به هزار و 200 کیلومتر نوار ساحلی اشاره کردید که با وجود مزیت های بی شمار از نظر اقتصادی فضای مستعدی برای قاچاق انواع فراورده نیز به شمار می آید، برای مقابله با این چالش چه تدابیری در نظر گرفته اید؟
بله درست است؛ قبل از اینکه وارد این بحث شوم، لازم است عنوان کنم مساله قاچاق به خصوص فراورده از آن دست پدیده های شومی است که سالیان متمادی کشور با آن دست وپنجه نرم می کند و مادامی که این اختلاف قیمت بالای مواد سوختی با کشورهای همسایه برقرار باشد، راه خلاصی از آن تقریبا ناممکن است، اما شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی در سال های گذشته توانسته است با اتخاذ تدابیر هوشمندانه به طرز قابل توجهی این معضل را مدیریت کند و ما هم در شرکت پخش فراورده های نفتی منطقه هرمزگان با همکاری دیگر ذی نفعان این مساله در استان، راهکارهایی را در دستور کار قرار داده و عملیاتی کرده ایم. از جمله مصوبات سامانه سیپاد که اجرای آن در استان هرمزگان تکلیف شد. در حقیقت سامانه سیپاد، از جمله طرح های ملی است که هدف آن تخصیص سوخت به ناوگان دیزل درون شهری بر مبنای پیمایش است که با استفاده از تجهیزاتی که روی خودروها نصب می شود، امکان راهبری و هوشمندسازی خودرو و نظارت هوشمند بر فعالیت های ناوگان حمل ونقل را فراهم می سازد.
یکی از عمده ترین چالش های ما در مورد مساله قاچاق، وجود خودروهای مهاجر بود که اجرای طرحی با عنوان سامانه سیپاد را در دستور کار قرار دادیم. خودروهایی که با داشتن پروانه کسب در دیگر شهرها وارد بندرعباس شده و با باربرهای صوری، فراورده سوخت یارانه ای دریافت می کردند. با توجه به اینکه درصد بالایی از باربرگ ها صوری بود، همه ناوگان درون شهری طی یک فرآیند زمانی مشخص، ملزم به نصب سامانه سیپاد شدند. یک برنامه زمانبندی مشخص برای همه جایگاه ها تعیین و تعریف و سکوهای اختصاصی به منظور تحویل سوخت به خودروهای متقاضی در نظر گرفته شد. سهمیه بر اساس ثبت اطلاعات پیمایش از سوی دستگاه سیپاد بود؛ در غیر این صورت مالکان ناوگان دیزلی با کاهش سهمیه سوخت مواجه می شدند. طرح ملی سیپاد عامل رعایت عدالت اجتماعی در حوزه تخصیص سوخت به ناوگان حمل ونقل درون شهری و در نتیجه جلوگیری از هدررفت و عرضه خارج از شبکه خواهد شد.
البته به غیر از سامانه سیپاد، طرح دیگری با نام بلوک بندی نیز در برخی استان ها از جمله هرمزگان برای مقابله با مساله قاچاق فراورده نفتی اجرایی شد. طرح بلوک بندی از سوی وزارت کشور مطرح شد که چارچوب ها و برنامه های لحاظ شده در این طرح به گونه ای بود که عملا اجرا کردن آن مشکلاتی را به همراه داشت که بعدها مسئولان وزارت کشور نیز اذعان کردند که این طرح فعلا عملیاتی نمی شود. بر اساس آمار و اطلاعات به دست آمده بیش از 19 هزار خودرو در سطح استان هرمزگان تردد داشتند که از این تعداد به طور تقریبی 11 هزار خودرو غیربومی بودند. یعنی پروانه فعالیتشان مربوط به شهرداری های خارج از استان هرمزگان بود که در طرح بلوک بندی که از سوی وزارت کشور مطرح شد، عملا امکان سوخت گیری در استان هرمزگان برای این تعداد خودروها مقدور نبود. قاعدتا ما نمی توانیم مردم تکلیف کنیم که به فرض مثال برای رفتن به استان هرمزگان باید سوخت مورد نیاز خود را صرفا از مجاری عرضه تعریف شده تامین کنند.
در سال های اخیر برای تخصیص سوخت مایع به نیروگاه ها چه کردید؟
سال 1401 که با زمستان سختی همراه شد، همه شبکه های خارجی، 21 دی ماه را زمان فروپاشی شبکه برق کشور تخمین زده بودند و انتظارشان این بود که شرکت ملی پخش فراورده های نفتی قادر به تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه ها نخواهد بود و عملا کشور با چالش بسیار عمده ای در زمینه تامین برق مواجه خواهد شد، که خوب پیش بینی های آنها درست از آب در نیامد و ما توانستیم با ذخیره سازی مناسب و تامین به موقع فراورده، سوخت مورد نیاز نیروگاه ها را تامین کنیم. در این ایام، هزار و 700 نفتکش تنها از سوی شرکت پخش فراورده های نفتی منطقه هرمزگان، یعنی درست دو برابر ظرفیت شرایط عادی، سوخت مایع به نیروگاه های تحت پوشش تحویل داده شد. در آن ایام بیش از یک میلیارد و 700 میلیون لیتر سوخت مایع در اختیار نیروگاه ها قرار داده شد. زمستان سال گذشته به جز در روزهایی که با انفجار تروریستی خطوط لوله گاز در دو استان فارس و چهارمحال وبختیاری روبه رو بودیم، با انجام ذخیره سازی های مناسب و به موقع، سختی ها و مشکلات در زمینه سوخت رسانی به نیروگاه ها کمتر بود. علاوه بر تامین فراورده مورد نیاز نیروگاه های بندرعباس، دیگر نیروگاه های فعال در استان های یزد، فارس، اصفهان و نیروگاه منتظرقائم تهران نیز از سوی شرکت ملی پخش فراورده های نفتی منطقه هرمزگان تامین می شود. سوخت نیروگاه های سیکل ترکیبی سمنگان و گهران در سیرجان و نیروگاه سیکل ترکیبی شوباد کهنوج نیز از سوی شرکت ملی پخش منطقه هرمزگان تامین می شود. اغلب نیروگاه های شهر بندرعباس به شبکه خطوط لوله و انتقال فراورده های نفتی متصل هستند و نیروگاه سیکل ترکیبی هنگام (بندرعباس) و نیروگاه گازی ایسین (هرمزگان) امسال به شبکه خطوط لوله متصل خواهد شد.
آماری از میزان توزیع انواع فراورده های نفتی در سطح استان هرمزگان بفرمایید؟
سه مورد از پالایشگاه های مهم و راهبردی کشور در استان هرمزگان فعالیت دارند و همین مساله، رسالت شرکت پخش فراورده های نفتی منطقه هرمزگان را دوچندان کرده است. رسید، انبارش و توزیع بیش از 110 میلیون لیتر انواع فراورده از جمله بنزین، نفت گاز، نفت سفید و نفت کوره به صورت روزانه با تلاش کارکنان پخش منطقه مدیریت می شود که از این میزان فراورده، تنها 3.8 میلیون لیتر در خود استان توزیع شده و بقیه به وسیله خط لوله، مخز ن دار ریلی، نفتکش جاده پیما و کشتی های بین بنادر به نقاط دورافتاده کشور ارسال می شود که نشان از حجم سنگین فعالیت ها دارد. همچنین روزانه نزدیک به 300 تن ال پی جی نیز برای سرپرستان خانوار از طریق سامانه سدف توزیع می شود. در این میان مولفه مدیریت بحران، از جمله اولویت های کاری است که بر مبنای آن فعالیت ها در سطح منطقه هرمزگان برای انتقال فراورده های نفتی از طریق پالایشگاه های همجوار روزانه رصد و پایش می شود.
در این بین نیز ایجاد زیرساخت های انتقال و ظرفیت های ذخیره سازی به منظور توزیع پایدار و بی وقفه سوخت از دیگر اولویت های کاری مجموعه پالایشی کشور در سال های اخیر مورد توجه جدی قرار گرفته است. در حوزه ایجاد زیرساخت، احداث خط لوله 26 اینچ بندرعباس-رفسنجان که به همت و تلاش شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت اجرایی شد، گام مهمی در مسیر تسهیل انتقال فراورده های نفتی به وسیله خطوط لوله بوده است، همچنین احداث چهار دستگاه مخزن 40 میلیون لیتری برای ذخیره سازی حجم بالای تولیدات پالایشگاه ها از دیگر اقدام های با اهمیتی است که اجرایی شدن آن شرایط لازم را برای ذخیره سازی انواع فراورده ها فراهم کرده است که با در سرویس قرار گرفتن این مجموعه اقدام ها، در آینده ای نزدیک می توان شاهد انتقال آسان فراورده از جنوب به مرکز کشور بود.
سال گذشته با تلاش های شبانه روزی کارکنان تاسیسات و عملیات در شرکت ملی پخش منطقه هرمزگان، ۳۰ میلیارد لیتر انواع فراورده نفتی از مبدا انبار نفت شهید رجایی بندرعباس به ۱۷ استان از جمله یزد، خراسان رضوی، خراسان شمالی و جنوبی، گلستان، مازندران، سمنان، کرمان، سیستان وبلوچستان، بوشهر، فارس و... در قالب ۶۹ مقصد تدارکاتی ارسال شده است که می توان تخمین زد افزون بر ۷۰ درصد سبد سوخت کشور از طریق فراورده های انتقالی این انبار نفت تامین شده است. افزون بر این میزان، بیش از ۱۳میلیارد لیتر فراورده های نفتی مانند بنزین، نفت گاز و نفت سفید نیز به وسیله خط لوله ۲۶ اینچ از هرمزگان به مرکز کشور منتقل شده است. روزانه یکهزار و 700 نفتکش از سوی کارکنان عملیات انبار نفت شهید رجایی بندرعباس منتقل می شود که میزان زمان بارگیری نفتکش های جاده پیما در این انبار به زمان باورنکردنی کمتر از یک دقیقه رسیده است که این در نوع خود مثال زدنی و یک رکورد محسوب می شود. همچنین نزدیک به ۳۱۲هزار تن گاز مایع در سال ۱۴۰۲ از هرمزگان به مقاصد تدارکاتی از طریق شرکت پخش فراورده های نفتی کشور انتقال یافته است. افزون بر موارد عنوان شده، انتقال فراورده به بنادر چابهار، بوشهر، ماهشهر و جزایر خلیج فارس نیز به وسیله کشتی از طریق اسکله های نفتی صورت گرفته است.
به تامین سوخت جزایر خلیج فارس اشاره داشتید. با توجه به اینکه این جزایر از حساسیت های ویژه ای برخوردارند، توزیع سوخت به چه نحوی انجام می شود؟
تامین سوخت جزایر خلیج فارس از آن دست ماموریت های فوق راهبردی و مهم شرکت ملی پخش فراورده های نفتی منطقه هرمزگان به شمار می آید. برای تامین فراورده های این جزایر، حساسیت ویژه ای داریم