رئیس واحد اطلاعات علمی و مدیریت دانش پژوهشگاه صنعت نفت تاکید کرد:
لزوم یکپارچه سازی فناوری
مشعل پژوهشگاه صنعت نفت به عنوان بازوی علمی و فناوری صنعت نفت توانسته است سهم قابل توجهی در افزایش تولید داخل، کاهش وابستگی به شرکت های خارجی و خام فروشی در محصولات اولیه داشته باشد. راهبرد پژوهشگاه صنعت نفت، ایجاد ارزش افزوده از راه تولید و تجاریسازی فناوری با رویکرد اصل انجام پژوهش برای توسعه و داخلی سازي فناوریهای جدید است. این مجموعه در کنار دانشجویان و پژوهشگران در رقابت با شرکت های خارجی قرار گرفته و دراین مسیر توانسته است سهم قابل توجهی در تامین نیازهای فناورانه ودانش فنی دوران تحریم و محدودیت های اقتصادی که کشورهای دیگر اعمال کرده اند، داشته باشد. یکی از بخش های مهم و تاثیرگذار در پژوهشگاه صنعت نفت واحد اطلاعات علمی و مدیریت دانش پژوهشگاه صنعت نفت است که زهره غلامحسین زاده، رئیس این واحد در گفت وگو با خبرنگار «مشعل» به تشریح جزئیاتی از اقدام های مهم و اثرگذار آن پرداخته است.
در سابقه و اهداف اولیه پژوهشگاه صنعت نفت از ابتدا تا امروز، پیش بینی شده بود که این مجموعه به شکلی پیشرو در زمینه فناوری، علوم و فناوری های جدیدی که در صنایع نفت و مرتبط با نفت وجود دارد، حرکت کند. «اثربخشی در صنعت از طریق پژوهش و توسعه فناوری و ارائه راه حل های فناورانه» و «ثروت آفرینی از طریق تکمیل زنجیره توسعه و تجاری سازی فناوری با رویکرد شبکه سازی و بهره مندی از ظرفیت های داخلی و خارجی» از مهم ترین اهداف این مجموعه است که در همه برنامه ها و زیرمجموعه ها در اولویت قرار دارد. همسو با منویات مقام معظم رهبری در حوزه سیاست های اقتصاد مقاومتی، اقدام های بسیاری انجام شده که وابستگی های قدیمی را کاهش داده یا حذف کرده است.
صنعت نفت به عنوان یکی از صنایع پیشرو، همواره تلاش کرده است نیازهای تخصصی را در بدنه خود تامین کند. این موضوع از آن جهت اهمیت بیشتری دارد که در چند دهه گذشته تحریم های همه جانبه صنعت نفت را تحت فشارهای سنگینی قرار داده و ورود و تامین بسیاری از تجهیزات و دانش فنی مورد نیاز پروژه ها از خارج کشور متوقف شده است. متخصصان داخلی و نیروهای فناور و دانشگاهی همواره تلاش کرده اند بسیاری از این نیازهای فناورانه را در داخل کشور تامین کنند. پژوهشگاه صنعت نفت به عنوان یکی از بازوهای اصلی پژوهش و فناوری صنعت نفت و گاز در جهت تامین نیازهای صنعت و در ارتباط با دانشگاه و حوزه های فناوری گام های موثری برداشته و یکی از بخش های مهم و تاثیرگذار آن واحد اطلاعات علمی و مدیریت دانش بوده است.
آموزش های کاربردی برای کارکنان
زهره غلامحسین زاده، رئیس واحد اطلاعات علمی و مدیریت دانش پژوهشگاه صنعت نفت با ارائه سابقه ای از عملکرد این واحد افزود: مدیریت دانش در پژوهشگاه صنعت نفت به عنوان یکی از حوزه های فعال از سال 1389 و مسیر اهداف و چشم انداز پژوهشگاه اقدام به استقرار و پیاده سازی فرآیندهای مدیریت دانش براساس سه فاز شناخت، استقرار و بهره برداری و پایش کرده است.
وی به پروژه های اجرا شده این واحد اشاره کرد و گفت: سه پروژه امکان سنجی آمادگی پژوهشگاه برای استقرار مدیریت دانش، تدوین استراتژی و تعیین مدل اجرایی مدیریت دانش و در نهایت تهیه 15 دستورعمل و روش اجرایی مدیریت دانش، ایجاد زیرساخت مناسب ( فرهنگ سازمانی، ساختار، فناوری اطلاعات) و استقرار فرآیندهای مدیریت دانش ( ترسیم درخت دانش، شناسایی کارکنان کلیدی، تدوین نقشه دانش) برای تقویت چرخه مدیریت دانش و جلوگیری از رسوب دانش از فعالیت هایی است که از سوی مدیریت دانش پژوهشگاه صنعت نفت انجام شده است.غلامحسین زاده افزود: این واحد با برگزاری بیش از 26 ژورنال کلاب 22 نشست دانشی خبرگان کلیدی سازمان، 20 نشست دانشی طرح و پروژه، بیش از 40 جلسه بازنگری پس از اقدام (AAR) و 3 دوره کافه دانش، تلاش کرده است موضوع مدیریت دانش را به مرحله اجرایی و کاربردی برساند. دوره های آموزشی متعددی نیز از سوی مدیریت دانش تا کنون برای مدیران، کارشناسان و مسئولان طرح ها و پروژه ها در بخش های ستاد و صف و برای همکاران خارج از سازمان از سوی همکاران مدیریت دانش برنامه ریزی و اجرا شده است.رئیس واحد اطلاعات علمی و مدیریت دانش پژوهشگاه صنعت نفت در ادامه توضیحاتی را درباره برگزاری نشست های تخصصی و اثرگذاری آن در صنعت نفت ارائه و تصریح کرد: نشست های تخصصی مدیریت اطلاعات علمی و مدیریت دانش، به منظور انتقال تجربیات بخش های اجرایی است و پژوهشگاه صنعت نفت به عنوان میزبان، این نشست ها را برگزار می کند. هدف از برگزاری این نشست ها، تسریع انجام پروژه های فناورانه در صنعت نفت است و پژوهشگاه نیز به دنبال فضایی برای یکپارچه سازی فناوری های مورد نیاز صنعت نفت در میان شرکت های کارفرما و خارج از سیستم دولتی است. رئیس واحد اطلاعات علمی و مدیریت دانش پژوهشگاه صنعت نفت با تاکید بر برگزاری بیش از 100 رویداد دانشی با ماهیت و کارکرد ژورنال کلاب ها در پژوهشگاه صنعت نفت که از سال 96 تا کنون اجرایی شده است، افزود: جلسات ژورنال کلاب با هدف اطلاع از آخرین پیشرفت های علمی و جدیدترین دستاوردهای پژوهشی و فناورانه روز جهان در حوزه های کاری اولویت دار پژوهشگاه، برگزار می شود و در آن خبرگانی از صنعت و دانشگاه ها نیز حضور دارند. خروجی این جلسات، راهکارهایی است که می تواند در بهبود فعالیت ها مورد استفاده قرار گیرد.غلامحسین زاده با اشاره به برگزاری نشست های دانشی طرح و پروژه ها برای اولین بار در صنعت نفت، هدف از برگزاری این جلسات را هم فزایی نظام مند دانش از طریق تعامل بین تمامی مشارکت کنندگان برای انتقال درس آموخته ها، تجارب و مهارت های حاصل از طرح ها و پروژ ها برشمرد.رئیس واحد اطلاعات علمی و مدیریت دانش پژوهشگاه صنعت نفت برگزاری اولین نشست تخصصی مدیریت دانش شرکت های پالایشی وزارت نفت با رویکرد انتقال تجارب و هم افزایی توانمندی های مدیریت دانش در صنعت نفت راکه با هماهنگی مدیریت دانش پژوهشگاه انجام شد، اقدامی موثر در جهت شناسایی چالش ها، اولویت بندی و ارائه راهکارهای موثر برای استقرار مدیریت دانش در صنایع پالایشی کشور خواند.
لزوم حمایت های همه جانبه از مدیریت دانش
غلامحسین زاده با تاکید بر اینکه برای استقرار فرآیندهای مدیریت دانش می باید خط مشی کلی به عنوان مرجع وجود داشته باشد، افزود: استقرار و پیاده سازی نظام جامع مدیریت دانش نیازمند حمایت مدیریت ارشد سازمان، بودجه مناسب، بازنگری فرآیندهای سازمانی مبتنی بر درس آموخته های ثبت شده همچنین برقراری ارتباط میان مدیریت دانش با سایر نظام های مدیریتی سازمان و در نهایت وجود فرهنگ سازمانی مناسب است که می باید مورد توجه قرار گیرد.وی وجود یک نظام جامع مدیریت دانش برای صنعت نفت را الزامی خواند و افزود: در حال حاضر هر کدام از چهار شرکت اصلی به صورت جداگانه کارهایی در خصوص مدیریت دانش انجام داده اند، اما هیچ کدام نمی دانند شرکت دیگر چه می کند و از توانمندی های یکدیگر بی خبر هستند و ممکن است کارهای تکراری و موازی زیادی انجام شود؛ از این رو می باید فضای تعاملی و ارتباطی در این خصوص شکل گیرد و وجود یک نظام نامه جامع می تواند بسیار موثر باشد. کسب بالاترین سطح گواهینامه با عنوان بالندگی در مدیریت دانش و تندیس برنزین در هفتمین جایزه ملی مدیریت دانش، ایجاد ساختار سازمانی برای مدیریت دانش، استقرار سامانه مدیریت دانش در پژوهشگاه و استقرار فرآیندهای مدیریت دانش در انستیتو فرآورش گاز، از موارد دیگری بود که رئیس واحد اطلاعات علمی و مدیریت دانش به آنها پرداخت.