منطقه 3عملیات انتقال گاز ؛ برترین در ICT
برقراری ارتباطات مویرگی درصنعت گاز
مشعل منطقه3 عملیات انتقال گاز ایران با 17 ایستگاه مخابراتی و تجهیزات متنوع از جمله مايكروويو، VHF و كابل فيبر نوری، یکی از مناطق راهبردی شرکت انتقال گاز ایران است.
ازسوی دیگر، این منطقه عملیاتی در موقعيت های جغرافيايی كه به نصب تجهيزات VHF نیاز باشد و ایستگاه مخابراتی در آن نباشد، از فضای مخابراتی دیگر سازمان ها مثل ايستگاه مخابراتی صائين قلعه و بايندر، ايستگاه های شركت ارتباطات زيرساخت و در كوشك نصرت از فضای ايستگاه مخابراتی راه آهن استفاده شده است.
افزون برايستگاه های یادشده، این منطقه 64 ايستگاه RTU فعال دارد که شمارآنهابا پایان پروژه شمال- شمال شرق به 72 مورد افزايش خواهد يافت. ايستگاه های LBV نیز نقشی بسزا درانتقال ايمن، پايدار، پاك و بهره ور گاز دارند.
با سيد احمد موسوی، رئيس ICT منطقه 3 عملیات انتقال گاز ایران در حوزه ICT و نقش آن درانتقال ایمن و پایدار گاز گفت وگو شده است که در ادامه می آید.
هم اکنون چند کیلومتر فیبرنوری درسطح منطقه فعال است و چه خدماتی ازسوی مدیریت ICT منطقه 3 عملیات انتقال گاز ایران ارائه می شود؟
طول كابل فيبر نوری تحت پوشش واحد ICT منطقه هم اكنون 524 كيلومتر است كه با پایان پروژه شمال- شمال شرق،همچنین طراحی و اجرای پروژه كابل فيبر نوری تهران- بازرگان، افزايش و توسعه چشمگيری خواهد داشت. خدمات ارائه شده از سوی اين واحد در قالب سيستم انتقال مخابراتی شامل شبكه های مايكروويو، VHFو كابل فيبر نوری، سيستم های تلمتری و اسكادا با مركزيت واحد IOC منطقه و ديسپچينگ شركت ملی گاز، شبكه های تلفن، تلفن های ماهواره برای بهره برداری در شرايط اضطراری، سيستم پيجينگ و ويدئو كنفرانس، سيستم پزشكی از راه دور، شبكه های LAN,WAN و بهره برداری از نرم افزارهای بريد، پرگار، سينا، IPCMMS و سيستم هاي مالی و كالا دراين بستر انجام می شود.
ذینفعان بهره مند از خدمات مدیریت ICT منطقه 3، چه شرکت هایی هستند؟
اين منطقه بستر انتقال ترافيك مخابراتی بين دیگر مناطق عملياتی شركت انتقال گاز، شركت های گاز استانی و پالايشی از يك سو و ستاد شركت انتقال گاز، مركز ديسپچينگ ملی و ستاد شركت ملی گاز از سوی ديگر است. به عبارت ديگر همه ترافيك ICT مورد نياز شركت ملی گاز ايران از بستر ICT اين منطقه ترانسفر مي شود. اين امر بيانگر جايگاه استراتژيك ICT منطقه در مجموعه مديريت مخابرات و تلمتری شركت انتقال گاز و شركت ملی گاز ايران است. افزون بر این، واحدICT منطقه تعاملاتی با مديريت مخابرات شركت IOPTC، بهداری و بهداشت صنعت نفت، شركت مخابرات ايران و شركت ارتباطات زير ساخت ايران دارد.
خدمات ارائه شده با استانداردهای روز بین المللی و صنعتی برابری می کند؟
تجهيزات ICT منطقه بر اساس آخرين نسخه استانداردهای مخابراتی روز بين المللي و صنعتی نصب و راه اندازی شده اند؛ البته بعضی از فناوری های روز ITU مانند فناوری DWDM هنوز در اين منطقه مورد استفاده قرار نگرفته اند. تجهيزات در حال بهره برداری بر اساس آخرين و به روزترين فناوري های ITU هستند. لازم به توضيح است كه به منظور صرفه جويی اقتصادی، بخشی از سيستم انتقال موجود از نسل PDH است كه در آينده نزديك جمع آوری و با تجهيزات SDH جايگزين خواهند شد.
در حوزه استفاده از سیستم های مکانیزه و نرم افزارهای مدیریتی و فرایندی چه اقداماتی در سطح منطقه انجام شده است؟ این فعالیت ها چه میزان در افزایش کارایی، کاهش هزینه ها، تسریع فرایندهای کسب و کار، همچنین چابک سازی سازمان و شفاف سازی آن تاثیر داشته است؟
پس از ايجاد بستر شبكه های LAN و WAN، اين منطقه همزمان با ستاد شركت انتقال گاز و ديگر مناطق عملياتي با نصب و راه اندازی انواع سرورها، نرم افزارهای كاربردی متنوعی را نصب و راه اندازی کرده و گام مهمی در استفاده از سيستم هاي مكانيزه و نرم افزارهای مديريتی و فرايندی برداشته است. مكاتبات اداری از طریق نرم افزارهای بريد و پرگار، فعاليت های مالي، كالا و ترابري با نصب نرم افزارهای مرتبط وسيستم حضور و غياب كاركنان با نصب و بهره برداری نرم افزار سينا، همگی به صورت مكانيزه انجام مي شوند. تعداد اين نرم افزارها با شناسایی نيازهای منطقه در آينده افزايش خواهد يافت. بهره برداری از اين نرم افزارها سبب صرفه جويي چشمگير در زمان، نيروی انسانی و هزينه ها شده و با سرعت بخشي به كارهای روزمره سبب تسريع در اجرای فرايندها و چابكی سازمان شده است.
با افزايش تعداد نرم افزارهای كاربردي و تنوع آنها، امنيت شبكه در مقابل حملات سايبری اهميت ويژه ای پيدا كرده است. واحد ICT منطقه باتكميل توپولوژی شبكه و خريد ونصب تجهيزات سخت افزاری و نرم افزاری مورد نياز، اقدام به امن سازی شبكه در برابر انواع تهديدات و حملات سايبری کرده است.
در حوزه های جدید فناوری مثل سیستم های مکانیزه کسب وکار با ماهیت فرایند محور، BPMS، IPCMSS، GIS، IoT، پهپاد و ماهواره و . . . در سطح منطقه چه اقداماتی صورت گرفته است؟
IPCMMS به طور كامل در منطقه راه اندازی شده و واحد ICT منطقه در بين مناطق 10گانه عملياتی رتبه نخست بهره برداري از اين نرم افزار را كسب كرده است. اين نرم افزار قابل توسعه است و می توان انواع ماژول ها را در آن تعريف كرد . سيستم GIS منطقه نيز در حال بهره برداری است. سيستم BPMS روی نرم افزار سينا و از سوی ستاد انتقال گاز تعريف شده و انواع ماژول هاي حضور و غياب، درخواست خودرو، تقاضاي خدمات IT، تقاضاي جلسات، IOC و قبوض آب، برق و گاز به مرور روی آن فعال شده اند. واحد ICT منطقه همگام با مديريت مخابرات و تلمتری شركت انتقال گاز درحال ايجاد بستر و شرايط استفاده از سيستم IOT، پهپاد و سيستم ماهواره اي است. محدوديت اصلی گسترش اين سيستم ها امنيت سايبری است كه سبب بروز ديدگاه هاي محتاطانه در اين زمينه شده است.
چه چشم اندازی در حوزه مدیریت ICT منطقه ترسیم و آیا در این حوزه، طرح جامعی تعریف و تدوین شده است؟
واحدهای ICT مناطق عملياتی گاز در حوزه فناوری تحت نظارت مستقيم مديريت مخابرات و تلمتری ستاد فعاليت می كنند. اين مديريت طرح جامع مخابراتی را سرلوحه فعاليت هايش قرار داده و برای تحقق آن، پروژه هایی را طراحی و از طريق مجری طرح های مخابرات و ديسپچينگ مديريت مهندسی و توسعه گاز اجرا مي كند. پروژه كابل فيبر نوری تهران-بازرگان، پروژه فيبر نوري و VHF شمال – شمال شرق از جمله اين پروژه ها هستند. همچنين مديريت مخابرات و تلمتری در حال جمع آوری ميداني اطلاعات فنی براي تعريف پروژه يكپارچه VHF و صوت و ديتا از مناطق عملياتي است تا پروژه را تعريف و اجرا کند. علاوه بر برنامه های جامع مديريت مخابرات و تلمتری واحد ICT این منطقه، عمليات بازسازی و تعميرات اساسی ايستگاه های مخابراتی، شبكه محلي و طراحی ديتا سنتر جديد مركز منطقه، اتصال مركز منطقه به شبكه كابل فيبر نوری شركت مخابرات ايران واصلاح و جانمايي دوباره ايستگاه مخابراتی را نيز در برنامه كاری خود دارد. اين فعاليت ها از اوايل سال جاری آغاز شده و در آينده ادامه خواهند يافت.
در حوزه یکپارچه خطوط تلفن منطقه چه اقداماتی انجام شده است؟
همه سيستم های PABX منطقه IP Base هستند؛ اما هنوز به صورت محلی بهره برداری مي شوند. مديريت مخابرات و تلمتری در حال تعريف، طراحی و اجرای پروژه يكپارچه صوت و ديتا در سطح شركت انتقال گاز است كه با اجرای اين پروژه، شبكه تلفن منطقه نيز به صورت يكپارچه درخواهد آمد و سوييچ های محلی جمع آوری می شوند.
تجهیزات جدیدی به حوزه ICT منطقه افزوده می شود؟
سال گذشته، پروژه شبكه محلی تاسيسات پالايشگاهی و ذخيره سازی سراجه در دو بخش پسيو و اكتيو طراحی و اجرا شد. همچنین ICT منطقه با خريد، نصب و راه اندازی سرورها، سوييچ ها، روترها و تجهيزات امنيت سايبری به تكميل شبكه محلي خود پرداخته است. اين روند طراحي و آماده سازی اتاق ديتاسنتر جديد در آينده ادامه مي يابد. تعميرات اساسي ايستگاه هاي مخابراتي ري، رباط كريم و جعفرآباد درسال گذشته انجام و با خريداري و نصب تجهيزات در ايستگاه كوه نمك، امكان مانيتورينگ پارامترهاي سيستم تلمتري در دومحل مستقل فراهم شده است. یکی از RTU های خط سوم سراسری دوباره نصب و راه اندازی شده و در خط اول سراسری نيز به اين RTU متصل شده است. همچنين ترانسميتر فشار نيز در یکی از نقاط خط سوم سراسری نصب و به بهره برداری رسيده است. اين واحد در تعامل با معاونت عمليات شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، برای احداث خطوط لوله، همچنین نصب و راه اندازی دوباره تجهيزات RTU ايستگاه های LBV و ترانسميترهای مربوطه است.
اگر نکته ای باقی مانده، بفرمایید.
هم اكنون تعداد قابل توجهي شركت مستقل در حوزه ICT كشور فعال هستند. پنج شركت بزرگ اين حوزه شامل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مديريت مخابرات و تلمتری شركت انتقال گاز، مديريت مخابرات شركت خطوط لوله و مخابرات نفت ايران، شركت توانير و راه آهن جمهوری اسلامي ايران می شوند. عملكرد اين شركت ها به گونه ای است كه بیشتر مواقع هر شركت از فعاليت های ساير شركت ها بي خبر است و تعامل چنداني بين آنها وجود ندارد که اين امر به كارهاي سليقه اي، موازي و كاهش كارايي آنها منجر مي شود. تشكيل سازماني برای هماهنگی استاندارد فعاليت های اين شركت ها در سطح كشور با تعيين چارچوبی استاندارد و مشخص، به افزايش جهشی بازده و كارايی آنها منجر مي شود. در طول خدمتم در وزارت نفت نیز دو كتاب «ايمني در مخابرات صنعت نفت» و «تاريخ مخابرات صنعت نفت ایران» را به رشته تحرير درآورده ام که كتاب نخست، در تدوين استانداردهای مخابرات شركت پالايش و پخش فراورده های نفتی به عنوان مرجع مورد استفاده قرار گرفت.