ایمن سازی موفق در سخت گذرترین خط لوله انتقال نفت جهان
عملیات در شیب 60 درجه
مشعل عملیات ایمن سازی خط لوله 30 اینچ نفت خام مارون- اصفهان در کیلومتر 203 با وجود شرایط سخت جغرافیایی و شیب بسیار زیاد و همچنین نزدیک بودن به دریاچه سد کارون 4 به همت تمام کارکنان فنی و ستادی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان با موفقیت به سرانجام رسید.
بنا بر اظهارات دست درکاران این عملیات، ایمن سازی این خط لوله به دلیل موقعیت خاص راهبردی، همچنین همجواری در کنار رشته کوه های زاگرس، از اهمیت بی شماری برخوردار بوده و می باید حین عملیات تمام جوانب کار سنجیده و مطابق با استانداردهای تعیین شده ایمن سازی شود، زیرا در صورت کوچک ترین خلل و کاستی، زیان های جبران ناپذیری پیش خواهد آمد.
در گزارش پیش رو، جزئیات عملیات ایمن سازی خط لوله یادشده را از زبان مدیران شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان می خوانید.
عنوان سخت گذرترین خط لوله نفت پس از آلاسکا به خط لوله 430 کیلومتری انتقال نفت مارون-اصفهان تعلق دارد. این خط لوله با عبور از مسیرهای واقع در رشته کوه های زاگرس با انتقال روزانه 550 هزار بشکه نفت خام، جابه جایی حدود 50 درصد کل نفت خام ایران را عهده دار است. از آنجا که ایران در فهرست دارندگان گسترده ترین خطوط انتقال نفت و گاز در دنیا قرار دارد، 12 منطقه در ایران در مسیری 14 هزار کیلومتری، کار انتقال نفت خام و فرآورده های نفتی را انجام میدهند که در این میان منطقه اصفهان به دلیل وجود خط لوله مارون-اصفهان، اهمیت فراوانی دارد. این منطقه که يكي از مناطق دوازده گانه شركت خطوط لوله و مخابرات نفت ايران به شمار می آید، مسئوليت انتقال نفت خام از ميدان نفتي مارون (واقع در شهرستان اميديه استان خوزستان) به پالايشگاه نفت اصفهان را به عهده دارد و پس از تأمين خوراک اين پالايشگاه، مازاد نفت خام را به پالايشگاه هاي تهران و تبريز، همچنين بخشي از فراورده هاي نفتي پالايشگاه اصفهان را به انبارهاي شركت ملي پخش فراورده هاي نفتي منطقه تهران ارسال مي کند. انتقال نفت کوره دريافتي از پالايشگاه اصفهان به نيروگاه اسلام آباد و پايانه آبنيل و همچنين انتقال سوخت مورد نياز فرودگاه شهيد بهشتي اصفهان، از ديگر خدمات شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان است.
عبور از یک چالش
قدرت سربازی، مدیر شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان درباره نحوه عملیات ایمن سازی خط لوله انتقال نفت مارون- اصفهان گفت: سال گذشته به دلیل آسیب دیدگی خط لوله در نقطه 203 کیلومتری که بر اثر حادثه سقوط سنگ و ایجاد فرورفتگی لوله حادث شده بود، برنامه ایمن سازی این نقطه با نصب یک جفت نیم لوله در دستور کار قرار گرفت که با توجه به شرایط اقلیمی این عملیات به صورت مقطعی انجام شد.
وی افزود: اجرای این عملیات با چالش های خاصی همراه شد، زیرا این قسمت از خط لوله مشرف به دریاچه سد کارون 4 در استان چهارمحال وبختیاری واقع شده بود و عوارض بالایی برای مسائل محیط زیستی و به تناسب آلودگی دریاچه ایجاد می کرد، از این رو همه تمهیدات لازم به منظور جلوگیری از هرگونه آلودگی در دستور کار قرار گرفت.
مدیر شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان ضمن قدردانی از تلاش و مشارکت بی وقفه کارکنان بخش های مختلف عملیاتی، فنی، ستادی و مخابرات عنوان کرد: اکنون با رفع تمامی نواقص ایجاد شده، شاهد انتقال پایدار و ایمن نفت خام و انواع فراورده های نفتی به وسیله این خط لوله هستیم.
تامین خوراک پالایشگاه ها بدون وقفه
در ادامه حشمت الله امیری، معاون عملیات شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان درباره نحوه عملکرد ایمن سازی خط لوله انتقال نفت مارون-اصفهان توضیح داد: سناریوهای مختلفی از سوی شرکت خطوط لوله و مخابرات منطقه اصفهان تهیه و برای تایید به ستاد تهران مخابره شد و در نهایت تصمیم بر این قرار گرفت تا نفت خام موجود در خط لوله با استفاده از آب تخلیه و قسمت آسیب دیده تعویض شود.
وی افزود: یکی از مهم ترین چالش ها در زمان انجام عملیات، تامین خوراک مورد نیاز پالایشگاه ها بود، زیرا حدود 72 ساعت انتقال نفت خام بین مراکز مارون 5 و 6 متوقف و به همین خدلیل باید ترتیبی اتخاذ می شد تا فعالیت مابقی مراکز با حداقل ظرفیت ادامه داشته باشد که خوشبختانه با تمهیدات واحد مدیریت عملیات، مرکز انتقال نفت و تاسیسات شهید بهشتی برای تامین خوراک پالایشگاه در نظر گرفته شد و در طول عملیات، فعالیت انتقال و تامین خوراک پالایشگاه ها بدون وقفه تداوم داشت.
معاون عملیات شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان در تشریح عملیات تزریق آب برای پاکسازی خط لوله از نفت خام گفت: نحوه عملیات پاکسازی به این شیوه صورت گرفت که در ابتدا با استفاده از آب جمع شده در مخازن مارون 5 پاکسازی منیفولد اعم از بوسترپمپ ها و استرینرهای (صافی ها) ورودی و خروجی توربوپمپ ها انجام شد و در پایان پس از پاکسازی نفت خام به وسیله آب، یک دستگاه فوم پیگ درون تراپ قرار گرفت و مجددا با انجام یکسری فرآیندها، مخزن آب به مخزن نفت خام تغییر پیدا کرد تا پیگ های ارسالی در کیلومترهایی که از قبل تعیین شده بود، قرار گیرد.امیری تصریح کرد: پس از پایان تعویض خط و ایمن سازی محدوده مورد نظر، عملیات پر کردن خط و هواگیری انجام شد که بر این اساس 7 گروه از همکاران عملیاتی روی فنس ولوهای تعیین شده مستقر شدند و اقدام های لازم درباره بالانس خط در شرایط استاتیک صورت گرفت، سپس با استارت توربوپمپ از مرکز انتقال نفت مارون 5 تا رسیدن پیگ ها به مرکز انتقال مارون 6 عملیات هواگیری نیز با موفقیت انجام شد و هر سه پیگ با فواصل مختلف دریافت و خارج شدند و عملیات پاکسازی به پایان رسید.