه تاریخ ۱۱۵ ساله نفت در ایران اظهار کرد: صنعت نفت اثرگذاری ویژه ای در بیش از یکصد سال اخیر داشته است که این اثرگذاری را می توان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و پس از آن بررسی کرد. مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب از راه اندازی موزه نفت در محمودآباد به عنوان یک فرصت طلایی یاد کرد.
تبدیل مرکز اسناد صنعت نفت به هاب پژوهشی
در این آیین، حسین شاملی، مدیر مرکز اسناد و موزه های صنعت نفت نیز با اشاره به اینکه این مدیریت، اجرای ۱۱ طرح تأسیس موزه و نمایشگاه دائمی را با نگاه تخصصی و با محوریت نفت، ورزش و فناوری در شهرهای از جمله مسجدسلیمان و آبادان در دست پیگیری دارد، اظهار کرد: با مساعدت و همکاری مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب و همکارانشان امیدی تازه ای برای اجرای طرح های موزه ای در مسجدسلیمان ایجاد شده است. وی با تأکید بر اهمیت اسناد تاریخی برای مجموعه مدیریت مرکز اسناد و موزه های صنعت نفت اظهار کرد: در یک سال گذشته این مدیریت بر این مهم تمرکز داشته و تلاش دارد مرکز اسناد را به یک هاب پژوهشی در کشور تبدیل کند. مدیر مرکز اسناد و موزه های صنعت نفت با بیان اینکه در حاشیه این آیین سند گزارش حفاری اکتشافی گروه آلمانی در روستای خشت سر در سال 1315 شمسی رونمایی می شود، گفت: این سند نشان می دهد صنعت نفت از همان ابتدا بر توسعه متوازن در کل کشور تأکید داشته است.
رونمایی از سند اکتشاف نفت در روستای خشت سر
در حاشیه این آیین سند اکتشاف نفت در روستای خشت سر (محمودآباد) از سوی علیرضا دانشی، مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب رونمایی شد.این سند مربوط به گزارش حفاری اکتشافی گروه آلمانی در روستای خشت سر در سال 1315 خورشیدی است که به دلیل آغاز جنگ متوقف شد. نخستین جست وجوها برای استخراج نفت در ایران پس از گزارش باستان شناسان غربی از ایران در اواسط دوره قاجار صورت گرفت که منجر به امتیازنامه دارسی در زمان مظفرالدین شاه شد، تلاش گروه های مختلف در مناطق مختلف ایران همچون چیاسرخ، خانقین و نفت شهر پنجم خردادماه 1287 مقارن با بیست و پنجم مه 1908 در منطقه نفتون مسجدسلیمان گروه حفاری ریچارد رینولدز به نفت رسید. مدیریت مرکز اسناد و موزه های اسناد صنعت نفت هم اکنون دارای موزه های دروازه دولت تهران، بنزین خانه آبادان، کارآموزان آبادان، صنعت پخش سبزوار، چاه شماره یک مسجدسلیمان، نفت سوزهای کرمان، موزه میراث صنعت نفت محمودآباد و نمایشگاه دائمی میراث صنعت نفت تهران است.
گزارش كنسول خانقين در مورد كشيدن خط لوله نفت از عراق به ايران از سوی كمپاني نفت انگليس و ايران - سال 1292 شمسي(1331 قمري )
فانوس «بچلی»
فانوس «بچلی» با قلاب بزرگ و لنزهای چشم - ماهی (میزان دید 180 درجه ای) منظره ای آشنا برای مردم انگلستان در جاده هاست که خطرهایی همچون حفاری ها و مناطق ممنوع خطرناک را به مردم اعلام می کند. این نوع چراغ ها نخستین بار در دهه 1330 به رنگ قرمز ظاهر شدند، در دهه 1350 چراغ های زردرنگ به طور گسترده ای مورد استفاده قرار گرفتند و ثابت شد که قابلیت دیده شدن بیشتری دارا هستند و به عنوان یک هشدار مناسب تر هستند.
در اصل این نوع چراغ دارای یک مخزن فلزی برای نفت یا نفت سفید به همراه یک شعله ی فتیله ای است، این فتیله ها در طول ساعات تاریکی می سوختند تا هم پیاده ها و هم سواره ها را از خطر آگاه سازند. در سال های اخیر این چراغ ها معمولا باتری دار شده اند که می توانند با نیروی باتری در طول روز نیز کارآمد باشند.این فانوس ساخت شرکت «بچلی» که بیشتر با نام «بت» (خفا) شناخته می شود، در موزه بنزین خانه آبادان نگهداری می شود.
چگونه ایرانی ها چاه «نوروز» را در زمان جنگ خاموش کردند؟
(بخش ششم)
همان روز اول که من وزیر نفت شدم، رئیس برنامه ریزی شرکت ملی نفت پیش من آمد و گفت: «چون مجموع تولید پالایشگاه ها در مورد نفت سفید جواب نمی دهد، شما مجبور می شوید امسال حتما نفت سفید وارد کنید. ولی وارد کردن نفت سفید فایده ای ندارد. باید SPM بخرید و درخلیج فارس بگذارید و از آنجا نفت سفید و گازوئیل و بنزین را پمپ کنید؛ یک مسیر به سمت تبریز و یک مسیر هم به سمت خراسان، والا با تانکر و ماشین و اینها نمی شود. اگر این کار را انجام دهید، زمستان امسال گرفتاری نخواهید داشت.»
همان موقع من تصمیم گرفتم و این کار را کردم. البته موقعی که خواستم SPM را بخرم با دولت هم گرفتاری پیدا کردم چون وزارت صنایع گفت « من خودم تولید می کنم» و من می گفتم: نمی توانید و خلاصه بحث بالا گرفت. به هر حال، رفتم و خریدم اما از گمرک وارد نکردم و همان جا در خلیج فارس نصب کردم و به وزارت صنایع گفت: حالا تو برو بساز تا بعد! در دنیا پنج SPM بیشتر نبود. غرض من از بیان این مطلب آن بود که این نکته را عرض کنم که تفاوت نیروی کار با نیروی سیاسی در این است که نیروی سیاسی می خواهد فرمان بدهد؛ در حالی که نیروی کار می خواهد کار انجام بگیرد. این تناقض تا آخر عمر بشر گریبانگیر آدمی است.
شما ملاحظه کردید وقتی که صدام به ایران حمله کرد، پنج چاه نفت در نوروز در حال سوختن بود. خب مدت ها گذشت تا اینکه یک آمریکایی به دبی آمد و از آنجا برای من پیغام فرستاد و گفت: «20 میلیون دلار به من می دهی، بعد هم می روی به امام می گویی مرا به ایران دعوت کند تا بیایم چاه های نفت را مسدود کنم.» من هم موضوع را با کارگران پالایشگاه تهران در میان گذاشتم. هشت نفر بودند که گفتند: ما می رویم و این کار را انجام می دهیم.»
آنها از آنجا سوار ماشین شدند و به خلیج فارس و آن حدود رفتند. سه ماه یا پنج ماه بعد آمدند و گفتند: «چاه ها را بستیم.» پنج چاه را بسته بودند و 7 میلیون تومان هزینه کرده بودند. هشت سال بعد زمانی که من اصلا از وزارت نفت رفته بودم، اینها اسنادی را به هیات مدیره برده بودند، اما هیات مدیره تأیید نکرد و به آنها گفته بودند اگر وزیر نفت وقت تأیید کند، ما هم تأیید می کنیم. نزد من آمدند و ما هم امضا کردیم. حالا برای خاموش کردن یک چاه نفت 25 میلیون تا 30 میلیون دلار می گیرند. در حالی که چهار کارگر رفتند و کار را انجام دادند. وقتی آنها را خدمت حضرت امام و دولت بردم، برای اینکه به تکنوکرات ها برنخورد، گفتم: «اینها کارگران عادی پالایشگاه بودند.» اگر تکنوکرات ها وارد شوند، ببینید چه غوغایی می کنند! به نظرم این شواهد در سیاست نفتی و حتی در سیاست کشورداری، برای شما کفایت می کند.
تاریخ شفاهی وزرای نفت ایران؛ سید محمد غرضی