رویداد مهندسی نفت شهید تندگویان در حوزه میدان نفتی دیجیتال
رقابت نخبگان برای هوشمندسازی چاه های نفت
مشعل: یکی از تحولات مهم پیگیری شده در دولت سیزدهم، قرار گرفتن در مسیر فناوری های نو و روزآمد دنیا در بخش های مختلف صنعت نفت بوده است. موضوع دیجیتالی و هوشمند شدن صنعت نفت، از چاه نفت گرفته تا آخرین بخش هایی که با زندگی روزمره مردم در ارتباط است، در چند سال اخیر در دستور کار قرار داشته است؛ اما در دو و نیم سال اخیر شاهد پیگیری های جدی وزارت نفت و زیرمجموعه های دانشگاهی و اجرایی برای گام برداشتن در این مسیر بوده ایم.
از میان مجموعه های صنعت نفت، دانشگاه صنعت نفت کوشیده است تا از ظرفیت دانشجویان و شرکت های فعال در این عرصه استفاده کند و با برقراری شرایط رقابتی، بهترین ها را برای همکاری بیشتر برگزیند. در این میان، دانشگاه صنعت نفت دومین دوره رویداد رقابتی مهندسی نفت شهید تندگویان(TPEC) در حوزه میدان نفتی دیجیتال را با همکاری مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب برگزار کرد. این رویداد در یک دوره زمانی پیش بینی شده برگزار و نفرات برگزیده پس از ارزیابی هایی انتخاب شده اند و حالا یک قدم بیشتر به سمت چاه های هوشمند برداشته شده است.
استقبال گروه های تخصصی و دانشگاهی
میدان نفتی دیجیتال (DOF) با استفاده از ترکیبی از فناوری های نوظهور مانند هوش مصنوعی (AI)، اینترنت اشیا (IOT)، واقعیت افزوده، اتصال تلفن همراه و فضای ابری، به اپراتورها کمک می کند تا در کمترین زمان با جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها نسبت به وقایع یک میدان واکنش صحیح و بهینه را انجام دهند و تصمیم درست را بگیرند. میدان نفتی دیجیتال، موج بعدی تحول دیجیتال در صنعت نفت و گاز است که در رویارویی با رقابت شدید جهانی در این موج، سرمایه گذاری های زیادی در میدان نفتی دیجیتال از سوی شرکت های بزرگ در دنیا انجام شده است. دومین دوره رویداد رقابتی مهندسی نفت شهید تندگویان (TPEC) در حوزه میدان نفتی دیجیتال با همکاری مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران، دانشگاه صنعت نفت و شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب اردیبهشت ماه 1403 در دانشکده نفت اهواز برگزار شد. در دومین دوره رویداد TPEC علاوه بر حضور روسا و مسئولان پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران و دانشگاه صنعت نفت، مدیران و کارشناسان شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب و شرکت های دولتی از جمله شرکت نفت و گاز اروندان، شرکت نفت و گاز پارس و چند شرکت خصوصی از این رویداد حمایت مالی و معنوی کردند.
در رویداد رقابتی مهندسی نفت شهید تندگویان(TPEC) در حوزه میدان نفتی دیجیتال پس از احصای محورها، این محورها از طریق سایت رویداد در اول اسفندماه 1402 اطلاع رسانی عمومی شد و در فرصت نزدیک به دو ماه که در اختیار پژوهشگران قرار گرفت، در مجموع 131 طرح به دبیرخانه رویداد ارسال شد و پس از داوری اولیه، 52 طرح برای ارائه حضوری به دانشکده نفت اهواز دعوت شدند. در نهایت هم اعلام شد که طرح های برتر محورهای اول و دوم با حمایت بنیاد ملی نخبگان حائز امتیاز نخبگانی شهید بابایی خواهند شد. محورهای رویداد میدان نفتی دیجیتال نیز شامل ميادين نفتي و گازي ديجيتال (غربالگري ميدان ها برای انتخاب ميدان مناسب براي ديجيتال كردن، امکان سنجی فني- اقتصادي ديجيتال كردن ميدان، ارائه متدلوژي و نقشه راه ديجيتال كردن ميدان ها و...)، فناوري چاه هاي هوشمند با تمركز بر تكميل چاه هوشمند، مديريت يكپارچه دارايي هاي هيدروكربني با رويكرد استفاده از روش هاي هوشمند و كاربردهاي انواع هوش مصنوعي و اينترنت اشيا در بخش بالادستي صنعت نفت می شود.
نکته قابل توجه در مورد طرح های دریافتی در این رویداد، توزیع جغرافیایی در سطح ملی و دامنه گسترده در میان پژوهشگران بوده که شامل دانشجویان، فارغ التحصیلان، اساتید دانشگاه های مختلف کشور، هسته های نوآور، شرکت های نوپا، همچنین شرکت های دانش بنیان شده است. ارائه طرح های این رویداد تا 25 اردیبهشت 1403 انجام شد و در هر طرح، مجموعه ای از داوران صنعتی و دانشگاهی به ارزیابی طرح ها پرداختند. در اختتامیه این رویداد نیز از طرح های برتر تقدیر شد.
رتبه بندی نهایی و اهدای جوایز طرح های برگزیده در مراسمی که در تهران از سوی مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران برگزار می شود، اعلام خواهد شد.
فهرست نفرات برتر
بر اساس این گزارش، در بخش ميدان های نفتي و گازي ديجيتال (غربالگري ميدان ها به منظور انتخاب ميدان مناسب براي ديجيتال كردن، امکان سنجی فني- اقتصادي ديجيتال كردن ميدان، ارائه متدلوژي و نقشه راه ديجيتال كردن ميادين و...) گروه های ویرایکو، Petrodata Lab، مومی پور، SED، هماتک، نوآوران سامانه های هوشمند گستر و بهسن انتخاب انرژی انتخاب شده اند.در بخش فناوري چاه های هوشمند با تمركز بر تكميل چاه هوشمند هم گروه های اروند، Intel Research Group، شهدای صنعت نفت، رهپویان نفت و نفت جویان و در بخش كاربردهاي انواع هوش مصنوعي و اينترنت اشيا در بخش بالادستي صنعت نفت هم گروه های نوید دانش، ژئوفیزیک سهند، باقرالعلوم، PAI،PetroAnalytics lab و گروه ازدیاد برداشت و بهبود تولید، دانشگاه صنعتی شریف انتخاب شدند. بر اساس این گزارش، همچنین منشور فناوری آریان (2 طرح)، کوپال انرژی، پیشروان انرژی ویرا، پیک فرزانه پویان، پتروفناوری پایا و ویراسنس از جمله شرکت ها، هسته های فناور، استارت آپ ها و پژوهشگران مستقل شرکت کننده در این رویداد بودند. بر اساس اعلام روابط عمومی این دانشگاه، تیم های برتر از دانشگاه صنعت نفت- دانشکده نفت اهواز هم شامل گروه رهپویان نفت (با حضور رضا سنگل زاده، دکتر حموله و سیدعباس آیتی زاده، اتابک مرادی، امین دریاسفر)، گروه اروند (با حضور علی اکبر سخراوی، حسین شایسته، علیرضا یادگاری، (دانشکده نفت محمدآباد)، سامان قره چاهی (دانشکده نفت آبادان)، گروه نفت جویان نفت (با حضور علیرضا گل صفتان، سیدعباس آیتی زاده، جواد زارعی مقدم، محمد قاسمی و امین دریاسفر) در محور فناوري چاه های هوشمند با تمركز بر تكميل چاه هوشمند، گروه نویددانش (با حضور مهدی علی پور، وحید رییسی چهرازی و حمید ظفری ده کهنه) كاربردهاي انواع هوش مصنوعي و اينترنت اشيا در بخش بالادستي صنعت نفت می شود.در تیم های برتر از دانشگاه صنعت نفت- دانشکده نفت آبادان همگروه ویرایکو (با حضور دکتر صفارزاده) در محور ميدان های نفتي و گازي ديجيتال (غربالگري ميدان ها برای انتخاب ميدان مناسب براي ديجيتال كردن، امكان سنجي فني-اقتصادي ديجيتال كردن ميدان، ارائه متدلوژي و نقشه راه ديجيتال كردن ميادين و...)، گروه شهدای صنعت نفت (با حضور مهدی چگینی، داریوش کیانی گلشوری، فاطمه دارایی رامشی و علی خادمی، محمدعلی مردانی گرم دره) در محور فناوري چاه های هوشمند با تمركز بر تكميل چاه هوشمند، گروه PAI (با حضور صفارزاده، خاکسار و زهرا خدابخشیان کارگر) در محور كاربردهاي انواع هوش مصنوعي و اينترنت اشيا در بخش بالادستي صنعت نفت قرار داشته اند.
برنامه ریزی بلندمدت برای نخبگان
محمد چهاردولی، رئیس دانشگاه صنعت نفت چندی قبل با اشاره به رویداد رقابتی مهندسی نفت شهید تندگویان (TPEC) گفته بود: این رویداد نوآورانه در دانشگاه صنعت نفت بنیانگذاری شده است. شرکت ملی نفت ایران بنا دارد در حوزه هوش مصنوعی فعالیت داشته باشد و با توجه به خلأ این فناوری در کشور، پیشنهاد این رقابت مطرح شد.وی با بیان اینکه تاکنون ۱۳۰ طرح از شرکت های دانش بنیان و نوآور و فناور، شرکت های دانشگاهی و گروه های دانشگاهی با محوریت استادان و دانشجویان دریافت کرده ایم، تاکید کرده بود: با مکاتبه با بنیاد ملی نخبگان، مجوز طرح شهید بابایی (نخبگان مورد حمایت) را دریافت کرده ایم تا افراد برتر با جایزه حمایتی این طرح قرار گیرند. همچنین با تفاهمی که با شرکت ملی نفت داشتیم، سه شرکت نخست در اولویت واگذاری میدان های دیجیتالی نفت و گاز قرار می گیرند.به نظر می رسد اهتمامی که برای دیجیتالی و هوشمند شدن چاه های نفت و گاز در وزارت نفت آغاز شده، جدی است و تلاش می شود این مسیر مثل سایر بخش های صنعت نفت با همراهی دانشگاه ها و نخبگان صنعتی و مجموعه های فناور و دانش بنیان طی شود.