پتروشیمی ها آرزوی دیرینه صنعت نفت را برآورده کردند
برگزاری جشن خاموشی مشعل ها
مشعل یکی از بزرگ ترین آرزوهای صنعت نفت، خاموشی مشعل های همیشه روشن و جلوگیری از سوختن ثروت این مرزوبوم بوده است؛ آرزویی که در چند دهه گذشته اقدام هایی برای تحقق آن انجام و برنامه ریزی شد، اما به نتیجه نرسید و کماکان این مشعل های روشن و سوختن ثروت ملی ادامه داشت. در چند سال گذشته موضوع خاموشی مشعل ها به عنوان یکی از محورهای اصلی با همکاری پتروشیمی ها در دستور کار قرار گرفت.
اقدام و تدبیر مهم وزارت نفت این بود که خاموشی مشعل ها و خام سوزی آنها، استفاده از گازهای همراه نفت و کمبود خوراک پتروشیمی ها را به هم گره زد تا پتروشیمی ها به عنوان سرمایه گذار و بهره بردار در این روند پای کار بیایند و منفعتی برد_برد برای آنها و صنعت نفت کشور رقم بخورد و اکنون پس از حدود سه سال پیگیری و اقدام های اجرایی به ثمر نشسته، مشعل های زیادی خاموش شده اند و پتروشیمی های زیادی توانسته اند به خوراک پایدار دسترسی داشته باشند. حالا پتروشیمی ها اعلام کرده اند که در آینده نزدیک جشن خاموشی مشعل ها را می توان برگزار کرد و این یک رویداد با منفعت ملی و در بلندمدت حاصل شده است.
ارزش افزوده چندجانبه
مرتضی شاهمیرزایی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران با اشاره به سرمایه گذاری های صنعت پتروشیمی در جمع آوری گازهای مشعل در کشور گفت: انتظار می رود با همکاری تنگاتنگ شرکت ملی نفت ایران با پتروشیمی ها، شاهد خاموشی همه مشعل های شرق و غرب کارون تا سال آینده باشیم و از سوزاندن ثروت ملی جلوگیری کنیم و جشن خاموشی مشعل ها را بگیریم.وی با اعلام این خبر که براساس برنامه ریزی و همکاری هلدینگ های پتروشیمی، همه گازهای همراه شرق و غرب کارون تا پایان سال آینده جمع آوری می شود، گفت: گام بلند برای تحقق این هدف، بهره برداری از پالایشگاه گاز هویزه خلیج فارس بود که با ورود صنعت پتروشیمی شاهد راه اندازی آن در سال گذشته بودیم که پس از فراورش گازهای همراه در این مجتمع و استفاده از محصول به عنوان خوراک پتروشیمی ها، ارزش افزوده برای کشور ایجاد می شود.مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: ان جی ال ۳۱۰۰ نیز پس از سال ها با برنامه ریزی فشرده شرکت ملی صنایع پتروشیمی و با تلاش شرکت سرمایه گذاری اهداف به بهره برداری رسید که روزانه گازهای همراه چند میدان را جمع آوری می کند.مظاهر انصاری، مدیرکل اچ اس ای وزارت نفت هم با تاکید بر اینکه راهبرد حذف مشعل های گازی با جدیت از سوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی در حال پیگیری است و امیدواریم در آینده نزدیک جشن خاموشی مشعل های گازی را برگزار کنیم، گفت: همه طرح های پتروشیمی با پیوست های زیست محیطی اجرا می شوند و این شرکت ها همواره در زمینه فعالیت های زیست محیطی پیشرو بوده اند و امسال در برنامه ای زمان بندی شده به سوی محیط زیستی سالم گام برداشته و جشن خاموشی مشعل ها را در این صنعت برگزار خواهیم کرد.
ادامه روند خاموشی مشعل ها
بر اساس این گزارش، شرکت ملی صنایع پتروشیمی متعهد شده است امسال بخشی از مشعل های گازی در واحدهای پتروشیمی را جمع آوری کند و در کنار آن بخش دیگری از مشعل های گازی که خوراک واحدهای پتروشیمی را تأمین می کنند، تا سه سال آینده مهار خواهند شد. بر اساس اعلام این مجموعه تاکنون در مجموع برای خاموشی یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون فوت مکعب از گازهای همراه در شرق و غرب کارون، سرمایه گذاری صورت گرفته که به مرور تا سه سال آینده به نتیجه خواهد رسید. از آنجا که یکی از مشکلات اساسی صنعت پتروشیمی در سال ۱۴۰۳ و سال های پیش رو تأمین خوراک پایدار است، لازم است که همه بخش های اجرایی این صنعت برای تحقق این راهبرد مهم اقدام و سرمایه گذاری کنند؛ البته این برنامه ریزی و سرمایه گذاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی، هلدینگ های بزرگ پتروشیمی و شرکت های پتروشیمی خصوصی دیگر در این حوزه به شکل مستقل و مجزا نبوده و شرکت های ملی نفت، گاز، پالایش و پخش فرآورده های نفتی هم در این مسیر همراهی و مساعدت خوبی داشته اند تا پروژه ها به نتیجه مورد نظر در زمانبندی برسند.
به عبارتی وزارت نفت برای تحقق برنامه کلان خود در خاموشی مشعل ها و جلوگیری از خام سوزی سرمایه کشور، اجازه ورود شرکت های پتروشیمی به بخش بالادست صنعت نفت را داده است. اقدامی که یکی از دلایل اصلی آن شرایط اقتصادی و تحریمی کشور و از سوی دیگر ارزآوری و اقدامات سازنده صنعت پتروشیمی بوده که توانسته است اعتماد و توجه صنعت نفت را به خود جلب کند. هم اکنون طرح های جمع آوری گازهای همراه نفت با چهار طرح جمع آوری گازهای غرب و شرق کارون از سوی شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس، شرکت هویزه خلیج فارس، ان جی ال ۳۱۰۰ و شرکت پتروشیمی مارون در حال اجراست و تاکنون بخشی از این مشعل ها خاموش شده اند و مابقی در روندی برنامه ریزی شده در ماه های آینده خاموش و گازهای در حال سوختن آنها به پتروشیمی های مختلف سرازیر می شود. طبق برنامه ریزی وزارت نفت، در سال 1401 مقدار جمع آوری روزانه گازهای همراه نفت هشت میلیون مترمکعب بوده که این عدد در 1402 به 12 میلیون مترمکعب رسیده و در 1403 قرار است به 15 میلیون مترمکعب در روز برسد و این روند ادامه خواهد داشت. شاید بتوان گفت یک تجربه و پروژه موفق در حوزه جمع آوری گازهای مشعل، که در ادامه این روند با توان و قدرت بیشتر تاثیر زیادی داشته آغاز پروژه جمع آوری گازهای همراه در شرق و غرب کارون ازسوی پتروپالایشگاه بیدبلند خلیج فارس بوده است. در حال حاضر با به ثمر نشستن این پروژه پس از چند سال تعداد زیادی از مشعل ها خاموش شده اند و هفت مورد از پروژه های «بهسازی و احداث تأسیسات جمع آوری گازهای مشعل» به ارزش ۴۰۰ میلیون دلار در نیمه نخست ۱۴۰۳ به بهر برداری می رسند و به این ترتیب ۱۶ مشعل در شرق کارون خاموش و ۲۵۰ میلیون فوت مکعب گاز مشعل به ارزش افزوده تبدیل می شود. در واقع پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس از همان سال 1398 و آغاز به کار رسمی خود به دنبال اجرای این پروژه و تکمیل ظرفیت خود بود و در نتیجه این پروژه چندوجهی که شامل پنج پروژه در زمینه پیش تراکم تزریق گاز، ۱۰ پروژه جمع آوری گازهای مشعل و ۱۲ پروژه بهسازی تأسیسات را در پهنه چند استان آغاز کرد. در نتیجه این پروژه در بلندمدت روزانه ۶۰۰ میلیون فوت مکعب گاز جمع آوری می شود که ۴۹۰ میلیون فوت مکعب آن مستقیم به پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس می رود و خوراک گاز این پالایشگاه را به روزانه دو میلیارد فوت مکعب می رساند و مازاد آن از طریق پروژه های بهسازی، از سوی مناطق نفت خیز جنوب در اختیار ذی نفعان دیگر قرار می گیرد.محمود امین نژاد، مدیرعامل شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس اعلام کرد که درمجموع با تکمیل هفت پروژه از طرح «بهسازی و احداث تأسیسات جمع آوری گازهای مشعل» در نیمه نخست امسال و سه پروژه دیگر تا پایان ۱۴۰۳، حدود ۲۲ مشعل در شرق کارون خاموش و روزانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون فوت مکعب گاز همراه جمع آوری می شود.امین نژاد با اعلام اینکه طرح «بهسازی و احداث تأسیسات جمع آوری گازهای مشعل» در شرق کارون هم اکنون درمجموع به ۶۵درصد پیشرفت فیزیکی رسیده است، گفت: پیشرفت این طرح تا پایان سال به ۸۰ درصد خواهد رسید و تا پایان سال ۱۴۰۴ این طرح تکمیل و روزانه ۶۰۰ میلیون فوت مکعب گازهای مشعل جمع آوری می شوند و وعده صادقه دولت سیزدهم محقق می شود.
تحقق یک وعده صادق
چندی قبل علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به هزینه و سرمایه گذاری پنج میلیارد دلاری که وزارت نفت تاکنون برای خاموش کردن مشعل های روشن کرده است، اشاره کرد و گفت: امیدواریم که این رویکرد ادامه دار باشد. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد: سوختن گازهای مشعل در جنوب کشور به نوعی هم هدررفت سرمایه است، از سویی سبب آلودگی هوای آن منطقه می شود؛ ازاین رو خاموش کردن آنها یکی از برنامه های اصلی دولت به شمار می آید و تاکنون هم تا حدودی موفق بوده است. تاکنون حداقل ۵۴ مشعل گازی خاموش و از سیستم خارج شده است و این برنامه ادامه دارد و ما نیز به عنوان سازمان حفاظت محیط زیست به طور کامل به این تصمیم اهتمام داریم و عملکرد وزارت نفت را دنبال می کنیم. بر اساس این گزارش، وعده صادق وزارت نفت در دولت سیزدهم یعنی تحقق هدف جمع آوری گازهای مشعل حالا اتفاق افتاده و در همین دوره سه ساله شاهد رشد ۱۰ برابری در جمع آوری گازهای مشعل در کل کشور بوده ایم. با تحقق این هدف علاوه بر جلوگیری از سوختن سرمایه های ملی، اهداف دیگری هم محقق شده است که از جمله آن می توان به تکمیل زنجیره ارزش پایین دست با تامین خوراک در بالادست، تحکیم برنامه داخلی پتروشیمی ها در بلندمدت با خوراک پایدار، افزایش درآمد ارزی و صادرات محصولات پایین دستی و از همه مهم تر کاهش آلایندگی در مناطق عملیاتی اشاره کرد. بخش مهم اقدام وزارت نفت در خاموشی مشعل ها حذف یکی از نمادهای اشتباه در این صنعت بوده است. سالیان سال بود که مشعل های روشن تبدیل به یکی از اصلی ترین بخش های صنعت نفت شده بود، اما حالا دیگر مشعل خاموش تبدیل به یک ارزش شده است و پتروشیمی ها و شرکت های نفت و گاز و پالایشی به دنبال خاموشی مشعل های خود هستند.