در گفت وگوي «مشعل» با مدير تدارکات و امور کالاي شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب مطرح شد:
رقابت تنگاتنگ کالاهاي بومي سازي شده
بانمونه خارجي
مشعلسميه راهپيمانظام تداركات، بيشتر از اين نظر حائز اهميت است كه در توانمندسازي و بهينه سازي اقتصادملي نقش داردو در واقع حلقه اتصال مهندسي و ساخت در پروژه هاي زير بنايي و همچنين حلقه رابط منابع داخل و خارج از سازمان است. از سوي ديگر، تداركات چيزي فراتر از كالا و تجهيزات اوليه است و تمامي منابع اصلي و پشتيباني از قبيل ماشين آلات، حمل و نقل، بيمه، منابع مالي، انساني، سيستم هاي اطلاعاتي و مديريتي را شامل مي شود، از اين رو با توسعه و به كارگيري تداركات الكترونيكي و لزوم بهره گيري ازسيستم هاي جامع اطلاعاتي همانندMRP، JIT،SCM،ERP و مديريت دانش، موضوع تداركات به حرفه اي كاملا فني و تخصصي تبديل شده كه نيازمندفرهنگ سازي، تدوين قوانين و نظام اجرايي مناسب است.از اين رو مديريت تداركات و امور كالاي مناطق نفت خيز جنوب، يكي از مهم ترين سازمان هاي تداركاتي وزارت نفت به شمار مي رودكه نقشي محوري در تدارك و تامين به موقع و بهينه مقادير زيادي از اقلام كالاي موردنياز عمليات توليدو بهره برداري از ذخاير عظيم نفت و گاز جنوب، تعمير و نگهداري صنايع، واحدهاي توليدي، اجراي پروژه ها و طرح هاي ملي به منظور تحقق اهداف كلان شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب دارد. اين مديريت استفاده مطلوب از منابع مالي، كاهش هزينه ها، ارتقاي توان و سرعت تامين كالا به روش هاي علمي(SCM,JIT,MRP و...) و اتخاذ رويكردحمايت از توليدات داخلي، بهبودسطح سرويس دهي و جلب رضايت مشتريان/متقاضيان كالا، جلوگيري از آلودگي هاي زيست محيطي و افزايش ضريب ايمني كاركنان، بهرهگيري از فناوري هاي روز اطلاعات و ارتباطات را به منظور تحقق اهداف كلان شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب درتامين و نگهداشت مطلوب كالاها و موادموردنياز فرايندتوليدو بهره برداري از منابع غني نفت و گاز، سر لوحه اهم وظايف خودقرار داده است.بر اساس اهميت اين موضوع، هفته نامه «مشعل» گفت و گويي با عليرضا جهانگيري، مدير تدارکات و امور کالاي شرکت مناطق نفت خيز جنوب انجام داده است که مشروح آن را در ادامه مي خوانيد:
مدير تدارکات و امور کالاي شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب مي گويد: تدارکات و امور کالاي شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب با داشتن 280 هزار قلم کالا، وظيفه پشتيباني و سرويس دهي از واحدهاي عملياتي شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب را به عهده دارد.عليرضا جهانگيري ادامه مي دهد: تا قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، کالاهاي پشتيباني از واحدهاي عملياتي را واردمي کرديم و اين روندتا سال 1378 ادامه داشت و حتي اقلام ساده اي مانندپيچ و مهره هاي شيرهاي دروازه اي و ايمني وارداتي بود، اما از سال 1377 و با همکاري تدارکات امور کالاي شرکتملي مناطق نفت خيز جنوب و با استفاده از اطلاعات فني کارشناسان اين شرکت و ارائه نمونه هاي شاهدبه سازندگان توانمندداخلي در بخش حفاري، وسايلي از جمله سرچاهي و درون چاهي و همچنين موادشيميايي، اقدامات خوبي صورت گرفته است، به گونه اي که هم اکنون تا فشار 10 هزار PSIدر خصوص کالاهاي سرچاهي و درون چاهي و موادشيميايي از خريدخارجي بي نياز شده ايم و توليداين کالاها 100 درصدداخلي شده است.به گفته وي، در بخش ماشين آلات فرايندي از سال 1384 با تشکيل ساختار جديد، واحدي در تدارکات امور کالا به نام مهندسي ساخت تشکيل شده که اين واحدبا استفاده از کارمندان مجرب که بيشتر آنها مدارک تحصيلي فني از دانشگاه دارند، اقدام به تلاش براي بومي سازي قطعات ماشين آلات فرآيندي، توربين ها، کمپرسورها و پمپ ها کرده اندو تا کنون 10 هزار قلم کالا توليدکرده ايم و کدهاي ده رقمي آنها به شاخص بومي يعني عدد4 تبديل شده است و اين به آن معناست که خريدخارجي براي اين اقلام ممنوع شده است، با استفاده از سيستم مکانيزه کالا، اگر محصولي در داخل کشور توليدمي شود، اجازه خريدخارجي داده نمي شود.وي مي افزايد: ساخت 6 هزار قلم کالا را نيز در دستور کار داريم و در اين مسير، شرکت هاي توانمندداخلي شناسايي شده اندو بر اساس برنامه ريزي انجام شده 1500 قطعه تا پايان سال 1396 براي تست هاي کارگاهي آماده مي شوند.مدير تدارکات و امور کالاي شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب خاطر نشان مي کند: تا کنون در بخش قطعه سازي اقدام به ارائه نمونه هاي شاهدبه سازندگان کرده ايم، اما برنامه بلندمدت اين شرکت، ارائه تجهيز کامل به سازندگان توانمندداخلي است تا علاوه بر بومي سازي قطعات، بتواننديک توربين يا کمپرسور توليدکنندو به نام شرکت هاي سازنده شاخص گذاري شود.
اهميت بازرسي در توليدداخل
جهانگيري در ادامه، نبودبازرسي مناسب را يکي از مشکلات صنعت کشور بيان مي کندو مي گويد: مشکل صنعت در کشور افرادتحصيل کرده و رسيدن به فناوري و نداشتن شرکت هاي توانمندنيست، بلکه در بازرسي مشکل داريم که اين مهم در کل صنايع کشور تسري پيدا کرده است.به گفته وي، ممکن است محصولي در نمونه اول بسيار خوب باشد، اما در توليدانبوه مشکلاتي داشته باشدو در اين زمينه، اگر به مقوله بازرسي در صنايع کشور توجه شود، کالاي ساخت داخل هيچ تفاوتي با نمونه مشابه خارجي ندارد.مدير تدارکات و امور کالاي شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب ادامه مي دهد: کالاهاي ساخت داخل بر اساس استانداردهاي مشابه خارجي آن است که از لحاظ استاندارد، آلياژ، مقاومت در برابر خوردگي و... موردبررسي قرار مي گيرندو اگر بازرسي بر اساس استانداردهاي لازم باشد، به طور قطع مشکل توليدبرطرف خواهدشدو حتي کيفيت بهتري نسبت به کالاهاي خارجي خواهندداشت.
جهانگيري مي افزايد: کالاهاي بومي سازي شده، کاربردهاي عملياتي بيشتري نسبت به نمونه مشابه خارجي دارند. به عنوان نمونه در بخش فوران گيرها که در صنايع نفت و گاز کشور استفاده مي شود، سازنده داخلي به گونه اي بومي سازي کرده که کارايي آن نسبت به نمونه خارجي کيفيت بهتري دارد.
هيچ مشکلي نداريم
مدير تدارکات و امور کالاي شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب در ادامه، توليدات بومي سازي شده را با 6 سال گذشته مقايسه مي کندو مي گويد: طي اين مدت، پيشرفت هاي خوبي در توليدقطعات موردنياز صنعت نفت داشته ايم و ماشين هاي تفکيک گر سيالي را بومي سازي کرده ايم و پيشرفت هاي زيادي در توليدماشين هاي چاه پيما در بخش حفاري و ماشين هاي دوار و فرايندي صورت گرفته و در اين مسير، سازندگان زيادي براي بومي سازي اين اقلام واردشده اندو از خريدهاي زايدخارجي و خروج ارز از کشور جلوگيري شده است.
اميدوارم در آينده با تعاملي که با سازندگان داخلي داريم، خريدهاي خارجي متوقف شود.به گفته جهانگيري، ساخت داخل کشور با هيچ مشکلي روبه رو نيست و تعامل بسيار خوبي با شرکت هاي داخلي صورت گرفته است.
نمي توان منتظر ماند
وي در ادامه در پاسخ به اين پرسش که چرا با وجودپيشرفت در صنايع بومي سازي کشور، گاهي اوقات مبادرت به واردات يک کالا مي کنيد، مي گويد: شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب، روزانه حدود3 ميليون بشکه نفت توليدمي کندو نبايدتوليدنفت قطع شود، از اين رو براي تعويض يک قطعه نمي توان منتظر بود.
به عنوان نمونه، کالايي را سال 1389 به يک شرکت سفارش داديم، اما با گذشت 7 سال هنوز کاري روي آن انجام نداده است، در حالي که کالا به نام آن شرکت ثبت شده است. از اين رو ما نمي توانيم مدت زمان زيادي را براي تامين يک کالا صرف کنيم.مدير تدارکات و امور کالاي شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب مي افزايد: همچنين با توجه به اينکه اقلام موردنياز صنعت نفت به وسيله مهندسي معکوس توليدمي شودو سازنده داخلي مي خواهدآن را به منطق سازنده اصلي نزديک کند، از اين رو متوجه مي شويم که اين قطعات در نمونه ابتدايي، کيفيت لازم را ندارند.جهانگيري ادامه مي دهد: بر اساس دستور عمل سازمان هاي بازرسي، اگر کالايي ساخت داخل شده باشد، خريدخارجي آن ممنوع است، مگر اينکه کالا کيفيت لازم را نداشته باشدکه بر اين اساس، طبق بخشنامه مناطق نفت خيز جنوب در سال 1387 در سه موردمي توان کالايي را از خارج کشور خريداري کرد.
نخست اينکه از کيفيت لازم برخوردار نباشد، دوم عدم ظرفيت کافي سازنده براي ساخت اين قطعات و سوم گران بودن و قيمت هاي نا متعارف کالا. طبق اين سه شرط، شرکت ملي نفت ايران راه را براي خريدکالايي که ساخت داخل شده است، باز گذاشته تا از کشورهاي توليدکننده ديگر خريداري کنيم.وي در پايان ابراز اميدواري مي کند: با اقلام 10 گانه وزارت نفت که به شکل دانش فناورانه توليدمي شود، در آينده شاهدخواهيم بودکه تمامي کالاهاي موردنياز شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب در داخل تامين خواهدشدو ديگر وارداتي از خارج نخواهدداشت.
ارائه نمونه هاي شاهدبه سازندگان
مدير تدارکات و امور کالاي شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب خاطر نشان مي کند: تا کنون در بخش قطعه سازي اقدام به ارائه نمونه هاي شاهدبه سازندگان کرده ايم، اما برنامه بلندمدت اين شرکت، ارائه تجهيز کامل به سازندگان توانمندداخلي است تا علاوه بر بومي سازي قطعات، بتواننديک توربين يا کمپرسور توليدکنندو به نام شرکت هاي سازنده شاخص گذاري شود.