معرفت
عطر ماندگار
شرح احاديث اخلاقي درس خارج فقه مقام معظم رهبري
از وصاياي پيامبر (ص) به علي (ع) «يا على ان من اليقين»؛ از مراتب يقين يكى اين است كه «ان لا ترضى احدا بسخط اللَّه و لا تحمد احدا بما اتاك اللَّه»؛ آنچه خدا به تو عنايت كرده، ديگرى را منعم آن نعمت ندانى و او را به خاطر آن نعمت حمد نكنى. «ولا تذم احدا على مالم يؤتك اللَّه»؛ چيزى هم كه خداى متعال از تو باز داشته و به تو نداده، تقصير آن را گردن ديگرى نيندازى و به خاطر آنچه خدا به تو نداده، كسى را مذمت نكنى. «فان الرزق لا يجره حرص و حريص»؛ هيچ حرصى از سوى هيچ حريصى نمى تواند رزق را به سوى او بكشاند. «و لا تصرفه كراهه كاره»؛ همچنان كه كراهت هيچ كارهى هم نمى تواند رزق را از كسى باز بدارد. «ان اللَّه بحكمه و فضله» - حُكم شايد به معناى حكمت و تدبير الهى باشد - با حكم و فضل خود: «جعل الرَوْح والفرح فى اليقين و الرّضاء» - رَوْح به معناى بهجت، سُرور، آسايش و آرامش - خداى متعال آرامش زندگى و فرح و سُرور را در يقين و رضا قرار داده است. اگر انسان از حالت ريب و ترديد و تزلزل روحى و اعتراض و نارضايى نسبت به همه حوادث زندگى خود خارج شد و به مقام رضا رسيد، خداى متعال رَوْح و فرح - يعنى آرامش - را به او عنايت خواهد كرد. «و جعل الهم و الحزن فى الشك و السخط»؛ متقابلاً خداى متعال، همّ و حزن و اندوه و امثال اينها را در شك - يعنى ضدّيقين، حالت دودلى و ترديد - و سخط - يعنى خشمگين بودن از همه حوادث - قرار داده است. چنين انسانى، اگر خدا نيكىاى به او دهد، خشمگين است كه چرا بيشتر نداد؛ اگر بدى اى به او قسمت كند، خشمگين است كه چرا متوجه او شد! براى رسيدن به رَوْح و فرح، مي بايد انسان دنبال يقين و رضا بگردد: در اين بازار اگر سودى است؛ درويش خرسند است. الهى منعمم گردان به درويشى و خرسندى. البته مراد، درويشِ مصطلح نيست.
خير الکلام قَلّ ودَلَ
کسي که واعظي دروني نداشته باشد، موعظه هاي مردم سودي به او نمي رساند.
امام محمد باقر (ع)
معرفي کتاب و نرم افزار
نرم افزار آواي توحيد، شامل نامه مهم و تاريخي حضرت امام خميني (ره) به ميخائيل گورباچف، صدر هيئت رئيسه وقت اتحاد جماهير سوسياليستي شوروي است که به همت خدمات فرهنگي مرکز نور توليد و به رايگان در اختيار کاربران قرار گرفته است.
نماز و شکوفه هاي زندگي
نقش و مسئوليت والدين
نقش والدين در زندگى كودك بسيار مهم و كليدى است و مىتوان گفت كه نحوه شكلگيرى بخش اعظم عادتها و گرايشهاى كودك و حتى تحركات بدنى او، به چگونگى ايفاى نقش آنان بستگى دارد.
در فرهنگ اسلامى والدين مسئوليت اصلى تربيت را برعهده دارند. در اين باره امام صادق (ع) فرمودند:
وقتى آيه «يا ايُّهَا الَّذينَ آمَنُوا قُوا انْفُسَكُمْ وَ اهْليكُمْ ناراً» نازل شد، مردم گفتند: چگونه خودمان و خانوادهمان را از آتش دوزخ نگه داريم؟ پيامبر (ص) فرمود: عمل خير را انجام دهيد و به خانوادهتان نيز تذكر بدهيد كه انجام دهند و آنان را بر طاعت خدا تأديب كنيد.
تعليم و تربيت الهى خانواده در محيط پاك و فضاى سالم تحقق مىپذيرد. محيطى كه در آن ارزشهاى الهى همچون نماز از جايگاه والايى برخوردار بوده از گناه و فساد خبرى نباشد. هر اندازه محيط پاكتر باشد، انس با خدا و راز و نياز و نماز بهتر و زيباتر تجلى مىيابد. از جمله مسئوليتهاى والدين، عامل بودن به احكام دينى خصوصاً نماز است. پايبندى به وظايف شرعى در هر شرايطى مىتواند بيشترين تأثير را در تربيت كودك و نوجوان داشته باشد. از وظايف ديگر والدين، مراقبت و حفظ فرزندان از هر كجى و انحراف است. جامعهاى كه در معرض تهديد و تهاجم فرهنگى كفار و مفسدان است، مراقبت يك امر حياتى است. همان طور كه والدين از فرزندانشان در برابر هر آسيب و ناراحتى جسمى مراقبت مىكنند، بايد از گلهاى باغ وجود خود در مقابل آفتها و آسيبهاى فكرى و اعتقادى نيز محافظت کنند.
افزون بر اينها، والدين بايد با درخواست يارى و توفيق از خداوند، خود و فرزندانشان را در مسير وزش روح نواز هدايت و عبوديت الهى قرار دهند تا بتوانند به اين فيض بزرگ دست يابند. شاهد بر اين مطلب تقاضاى حضرت ابراهيم (ع) از خداوند سبحان است:
«رَبِّ اجْعَلْنى مُقيمَ الصَّلوةِ وَ مِنْ ذُرِّيَّتى» (ابراهيم/ 40)پروردگارا من و ذريه مرا از نمازگزاران قرار ده.
نكته مهم ديگر اين است كه والدين در ايفاى نقش خود از هرگونه افراط و تفريط و تحميل پرهيز نمايند، تا كودك دچار ترديد و تنفر نشود و فقط براى ارضاى خاطر والدين وظايف دينى را انجام ندهد بلكه خود ببيند، بشنود، بفهمد و انتخاب كند. اگر خانواده در صدد ايجاد محيطى تصنعى و قالبى باشند، تربيت مناسب نبوده و در عمق روح كودك تأثير نخواهد گذاشت، در نتيجه تربيت الهى تحقق نمىيابد.
ادامه دارد...
مفاهيم ديني
لزوم فراگيرى معارف دين براى تبليغ
وَ ما كانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كافَّةً فَلَوْلا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِىالدّينِ وَ لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ اذا رَجَعُوا الَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ توبه -122
شايسته نيست مؤمنان همگى (بهسوى ميدان جهاد) كوچ كنند؛ چرا از هر گروهى، يك عده (به سوى مدينه) كوچ نمىكنند تا در دين فهم و بصيرت يابند و هنگام بازگشت، قوم خويش را (با بيان احكام و معارف دين) بيم دهند، شايد (از مخالفت فرمان پروردگار) بترسند و خوددارى كنند.
مبارزه با جهل براى رسيدن به كمال
انسان براى رسيدن به كمال، به عمل آگاهانه نياز دارد و انسان جاهل به كمال نمىرسد. پس بر همگان بويژه كسى كه مىخواهد عنوان مبلغ دين را داشته باشد، لازم است به جهاد با جهل برخاسته، معارف دين را فراگيرد. چنانچه چنين توفيقى پيدا كرد، مهم ترين ويژگي يك مبلغ دينى به دست آورده است زيرا هم خود به سوى كمال، راه يافته است و هم مىتواند ديگران را به سوى آن راهنمايى كند.
پس لازم است عدهاى از مردم، دامن همت به كمرزده، معارف دين را فرا گيرند و در مرحله بعد، قشرهاى مختلف جامعه را با آن آشنا کنند تا عملى برخلاف دستورهاى الهى انجام نگيرد و معارف دين، معيار تشخيص حق و باطل و نيك و بد باشد نه سليقه و ميل افراد. البته نه در زمان پيامبر (ص) و نه امروز، براى همه افراد مقدور نبوده و نيست كه از شهر و ديار خود كوچ كنند و به حضور رهبران دينى بشتابند و احكام و معارف دين را از آنها كسب كنند پس بايد از هر منطقهاى، تعدادى بهسوى مراكز علمى كوچ كنند و در مسائل دين، فهم و بصيرت يابند و بعد از فراگيرى علوم دينى برگردند و وظيفه انذار را انجام دهند. كوچ كردن براى كسب معارف دينى به تنهايى هدف نيست، بلكه مقدمهاى است براى هدف بعدى؛ يعنى انذار و ترساندن مردم از عواقب خطرناك اعمال و عقايد زشت بهوسيله بيان احكام و معارف دين، تا بدين وسيله، جامعه اصلاح شود و زمينه رشد و تعالى فراهم شود.
منظور از تفقه چيست؟
در اصطلاح امروز، فقه، علم به احكام فرعى است و فقيه يعنى عالم به احكام تكليفى فرعى؛ ولى در آيه شريفه، منظور از آن فهم و شناخت عميق از اصول و فروع دين، احكام، عقايد و اخلاق است، چون در آخر آيه شريفه مىفرمايد: تا بعد از تفقه، قوم خويش را انذار كنند و معلوم است كه انذار با بيان فقه اصطلاحى يعنى با بيان احكام عملى صورت نمىگيرد، بلكه احتياج به بيان اصول عقايد (بهويژه معاد) هم دارد. پس بر مبلغان دينى است خود را به سلاح علم و عمل مجهز سازند و با مطالعه و تحقيق در مسائل اعتقادى، اخلاقى و عملى، آمادگى جوابگويى به پرسش ها و شبهات مردم را در خود ايجاد كنند وبعداز اينكه توشه علمى مناسبى تهيه ديدند، براى انذار مردم قدم بردارند.
صفحه اي براي گسترش و ترويج فرهنگ، آد اب و اند يشه د يني
تهيه و تنظيم: ستاد اقامه نماز وزارت نفت
يک شبهه ويک پاسخ
آيا درحديث و قرآن داريم که سگ نجس است؟
پاسخ: سگ، از حيوانات نجس است. دليل نجاست سگ، روايات است؛ اما در قرآن، آيه اي نداريم كه بر نجاست سگ دلالت كند. البته بايد توجه داشت كه تمام احكام ديني در آيات قرآن بيان نشده است؛ بلكه برخي احكام، در روايات از پيامبر و امامان معصوم (عليهم السلام) آمده است كه از جمله آنها حكم نجاست سگ است. روايات نيز آن را به طور مطلق بيان كرده اند كه شامل همه سگ ها مي شود. فرقي بين انواع سگ ها نگذاشته اند. چند نمونه از اين روايات ذكر مي شود:
1- «از امام صادق (ع) در مورد سگ پرسيده شد. حضرت (ص) فرمود: آن، پليد و نجس است و از باقيمانده آبي كه خورده، نمي توان وضو گرفت. چنين آبي را دور بريز و ظرف را اول با خاك و آنگاه با آب بشوي»
2-«از امام صادق (ع) در مورد باقيمانده آب سگ سؤال شد كه آيا مي توان آن را خورد يا با آن وضو گرفت؟ حضرت فرمودند: خير. راوي پرسيد: آيا سگ همانند ساير حيوانات درنده نيست؟ (كه مي توان باقيمانده آبشان را خورد) حضرت(ص) فرمود: به خدا قسم نه، او نجس است. به خدا قسم نه، او نجس است»
3- از امام صادق (ع)در مورد سگ شكاري پرسيدم. حضرت (ص) فرمود: هر گاه به او دست زدي، دستت را بشوي»
4-«امام علي (ع) فرمودند: از نزديكي با سگ ها دوري كنيد. پس هر كس با سگ برخورد داشت، در حالي كه بدنش خيس بود، بايد بدنش (محل برخورد) را بشويد»
اما در مورد دلايل علمي، مطلب قطعي و 100 در صدي در اين زمينه وجود ندارد. بعيد است كه اين نوع حرمت ها مربوط به جنبه هاي ظاهري و مشكلات طبيعي باشد. از ظاهر روايات هم برمي آيد كه منظور از لزوم پرهيز از سگان، پليدي باطني و معنوي است؛ هر چند زمينه ظاهري هم مي تواند مد نظر باشد؛ چنان كه مثلاً گفته شده: در روده سگ كِرم كوچكي به طول چهار ميلي متر به نام «تينيا ايكينوسكوس» است. وقتي اين كرم از طريق مدفوع سگ بيرون مي آيد، تخم هاي زيادي از اين كرم همراه مدفوع خارج مي شود و به اطراف مقعد سگ مي چسبد. سگ به وسيله زبانش آن تخم ها را به قسمت هاي ديگر بدنش منتقل کرده و همه جا را آلوده مي كند. اگر يكي از اين تخم ها به معده انسان وارد شود، مرض هاي گوناگوني توليد مي كند.
اخبار ستاد اقامه نماز
برگزاری طرح قرآنی «ربّنا » در منطقه هشت صنعت نفت
اولين طرح مهندسي شده قرآني با نام طرح ربنا تفسير جامع آيات دعايي قرآن کريم از سوي روحانيون وامامان جماعت منطقه 8 صنعت نفت در طول ماه مبارک رمضان برگزارشد.حجه الاسلام والمسلمين محسن قمصري فر رابط فرهنگي و امور روحانيون منطقه 8 صنعت نفت درباره اجراي اين طرح قرآني در سطح مراکز صنعت نفت در استان هاي خراسان رضوي، شمالي وجنوبي گفت: اين طرح در همه شرکت ها استقبال بسيار خوبي داشت و مديران و مسئولان شرکت هاي تابعه ابراز رضايت کرده و اولين طرح قراني مهندسي شده و همسان بود که به خواست خدا و عنايات امام رئوف علي ابن موسي الرضا (ع) و توجهات حضرت حجت (عج) انجام شد.
مراسم اهداي جوايز مسابقات فرهنگي ورزشي ويژه ماه مبارک رمضان
مراسم تقدير از فعالان فرهنگي و ورزشي در ماه مبارک رمضان در شرکت مهندسي وتوسعه نفت برگزار شد. در اين مراسم که با حضور دکتر تورج دهقاني مديرعامل، مديران، رؤسا و جمعي از کارکنان شرکت متن، به مناسبت گراميداشت عيد سعيد فطر و اهداي جوايز مسابقات فرهنگي و ورزشي ويژه ماه مبارک رمضان، در محل نمازخانه اين شرکت بعد از اقامه نماز جماعت ظهر و عصر برگزار شد، دکتر تورج دهقاني، ضمن آرزوي قبولي طاعات و عبادات و تبريک به مناسبت عيد سعيد فطر گفت: شرکت مهندسي و توسعه نفت در سطح اقتصاد ملي و وزارت نفت داراي جايگاهي ويژه و مهم است شرکت نمي تواند شرکت تک بعدي باشد، از اين رو به همين ميزان سهم شرکت متن براي توسعه کشور، در حوزه مسائل فرهنگي نيز بايد در سطحي قابل توجه و روبه رشد باشد.
دهقاني افزود: در همين راستا سياست هايي به منظور ارتقاي سطح توانمندي در بخش هاي فرهنگي ، مذهبي و ورزشي به موازات حوزه هاي فني در شرکت متن پايه گذاري شده است که اميدواريم اين برنامه ها به صورت متداول، ارزيابي و اجرا شود.
حجه الاسلام سيد اسلام دانش، امام جماعت اين شرکت نيز، از مديران وکارکنان به دليل اهتمام به برنامه هاي فرهنگي – ديني تقدير کرد.
همراه با شهيد ان
شهید حبیب الله خوش اخلاق
شهيد خوش اخلاق از دي ماه 1358 با شوق خدمت وارد شرکت ملي نفت ايران شد. سابقه انقلابي وروحيه شهادت طلبي اش زبانزد همه بود. با آغاز جنگ تحميلي آرام وقرار نداشت وبارها به جبهه هاي حق عليه باطل اعزام شد وسرانجام در اواخر سال 1363 موعد پرکشيدنش به لقاي الهي فرارسيد وروز 25 بهمن 63 به خيل ياران شهيدش پيوست. برادرشهيد درباره وي مي گويد: «از اوايل سال 57 در جريان فعاليت هاي مذهبي و مبارزاتي قرار گرفت و حتي چند روز در بازداشت ساواك به سربرد. پخش اعلاميه هنگام شب، دعوت دانش آموزان به شركت در راهپيمايي ها و فعاليت در انجمن اسلامي از جمله حركت هاي مبارزاتي شهيد حبيب الله خوش اخلاق بود». او درباره اخلاقيات شهيد مي گويد: «او با اخلاقي آرام و رفتاري متين همواره به مردم با ديده احترام مي نگريست».
زلال احکام
پرسش:
الف) اگر شخصي مي داند که تا سال آينده عذرش باقي است و نمي تواند روزه بگيرد؛ آيا اين شخص مي تواند کفاره روزه را قبل از رسيدن ماه رمضان آينده پرداخت کند يا خير؟
ب) اگر اين شخص قبل از ماه رمضان سال آينده بميرد، آيا ورثه او بايد کفاره روزه هايش را پرداخت کنند يا خير؟
پاسخ:
الف) تا رمضان آينده بايد صبر کنند.
ب) ورثه وظيفه اي ندارند.
با فرزانگان
غذایش نان و آب بود
درباره شهيد مظلوم دکتر بهشتي نوشته اند: از غذاي زندان نمي خورد. از بيرون خبر آورده بودند که شايد مسموم باشد. غذايش فقط نان و آب بود. گفتم آخه شما چطوري نون و آب مي خوري؟ ديگه داره حالم از اينکه مي بينم نون و آب مي خوريد، بد مي شه. گفت: اگر کسي بيرون زندان نان و آب خوردن را تمرين کرده و به آن عادت کرده باشد، اينجا هم برايش کار سختي نيست.