رونق اقتصادي و کاهش قاچاق سوخت در شرق کشور
ضربان گاز در قلب چابهار
مشعل توسعه زيرساخت هاي گازرساني در شرق کشور به عنوان يکي از برنامه هاي اساسي دولت در دستور کار شرکت ملي گاز ايران قرار گرفته است. اين منطقه با بهره گيري از خط لوله انتقال گاز هفتم سراسري و اجراي پروژه هاي توسعه اي در سال هاي گذشته شاهد تحقق برنامه هاي تعريف شده در اين زمينه بوده و پس از سال ها، گاز به شهر زاهدان رسيده است.در اين ميان، گازرساني به شهر زاهدان به عنوان آخرين مرکز استان بدون گاز، يکي از راهبردي ترين پروژه هاي صنعت گاز در دولت يازدهم به شمار مي آيد و با اجراي ديگر پروژه هاي توسعه اي در استان سيستان و بلوچستان در سال هاي آينده، افزون بر اشتغالزايي، شاهد محروميت زدايي و رونق اقتصادي اين مناطق خواهيم بود.در ادامه، گفت وگو با حسن منتظر تربتي، مديرعامل شرکت مهندسي و توسعه گاز ايران را در خصوص توسعه زيرساخت هاي گازرساني در استان سيستان و بلوچستان مي خوانيم.
پروژه هاي «طرح خط لوله هفتم سراسري»، چه استانهايي را پوشش مي دهد؟
پروژه هاي «طرح خط لوله هفتم سراسري» عمدتا در محدوده جنوب، شرق و جنوب شرق کشور در استان هاي هرمزگان، کرمان، سيستان و بلوچستان و خراسان جنوبي که عمدتا کمتر توسعه يافته و محروم هستند، با هدف توسعه زيرساخت هاي گازرساني در دست اجراست.
افزون بر خط لوله انتقال گاز ايرانشهر- زاهدان، چه پروژه هاي ديگري در اين استان اجرا مي شود؟
پروژه هاي ايرانشهر، مکران، چابهار و کنارک؛ از پروژه هايي است که موجب محروميت زدايي از چهره استان سيستان و بلوچستان مي شود. اين پروژه شامل گازرساني به منطقه ويژه اقتصادي مکران، نيروگاه ها و شهرهاي چابهار و کنارک مي شود. با توجه به وسعت و هزينه بالا، تصميم بر اين شد تا اين پروژه با استفاده از توان سرمايه گذاران داخلي اجرا شود که در اين زمينه پروژه يادشده به سرمايه گذار داخلي واگذار شده است. در قالب اين پروژه، 290 کيلومتر شامل خطوط لوله 56 اينچ به طول 201 کيلومتر، 42 اينچ به طول 44 کيلومتر، 20 اينچ به طول 25 کيلومتر و 16 اينچ به طول 20 کيلومتر اجرا خواهد شد. رسالت اين خطوط، رساندن گاز طبيعي به منطقه صنعتي مکران، نيروگاه ها و شهرهاي چابهار و کنارک و روستاهاي مسير است و با جايگزيني گاز با سوخت هاي مايع، صرفه جويي چشمگيري در هزينه هاي کشور خواهد شد و افزون بر رونق اقتصادي منطقه، قاچاق سوخت نيز، تحت تاثير مثبت اين پروژه قرار خواهد گرفت. اين پروژه هم اکنون آغاز و حدود 30 کيلومتر از آن اجرا شده و طراحي پروژه نيز به صورتي در نظر گرفته شده است که در صورت صدور مجوز لازم براي صادرات گاز به پاکستان و در ادامه، به کشورهاي هند و چين، عمليات اجرايي در اسرع وقت ميسر شود. اين موضوع سبب افزايش سهم ايران در بازارهاي جهاني صادرات گاز در منطقه خواهد شد که از لحاظ راهبردي نيز، براي کشور ايران از اهميت بالايي برخوردار است.
گازرساني به شهرستان زابل در چه مرحله اي قرار دارد؟
پروژه احداث خط لوله زاهدان به دوراهي زابل که پيش نياز گازرساني به اين شهر است، با قطر 36 اينچ و به طول 108 کيلومتر در ادامه پروژه خط لوله ايرانشهر به زاهدان اجرا مي شود که طراحي پايه آن در حال نهايي سازي است. عمليات صحرايي در اين منطقه با مشکلات زيادي از جمله نزديکي به مرز افغانستان و پاکستان و ناامني آن منطقه و نياز به نيروهاي تامين محلي، دوري از مسيرهاي دسترسي، وجود طوفان شن و با طبيعت خشن منطقه همراه بوده که خوشبختانه بدون هيچ گونه تلفات يا مسئله امنيتي به نحو احسن انجام شده است. يکي ديگر از پروژهها که در ادامه پروژه خط لوله زاهدان به دوراهي زابل است، خط لوله دشتک به زابل بوده که با قطر24 اينچ به طول 110 کيلومتر در ادامه پروژه خط لوله زاهدان، دو راهي زابل براي گازرساني به شهر و صنايع زابل احداث خواهد شد؛ طراحي پايه آن نيز باوجود مشکلات يادشده، در حال نهايي سازي است.پروژه خط لوله ايرانشهر، خاش و ميرجاوه به طول 220 کيلومتر از شهر ايرانشهر آغاز شده و با قطر 10 تا 20 اينچ تا شهرهاي پاليزان، خاش و ميرجاوه امتداد يافته و روستاهاي مسير را نيز از نعمت گاز برخوردار خواهد کرد. هم اکنون، فرآيند انتخاب مشاور طراحي پايه اين پروژه در حال انجام است. در ادامه، پروژه خطوط لوله پاليزان سيب، سوران و سراوان براي گازرساني به شهرهاي شمال شرقي ايرانشهر به طول 310 کيلومتر در قطر 6 تا 16 اينچ نيز به اين طرح ابلاغ شده که فرآيند انتخاب مشاور طراحي پايه اين پروژه نيز در حال انجام است.
چه پروژه هاي ديگري از سوي طرح خط هفتم سر اسري در شرق کشور در دست اجراست؟
دو ايستگاه تقليل فشار گاز سرخون و بندرعباس به منظور هماهنگ سازي فشار خط لوله 30 اينچ بندرعباس با خط لوله 22 اينچ گاز موجود که گاز بخشي از شهر و نيروگاه بندرعباس را تامين مي کند نيز، در آينده اجرايي مي شود. ايستگاه کنترل فشار در ابتداي خط لوله 30 اينچ بندرعباس و ايستگاه ديگر در محل انشعاب خط لوله سرخون از خط لوله هفتم سراسري گاز که با گازهاي خروجي پالايشگاه سرخون ادغام و احداث خواهد شد. هم اکنون مراحل تشريفات مناقصه انتخاب پيمانکار در حال انجام است و به زودي پس از انتخاب پيمانکار اجرايي خواهد شد.پروژه خط لوله 12 اينچ سربيشه به نهبندان به طول 127 کيلومتر با هدف گازرساني به شهر نهبندان در جنوب استان خراسان جنوبي و شهرهاي واقع در مسير اين خط لوله در حال اجراست. اين پروژه به صورت EPC به پيمانکار واگذار و تاکنون از پيشرفت مناسبي برخوردار بوده است و خوشبختانه از برنامه زمان بندي مصوب جلوتر پيش رفته و پيش از پايان سال 97 به بهره برداري خواهد رسيد.
در ساخت خط لوله 30 اينچ غرب بندرعباس چه اهدافي مورد توجه قرار گرفته است؟
پروژه خط لوله 30 اينچ غرب بندرعباس به طول 36 کيلومتر به همراه تاسيسات مربوطه با هدف گازرساني به پالايشگاه هاي ستاره خليج فارس که قطب توليد بنزين در کشور است، همچنين پالايشگاه نفت و نيروگاه بندرعباس و صنايع واقع در غرب اين شهر از جمله آلومينيوم المهدي و صنايع فولاد که سال 95 تزريق گاز شد و به بهره برداري رسيد و هم اکنون در مرحله تحويل قطعي به منطقه 6 عمليات انتقال گاز است. پروژه خط لوله گاز 30 اينچ گورزين، لافت به بندرعباس به طول 57 کيلومتر و انشعاب 16 اينچ مربوطه به طول 13 کيلومترکه با توجه به عبور حدود سه کيلومتر از خط لوله يادشده از زير دريا به روش HDD، يکي از پروژه هاي مهم اين طرح محسوب مي شود که قابليت عملکرد به طور معکوس را نيز دارد. هدف از اجراي اين پروژه، دريافت گاز از جزاير هنگام و قشم براي انتقال به خط لوله هفتم سراسري است که پس از پايان عمر منابع گاز جزاير قشم و هنگام و با افزايش مصارف جزيره قشم (شامل نيروگاه ها و شهرک صنعتي در حال ساخت در جزيره) جهت جريان گاز از خط لوله هفتم به سمت جزيره قشم تغيير مسير پيدا مي کند و مصارف آن جزيره تامين خواهد شد. هم اکنون طراحي پايه بخش خشکي رو به اتمام و فرآيند انتخاب مشاور براي طراحي بخش دريا نيز در حال انجام است. چالش اصلي اين پروژه براي اجرايي شدن، اخذ مجوز زيست محيطي است که با تلاش همه همکاران در بخش هاي مختلف در حال پيگيري است و به زودي اخذ خواهد شد.
براي اجراي اين طرح از سوي دولت و نمايندگان مجلس، مورد حمايت قرار گرفته ايد؟
بله؛ در پروژه ايرانشهر به زاهدان؛ افزون بر حمايت هاي بي دريغ همه مديران و مسئولان شرکت ملي گاز ايران، فرماندار و استاندار نيز، همکاري قابل توجهي در اجراي اين پروژه داشته اند.
در پروژه ايرانشهر به خاش نيز، نمايندگان مجلس به ما قول داده اند همه شرايط را براي اجراي اين پروژه فراهم کنند.
آيا اجراي پروژههاي کلان گازرساني در استان سيستان و بلوچستان تاثيري در توسعه اقتصاد، رفاه و اشتغالزايي براي مردم اين استان محروم داشته است؟
اجراي طرح خط لوله هفتم سراسري گاز، موجب رشد اقتصادي و اجتماعي در اين بخش از ميهن عزيزمان خواهد شد که از هم اکنون اثرات آن قابل مشاهده است، به طوري که تنها اجراي پروژه ايرانشهر- مکران باعث اشتغالزايي براي 400 نفر از مردم اين استان شده است.
براي به کارگيري نيروهاي بومي از سوي پيمانکار پروژه هاي فعال، در اين استان الزام و دستورعملي صادر کرده ايد؟
بله، از پيمانکاران پروژه ها درخواست کرده ايم که از نيروهاي بومي در استان براي روند کاري استفاده کنند، زيرا بيشتر فعاليت ها مربوط به کارهاي اجرايي است، همچنين پيمانکارها کلاس هاي آموزشي براي نيروهاي بومي در استان به صورت ادواري در نظر گرفته اند تا با آموزش هاي لازم بتوانند کار را به نحو احسن انجام دهند.
در پايان اگر صحبتي داريد، بفرماييد.
با اجراي خط لوله هفتم سراسري گاز، نعمت خدادادي گاز به مناطق جنوب، جنوب شرق و شرق کشور رسيد و زماني که ذوق و شوق مردم زحمتکش، غيور و مهربان استان را مشاهده کرديم، بزرگ ترين پاداش براي مجموعه ما بود و هيچ چيزي با ارزش تر از خوشحالي مردمان سرزمين مان نيست.