برنامه های اچ اس ای پالایشگاه تبریز تشریح شد:
پیش به سوی راهبردی شدن
سمیه راهپیما «اچ اس ای» کوتاه شده بهداشت، ایمنی، محیط زیست است که به عنوان یک اصل کلی به بخش های سه گانه آن درهمه صنایع توجه می شود. درصنعت نفت نگاه وتوجه به این اصل کلی، بنابرماهیت فضای کار و حساسیت بالایی که درآن وجود دارد، ویژه تر است. نفت، صنعتی است که درآن استانداردهای مراقبتی درحوزه انسانی و تجهیزات بسیار سخت گیرانه است و این سخت گیری در شرکت های اصلی آن ازجمله حوزه پالایش و پخش فراورده های نفتی و زیربخش های آن نیز وجود دارد. دراین بخش ازصنعت نفت که مجموعه ای از پالایشگاه های کشور را شامل می شود، اچ اس ای، تنها یک کتاب نیست که مجموعه ای ازقوانین هشداردهنده وبازدارنده از خطر باشد، بلکه دروازه ای است که درهای آن به دنیای سلامت انسان ها باز شده؛ انسانی که تجهیزات و دستگاه ها با اراده او به چرخش درمی آیند و می تواند محیطی عاری از آلودگی را بسازد. امیرحسین علمشاهی، مدیر اچ اس ای شرکت پالایش نفت تبریز، در حوزه اچ اس ای پالایشگاه نفت تبریز و فعالیت های انجام شده در این بخش توضیحاتی داده است که می خوانید.
لطفا بفرمایید مدیریت اچ اس ای شرکت پالایش نفت تبریز چه برنامه های راهبردی را در این زمینه در دستور کار دارد؟
اچ اس ای پالایشگاه تبریز بیشتر استراتژی محور است و برای پیشبرد اهداف خود از سال گذشته واحدکیفیت را از بخش اچ اس ای جدا کرده است و اکنون زیرمجموعه مدیریت برنامه ریزی قرار دارد.
این واحد برنامه های خود را بر اساس سیاست ها و راهبردهای ارتقای بهداشت، ایمنی، محیط زیست و پدافند غیرعامل انجام می دهد؛ به گونه ای که پس از تعیین اهداف کلی به سمت برنامه ریزی تاکتیکی حرکت می کند و با تبدیل اهداف کلان به اهداف خرد، برای عملیاتی کردن و اجرای آنها گام برمی دارد.
در افق برنامه پنج ساله اچ اس ای، برنامه هایی در نظر گرفته شده است که برخی در مرحله کلنگ زنی، بعضی در مرحله اجرا و شماری نیز به اتمام رسیده است. بسیاری از این برنامه در سال 1399 اجرایی و برخی نیز در سال 1400 شروع شده اند.
استراتژی های اچ اس ای شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران، ارتقای شاخص کل اچ اس ای، حرکت به سوی راهبردی شدن، مدیریت ریسک، آسیب پذیری ها، مخاطرات و جنبه های زیست محیطی، همچنین مدیرت مصارف انرژی را شامل می شود. در کل، هدف ایجاد تحول و تعالی سازمان با تکیه بر مدیریت علمی است.
ایجاد فرهنگ اچ اس ای همواره مورد بحث است، در این زمینه چه اقدام هایی انجام شده است؟
برای پیشبرد بهتر اهداف، آنها را تقسیم بندی کرده ایم و بر اساس آن، فعالیت های مربوط به اهداف را انجام می دهیم و تا به نتیجه برسانیم.
ارتقای فرهنگ اچ اس ای یکی از برنامه های عملیاتی است که در افق برنامه پنج ساله (سال 1404) به آن دست پیدا خواهیم کرد. اکنون بیشتر تمرکز مجموعه، بر ارتقای فرهنگ اچ اس ای است و افزون بر ایمنی، همکاری کارکنان در زمینه بهداشت و محیط زیست را نیز مورد سنجش قرار داده ایم. برای این کار پروژه دانشگاهی تعریف شده است و موفق به کسب رتبه 60 تا 65 شده ایم.
افزون براین، پیاده سازی المان های فرهنگ ایمنی بر اساس مدل ایمنی فرآیند را در برنامه داریم. همچنین به روز رسانی دستورالعمل های ایمنی و ایجاد سیستم انگیزشی با هدف بهبود بالا بردن فرهنگ اچ اس ای را نیز در دستور کار داریم.
سال گذشته جهت ارتقای فرهنگ ایمنی کارکنان دوره های آموزشی و باز آموزی ایمنی به مدت 16 ساعت برگزار شد و امسال نیز این رویکرد را ادامه داده ایم.
پیاده سازی شاخص های اچ اس ای چگونه انجام می شود؟
شاخص های اچ اس ای را در سه مقوله پیاده سازی می کنیم، رویکرد نخست، انسان دوستانه است یعنی کارکنان با ارزش ترین سازمایه های سازمان به شمار می روند، رویکرد دوم، قانون مداری است و اچ اس ای مبتنی بر قانون استاندارد است و با اجرای آن می توان به اهداف تعیین شده دست یافت.
رویکرد سوم، نیز اقتصادی و تجاری است؛ به این معنا که هر چه میزان ریسک و خطر پالایشگاه در زمان سرمایه گذاری کمتر باشد، سرمایه گذارها و پیمانکارها بهتر در پالایشگاه سرمایه گذاری خواهند کرد.
علاوه بر مواردی که اشاره شد، چه گام های دیگری در زمینه ایمنی فرآیند برداشته اید؟
از دیگر برنامه های واحد اچ اس ای، کاهش آسیب پذیری به میزان 30 درصد است و توانسته ایم ریسک های احتمالی را کاهش دهیم. این مخاطرات شامل کاهش آسیب پذیری ها و ریسک های فرآیندی و غیر فرآیندی می شود.
در گذشته، تنها ایمنی فردی اهمیت زیادی داشت، اما اکنون با وجود ایمنی فرآیند(PSM) که از 20 المان، چهار المان آن پیاده سازی شده، سعی بر شناسایی بیشتر ریسک های فرایندی است. مصداق این موضوع، بازنگری و مقاوم سازی سازه های مخازن کروی است.
ارزیابی انطباق شبکه صنعتی با استانداردهای روزآمد، نصب سیستم های اعلان و اطفای حریق در واحدها و نشست گازهای سمی و قابل اشتعال، از دیگر برنامه های این پالایشگاه است.
هر پالایشگاه جدیدی که ساخته می شود، مجهز به سیستم اعلام و اطفای حریق است و پالایشگاه های قدیمی مانند تبریز برای افزایش شاخص ایمنی کارکنان و تاسیسات خود باید برای به روز رسانی آن اقدام کنند.
یکی از پروژه ها در این زمینه، پیاده سازی المان های واکنش در شرایط اضطراری است. مدیریت تجهیزات حیاتی ایمن و یکپارچگی سرمایه نیز که اصل بسیار مهمی است، در دستور کار قرار دارند.
تمام تجهیزات حیاتی که با ایمنی، بهداشت و محیط زیست در ارتباط هستند، قبل از طراحی، خرید و نصب از نظر اچ اس ای پایش می شوند و در این مسیر اقتصاد اچ اس ای نیز مد نظر قرار می گیرد.
رویکرد دیگر به اچ اس ای ، سیستمی کردن آن است. هر مدیریت بر اساس مدلی که دارد، فعالیت های خود را برنامه ریزی می کند و این واحد نیز مدل اچ اس ای ms وزارت نفت که را شرکت های تولید کننده نفت و گاز از آن تبیعیت می کنند، سرلوحه کار خود قرار داده است.
به روزرسانی اطلاعات ایمنی فرایند واحدها نیز در دستور کار قرار دارد. ارتقای سیستم های خودکار روی مخازن کروی، ایجاد سامانه کنترل دسترسی برای ساختمان ها واحدهای پالایشگاه نیز از دیگر برنامه هاست و بر اساس آن تنها افراد صلاحیت دار می توانند وارد ساختمان ها شوند.